زبان زرد اغلب بی ضرر است و به مرور زمان به خودی خود از بین می رود. اما بعضی از شرایطی که باعث زرد شدن زبان می‌شوند، مانند یرقان، شرایط جدی تری هستند و به درمان احتیاج دارند. لازم است که شما علل زرد شدن زبان و علائم مختلف آنها را بشناسید و در صورت بروز، آن ها را درمان کنید.
علل ایجاد زبان زرد
از علل شایع زبان زرد به وجود آمدن سلول های پوستی و باکتری ها بر روی زبان است. تجمع این سلول ها و باکتری ها اغلب به دلیل بهداشت ضعیف دهان و دندان می باشد. همچنین یرقان نیز یکی از جدی ترین شرایط سلامتی برای ایجاد زبان زرد است.
علل ایجاد زبان زرد شامل موارد زیر هستند:
زبان مودار سیاه
زبان مودار سیاه یک شرایط بی خطر است. این اتفاق زمانی رخ می دهد که برجستگی های کوچک موجود بر نوک و اطراف زبان شما، بزرگتر می شوند. باکتری ها، خاک، مواد غذایی و سایر مواد، می توانند بر روی این برآمدگی ها جمع شوند و موجب ایجاد زبان زرد شوند. حتی اگر نام این اختلال زبان سیاه باشد، اما زبان شما می تواند قبل از سیاه شدن، زرد و یا رنگهای روشن دیگری داشته باشد.
بهداشت ضعیف دهان و دندان
وقتی دندان ها به طور مرتب مسواک نشوند، سلول های پوستی و باکتری ها می توانند بر روی زبان شما ایجاد و تجمع یابند. باکتری ها، رنگدانه هایی را آزاد می کنند که می توانند منجر به زرد شدن زبان شما شوند. مواد غذایی، دخانیات و مواد دیگر نیز می‌توانند به زرد شدن زبان کمک کنند.
دهان خشک و یا تنفس از طریق دهان
خشکی دهان به دلیل کمبود بزاق در دهان است. بزاق باکتری ها را از دهان شما از بین می برد. این به جلوگیری از پوسیدگی دندان کمک می کند. عوارض جانبی بیماری هایی مانند سندروم شوگرن و دیابت، پرتودرمانی و شیمی درمانی می توانند باعث خشک شدن دهان شوند. تنفس از طریق دهان در هنگام خوابیدن نیز باعث خشک شدن دهان می شود.
بیماری زبان جغرافیایی
این مشکل زمانی رخ می دهد که تکه های پاپیلای بر روی زبان از بین بروند. تا به حال دلیل رخ دادن این اتفاق مشخص نشده است. اما این اتفاق بعضی اوقات ایجاد می شود. دلیل نامگذاری زبان جغرافیایی، به این علت است که تکه های گمشده باعث می شوند که سطح زبان شما مانند نقشه جغرافیا به نظر برسند. این تکه ها اغلب قرمز رنگ هستند. اما ممکن است گاهی اوقات با رنگ زرد نیز ایجاد شوند.
بیماری یرقان
بیماری یرقان شرایطی است که در آن زبان، پوست و سفیدی چشم شما زرد می شوند. این اتفاق زمانی رخ می دهد که کبد شما آسیب دیده باشد و توانایی پردازش بیلی روبین ضایعات را از دست می دهد. بیلی روبین یک رنگدانه زرد است که از طریق تجزیه گلبول های قرمز تولید می شود. زمانی که بیلی روبین در خون ایجاد می شود، پوست، سفیدی چشم و زبان شما زرد می شوند.
مصرف داروهای حاوی بیسموت
پپتو بیسمول و سایر داروهای حاوی بیسموت، می توانند رنگدانه های زبان شما را از زرد تا سیاه تغییر دهند.
دهانشویه هایی که حاوی مواد اکسید کننده هستند
استفاده از دهانشویه حاوی پراکسید یا منتول، می تواند رنگ زبان شما را تغییر دهد.
دود تنباکو یکی از علل زبان زرد
مواد شیمیایی موجود در دود تنباکو، باعث می شود زبان شما به رنگ زرد تبدیل شود.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنید؟
اگر زبان زرد تنها علامت باشد، نیازی به کمک پزشکی ندارید. اما اگر زردی زبان همراه با هر یک از موارد زیر باشد، لازم است به پزشک مراجعه کنید
- علائم عفونت یا آسیب کبدی مانند درد شکم، وجود خون در مدفوع، استفراغ و تب
- ایجاد کبودی و خونریزی به راحتی
- عدم بهبودی زردی زبان پس از گذشت دو هفته
- زرد شدن پوست یا سفیدی چشم شما همراه با زردی زبان،
- درد در ناحیه زبان
آیا بیماری زردی زبان عوارض جانبی دارد؟
این بیماری معمولا عارضه ای ایجاد نمی کند. اما شرایطی که باعث زردی زبان می شوند، همچنین می توانند منجر به بروز مشکلات زیر شوند:
- زخم کبد
- نارسایی کبد
- تورم در پاها و شکم
- بزرگ شدن طحال
- خونریزی در دستگاه گوارش
- سرطان کبد
درمان های زبان زرد
برای درمان زبان زرد، یک بار در روز با مخلوطی از یک قسمت پراکسید هیدروژن و 5 قسمت آب، مسواک بزنید. سپس چندین بار دهان خود را با آب بشویید. درمان هرگونه بیماری زمینه ای، که عامل زبان زرد شما باشند، باید این علائم را تسکین دهند.
برای درمان زبان مودار سیاه
- حداقل دو بار در روز و پس از هر وعده غذایی، مسواک بزنید
- چندین بار در روز دهان خود را با آب بشویید
- از کشیدن سیگار خودداری کنید
برای بهبود بهداشت دهان و دندان
- روزانه دو بار، دندان های خود را با خمیر دندان فلوراید و یک مسواک نرم، مسواک بزنید
- حداقل یک بار در روز از نخ دندان استفاده کنید
- از دهانشویه فلوراید استفاده کنید
- شیرینی ها و غذاهای پرچرب را محدود کنید
درمان خشکی دهان
پزشک شما می تواند برای درمان خشکی دهان، دارو تجویز کند. همچنین ممکن است آنها یک شستشوی مخصوص دهان برای افزایش میزان بزاق دهان شما، توصیه کنند. اگر مصرف دارو سبب خشکی دهان شما باشد، با پزشک در مورد تعویض و یا تغییر در دوز آن مشورت کنید. در طول روز از آب یا سایر نوشیدنی های بدون قند استفاده کنید. از کافئین، تنباکو و الکل که می توانند دهان شما را خشک تر کنند، پرهیز کنید. برای تحریک تولید بزاق، آدامس بدون قند بجوید.
درمان زبان زرد جغرافیایی
از تسکین دهنده ضد درد استفاده کنید و یا برای تسکین هر گونه درد، از شستشوی دهان با مواد بی حس کننده بهره ببرید. پزشک شما ممکن است پمادهای کورتیکواستروئید یا شستشو دهنده ها را تجویز کند.
درمان بیماری یرقان
اگر عفونت مانند هپاتیت B باعث ایجاد یرقان شود، پزشک ممکن است برای درمان آن به شما دارو بدهد.
برای درمان زبان زرد ناشی از اختلال کم خونی
کم خونی مانند کم خونی سلول داسی، تزریق خون یا داروهایی که آهن را تولید می کنند، ممکن است بخشی از درمان شما باشد.
برای بیماری شدید کبدی پیوند کبد ممکن است گزینه ای مناسب باشد.
درمان زبان زرد با ترک سیگار
شما می توانید محصولات جایگزین نیکوتین مانند اسپری بینی را امتحان کنید. این محصولات به کاهش میل شما نسبت به سیگار کمک می کنند.