یائسگی زود هنگام چیست؟ + تمام چیزهایی که باید بدانید

یائسگی زود هنگام چیست؟ برای خیلی از زنان یائسگی چیزی است که خیلی دور از حد انتظار است و به آن فکر نمی کنند؛ اما این اتفاق برای خیلی از افراد زودتر از آن چیزی که انتظارش را دارند می افتد. در این جا از دلایل و علائم گرفته تا اثرات ماندگار، به هر آن چه که باید درباره یائسگی زود هنگام بدانید اشاره می کنیم.

اول از همه‌، یائسگی زود هنگام چیست؟

علائم کلی یائسگی زود هنگام بین سن ۴۵ تا ۵۵ اتفاق می افتند. متوسط سنی که شروع به مشاهده تغییرات می کنید ۵۱ سالگی است. یائسگی زود هنگام، زمانی اتفاق می افتد که افراد زیر ۴۵ سال متوجه می شوند که تخمدان هایشان تولید تخمک را متوقف کرده اند. گاهی یائسگی زودرس هنگامی اتفاق می افتد که افراد زیر ۴۰ سال علائم یائسگی را تجربه می کنند.

این اختلال سبب پایین آمدن سطح استروژن، شماری از علائم و تاثیرات ماندگار از جمله ناباروری می شود. به طور کلی هنگامی فردی یائسه در نظر گرفته می شود که قاعدگی برای بیش از ۱ سال در او متوقف شده باشد. با توجه به نتیجه تحقیقات صورت گرفته، یک درصد از زنان زیر ۴۰ سال یائسگی زودرس را تجربه می کنند. در این قسمت به نحوه تشخیص یائسگی زود هنگام اشاره خواهیم کرد.

نحوه تشخیص یائسگی زود هنگام

یائسگی زود هنگام معمولا با قاعدگی در ارتباط است

یک تحقیق که در سال ۲۰۱۷ انجام شد و روی ۵۰,۰۰۰ زنی که دچار یائسگی زود هنگام شده بودند تحقیق کرد، نشان داد که افرادی که قبل از ۱۲ سالگی اولین قاعدگی خود را تجربه کرده اند بیشتر در معرض یائسگی زود هنگام قرار دارند. در مقایسه با ۱.۸ درصد از افرادی که اولین قاعدگی آن ها در سن ۱۳ سالگی بود، حدود ۳ درصد از کسانی که اولین قاعدگی خود را در ۱۱ سالگی یا زودتر تجربه کرده بودند دچار یائسگی زود هنگام شده بودند.

در حقیقت قاعدگی یکی از علائمی است که روی یائسگی تاثیر گذار است. افرادی که قاعدگی نامنظم دارند یا بدون هیچ دلیل خاصی قاعدگی آن ها قطع شده در معرض یائسگی زود تر از موعد قرار دارند. سایر علائم مربوط به قاعدگی شامل خونریزی شدید و مشاهده لکه هستند. باید چرخه قاعدگی خود را زیر نظر داشته باشید و آن را یادداشت کنید. به علاوه هر گونه تغییر پوست یا مو یا اضافه وزن را جدی بگیرید چون می توانند نشان دهنده یائسگی زود هنگام باشند.

سایر علائم ممکن شامل مشکلات خواب، اضطراب، خشکی واژن، مشکلات حافظه و تمرکز و از دست دادن میل جنسی هستند. علائم یائسگی می توانند ماه ها و حتی سال ها، قبل از متوقف شدن قاعدگی شروع شوند و می توانند تا ۴ سال بعد از آخرین قاعدگی ادامه داشته باشند. اما چیزی که باید به خاطر بسپارید این است که یائسگی هر کسی با بقیه فرق دارد.

یائسگی می تواند به طور طبیعی اتفاق بیفتد

اگر تخمدان ها ترشح کافی هورمون های خاص از جمله هورمون استروژن را متوقف کنند، یائسگی زود هنگام می تواند اتفاق بیفتد. این اختلال را نارسایی زودرس تخمدان (POI) می گویند. نارسایی زودرس تخمدان می تواند به علت یک سری عوامل دیگر هم اتفاق بیفتد. POI می توانند به علت اختلالات خودایمنی (همچون آرتریت روماتوئید)، اختلالات کروموزومی (مثل سندرم ترنر) و پرتو درمانی و شیمی درمانی سرطان هم اتفاق بیفتد.

اگر هنگام درمان سرطان، فرد دچار نارسایی زودرس تخمدان شود؛ این اختلال می تواند موقتی یا دائمی باشد و احتمال این که این اختلال را تجربه کنید به سن و سال تان و نوع درمانی که دریافت کرده اید بستگی دارد. عفونت هایی همچون توبرکلوز یا سل، اوریون و مالاریا نیز می توانند سبب بروز نارسایی زودرس تخمدان شوند. گاهی یک سری دلایل باعث می شوند که فرد قبل از ۴۰ سالگی، با جراحی تخمدان ها را بردارد.

این اتفاق می تواند به علت کیست تخمدان، اندومتریوز یا سرطان تخمدان بیفتد. متاسفانه همچون خیلی از اختلالات دیگر دلیل بروز این اختلالات نیز اغلب ناشناخته است. عوامل مربوط به سبک زندگی هم می توانند در یائسگی زود تر از موعد نقش داشته باشند. افرادی که سیگار می کشند بیشتر در معرض یائسگی زود رس با علائم شدید قرار دارند. داشتن وزنی زیر حد نرمال نیز یکی از عوامل بروز یائسگی زودرس است چون استروژن در بافت چربی ذخیره می شود.

ممکن است که یائسگی زودرس در بین افراد خانواده متداول باشد

گاهی دلیل یائسگی زود هنگام عوامل ژنتیکی است. حتما بررسی کنید که آیا زنان دیگری در خانواده، یائسگی زود هنگام داشته اند یا نه. در برخی شرایط می توانید با تشخیص این که مادرتان چه زمانی یائسه شد، زمان احتمالی یائسگی خود را تشخیص دهید. اما یائسگی زود هنگام همیشه هم ریشه ژنتیکی ندارد.

یائسگی می تواند احتمال بروز برخی بیماری های خاص را افزایش دهد

استروژن نقش خیلی مهمی در بدن ایفا می کند. استروژن سطح کلسترول خوب را افزایش و نوع بد آن را کاهش می دهد. به علاوه از نازک شدن استخوان ها جلوگیری می کند. پس اگر برای مدت طولانی کمبود این هورمون را داشته باشید، احتمال بروز پوکی استخوان، بیماری های قلبی عروقی، دمانس و افسردگی در شما افزایش میابد.

زنانی که زیر سن ۴۰ سالگی یائسگی زود هنگام را تجربه می کنند دو برابر بیش از سایرین در خطر بروز بیماری های قلبی عروقی در سن قبل از ۶۰ سالگی قرار دارند. این بیماری ها شامل حمله قلبی و سکته هستند. اما یائسگی زود هنگام یک سری مزایا هم دارد، از جمله این که احتمال سرطان سینه را کاهش می دهد.

درمان در دسترس است

اگر چه هیچ درمانی برای یائسگی زود هنگام وجود ندارد، اما استفاده از راه هایی که بتوان با کمک آن ها استروژنی که بدن به طور عادی تولید می کند را فراهم کرد می تواند مفید باشد. به علاوه این کار می تواند سبب رهایی از علائمی شود که روی زندگی تان تاثیر می گذارند.

دو گزینه ای که برای این کار استفاده می شوند مصرف قرص ضدبارداری و هورمون درمانی جایگزین هستند. اما حتما درباره بهترین گزینه درمانی از پزشک سوال بپرسید. پزشکان درباره عوارض جانبی و خطرات ممکن گزینه های درمانی شما را آگاه می کنند. اگر به علت یائسگی زود هنگام سلامت ذهن تان تحت تاثیر قرار گرفته است، برای روش های درمانی با پزشک مشورت کنید.

اگر چه گزارشاتی از زنانی که بعد از یائسگی باردار شده اند وجود دارد اما این اتفاق به ندرت می افتد. با روش هایی مثل لقاح مصنوعی (IVF) و اهدای تخمک هنوز هم می توان باردار شد. می توان از گزینه هایی همچون رحم جایگزین و فرزند خواندگی هم استفاده کرد. سعی نکنید که به تنهایی با این اتفاق روبرو شوید و به خاطر آن چیزی که برای شما و بدن تان اتفاق افتاده، احساس خجالت نکنید. یائسگی چیزی است که برای همه زنان اتفاق می افتد پس از این که درباره این موضوع با بقیه صحبت کنید خجالت نکشید.