سرطان پوست یک نوع شایع سرطان است. این سرطان به سرطان های سلولهای فلسی، سرطان سلول بازال، ملانوما و همچنین برخی دیگر از سرطان‌هایی که کمتر رایج هستند، تقسیم می شود. علائم سرطان پوست ممکن است شامل: زخمی باشد که بهبود نمی یابد، وجود لکه جدید بر روی پوست یا خالی باشد که در حال تغییر است. اگر پزشکان در طول معاینه پوست به سرطان پوست مشکوک شوند، انجام بیوپسی یا نمونه برداری برای تشخیص سرطان پوست لازم است.
گزینه های درمانی سرطان پوست
سه گزینه درمانی سرطان پوست، بسته به نوع و مرحله بیماری، متفاوت هستند و عمل جراحی برای از بین بردن سرطان، رایج ترین روش درمانی است. سرطان ملانوما و سرطان سلولهای فلسی یا سنگفرشی پیشرفته، ممکن است به درمان های دیگری مانند ایمونوتراپی، شیمی درمانی یا پرتودرمانی احتیاج داشته باشند. خوشبختانه موارد بسیار ساده ای وجود دارند که می توانید برای کاهش خطر ابتلا به سرطان پوست به کار بگیرید.
پوست شما
بسیاری از افراد به پوست به عنوان یک عضو در بدن فکر نمی کنند. اما پوست مانند سایر اندام ها، دارای ساختار جداگانه و همچنین بسیاری از عملکردهای مهم و حیاتی است. از آنجا که گزینه های درمانی سرطان پوست اغلب به عمق و پیشرفت سرطان بستگی دارند، شناخت لایه های سلولی پوست می تواند مفید باشد.
اپیدرم
اپیدرم لایه بالایی پوست است و عملکردهای مختلفی از جمله محافظت از فضای داخلی بدن در برابر شرایط محیطی را دارا می باشد. سلول های موجود به این لایه شامل موارد زیر است، که باعث ایجاد شایعترین سرطان های پوستی می شوند.
- سلول های سنگفرشی: سلول های سنگفرشی درست در زیر سطح بیرونی پوست قرار دارند.
- سلول های بازال: این سلول ها در زیر لایه سنگفرشی قرار دارند و سلولهای جدید پوست را ایجاد می کنند.
- ملانوسیت ها: این سلول ها در لایه سلول های بازال پوست قرار دارند و ملانین تولید می کنند. ملانین رنگدانه ای است که به پوست شما رنگ می دهد.
سرطان های رایج که مربوط به لایه اپیدرم پوست هستند، شامل: سرطان سلول سنگفرشی، سرطان سلول بازال و ملانوما می باشند.
درمیس یا درم
درمیس یک لایه میانی پوست است که از کلاژن و الاستین تشکیل شده است. این لایه حاوی فولیکول های مو، غدد تولید کننده روغن (غدد چربی)، اعصاب و رگهای خونی است.
بافت های زیر پوستی
بافت های زیر پوستی حاوی چربی، بافت همبند و رگ های خونی بزرگ تر هستند. مقدار این بافت بسته به وزن فرد متفاوت است.
انواع سرطان پوست
سرطان پوست شامل سه نوع رایج و متداول، و بیش از 100 نوع از سرطان هایی که شیوع کمتری دارند. سرطان سلول بازال و سرطان سلول سنگفرشی به عنوان سرطان های پوستی غیر ملانوما شناخته می شوند.
سرطان سلول بازال
سرطان سلول بازال شایع ترین نوع سرطان است که 75 تا 80 درصد از موارد ابتلا به سرطان پوست را تشکیل می دهد. خطر ابتلا به سرطان سلول بازال حدود 30 درصد است. این سرطان بیشتر در افراد میانسال و یا مسن دیده می شود، اما به طور فزاینده ای در جوانان نیز شیوع یافته است. سرطان سلول بازال شایع ترین سرطان پوست در بین اسپانیایی ها است.
سرطان سلول بازال معمولاً در مناطقی که از بدن که در معرض آفتاب است، مانند صورت، گردن و دست ها شروع می شود. سرطان سلول بازال یک سرطان در حال رشد آهسته است و به ندرت به سایر قسمتهای بدن سرایت می کند. اما افرادی که سابقه این سرطان را دارند در معرض خطر بیشتری برای سرایت قرار دارند. سرچشمه این سرطان در سلول بازال از لایه اپیدرم ( لایه بالای پوست) قرار دارد.
سلول های بازل در لایه اپیدرم جهش می یابند و صورت غیر قابل کنترل تکثیر می شوند. با رشد سلول های سرطانی، آنها می توانند به لایه درمیس، غدد لنفاوی مجاور و در نهایت به استخوانها حمله کنند. در صورت عدم درمان، آن ها می توانند به بافت اطراف آسیب رسانده و باعث ایجاد ظاهری نامناسب شوند. با اقدامات درمانی سریع، این سرطان قابل درمان است و همچنین در صورت شروع سریع اقدامات، درمان ها می توانند بسیار موثر باشند.
سرطان سلول فلسی یا سنگفرشی
سرطان سلول فلسی، 16 تا 20 درصد از سرطان های پوستی را شامل می شود. همچنین احتمال ابتلا مردان به این سرطان، دو برابر بیشتر از زنان است. برخلاف سرطان سلول بازال، این سرطان در صورت رشد می تواند به سایر قسمت های بدن نیز انتقال یابد. این سرطان معمولاً در نواحی صورت، گوش، گردن، لب ها و نواحی پشت دست ها قابل مشاهده است.
سرطان سلول فلسی همچنین می تواند از زخم های پوستی در سایر نقاط بدن نیز شیوع یابد. همانند سرطان سلول بازال، سرطان سلول فلسی در صورت کوچک و نازک بودن تومور، با درمان های موجود درمان می شود. کارسینوم سلول فلسی، بیشترین ارتباط را با قرار گرفتن در معرض آفتاب دارد.
سرطان ملانوما
ملانوما ترسناک ترین نوع سرطان پوست است. اگرچه خطر ابتلا به این سرطان کمتر از سرطانهای سلول فلسی و بازال است، اما مسئول اکثر مرگ های ناشی از سرطان پوست می باشد. ملانوم ممکن است در پوست طبیعی بروز یابد، اما اغلب در خال های بدن گسترش می یابد. این بیماری اغلب در پشت مردان، پاها در زنان و همچنین در کف دست ها، کف پا، زیر ناخن ها یا ناخن های پای افراد دارای پوست تیره تر، قابل مشاهده است.
این سرطان ممکن است در هر نقطه از بدن، از جمله مناطقی است که هرگز در معرض آفتاب قرار نگرفته اند، نیز گسترش یابد. در حالی که شیوع ملانوما به طور کلی 20 برابر در سفید پوستان بیشتر است، اما مواردی که در زیر ناخنها رخ می دهد در افراد با تمام رنگ پوست ها مشابه است.
علاوه بر این، میزان بقا در افراد سیاه پوست مبتلا به این سرطان، کمتر است. مبارزه با این بیماری در اوایل شیوع آن بسیار راحت تر و بهتر است. اما زمانی که به غدد لنفاوی یا اندام های دور مانند استخوان ها، ریه ها، کبد و مغز گسترش می یابد، بسیار سخت تر است. با این حال درمان های جدید تر، باعث تغییر در بقا می شوند و حتی برخی از ملانومای پیشرفته، هم اکنون با این گزینه های درمانی قابل کنترل هستند.
انواع نادر سرطان پوست
انواع دیگر سرطان که می توانند در پوست یا ساختارهای مرتبط با پوست بروز یابند، بسیار کمتر دیده می شوند. برخی از این موارد عبارتند از:
سرطان سلول مرکل
سرطان سلول مرکل یک سرطان نادر پوستی است. این سرطان اغلب در بین افراد میانسال قابل مشاهده می باشد. امروزه به دلایل نامعلوم، این سرطان ها در حال افزایش هستند. آنها سریعاً گسترش می یابد و در قسمتهای دیگر بدن پخش می شوند.
سارکوم کاپوسی
این سرطان توسط تبخال Kaposi sarcomaایجاد می شود. همچنین این سرطان معمولاً در افراد مبتلا به HIV/AIDS و یا افرادی که به دلایل دیگر مانند پیوند اعضای بدن، در معرض سرکوب سیستم ایمنی بدن هستند، یافت می شود. این سرطان شامل لایه های بزرگ و متورم قرمز، آبی و یا قهوه ای، در اطراف بدن می باشد. خوشبختانه این نوع از سرطان پوست به خوبی به داروهای HIV پاسخ می دهد.
سرطان غده سباسه
این سرطان ها از غده های چربی ایجاد می شوند و بیشتر در زنان مسن و در اطراف چشم آن ها رخ می دهد.
سرطان درماتوفیبروسارکوم پروتوبرنس
این سرطان ها به عنوان یک گره سخت شروع می شوند که منشاء آنها در لایه درمیس قرار دارد و سریعا گسترش می یابد. این سرطان ها به جهش ژنی مرتبط هستند که منجر به تولید بیش از حد پروتئین می شود. تولید بیش از حد پروتئین به عنوان یک فاکتور رشد مشتق از پلاکت شناخته می شود.
متاستاز های پوستی و سایر سرطان هایی که در پوست ایجاد می شوند
گاهی اوقات سرطان هایی که در نواحی دیگر بدن ایجاد می شوند، ممکن است به پوست سرایت کنند. سرطان هایی که بیشتر با متاستازهای پوستی همراه هستند، شامل سرطان پستان، سرطان روده بزرگ و سرطان ریه است. در حالی که سرطانهای دیگر ممکن است به پوست سرایت کنند، آنها به عنوان سرطان پوست طبقه بندی نمی شوند.
برخی از نمونه های این بیماری، شامل سرطان التهابی پستان است که اغلب با قرمزی و ایجاد بثورات درپستان آغاز می شود. بیماری pagets نوعی سرطان پستان است که بر روی پوست نوک سینه ها ایجاد می شود. همچنین لنفوم جلدی سلول T یک نوع دیگر از متاستاز های پوستی است که اغلب به صورت لکه های قرمز و مسطح بر پوست ایجاد می شود. این لکه ها بسیار خارش دار هستند.
علائم و نشانه های سرطان پوست
علائم و نشانه های سرطان پوست ممکن است شامل تغییراتی باشد که در پوست قابل مشاهده است که این علائم شامل موارد زیر هستند:
- زخمی که بهبود نمی یابد
- خالی که در حال تغییر است
- ضایعات پوستی و پوست پوسته پوسته شده
- توده های صورتی، سفید یا گوشتی که شبیه گنبد هستند
- خارش پوست
علل و عوامل خطرزای سرطان پوست
به طور کلی عواملی که باعث ایجاد سرطان پوست می شوند، نامشخص هستند. اما برخی از آنها شناسایی شده اند. این عوامل ممکن است شامل موارد زیر باشند:
- قرار گرفتن در معرض آفتاب
- پوست رنگ پریده
- موهای قرمز یا بلوند
- چشم های سبز یا آبی
- پوستی که به ندرت برنزه می شود و می سوزد
- وجود سابقه خانوادگی سرطان پوست
- ژنهای شما
- دارا بودن خال های فراوان و یا وجود خال های غیر عادی
- زخم ناشی از سوختگی یا عفونت های پوستی
- سیستم ایمنی ضعیف
- استفاده از برخی درمان‌ها و داروهای پزشکی مانند پرتو درمانی برای سرطان و نور ماوراء بنفش برای پسوریازیس
- قرار گرفتن مکرر در معرض مواد شیمیایی
- نوشیدن آب حاوی آرسنیک
- سیگار کشیدن
تشخیص سرطان پوست
تشخیص با توجه به علائم و عوامل خطر زا و معاینه جسمی، آغاز می شود. بر اساس ظاهر ضایعه پوستی، پزشک ممکن است انجام بیوپسی را توصیه کند. زیرا گاهی اوقات تشخیص سرطان پوست و پی بردن به اینکه آیا یک ناهنجاری بر اساس شکل ظاهری آن ممکن است سرطان باشد، بسیار دشوار است.
بیوپسی را می توان از طریق چندین روش زیر انجام داد
بیوپسی تراشیدن
این روش رایج ترین روش بیوپسی است که در صورت مشکوک بودن به سرطان سلول بازال یا سرطان سلول فلسی، مورد استفاده قرار می گیرد. این روش شامل بی حسی پوست و تراشیدن یک تکه ضایعه پوستی است. همچنین ممکن است بیوپسی پانچ نیز برای تشخیص این سرطان ها انجام شود.
بیوپسی برش
در این روش، بر روی پوست برشی ایجاد می شود و بخشی از ناهنجاری برداشته می شود تا توسط یک آسیب شناس بررسی شود.
بیوپسی Excisional
در این حالت کل ناهنجاری به همراه ناحیه ای از بافت اطراف، برای ارزیابی توسط پاتولوژیست برداشته می شود. این نوع از بیوپسی در صورت مشکوک بودن به ملانوم انجام می شود.
در صورت پیشرفت سرطان پوست، آزمایش های بیشتری برای تعیین مرحله این بیماری و جستجوی وجود متاستاز انجام می شود. اینها ممکن است شامل بیوپسی گره sentinel، سی تی اسکن، اسکن PET و یا سایر آزمایشات، بسته به موقعیت سرطان پوست باشد.
درمان سرطان پوست
درمان سرطان پوست به عوامل بسیاری از جمله نوع سرطان، اندازه، عمق و موارد دیگر بستگی دارد. از نظر جراحی، برداشتن تومور، شایع ترین نوع درمان است. یک عمل جراحی خاص به نام Mohs شامل از بین بردن بافت های درگیر در سرطان و چک کردن پوست برای وجود شواهد سرطان است.
در صورت ابتلا به ملانوم، ناحیه بزرگی از بافت اطراف برداشته می شود. برای تومورهای پیشرفته تر که به غدد لنفاوی و یا سایر نواحی دیگر بدن گسترش یافته‌اند، ممکن است به درمان هایی مانند ایمونوتراپی، شیمی درمانی، درمان هدفمند و پرتو درمانی نیز احتیاج باشد.
پیشگیری و تشخیص زودرس سرطان پوست
موارد زیادی وجود دارند که می توانید برای جلوگیری از سرطان پوست و یا کاهش خطر آن انجام دهید. شما می توانید از روش های محافظتی مانند پوشیدن لباس و کلاه و جلوگیری از قرار گرفتن در مقابل نور خورشید در طول روز، استفاده کنید. برخی از شرایط شغلی ممکن است است خطر ابتلا به این بیماری را افزایش دهند. در نتیجه لازم است که شما هنگام کار با بسیاری از مواد شیمیایی و مواد مختلف دیگر، از دست کش و سایر محافظ ها استفاده کنید.
در حالت کلی، نمی توان از بروز سرطان های پوست به طور کامل خودداری کرد. در نتیجه تشخیص زود هنگام به هدف تبدیل می شوند. بررسی های پوست با توجه به ضایعات، باید مورد توجه قرار گیرند. این به ویژه در افرادی که هیچ فاکتور خطری برای بیماری ندارند، اهمیت می یابد.
بعضی از افراد که فاکتورهای خطر قابل توجه و یا سندروم های ژنتیکی در ارتباط با سرطان پوست دارند، لازم است که به طور مرتب به متخصص پوست مراجعه و پوست آن ها معاینه شود. تقریباً یک سوم افراد در طول زندگی خود نوعی از این بیماری را تجربه می کنند. اگر تغییری در پوست شما ایجاد شده که موجب نگرانی شما شده است، به پزشک متخصص پوست مراجعه کنید.