بیماری آلزایمر توسط روانپزشک آلمانی آلویز آلزایمر نام گذاری شد که اولین بار این بیماری را تشخیص داد. آلزایمر رایج ترین نوع دمانس (زوال عقل) است. دمانس یک اصطلاح کلی است و برای اختلالات تحلیل برنده عصبی استفاده می شود که سبب کاهش رشد ذهنی می شوند و سبب به مشکل بر خوردن استدلال، ارتباط برقرار کردن، حافظه، گفتار، داوری و بسیاری از جنبه های عملکرد روزانه می شوند.
علائم بیماری آلزایمر
علائم آلزایمر طی مراحل مختلفی ظاهر می شوند و سبب اختلال در زندگی بیماران و خانواده های آن ها می شوند. در مرحله آخر آلزایمر، بیمار به طور کامل قادر به پاسخ به اطرافیان نیست، کنترل حرکاتش را از دست می دهد و برای غذا خوردن و بلعیدن به مشکل بر می خورد. در این جا به مهم ترین و رایج ترین حقایق و آمار درباره آلزایمر اشاره می کنیم. بعد از این که آن ها را خواندید، به طور کلی درباره این بیماری آگاه می شوید و می توانید بین آلزایمر و سایر اختلالات مربوطه تمایز ایجاد کنید.
آمار و ارقام درباره بیماری آلزایمر
- حدود ۰.۷۱% از جمعیت جهان از آلزایمر رنج می برند.
- آلزایمر سبب ۶۰%_۷۰% از موارد دمانس است.
- حدود ۶۵% از افرادی که دچار دمانس هستند زن هستند.
- به ندرت کسی به علت سابقه خانوادگی و پیش زمینه ژنتیکی دچار آلزایمر می شود.
- مغز افراد سالم از مغز افرادی که آلزایمر دارند بزرگ تر است.
- تحصیلات و مطالعه فرد می توانند در پیشگیری از آلزایمر مفید باشند.
- بالاترین آمار مرگ و میر به علت آلزایمر در فنلاند است.
- هر ۳ ثانیه یک بار یک نفر در دنیا دچار آلزایمر می شود.
- آلزایمر از طریق ۷ مرحله شناخته شده پیشرفت می کند.
- داروهای استفاده شده برای دیابت نوع ۲ می توانند از آلزایمر پیشگیری کنند.
حقایق اساسی درباره بیماری آلزایمر
۱_ علائم بیماری آلزایمر به علت رسوب نوع خاصی از پروتئین در مغز اتفاق می افتند:
مغز بیمارانی که آلزایمر دارند در مقایسه با مغز افراد سالم، سیناپس ها و سلول های عصبی کمتری دارد. اگر بافت مغز بیمار زیر میکروسکوپ بررسی شود به وجود رسوب پروتئین که به آن پلاک می گویند پی برده می شود. در سلول های عصبی مرده انواع مختلفی از رسوب پروتئین دیده می شود. با توجه به اظهارات سازمان آلزایمر، آمار و اطلاعات نشان داده اند که این رسوبات منبع علائم آلزایمر در بیماران هستند.
۲_ آلزایمر سبب ۶۰%_۷۰% از موارد دمانس است
با توجه به اظهارات سازمان جهانی بهداشت بیماری آلزایمر رایج ترین نوع دمانس است. دومین نوع متداول دمانس، زوال عقل با اجسام لویی است که علائمی مشابه آلزایمر دارد اما رسوب پروتئین که در سلول های عصبی وجود دارد در آن متفاوت است. برخلاف بیمارانی که آلزایمر دارند، بیماران لویی علائمی شبیه پارکینسون را تجربه می کنند.
۳_ مدت زنده ماندن بیمارانی که آلزایمر دارند، از ۳ الی ۱۱ سال پس از تشخیص بیماری، متفاوت است
افرادی که آلزایمر دارند چه مدتی می توانند زنده بمانند؟ از آن جایی که پیشرفت این بیماری قاعده و قانون خاصی ندارد، تشخیص زمان دقیق دشوار است.
۴_ دوره های آلزایمر روی سبک زندگی فرد تاثیر می گذارند
برخلاف تصورات غلط، بیماری های نورولوژیکی لزوما اختلالات ژنتیکی نیستند. در حقیقت، مواردی از آلزایمر که توسط جهش های خاص ژنتیکی اتفاق می افتند به طرز عجیبی پایین است (حدود ۱%). عوامل مربوط به سبک زندگی همچون فشار خون بالا، دیابت نوع ۲ کنترل نشده، سیگار کشیدن و قرار گرفتن در برابر دود سیگار محرک های ممکن برای این بیماری در نظر گرفته می شوند.
۵_ اگر فرد تحصیل کرده ای هستید احتمال بروز آلزایمر در شما کاهش پیدا می کند
یکی از جالب ترین حقایق در مورد آلزایمر این است که چگونه تحصیلات مداوم نقش پیشگیری کننده از این بیماری ایفا می کنند. اگر چه لزوما منظور تحصیلات رسمی نیست اما فعال نگه داشتن مغز و مشتاق بودن برای یادگیری اطلاعات جدید حتی در سن بالا، احتمال آلزایمر را کاهش می دهد. پس حتی اگر در دهه پنجاه زندگی خود هستید برای رفتن به کلاس های زبان و کلاس نقاشی تردید نداشته باشید.
۶_ نیمی از آن هایی که آلزایمر دارند علائم پیچیده ای دارند؛ و علائم آلزایمر و سایر انواع دمانس در آن ها ترکیب شده اند
آمار و ارقام مربوط به آلزایمر نشان می دهد که این اختلال شناختی آن گونه که تصور می شود نادر نیست. بیمارانی که این اختلال را دارند خصوصیاتی از افرادی با آلزایمر، دمانس عروقی، دمانس فرونتوتمپورال را به طور مشترک تجربه می کنند. احتمال وقوع این آسیب در افراد بالای ۸۵ سال بیشتر است.
۷_ مصرف الکل علائم را بدتر می کند
بیمارانی که آلزایمر دارند باید از مصرف الکل بپرهیزند چون مصرف آن سرعت پیشرفت بیماری را بیشتر می کند و روی حافظه فرد تاثیر می گذارد. مصرف الکل طول زندگی فردی که آلزایمر دارد را کوتاه تر میکند.
۸_ مغز افرادی که آلزایمر دارند از نظر اندازه کوچک تر از مغز افراد سالم است
بدون در نظر گرفتن اندازه مغز افراد سالم، مغز بیمارانی که آلزایمر دارند دچار افت حجم می شود. تحقیقی که در سال ۲۰۱۵ روی بیماری آلزایمر انجام شد نشان داد که این اختلال به علت انحطاط سلول های عصبی و از بین رفتن آن ها در طول زمان اتفاق می افتد. این امر با گذر زمان سبب کاهش حجم مغز می شود.
۹_ ضایعات مغزی می توانند حتی ۳ دهه قبل از شروع علائم آلزایمر خود را نشان دهند
با توجه به تحقیقی که روی ۳۰۰ نفر صورت گرفت، دانشمندان به این نتیجه رسیدند که به تشخیص زود هنگام آلزایمر در آینده امیدوار هستند. به طور کلی احتمال این که پزشکان بتوانند به وسیله اسکن مغز و بررسی تغییرات خاص فیزیکی در مایع مغزی نخاعی، آلزایمر را تا ۳۰ سال قبل از ظهور علائم تشخیص دهند وجود دارد.
۱۰_ داروهایی که دیابت را درمان می کنند می توانند تاثیراتی روی پیشگیری از آلزایمر داشته باشند:
دیابت نوع ۲ به خودی خود احتمال بروز آلزایمر را افزایش می دهد. اما آمار و ارقام مربوط به آلزایمر نشان داده اند که برخی از داروهایی که برای درمان دیابت نوع ۲ استفاده می شوند می توانند از مغز محافظت کنند.
۱۱_ کسالت هر روزه همیشه یک نشانه خوش خیم و بی خطر نیست
خواب آلودگی بیش از حد یک اتفاق متداول است و محرک های رایج آن کاملا شناخته شده اند. برخی از این محرک ها شامل استرس، بیش از حد فعال بودن در زندگی، نبود برخی مواد مغذی خاص، کم خونی، آپنه خواب و فشار خون پایین هستند. مطالعات نشان داده اند که بیماران آلزایمری با الگوی ناهنجار خواب (مثلا خوابیدن زیاد در طول روز) رسوبات پروتئین در مغز خود دارند که این رسوبات در شب زنده داری فرد نقش دارند.
۱۲_ حدود ۵% از بیماران در دهه ۴۰ و ۵۰ زندگی خود دچار آلزایمر می شوند
آلزایمر چه هنگامی شروع می شود؟ بیشتر موارد آلزایمر در افرادی که بالای ۶۵ سال هستند اتفاق می افتند. اما تعداد کمی از افراد (حدود ۵%) دچار آلزایمر زود رس می شوند که در دهه ۴۰ یا ۵۰ زندگی اتفاق می افتد.
۱۳_ تحقیقات روی یافتن بهترین درمان برای آلزایمر ادامه دارند
آلزایمر یک بیماری پیش رونده است که نتیجه آن مرگ بیمار است. اما با توجه به تحقیقات هیچ درمان خاصی برای این اختلال وجود ندارد. داروهایی وجود دارند که علائم آلزایمر را تحت کنترل نگه می دارند و سرعت پیشرفت بیماری را کاهش می دهند. دانشمندان هم اکنون در حال جستجو برای یافتن بهترین گزینه های درمانی هستند. یکی از انواع درمان، تحریک سلول ها برای مقابله با پلاک های شکل گرفته در مغز است.
۱۴_ آلزایمر زودرس با عوامل ژنتیکی در ارتباط است
بزرگترین عامل مخاطره آمیز برای بیماری آلزایمر چیست؟ سبک زندگی نقشی اساسی در آلزایمر دارد اما معمولا آلزایمرهای زودرس در ارتباط با سبک زندگی نیستند. بزرگ ترین عامل مخاطره آمیز در آلزایمر عواملی است که کنترل آن ها در دست ما نیست. این به چه معناست؟ ما می توانیم از یک سری عوامل دوری کنیم و آن ها را تحت کنترل داشته باشیم، از جمله فعالیت فیزیکی، سیگار کشیدن و دریافت مواد مغذی.
اما شرایطی وجود دارند که ما کنترل کمی روی آن ها داریم یا اصلا کنترلی نداریم از جمله عوامل ژنتیکی و سابقه خانوادگی. از آن جایی که این عوامل قابل کنترل نیستند خطر بزرگی محسوب می شوند.
۱۵_ تحقیقی که در سال ۲۰۱۶ انجام شد نشان داد که در ایالات متحده آمریکا افزایش ۷۱ درصدی مرگ و میر در اثر آلزایمر مشاهده شده است
این تحقیق نشان داد که از سال ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۳ در تعداد افرادی که به علت آلزایمر در ایالات متحده آمریکا جان خود را از دست دادند افزایش دیده شده بود. با توجه به نتایج یک تحقیق دیگر، در ایالات متحده آمریکا در هر ۶۶ ثانیه، یک نفر علائم آلزایمر را از خود نشان می دهد.
۱۶_ حدود ۵.۵ میلیون نفر در آمریکا آلزایمر دارند
با توجه به برخی حقایقی که در سال ۲۰۱۷ درباره آلزایمر به وجود آن ها پی برده شد، احتمال می رود که این تعداد تا ۱۳.۸ میلیون هم برسد. به علاوه تخمین زده شده که تا سال ۲۰۵۰، در هر ۳۳ ثانیه نوع جدیدی از آلزایمر در بین جمعیت آمریکا به وجود خواهد آمد. این میزان دو برابر بیشتر از آمار و ارقام کنونی است.
۱۷_ مطالعه جدیدی نشان داد که دلیل ۵۰۰,۰۰۰ مورد مرگ و میر سالانه در آمریکا، آلزایمر است
آمار و ارقام مربوط به آلزایمر در سال ۲۰۱۹ که در خصوص مرگ و میر در اثر این اختلال هستند خیلی نگران کننده اند. با توجه به این مطالعات، ممکن است که آمار مرگ و میر ۵ الی ۶ برابر بیشتر از آن چیزی باشد که اعلام شده است.
۱۸_ در ایالات متحده آمریکا، هزینه ای که برای آلزایمر می شود بیش از سایر اختلالات نورولوژیکی است
بیماران آلزایمری باید مدام تحت نظر گرفته شوند. آلزایمر در مقایسه با سایر اختلالات مشابه به هزینه بیشتری نیاز دارد. گمان می رود که تا سال ۲۰۵۰ هزینه هایی که بیماران دمانس متقبل می شوند افزایش پیدا کند.
۱۹_ آسیا سریع ترین رشد را در دمانس دارد
صرف نظر از این موضوع که افرادی که از دمانس رنج می برند معمولا از کشورهای کم درآمد یا با درآمد متوسط هستند، نشان داده شده که تعداد افرادی که دمانس دارند در کشورهایی همچون چین، هند و سایر کشورهای همسایه در حال افزایش است.
۲۰_ هر ۳ ثانیه یکبار، یک نفر در هر جای دنیا دچار آلزایمر می شود
چه تعدادی از افراد آلزایمر دارند؟ با توجه به آمار و ارقام موجود، حدودا ۴۴ میلیون نفر در سرتاسر جهان با آلزایمر زندگی می کنند. اما تنها حدود یک چهارم از این افراد بیماری شان تشخیص داده شده است. این نگران کننده است و به این معناست که باید آگاهی در خصوص آلزایمر و علائم آن بالا برود. چه تعدادی از جمعیت جهان آلزایمر دارند؟ طبق اطلاعات به دست آمده ۰.۷۱% از جمعیت جهان بیماری آلزایمر دارند.
۲۱_ فنلاند بالاترین میزان مرگ و میر در اثر آلزایمر و دمانس را دارد
در حقیقت، کشورهای اسکاندیناوی نسبت بالایی از مرگ و میر در اثر آلزایمر را دارند. بعد از فنلاند چه کشوری بالاترین میزان مرگ و میر در اثر آلزایمر و دمانس را دارد؟ بعد از فنلاند، ایالات متحده آمریکا بالاترین میزان مرگ و میر در اثر این اختلال را دارد.
۲۲_ آمار و ارقام مربوط به بیماری آلزایمر با توجه به جنسیت متفاوتند. ۶۵% از افرادی که دچار دمانس هستند زنان می باشند
مطالعات مختلفی نشان داده اند که احتمال وقوع آلزایمر و دمانس در زنان بالاتر از مردان است. شاید دلیل این موضوع این باشد که زنان به طور میانگین زندگی طولانی تری دارند.
۲۳_ با توجه به آمار و ارقام مربوط به انگلستان در سال ۲۰۱۷، ۱۶.۳% از زنان به علت آلزایمر یا سایر انواع دمانس از دنیا رفتند
با این که آلزایمر و سایر انواع دمانس دلیل اصلی مرگ و میر در بین زنان انگلستان هستند، اما مردها هم از این قاعده مستثنی نیستند. این به این معناست که در انگلستان دمانس دومین دلیل مرگ و میر در بین مردان است. در سال ۲۰۱۶ حدود ۸.۷% از مردان در انگلستان به علت این بیماری از دنیا رفتند.
سوالات متداول در مورد بیماری آلزایمر
مراحل بیماری آلزایمر چه هستند؟
در طول مراحل اولیه این بیماری، بیماران هیچ گونه علائم خاصی را از خود نشان نمی دهند و تنها با تصویر برداری از مغز تغییرات مشهود هستند. مرحله دوم شامل مشکلات جزئی برای حافظه است (مثلا بیمار فراموش می کند که چیزی را کجا گذاشته، اما بعدا به خاطر می آورد). در مرحله سوم این بیماری، دیگران نیز متوجه مشکلات شناختی فرد می شوند (مثلا بیمار قادر به یادآوری کلمه درست نیست). در مرحله چهارم پیشرفت بیماری در حد متوسط است و ممکن است که بیمار یادش برود که برای ناهار چه خورده یا نتواند جزئیاتی از گذشته را به یاد بیاورد.
در طول مرحله پنجم، بیمار در انجام فعالیت های روزانه به مشکل بر می خورد، مثلا او نمی داند که باید چگونه لباس بپوشد. مرحله ششم و هفتم دوره ای هستند که کاهش شدید در مهارت های شناختی دیده می شود. برای مثال بیماران کاملا از محیط اطرافشان بی اطلاع می شوند، تنها نزدیکان شان را به خاطر می آورند، کنترل مثانه و روده را از دست می دهند و به مراقبت ۲۴ ساعته نیاز دارند. متاسفانه آلزایمر بیماری ای است که در نهایت موجب مرگ فرد می شود.
هر کدام از مراحل آلزایمر چقدر طول می کشند؟
مرحله خفیف آلزایمر حدود ۲ الی ۴ سال طول می کشد. سپس بیماری وارد مرحله متوسط و پیشرفته می شود که مرحله متوسط ۲ الی ۱۰ سال و مرحله نهایی ۱ الی ۳ سال طول می کشد.
چه ارتباطی بین بیماری آلزایمر و دمانس وجود دارد؟
دمانس یک کلمه فراگیر است که به اختلالات نورولوژیکی ای بر می گردد که روی حافظه، توانایی ارتباط برقرار کردن، آگاهی و نحوه عملکرد در فعالیت های روزانه تاثیر می گذارند. علاوه بر آلزایمر، انواع دیگری از دمانس وجود دارند که شامل دمانس عروقی، بیماری پارکینسون، دمانس فرونتوتمپورال و سایر موارد هستند.
نشانه های هشداردهنده در خصوص بیماری آلزایمر چه هستند؟
افرادی که آلزایمر دارند فراموش می کنند که وظایفی که همیشه انجام می دادند را انجام دهند، در تشخیص زمان و مکان به مشکل بر می خورند، در فهم تصاویر بصری به مشکل بر می خورند و هنگام صحبت کردن نمی توانند کلمه ای که نیاز دارند را پیدا کنند. به علاوه چیزها را جابجا در سر جای خود قرار می دهند، گم می شوند، توانایی داوری ضعیفی پیدا می کنند، یک اشتباه را بارها تکرار می کنند، اغلب روحیه شان تغییر می کند، از شرکت در دورهمی های اجتماعی اجتناب می کنند چون نمی توانند به خوبی ارتباط برقرار کنند.
چه هنگامی بیماری آلزایمر شناخته شد؟
بیماری آلزایمر در سال ۱۹۰۶ توسط پزشک آلویز آلزایمر شناخته شد که متوجه تغییرات عجیب و غریبی در مغز زنی شد که به علت یک بیماری نورولوژیکی ناشناخته از دنیا رفته بود. امروزه به خاطر نام کسی که به وجود این بیماری پی برد، آن را آلزایمر می نامند.
فردی که بیماری آلزایمر دارد باید از مصرف چه مواد غذایی ای بپرهیزد؟
با توجه به اظهارات سازمان آلزایمر، افرادی که این بیماری را دارند به یک برنامه غذایی متعادل و متنوع نیاز دارند. غلات سبوس دار، سبزیجات و میوه ها به شدت به این افراد پیشنهاد می شوند. بیماران باید از مصرف چربی اشباع شده بپرهیزند و از نمک کمتری استفاده کنند. اما هنگامی که صحبت از شکر می شود (برخلاف این حقیقت که شکر تصفیه شده همیشه باید به میزان کم مصرف شود) مصرف شکر برای این افراد به تقویت اشتهای از دست رفته در مراحل آخر آلزایمر کمک می کند.
نتیجه
این حقیقت درست است که هم اکنون هیچ درمانی برای آلزایمر وجود ندارد. اما پزشکان برای کاهش پیشرفت بیماری و کم کردن علائم بیمار تمام تلاش خود را می کنند. این اطلاعات به افرادی که آلزایمر دارند و نزدیکان شان در نحوه برخورد با این اختلال کمک خواهند کرد. هر چه زودتر این بیماری تشخیص داده شود، بهتر می توان کیفیت زندگی را برای این افراد بالا برد و زندگی طولانی تری به آن ها بخشید.