خدیجه رحمانی درباره گرمازدگی و راه های غذایی برای کنترل آن گفت:« کنترل دمای بدن توسط هیپوتالاموس مغز صورت می گیرد. کم آبی بدن باعث تولید گرمای بیشتری در بدن می شود و اگر این دما کنترل نشود موجب گرمازدگی می شود. گرمازدگی یک اختلال جدی است که در آن بدن توانایی خود را در تنظیم دما از طریق تعریق از دست می دهد. اما اگر بدن آب داشته باشد از راه تعریق بدن ، دمای زیاد را کاهش می دهد.»
رحمانی افزود:« باتوجه به اینکه دو سوم بدن را آب تشکیل می دهد بنابراین اگر آب بدن کم شود کم آبی شدید باعث کاهش فشارخون،کاهش اکسیژن رسانی به سلول ها و در نهایت کما و مرگ می شود. کم آبی بدن می تواند عملکرد اندام هایی مثل کلیه، کبد و قلب را متوقف کند.»
وی درباره علایم کم آبی،گفت:« تشنگی زیاد،کاهش دفع ادرار که حتی ادرار تیره رنگ می شود، خشکی دهان و پوست ، بزاق چسبنده، چشم های فرورفته ، سردرد، تحریک پذیری وبرافروختگی پوست،نبض ضعیف، افت فشار خون ،گرفتگی عضلات، غش و ضعف و نهایتا مرگ از علایم جدی کم آبی بدن هستند.»
وی درباره علایم گرمازدگی بر اثر کمبود آب بدن گفت:« تنفس نامناسب و سخت،ضربان قلب سریع،نبض زیاد،سردرد و تهوع و خشکی زیاد پوست از جمله علایم گرمازدگی هستند. دمای زیاد محیط یکی از عوامل ایجاد گرمازدگی است و اگر افراد مجبور هستند در این دماها کار کنند باید از طریق تغذیه وضعیت کم آبی بدن را از بین ببرند.»
این کارشناس تغذیه درباره روش های کنترل گرمازدگی از طریق تغذیه، گفت:« برای کنترل گرمازدگی در قدم اول باید غذاهایی که باعث عملکرد بهتر هیپوتالاموس می شود را استفاده کنند مثل مصرف غذاهای دریایی،سبزی های سبز برگ،انواع کلم و کاهو که به تامین مواد معدنی مناسب و اسیدهای چرب ضروری کمک می کنند.»
وی ادامه داد:« قدم دوم استفاده از سبزی ها و میوه هایی که آب زیادی دارند مثل خیار ،کاهو،گوجه فرنگی و هندوانه که می توانند از این مواد در سالاد یا غذا استفاده کنند یا حتی فالوده آنها را در دسترس داشته باشند.»
رحمانی افزود:«استفاده از غذاهای آبکی مثل انواع سوپ ها و آش ها و خوراک ها که به صورت کم روغن آماده شده باشد توصیه می شود همچنین مصرف شیر و لبنیات کم چرب به خصوص دوغ می تواند بسیار کمک کننده باشد.»
وی با هشدار نسبت به اینکه مصرف مواد غذایی کافئین دار مثل چای،قهوه و شکلات باعث می شود بدن آب بیشتری را از دست بدهد به سبزی های که مصرف آنها در زمان گرمازدگی ممنوع است اشاره کرد و گفت:« عوامل تغذیه ای که دیورتیک هستند و باعث می شوند بدن آب بیشتری را از دست بدهد علاوه بر مواد کافیین دار عبارتند از سبزی هایی مثل جعفری،کرفس،مارچوبه ،کنگر فرنگی که مصرف این سبزیجات باید قطع یا حداقل محدود شود.»
این کارشناس تغذیه با بیان اینکه مصرف سدیم یا غذاهای نمک دار یا شور باعث می شود بدن آب بیشتری از دست بدهد به شکر و غذاهای شیرین به عنوان دیگر عوامل ایجاد کم آبی بدن و گرمازدگی اشاره کرد و گفت:« هرقدرغذاها شیرین و پرشکر باشند دقیقا مثل نمک باعث می شوند بدن آب بیشتری را از دست بدهد بنابر این استفاده از نوشابه های شیرین و نوشیدنی های ورزشی توصیه نمی شود چون در شرایط کم آبی شدید بدن، آب ساده بهتر جذب بدن می شود و لازم است برای جلوگیری از کم آبی بدن و گرمازدگی افراد روزانه حداقل ۶ لیوان فقط آب بنوشند.»
وی در پاسخ به اینکه اگر فردی دچار گرمازدگی شد چطور بتوانیم دمای مرکزی بدن او را پایین بیاوریم،گفت:«نکته اول این است که بتوانیم فرد گرمازده را از محیطی که در آن قرار دارد خارج کنیم و وی را در هوای خنک و سایه قرار دهیم.دومین قدم این است هر ۱۰ تا ۲۰ دقیقه به وی حدود ۲۰۰ تا ۳۰۰ میلی لیتر آب (معادل یک تا یک و نیم لیوان) برحسب البته وزن فرد بدهیم تا سریع بتوانیم کمبود آب را جبران کنیم.البته نباید به یکباره به فرد گرمازده آب فراوان بدهیم و باید به تدریج به وی آب بدهیم تا بدنش بتواند آب را جذب کند.»
رحمانی در ادامه تاکید کرد:«هرگونه لباسی را که مانع تعادل حرارتی پوست فرد گرمازده می شود را از بدنش خارج کنید.سپس یک قالب یخ را زیر کشاله ران و زیر بغل فرد قرار دهیم چون این دو نقطه از بدن دمای مرکزی را می تواند کنترل کند.بعد از آن بدن فرد گرمازده را زیر آب ولرم قرار دهیم. توجه داشته باشید که نباید وی را به یکباره زیر آب یخ ببریم زیرا فرد شوک می شود باید آب را به تدریج خنک کنیم تا دمای بدن فرد را بتدریج پایین بیاورد.با رعایت این موارد می توانیم به بهبود وضعیت فرد گرمازده کمک کنیم.»