نارسایی کلیه چیست؟ کلیه های شما که در دو طرف ستون فقرات قرار گرفته اند، وظیفه ی تصفیه خون و دفع سموم از آن را بر عهده دارند. کلیه ها پس از تصفیه خون، سموم را از طریق ادرار از بدن خارج می کند. اما زمانی که کلیه ها توانایی فیلتر کردن ضایعات اضافی از خون را از دست دهند، نارسائی کلیه رخ می دهد. عوامل فراوانی وجود دارند که ممکن است در سلامت و عملکرد کلیه ها اختلال ایجاد کنند. اینها شامل قرار گرفتن در معرض سموم، داروهای خاص، بیماری های مزمن، کم آبی شدید بدن و ترومای کلیه هستند. درمان های متفاوتی برای نارسایی کلیه وجود دارد، که در این میان نوع درمان مورد نیاز شما به علت بیماری نارسایی کلیه در شما بستگی دارد. در ادامه به درمان های بیماری نارسایی کلیه اشاره شده است.
گزینه های درمانی برای نارسایی کلیه
دیالیز
دیالیز سموم خون را توسط دستگاه دیالیز، فیلتر و پاک می کند. در واقع دستگاه دیالیز عملکرد و نقش کلیه ها در بدن را انجام می دهد. بسته به نوع دیالیز ممکن است شما به یک دستگاه بزرگ یا یک کیسه سوند قابل حمل متصل شوید. همچنین ممکن است لازم باشد که شما علاوه بر دیالیز، یک رژیم غذایی کم پتاسیم و کم نمک را دنبال کنید. دیالیز درد کلیه را درمان نمی کند. اما اگر به درمانهایی که به طور منظم برنامه ریزی می شوند، عمل کنید، طول عمر شما طولانی تر می شود.
پیوند کلیه
یکی دیگر از گزینه های درمانی نارسایی کلیه، پیوند کلیه است. یک کلیه پیوند داده شده می تواند به طور عادی عمل کند و دیگر لازم به انجام دیالیز نیست. برای پیوند کلیه معمولاً باید مدت زمان زیادی را منتظر بمانید. این به این دلیل است که باید کلیه ای که با بدن شما سازگار باشد، یافت شود. در عمل پیوند کلیه اگر اهدا کننده کلیه زنده باشد، روند پیوند ممکن است سریع تر انجام شود.
پس از عمل پیوند کلیه لازم است که شما از داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی استفاده کنید. این به این دلیل است که از رد کلیه جدید توسط بدن جلوگیری شود. این داروها عوارض جانبی خود را دارند و برخی از آن ها جدی هستند. عمل پیوند کلیه ممکن است یک گزینه درمانی مناسب برای همه نباشد و پیوند با شکست روبرو شود. لازم است که شما در مورد این که آیا کاندید خوبی برای پیوند کلیه هستید یاخیر، با پزشک مشورت کنید.
رژیم غذایی مخصوص افراد مبتلا به نارسایی کلیه
رژیم غذایی خاصی برای افراد مبتلا به نارسایی کلیه وجود ندارد. توصیه های لازم مربوط به مصرف مواد غذایی، اغلب به مرحله بیماری کلیه و سلامت فردی شما بستگی دارد. برخی از توصیه ها ممکن است شامل موارد زیر باشند:
محدود کردن سدیم و پتاسیم
شما باید میزان مصرف سدیم و پتاسیم خود را به دقت کنترل کنید. هدف پایین آوردن مصرف این مواد مغذی به کمتر از 2000 میلی گرم در روز است.
محدود کردن مصرف فسفر
مانند سدیم و پتاسیم، بهتر است شما مقدار کل فسفر دریافتی در طول روز را کاهش دهید. مقدار بهینه مصرف این ماده کمتر از 1000 میلی گرم در روز است.
دستورالعمل های مربوط به مصرف پروتئین را دنبال کنید
در مرحله اولیه و متوسط بیماری کلیه ممکن است بخواهید مصرف پروتئین خود را کاهش دهید. با این وجود در مرحله نهایی نارسایی کلیه، بسته به توصیه پزشک، ممکن است نیاز به مصرف پروتئین بیشتری داشته باشید.
مشخصه رنگ ادرار در بیماری نارسایی کلیه
رنگ ادرار شما یکی از نشانه های سلامتی بدن است. رنگ ادرار ممکن است تا زمانی که صدمه به کلیه ها پیشرفت نکرده باشد، تغییر نکند. تغییر در رنگ ادرار ممکن است نشان دهنده مشکلات هشدار دهنده باشد. رنگ ادرار ممکن است شامل موارد زیر باشد:
زرد روشن یا کمرنگ
این رنگ نشان دهنده سطح بالای هیدراته بودن بدن است. این رنگ در بیشتر موارد بسیار ایده آل است.
زرد تیره یا کهربایی
این رنگ ادرار نشان دهنده این است که ممکن است بدن شما کم آب باشد. در این حالت بهتر است که شما آب بیشتری بنوشید و مصرف نوشابه های تیره، چای و یا قهوه خود را کمتر کنید.
نارنجی
رنگ ادرار نشان دهنده کم آبی بدن است. همچنین ممکن است نشان دهنده صفرا در جریان خون باشد. بیماری کلیه به طور معمول سبب این امر نمی شود.
صورتی یا قرمز
ادرار با رنگ صورتی یا کمی قرمز می تواند نشان دهنده وجود خون در آن باشد. همچنین این ممکن است در اثر مصرف بعضی غذاها مانند چغندر یا توت فرنگی ایجاد شود. آزمایش سریع ادرار می تواند تفاوت را مشخص کند.
علاوه بر این، ادرار کف آلود با حباب های زیاد نشانه این است که احتمالاً پروتئین زیادی در آن وجود دارد. پروتئین موجود در ادرار نشانه بیماری کلیه است.
دیابت و نارسایی کلیه
دیابت شایع ترین علت نارسایی کلیه است. قند خون کنترل نشده می تواند به کلیه ها آسیب برساند. آسیب می تواند با گذشت زمان بدتر شود. نفروپاتی دیابتی یا آسیب کلیوی ناشی از دیابت نوع یک یا نوع دو قابل برگشت نیست. مدیریت قند خون و فشار خون می تواند به کاهش آسیب کمک کند. مصرف داروهای تجویز شده توسط پزشک نیز مهم است. اگر مبتلا به دیابت هستید، پزشک به احتمال زیاد غربالگری نارسائی کلیه را انجام می دهد.
نارسایی کلیه و الکل
اگر نارسایی کلیه داشته باشید و الکل بنوشید، کلیه های شما مجبور به کار سخت تر از گذشته خواهند بود. آبجو و شراب حاوی مقادیر زیادی فسفر هستند. اگر کلیه های شما نتوانند آن را فیلتر کنند، این می تواند باعث مشکلات شدید قلب و حتی مرگ شود. اگر نارسایی کلیه یا بیماری کلیه شما در مراحل نهایی خود قرار دارد، ممکن است پزشک توصیه کند میزان نوشیدنی الکلی خود را محدود کنید.
برای برخی افراد، حذف کامل الکل از رژیم غذایی بهترین گزینه است. در صورت ابتلا به نارسایی کلیه، مصرف الکل می تواند به عملکرد طبیعی اندام های دیگر آسیب برساند. با گذشت زمان استفاده طولانی مدت از الکل سنگین می تواند منجر به بیماری کبد شود.