یبوست زمانی ایجاد می شود که روده به درستی کار نکند و فرد در یک هفته کمتر از 3 بار حرکت روده باشد. فرد حین یبوست احساس می کند که تخلیه به صورت ناقص صورت می گیرد و هنوز مقداری مدفوع در روده وجود دارد. از طرف دیگر تهوع، نشان دهنده ی اختلالات معده حین یبوست می باشد. اگرچه این اتفاق می توان به صورت جداگانه اتفاق بیفتد اما برخی از مواقع با یکدیگر خود را نشان می دهند و نشان دهنده یک مشکل جدی و خاص می باشند.
دلایلی که موجب تهوع و یبوست می شوند
اگر به طور همزمان دچار تهوع و یبوست شده اید دلایل عمده آن موارد زیر می تواند باشند:
سندروم روده تحریک پذیر:
سندروم روده تحریک پذیر (IBS) بیماری است که روده بزرگ را تحت تاثیر قرار می دهد و می تواند مشکلاتی از جمله معده درد، تولید گاز، نفخ، تهوع و یبوست کند. برخی از افراد که مبتلا به IBS می باشند اسهال را نیز تجربه می کنند. IBS یک بیماری مزمن می باشد اما روده بزرگ را تخریب یا ایجاد سرطان روده نمی کند.
دلیل اصلی ایجاد کننده سندروم روده تحریک پذیر هنوز مشخص نمی باشد. ممکن است به دلیل عدم تعادل باکتری های روده، التهاب در روده بزرگ یا ناهنجاری های عصبی در سیستم گوارش ایجاد شود. غذاها می توانند به دلیل وجود باکتری ها ایجاد اسهال کنند. این اتفاق می تواند باعث افزایش ریسک ابتلا به سندروم روده تحریک پذیر شود.
کمبود آب بدن:
تشنگی تنها نشانه کمبود آب بدن نمی باشد. کمبود آب می تواند موجی مشکلات گوارشی گردد. کمبود آب زمانی اتفاق می افتد بدن به میزان کافی مایع برای انجام فعالیت های خود دریافت نکند. در سیستم گوارشی بدن فقدان مایع می تواند خشکی و سختی مدفوع ایجاد کند در نتیجه دفع آن سخت خواهد شد. همچنان که بدن مایعات خود را از دست می دهد، ممکن است که دیگر علائم را مشاهده کنید از جمله تهوع، استفراغ، سردرد خفیف و سرگیجه.
شرایط پزشکی:
اگر دچار یبوست و تهوع شده اید، و اخیرا از داروی خاصی استفاده کرده اید، ممکن است دارو که این مشکل را ایجاد کرده باشد. عوارض جانبی داروها یک اتفاق عادی است، برخی از داروها موجب یبوست، اسهال به همراه معده درد و تهوع می گردند. عوارض جانبی گاهی اوقات بعد از چند روز یا چند هفته خود را نشان می دهند.
استفاده از رژیم غذایی نا متعادل:
خوردن مقدار زیاد گوشت قرمز و عدم مصرف میوه و سبزیجات به میزان کافی می تواند یبوست ایجاد کند زیرا فیبر کمی وارد بدن می شود. به یاد داشته باشید که، برخی از افراد به سختی برخی از گوشت ها مانند خوک را هضم می کنند. هضم ضعیف می تواند موجب ناراحتی های معده مانند تهوع، تولید گاز یا نفخ گردد.
بارداری:
بارداری معمولا موجب ایجاد مشکلات سیستم گوارش می گردد. در برخی از زنان به دلیل افزایش هورمون پروژسترون یبوست ایجاد می شود. این افزایش هورمون کارکرد روده را کم می کند و در نتیجه حرکت روده را کاهش می یابد. فشرده شدن مدفوع در روده باعث سخت تر شدن دفع آن خواهد شد.
برخی از زنان باردار صبح ها بعد از بیدار شدن احساس بیماری می کنند از جلمه تهوع و استفراغ. این حالت ممکن است که تنها در سه ماهه اول اتفاق بیفتد. در برخی از زنان این مشکل در سه ماهه آخر رخ می دهد.
اضطراب و افسردگی:
اضطراب و افسردگی موج بیماری های روده ای می شوند. وقتی که احساس اضطراب می کنید بدن هورمون هایی ترشح می کند. این ترکیبات می تونند بر سیستم گوارش تاثیر بگذارند و علائمی نظیر تهوع و یبوست ایجاد کنند.
سیستم هضم و گوارش حین مشکلات اضطرابی و افسردگی به آهستگی کار خواهد کرد. در نتیجه، مواد زائد به سرعت از روده خارج نخواهند شد. احساس اضطراب و عصبی بودن معمولا موجب ایجات ناراحتی های معده ای نیز می کنند.
افسردگی به دلایل مختلف می تواند موجب یبوست شود. افرادی که از افسردگی رنج می برند ممکن است که در تخت خود بمانند و فعالیت فیزیکی نداشته باشند و این اتفاق موجب ایجاد یبوست می شود.
افراد افسرده ممکن است که عادت های غذایی خود را تغییر دهند. ممکن است که غذاهایی که حاوی مقدار زیادی قند است بخورند یا به طور کلی کم غذا مصرف کنند. در صورتی که سبک زندگی و رژیم تغییر کند، یبوست ایجاد خواهد شد.
عدم هضم لاکتوز:
عدم هضم لاکتوز شرایطی است که فرد قادر به هضم قند لاکتوز که در شیر به مقدار زیادی یافت می شود، نمی باشد. بیشتر افراد در صورتی که نتوانند لاکتوز را هضم کنند، دچار اسهال خواهند شد اما عده ای دیگر یبوست، تهوع،گاز یا استفراغ را تجربه می کنند. از جمله غذاهای ایجاد کننده این مشکل، شیر، بستنی، پنیر، خامه و دیگر محصولات لبنی می باشند.
مواد غذایی که موجب یبوست می شوند
یبوست شرایطی است که فرد کمتر از 3 بار در هفته حرکت روده دارد. در واقع، 27 درصد از بزرگسالان یبوست را تجربه می کنند و علائم آن عبارتند از نفخ و تولید گاز معده. افزایش سن و عدم تحرک فیزیکی می توانند از عوامل ایجاد کننده یبوست باشند. برخی از غذاها می تواند موجب کاهش یا افزایش ریسک ابتلا به یبوست شوند. در ادامه این مقاله یا این غذاها آشنا خواهید شد.
موز نرسیده:
در حالی که موز رسیده می تواند از ایجاد یبوست جلوگیری کند، موز نرسیده برعکس عمل می کند موجب یبوست می شود. علت این اتفاق این است که موز نرسیده حاوی نشاسته مقاوم می باشد که برای بدن تجزیه آن مشکل است. حین فرایند رسیدن، نشاسته مقاوم تبدیل به قند معمولی می شود که هضم آن برای بدن راحت تر است.
موز نرسیده حاوی مقدار زیادی تانن می باشد. این ترکیب موجب کاهش سرعت حرکت غذا از درون روده می گردد. اکثر افراد علاقه به مصرف موز قبل از کامل رسیده شدن آن دارند. با این وجود، اگر می خواهید که از درد یبوست رهایی یابید یا جلوگیری کنید، موز رسیده را امتحان کنید به جای موز نرسیده. موز رسیده کاملا زرد رنگ است و برخی خال های قهوه ای رنگ روی پوست آن وجود دارد و پوست کندن آن ها بسیار راحت است.
الکل:
الکل به عنوان یک نوشیدنی ایجاد کننده یبوست به شمار می رود. اگر به مقدار زیادی الکل مصرف کنید، مقدار زیادی مایع حین ادرار از دست خواهید داد که این اتفاق موجب کم آبی بدن می گردد. آب کم بدن، چه از طریق کم نوشیدن آب چه به دلیل از دست دادن مقدار زیادی مایع از طریق ادرار معمولا به افزایش ریسک ابتلا به یبوست مربوط می شود.
متاسفانه، هیچ تحقیق که به بررسی ارتباط الکل و یبوست پرداخته باشد وجود ندارد. افزون بر این، برخی از افراد گزارش کرده اند که بیشتر اسهال را بعد از نوشیدن الکل تجربه کرده اند تا یبوست. این عادی است که تاثیرات در افراد مختلف متفاوت باشد. افرادی که الکل موجب یبوست و کم آبی در آن ها می شوند باید سعی کنند که همراه الکل آب یا دیگر نوشیدنی های غیر الکلی بنوشند.
گلوتن موجود در غذاها:
گلوتن نوعی پروتئین می باشد که در غلاتی مانند گندم، جو یافت می شود. برخی از افراد ممکن است بعد از خوردن غذاهای حاوی گلوتن احساس یبوست کنند. البته برخی از افراد توانایی هضم گلوتن را ندارند. افرادی که این مشکل را دارند با مصرف گلوتن سیستم ایمنی به روده آن ها حمله خواهد کرد و به آن آسیب خواهد زد. برای این دلیل افرادی که از این بیماری رنج می برند باید غذای فاقد گلوتن مصرف کنند.
در برخی از کشورها، بین 0.5 تا 1 درصد افراد از این بیماری رنج می برند اما ممکن است که از آن بی خبر باشند. یبوست مزمن یکی از علائم بسیار بارز آن می باشد. خوشبختانه، اجتناب از مصرف گلوتن می تواند مشکلات روده را از بین ببرد. حساسیت به گلوتن ( NCGS) و سندروم روده تحریک پذیر دو بیماری ناشی از وامنش روده نسبت به گلوتن می باشد.
افرادی که از این بیماری رنج می برند فکر می کنند که نسبت به گلوتن حساسیت دارند در صورتی که بدن شان قادر به تجزیه آن نمی باشد. افرادی که مبتلا به این مشکل می باشد بعد از مصرف گلوتن دچار یبوست خواهند شد. اگر به این که گلوتن در شما ایجاد یبوست می کند یا، مشکوک هستید به پزشک مراجعه کنید تا قبل از حذف گلوتن از رژیم پزشک آن را تشخیص دهد.
برای تشخیص این که نسبت به هضم گلوتن مشکل دارید باید حتما در رژیم غذایی تان وجود داشته باشد. اگر تشخیص داده شد که نسبت به مصرف آن مشکل دارید ممکن است که بخواهند سطح های مختلف ایجاد کننده ناراحتی را مورد بررسی قرار دهند.
غلات فراوری شده:
غلات فراوری شده و محصولات آن ها از جمله نان سفید، برنج سفید و پاستا سفید مقدار ماده مغذی کمتری در خود دارند و ممکن است که بیشتر ایجاد یبوست کنند. علت این امر این است که جوانه ها حین فرایند از دانه غلات جدا می شوند. به طور ویژه جوانه دارای فیبر می باشد. فیبر ماده ی مغذی است که حرکت در روده را تسهیل می بخشد.
تحقیقات نشان داده اند که هر چه فیبر موجود در غذا بیشتر باشد ریسک ابتلا به یبوست کمتر خواهد بود. در واقع، مطالعات اخیر گزارش کرده اند که به ازای مصرف هر گرم فیبر 1.8 درصد ریسک ابتلا به یبوست کاهش می یابد. بنابراین افرادی که یبوست را تجربه می کنند بهتر است که از مصرف غذاهای تهیه شده از غلات فرآوری شده بپرهیزند و غلات کامل را جایگزین آن کنند. اگرچه مصرف فیبر برای همه مفید ست اما برخی از افراد خلاف این ادعا را گزارش کرده اند.