عفونت مجاری ادراری به چه علت بروز می کند و راه های درمان آن چیست؟

عفونت مجاری ادراری یا UTI عفونتی در هر قسمتی از مجاری ادراری از جمله کلیه ها، مثانه، میزنای و پیشاب راه است. احتمال بروز عفونت های مجاری ادراری در زنان بیشتر از مردان است. برخی از متخصصان اظهار می کنند که احتمال بروز این عفونت ها در زنان بسیار بالاست و از هر ۲ زن یکی از آن ها دچار این اختلالات می شود. به علاوه، بسیاری از زنان عفونت های مکرر خواهند داشت. از هر ۱۰ مرد هم ۱ نفر در طول زندگی اش دچار این عفونت ها می شود.

علائم عفونت های مجاری ادراری

علائم می توانند شامل این موارد باشند:

• احساس سوزش هنگام تخلیه ادرار
• تمایل شدید و مکرر برای دفع ادرار، حتی اگر هنگام رفتن به دستشویی میزان کمی ادرار خارج شود.
• ادرار تیره، خونی و با بوی غیر عادی
• احساس ضعف و خستگی
• تب یا لرز (که می تواند نشان دهنده این باشد که عفونت به کلیه ها رسیده است)
• احساس درد یا فشار در کمر یا شکم

انواع عفونت های مجاری ادراری

این بیماری می تواند در قسمت های مختلف مجاری ادراری اتفاق بیفتد. هر نوع عفونت، با توجه به محلی که در آن قرار دارد نام متفاوتی دارد.

سیستیت (مثانه)

در این نوع عفونت ممکن است که احساس کنید تمایل زیادی برای تخلیه ادرار دارید یا هنگامی که ادرار می کنید درد زیادی را حس کنید. به علاوه ممکن است که در قسمت شکم احساس درد کنید یا ادرار خونی و تیره داشته باشید.

پیلونفریت (کلیه ها)

این عفونت می تواند سبب تب، لرز، حالت تهوع، استفراغ و درد در قسمت بالایی کمر و پهلوها شود.

اورتریت (پیشاب راه)

این عفونت هنگامی که ادرار می کنید سبب سوزش و خروج ترشحات می شود.

دلایل عفونت های مجاری ادراری

عفونت های مجاری ادراری یکی از دلایل اصلی این هستند که پزشکان پیشنهاد می دهند که هنگام استفاده از دستمال توالت بهتر است از قسمت جلو به عقب تمیز شود. پیشاب راه (لوله ای که ادرار را از مثانه به خارج از بدن می فرستد) نزدیک مقعد است. باکتری های روده بزرگ همچون باکتری ای کولای گاهی می توانند از مقعد خارج شوند و وارد پیشاب راه شوند.

از آن جا، این باکتری ها می توانند به مثانه منتقل شوند و اگر عفونت درمان نشود، می توانند کلیه ها را هم عفونی کنند. پیشاب راه در زنان کوتاه تر از مردان است. این موضوع باعث می شود که در زنان باکتری ها راحت تر به مثانه منتقل شوند. روابط جنسی هم می توانند باکتری را به مجرای ادراری منتقل کنند.

برخی از زنان به دلایل ژنتیکی بیشتر در معرض این بیماری قرار دارند. شکل مجرای ادراری آن ها باعث می شود که احتمال عفونت در آن ها بالا برود. زنانی که دیابت دارند هم بیشتر در معرض این عفونت ها قرار دارند چون سیستم ایمنی آن ها ضعیف شده و همین باعث می شود که توانایی مقابله با عفونت در آن ها کاهش یابد.

سایر اختلالاتی که ریسک بروز عفونت های مجاری ادراری را افزایش می دهند شامل تغییرات هورمونی، مولتیپل اسکلروزیس (MS) و هر چیزی هستند که روی جریان یافتن ادرار تاثیر می گذارند (همچون سنگ کلیه، سکته مغزی و آسیب به طناب نخاعی).

آزمایش و تشخیص عفونت های مجاری ادراری

اگر شک کردید که عفونت های مجاری ادراری دارید، حتما به پزشک مراجعه کنید. ممکن است که نیاز باشد آزمایش ادرار بدهید تا باکتری مسبب عفونت مجاری ادراری بررسی شود. اگر به طور مکرر دچار این بیماری می شوید و پزشک به وجود مشکلی در مجرای ادرار شک کرده باشد، با سونوگرافی، سی تی اسکن و ام آر آی نگاهی دقیق تر به مشکل می اندازد.

علاوه بر این ممکن است که پزشک از یک لوله باریک و انعطاف پذیر به نام سیستوسکوپ استفاده کند تا به بررسی درون پیشاب راه و مثانه بپردازد.

درمان عفونت های مجاری ادراری

برای درمان عفونت های مجاری ادراری بیشتر از آنتی بیوتیک استفاده می کنند. داروهایتان را به همان میزان تجویز شده مصرف کنید و حتی هنگامی که احساس کردید حال تان بهتر شده است مصرف آن ها را قطع نکنید. به میزان زیادی آب بنوشید تا باکتری ها از بدن شسته شوند.

به علاوه ممکن است که پزشک دارویی برای تسکین درد به شما بدهد. استفاده از حوله گرم در محل درد هم می تواند سودمند باشد. عصاره کرن بری برای پیشگیری و درمان عفونت های مجاری ادراری استفاده می شود. کرن بری قرمز حاوی جوهر مازو یا تانین است که از چسبیدن باکتری ای کولای (این باکتری اصلی ترین دلیل عفونت مجاری ادراری است) به دیواره مثانه پیشگیری می کند، جایی که می تواند سبب بروز عفونت شود.

اما مطالعات نشان نداده اند که کرن بری در کاهش عفونت نقشی دارد. متخصصان در حال مطالعه روی راه های جدیدی همچون واکسیناسیون و مواردی که سیستم ایمنی را تقویت می کنند، هستند تا برای درمان و پیشگیری از عفونت های مجاری ادراری از آن ها استفاده کنند.

عفونت مزمن مجاری ادراری

اگر مردی دچار یکی از انواع این بیماری شده باشد، احتمال این که در معرض سایر عفونت های مجاری ادراری هم قرار بگیرد وجود دارد. این عفونت ها در بین زنان هم رایج هستند و از هر ۵ زن ۱ نفر دو بار دچار عفونت مجاری ادراری می شود و برخی دیگر بارها و بارها دچار این عفونت ها می شوند.

در بیشتر موارد هر عفونتی توسط نوع متفاوتی از باکتری به وجود می آید. اما برخی از باکتری ها می توانند به سلول های بدن حمله کنند، تقسیم شوند و تبدیل به باکتری های مقاوم به آنتی بیوتیک شوند. این باکتری ها سپس به سلول های بدن منتقل می شوند و مجاری ادراری را مورد حمله قرار می دهند.

درمان عفونت های مزمن مجاری ادراری

اگر در یک سال حدود ۳ بار یا بیشتر دچار این عفونت ها می شوید، از پزشک بخواهید که یک برنامه درمانی به شما پیشنهاد دهد.

برخی از گزینه های درمانی شامل این مواردند:

• دوز پایین آنتی بیوتیک در طولانی مدت برای پیشگیری از تکرار عفونت
• دوز پایین آنتی بیوتیک بعد از داشتن روابط جنسی (که یکی از رایج ترین دلایل عفونت است)
• مصرف آنتی بیوتیک برای ۱ یا ۲ روز در هنگامی که علائم ظاهر شدند

تست ادرار در خانه که می توان بدون تجویز پزشک هم آن را انجام داد به شما کمک می کند که تصمیم بگیرید آیا به تماس با پزشک نیازی هست یا نه. اگر برای درمان عفونت های مجاری ادراری آنتی بیوتیک مصرف می کنید، می توانید بررسی کنید که آیا در درمان عفونت موثر بوده اند یا نه. اگر نتیجه آزمایش مثبت بود یا اگر علائم تان با وجود منفی شدن تست ادامه داشتند با پزشک تماس بگیرید.

پیشگیری از عفونت های مجاری ادراری

رعایت یک سری نکات به شما کمک می کند که مانع از بروز این بیماری شوید. هر زمانی که حس کردید نیاز به تخلیه ادرار دارید فورا به دستشویی بروید، عجله نکنید و مطمئن شوید که مثانه کاملا تخلیه شده است. هنگام استفاده از دستمال توالت‌، از قسمت جلو به عقب تمیز کنید. به میزان زیاد آب بنوشید.

از مصرف اسپری های بهداشتی زنان و محصولات معطر حمام بپرهیزید چون این محصولات تنها سوزش را افزایش می دهند. قبل از برقراری روابط جنسی ناحیه تناسلی خود را تمیز کنید. بعد از داشتن روابط جنسی ادرار کنید تا اگر هر نوع باکتری ای به پیشاب راه وارد شده خارج شود.

اگر از کاندوم و ژل اسپرمیسیدال به عنوان روش های جلوگیری از بارداری استفاده می کنید، بهتر است که روش های دیگری را جایگزین آن ها کنید چون کاندوم و ژل اسپرمیسیدال سبب سوزش مجرای ادراری می شوند. با استفاده از لباس زیر نخی و گشاد ناحیه تناسلی خود را خشک نگه دارید. لباس زیر پلاستیکی و جین تنگ نپوشید چون می توانند محیط را برای رشد باکتری ها فراهم کنند.