لایه برداری شیمیایی چیست؟ لایه برداری شیمیایی درمان مربوط به زیبایی است که برای صورت، دست ها و گردن استفاده می شود و ظاهر پوست را بهبود می بخشد. در طول این پروسه، محلول های شیمیایی روی مناطق تحت درمان اعمال می شوند که باعث پوسته پوسته شدن و سرانجام لایه برداری پوست می شوند. پس از انجام این روش، پوست جدید که همان پوست زیرین است، بدون چروک و صاف تر بنظر می رسد و آسیب کمتری دیده است.
مردم به دلایل مختلفی از لایه برداری شیمیایی استفاده می کنند و ممکن است مشکلات مختلف مانند موارد زیر را با آن درمان کنند:
- چین و چروک و خطوط ریز صورت
- آسیب های ناشی از نور خورشید
- جای جوش
- هیپرپیگمانتاسیون
- جای زخم
- ملاسما
- قرمزی یا رنگ غیرطبیعی پوست
از کدام نوع لایه برداری شیمیایی استفاده کنیم؟
لایه برداری شیمیایی برای درمان مشکلات مختلف پوست استفاده می شود. بر اساس مشکلی که دارید می توانید لایه برداری پوستتان را در یکی از سه عمق زیر انتخاب کنید:
لایه برداری سطحی:
در این روش از آلفا هیدروکسی اسید یا هر اسید ملایم دیگری استفاده می شود تا به لایه خارجی پوست نفوذ کند و به آرامی آن را لایه برداری کند. این درمان علاوه بر باطراوت کردن صورت، گردن، سینه یا دست ها، به بهبود تغییر رنگ و زبری پوست هم کمک می کند.
لایه برداری متوسط:
در این روش از اسید گلیکولیک یا تری کلرو استیک اسید استفاده می شود تا به لایه های خارجی یا میانی پوست نفوذ کند و سلول های آسیب دیده پوست را از بین ببرد. از این درمان برای بهبود لکه ها، چین و چروک، کک و مک و تغییر رنگ پوست استفاده می شود. این روش می تواند ناهمواری های پوست را هم صاف کند و رشد سلول های پیش سرطانی در پوست یا به عبارتی دیگر کراتوز اکتینیک را درمان کند.
لایه برداری عمیق:
در این روش از تری کلرو استیک اسید یا فنول استفاده می شود تا به طور عمیق به لایه میانی پوست نفوذ کند و سلول های آسیب دیده پوست را از بین ببرد. این روش درمانی خطوط پوست، لکه ها و زخم های سطحی را از بین می برد. بیماران پس از انجام آن بهبود چشم گیری در ظاهر پوست خود مشاهده خواهند کرد. این روش فقط یکبار قابل انجام است.
لایه برداری شیمیایی چگونه انجام می شود؟
لایه برداری های شیمیایی عموما در مطب انجام می شوند. قبل از انجام آن احتمالا به شما می گویند که موهایتان را ببندید، صورت شما را تمیز می کنند و یک محافظ چشم مانند عینک یا گاز پانسمان برای شما قرار می دهند. دکتر شما ممکن است از یک بی حسی موضعی استفاده کند، به خصوص اگر لایه برداری عمیق انجام می دهید. همچنین ممکن است دکتر از یک بی حسی منطقه ای استفاده کند که مناطق بیشتری را بی حس می کند. برای لایه برداری صورت و گردن بیشتر از این نوع بی حسی استفاده می شود.
لایه برداری سطحی
در طول لایه برداری سطحی از یک پنبه، گاز پانسمان یا برس استفاده می شود تا یک محلول شیمیایی مانند اسید سالیسیلیک به منطقه تحت درمان اعمال شود. پوست شروع به سفید شدن می کند و ممکن است احساس سوزش خفیفی داشته باشد. پس از اتمام کار، محلول شیمیایی خارج می شود یا یک محلول خنثی به آن اضافه می شود.
لایه برداری متوسط
در طول لایه برداری شیمیایی متوسط، دکتر شما از یک گاز پانسمان، اسفنج مخصوص، یا یک اپلیکاتور پنبه ای استفاده می کند تا محلول شیمیایی را به صورت شما بمالد. این محلول شیمیایی ممکن است حاوی گلیکولیک اسید یا تری کلرو استیک اسید باشد. به تری کلرو استیک اسید می توان یک رنگ آبی اضافه کرد که در آن صورت به عنوان لایه بردار آبی شناخته می شود. پوست شروع به سفید شدن می کند و دکتر شما از یک کمپرس سرد برای پوستتان استفاده می کند. شما ممکن است بیشتر از ۲۰ دقیقه احساس سوزش یا خارش در پوستتان داشته باشید. این روش به محلول خنثی نیازی ندارد. اگر از لایه برداری آبی استفاده کردید ممکن است رنگ پوستتان کمی آبی شود و این رنگ تا چند روز پس از لایه برداری هم باقی بماند.
لایه برداری عمیق
در طول لایه برداری شیمیایی عمیق، به شما مسکن می دهند. دکتر از یک اپلیکاتور پنبه ای برای مالیدن فنول به پوستتان استفاده می کند و پوست شما به رنگ سفید یا خاکستری تغییر می کند. این روش در بخش های ۱۵ دقیقه ای انجام می شود تا قرار گیری پوست در معرض اسید را محدود کند.
لایه برداری شیمیایی برای چه کسانی موثرتر است؟
به طور کلی، لایه برداری شیمیایی برای افراد دارای پوست سفید و موی روشن تاثیر بیشتری دارد. اگر شما پوستی تیره دارید، بسته به نوع مشکلتان، ممکن است نتایج خوبی مشاهده کنید اما به احتمال زیاد پس از انجام درمان، رنگ پوستتان غیرطبیعی می شود. افتادگی پوست، ورم و چین و چروک شدید، به خوبی به لایه برداری شیمیایی پاسخ نمی دهند. این موارد ممکن است به انواع دیگری از جراحی های زیبایی، مانند لیزر، لیفت صورت، لیفت پیشانی، لیفت پلک یا فیلر بافت نرم (کلاژن یا چربی) نیاز داشته باشند. جراح پوست می تواند مناسب ترین نوع درمان را برای شما تعیین کند.
خطرات لایه برداری شیمیایی پوست
لایه برداری شیمیایی ممکن است باعث عوارض جانبی مختلفی شود، مانند:
- قرمزی. پس از لایه برداری شیمیایی، پوست تحت درمان قرمز می شود. اگر لایه برداری، از نوع متوسط یا عمیق بود، این قرمزی ممکن است چند ماه طول بکشد.
- زخم. به ندرت، یک لایه برداری شیمیایی می تواند باعث ایجاد زخم شود. می توانید از آنتی بیوتیک ها و داروهای استروئید برای کاهش زخم ها استفاده کنید.
- تغییر در رنگ پوست. لایه برداری شیمیایی می تواند باعث شود پوست درمان شده تیره تر از حد معمول (هیپرپیگمانتاسیون) یا روشن تر از حد معمول (هیپوپیگمانتاسیون) به نظر برسد. بعد از لایه برداری های سطحی، هیپرپیگمانتاسیون رایج تر است، درحالی که بعد از لایه برداری های عمیق، هیپوپیگمانتاسیون رایج تر است. تغییر در رنگ پوست در افرادی که پوست تیره تری دارند بیشتر دیده می شود و ممکن است دائمی باشد.
- عفونت. لایه برداری شیمیایی می تواند باعث بروز ویروس هرپس شود- ویروسی که باعث ایجاد زخم های سرد می شود- و به ندرت منجر به عفونت باکتریایی یا قارچی می شود.
- آسیب به قلب، کلیه و کبد. در لایه برداری شیمیایی عمیق، اسید کربولیک (فنول) استفاده می شود که می تواند به ماهیچه های قلب آسیب بزند و باعث نامنظمی ضربان قلب شود. فنول همچنین می تواند به کلیه ها و کبد آسیب برساند. برای محدود کردن قرار گیری در معرض فنول، لایه برداری شیمیایی عمیق را در فواصل ۱۰ تا ۲۰ دقیقه ای انجام می دهند.
لایه برداری های شیمیایی نمی توانند اندازه منافذ را کاهش دهند یا به طور کامل زخم ها یا چین و چروک را از بین ببرند و انجام آنها برای همه مناسب نیست. دکتر شما ممکن است از انجام لایه برداری شیمیایی برای شما خودداری کند اگر شما شرایط زیر را دارید:
- در شش ماه گذشته داروهای ایزوترتینوئین (آمنستین، کلاراویس و غیره) مصرف کرده اید
• رنگ پوستتان تیره است
• سابقه رشد بیش از حد بافت اسکار را دارید (کلوئید)
• رنگدانه های غیرطبیعی پوستی دارید
• سابقه زخم های سرد دارید
قبل از اینکه لایه برداری شیمیایی انجام دهید، پزشک شما احتمالا موارد زیر را انجام می دهد:
- سابقه پزشکی تان را بررسی می کند. اگر می خواهید لایه برداری شیمیایی عمیق انجام دهید باید به سوالات پزشک خود درباره شرایط پزشکی کنونی و گذشته خود پاسخ دهید، به خصوص هر وضعیت قلب، کلیه یا کبد. درباره هر دارویی که مصرف می کنید یا مصرف کرده اید به پزشک خود اطلاع دهید -به ویژه داروهایی که ممکن است پوست شما را نسبت به نور آفتاب حساس کنند- همچنین هر پروسه زیبایی که در گذشته انجام داده اید را به پزشک خود اطلاع دهید. مطمئن باشید که اگر از یک کرم رتینوئید مانند ترتینوئین (رنووا، رتین-آ و غیره) استفاده کرده اید به پزشکتان اطلاع داده اید چون این کرم ها نفوذ لایه بردار های شیمیایی به پوست را افزایش می دهند.
- شما را معاینه می کند. پزشک، پوست و مناطق تحت درمان را بررسی می کند. این کار باعث می شود که بهترین نوع درمان را تعیین کند و بررسی کند که چگونه ویژگی های جسمی شما -مانند، رنگ و ضخامت پوست- می توانند نتایج شما را تحت تاثیر قرار دهند.
- سوالات شما را پاسخ می دهد. با پزشکتان درمورد سوالات تان، خطرات احتمالی، درمان های مورد نیاز، مدت زمان التیام و نتایج آن صحبت کنید.
داروهای پیشگیری کننده
اگر تصمیم دارید لایه برداری شیمیایی انجام دهید، ممکن است نیاز باشد موارد زیر را رعایت کنید:
- داروی ضد ویروس مصرف کنید. اگر شما سابقه تبخال در اطراف دهانتان دارید، پزشک شما احتمالا داروی ضد ویروس برای قبل و بعد از درمان برایتان تجویز می کند تا از ابتلا به عفونت های ویروسی جلوگیری شود.
- از کرم رتینوئید استفاده کنید. اگر شما لایه برداری شیمیایی سطحی یا متوسط را انتخاب کرده اید، پزشک شما ممکن است توصیه کند از یک کرم رتینوئید، مانند ترتینوئین (رنووا، رتین-آ و غیره) استفاده کنید تا به کوتاه کردن زمان درمان و سرعت بخشیدن به روند بهبودی کمک کند.
- از یک ماده سفید کننده استفاده کنید. ممکن است پزشک شما توصیه کند که از یک ماده سفید کننده ( هیدروکینون) و یک کرم رتینوئید قبل یا بعد از درمان استفاده کنید تا از تیره شدن پوست جلوگیری شود.
اقدامات ایمنی قبل از لایه برداری شیمیایی پوست
- بدون کرم ضد آفتاب در معرض نور خورشید قرار نگیرید. باید به طور مرتب حداقل چهار هفته قبل از درمان از کرم ضد آفتاب استفاده کنید تا مناطق تحت درمان دچار تغییر رنگ غیرعادی نشوند.
- از استفاده از موبر جلوگیری کنید. حدود یک هفته قبل از لایه برداری، استفاده از موم یا محصولات موبر را متوقف کنید. همچنین، در هفته قبل از لایه برداری از استفاده از سفید کننده ها و اسکراب های صورت خودداری کنید.
- با خود همراه بیاورید. اگر لایه برداری شما از نوع متوسط یا عمیق باشد، باید داروی مسکن مصرف کنید. در این صورت شما برای بازگشت به خانه نیاز به کمک خواهید داشت.
نحوه انجام لایه برداری شیمیایی پوست
قبل از انجام کار
لایه برداری شیمیایی معمولا در اتاق عمل مطب یا مراکز جراحی سرپایی انجام می شود. قبل از عمل، پزشک صورتتان را تمیز می کند و ممکن است چشم هایتان را با گاز پانسمان، نوار چسب یا عینک محافظ بپوشاند.
عموما برای یک لایه برداری سطحی به مسکن نیازی نیست، اما اگر لایه برداری شیمیایی متوسط را انتخاب کرده اید، ممکن است به مسکن یا آرام بخش نیاز پیدا کنید. اگر لایه برداری شیمیایی عمیق را انتخاب کرده اید، پزشک شما احتمالا پوست شما را با بی حسی موضعی بی حس می کند و به شما آرام بخش می دهد و یا از بی حسی منطقه ای استفاده می کند -که بخشی خاص از بدن را بی حس می کند.
در طول انجام کار
در طول یک لایه برداری شیمیایی سطحی:
• پزشک شما از یک برس، پنبه، گاز پانسمان یا اسفنج استفاده می کند تا یک محلول شیمیایی که عموما حاوی گلیکولیک اسید یا سالیسیلیک اسید را به پوستتان بمالد. پوست تحت درمان شروع به سفید شدن می کند.
• ممکن است زمانی که محلول روی پوستتان است، خارش خفیفی روی پوست خود احساس کنید.
• پزشک شما برای خارج کردن محلول شیمیایی از پوستتان، یا محلول شیمیایی را با شستن از روی پوست پاک می کند و یا روی پوستتان یک محلول خنثی کننده می مالد.
در طول یک لایه برداری شیمیایی متوسط:
• پزشک شما از یک اپلیکاتور پنبه ای یا گاز پانسمان استفاده می کند تا یک محلول شیمیایی حاوی تری کلرو استیک اسید را به پوستتان بمالد. این محلول شیمیایی گاهی اوقات با گلیکولیک اسید ترکیب شده است. پوست تحت درمان شروع به سفید شدن می کند.
• بعد از چند دقیقه، پزشک شما برای تسکین پوست تحت درمان از کمپرس سرد استفاده می کند و نیازی به محلول خنثی نیست.
• ممکن است برای بیشتر از ۲۰ دقیقه احساس خارش یا سوختگی روی پوست خود احساس کنید.
در طول یک لایه برداری شیمیایی عمیق:
• مایع داخل وریدی به شما تزریق می شود و ضربان قلب شما به دقت بررسی می شود.
• پزشک شما از یک اپلیکاتور پنبه ای استفاده می کند تا کربولیک اسید (فنول) را به پوست شما بمالد. پوست تحت درمان شروع به سفید یا خاکستری شدن می کند.
• برای محدود کردن قرارگیری در معرض فنول، پزشک عمل را در فواصل ۱۵ دقیقه ای انجام می دهد. یک لایه برداری شیمیایی صورت ممکن است حدود ۹۰ دقیقه طول بکشد.
بعد از انجام کار
بعد از لایه برداری شیمیایی در هر عمقی، دستورالعمل های پزشکتان مربوط به پاکسازی، مرطوب کردن و استفاده از پمادها را به دقت دنبال کنید.
بعد از یک لایه برداری شیمیایی سطحی، پوست تحت درمان قرمز، خشک و کمی تحریک می شود، اگرچه با تکرار درمان این اثرات کاهش می یابند. پزشک شما ممکن است برای تسکین منطقه تحت درمان از یک پماد محافظ، مانند ژله پترولیوم استفاده کند. پس از لایه برداری شیمیایی سطحی مناطق تحت درمان حدود یک تا چند هفته برای بهبودی زمان می برند. پوست جدید ممکن است به طور موقت روشن تر یا تیره تر از حد معمول باشد.
بعد از یک لایه برداری شیمیایی متوسط، پوست تحت درمان قرمز، سفت و متورم می شود و احساس خارش دارد. پزشک شما ممکن است برای تسکین منطقه تحت تاثیر یک پماد محافظ، مانند ژله پترولیوم به پوست شما بمالد، حتی می توانید از بسته های یخ استفاده کنید. داروهای مسکن مانند ایبوپروفن (ادویل، موترین و غیره) و ناپروکسن سدیم (aleve و غیره) می توانند به کاهش درد کمک کنند. احتمالا پس از درمان به یک معاینه نیاز پیدا خواهید کرد تا پزشکتان میزان بهبودی تان را بررسی کند. پس از لایه برداری متوسط، مناطق تحت درمان برای بهبودی حدود هفت تا چهارده روز زمان می برند، اما قرمزی حاصل از آن ممکن است برای ماه ها طول بکشد.
بعد از یک لایه برداری عمیق، شما قرمزی و ورم شدیدی روی پوست خود خواهید دید، همچنین احساس سوختگی خواهید داشت و پلک های شما ممکن است با تورم بسته شوند. پزشک شما ممکن است مسکن هایی برایتان تجویز کند. حدود دو هفته پس از لایه برداری شیمیایی عمیق، مناطق تحت درمان پوست جدیدی ایجاد می کنند که ممکن است دارای کیست ها یا لکه های سفیدی باشد که تا چند هفته روی پوست باقی می مانند و قرمزی آن ممکن است ماه ها طول بکشد. پوست تحت درمان ممکن است تیره تر یا روشن تر از حد طبیعی شود یا توانایی برنزه شدن را از دست بدهد.
بیشتر بدانید:
- پری آرتریت کلسیفیه چیست؟ از علل و علائم تا تشخیص و درمان
- بیماری ذات الریه چیست؟ انواع، علل، علائم و راه های درمان آن
- جراحی آرتروسکوپی چیست؟ + نحوه انجام، مزایا، خطرات و مراقبت ها
- نحوه خودآزمایی پستان (BSE)
- درمان عفونت کلیه با گیاهان دارویی و طب سنتی