باکتریمی هنگامی اتفاق می افتد که در جریان خون باکتری وجود داشته باشد. یکی دیگر از اصطلاحاتی که ممکن است در خصوص باکتریمی به گوش تان خورده باشد “مسمومیت خون” است؛ اما این اصطلاحی پزشکی نیست. در برخی شرایط باکتریمی می تواند بدون هیچ علائمی اتفاق بیفتد. در برخی شرایط دیگر علاوه بر وجود علائم، احتمال بروز عوارض جانبی جدی نیز وجود دارد. در قسمت زیر درباره باکتریمی، علائم آن و نحوه درمان صحبت خواهیم کرد.
باکتریمی در مقابل سپسیس
ممکن است شنیده باشید که باکتریمی در ارتباط با اختلالاتی همچون سپتیسمی و سپسیس است. این اختلالات با هم در ارتباطند اما معانی متفاوتی دارند. به طور کلی باکتریمی به وجود باکتری در جریان خون اشاره دارد. باکتری به دلایلی مثل پاکسازی دندان ها یا انجام جراحی های جزئی وارد جریان خون می شود.
در بسیاری از افراد سالم، باکتریمی به خودی خود و بدون این که سبب بیماری شود از بین می رود. اما وقتی عفونت وارد جریان خون می شود، به این نوع اختلال سپتیسمی می گویند. اگر عفونت خون درمان نشود، می تواند سبب بروز عوارض جانبی جدی شود. یکی از این عوارض جانبی سپسیس است که توسط پاسخ ایمنی به عفونت اتفاق می افتد. سپسیس و شوک سپتیک می توانند سبب نقص اندام های بدن و حتی مرگ شوند.
دلایل باکتریمی
انواع مختلفی از باکتری ها می توانند سبب باکتریمی شوند. برخی از این باکتری ها می توانند سبب بروز عفونت در جریان خون شوند.
مثال هایی از این باکتری ها شامل این موارد است:
- استافیلوکوک اورئوس از جمله MRSA
- اشریشیا کلی (coli)
- باکتری پنوموکوک
- استرپتوکوک نوع آ
- گونه های سالمونلا
- سودوموناس آئروژینوزا
برخی از راه هایی که باکتریمی اتفاق می افتد شامل این مواردند:
- در طی پروسه پاکسازی دندان ها مثل پاکسازی همیشگی و هر روزه
- پاکسازی دندان ها در دندانپزشکی یا کشیدن دندان
- بعد از جراحی نیز احتمال بروز باکتریمی وجود دارد.
- اگر عفونت از قسمت دیگری از بدن وارد جریان خون شده باشد.
- بعد از استفاده از ابزار پزشکی (خصوصا کاتتر و لوله های تنفسی)
- از طریق جراحت و سوختگی
علائم باکتریمی
برخی از انواع باکتریمی بدون هیچ علائمی هستند. در این شرایط، اغلب سیستم ایمنی باکتری ها را بدون این که فرد بفهمد پاکسازی می کند.
وقتی باکتریمی سبب عفونت جریان خون می شود، علائمی همچون این موارد را تجربه خواهید کرد:
- تب
- از سرما لرزیدن
تشخیص باکتریمی
باکتریمی می تواند با کشت خون تشخیص داده شود. برای انجام این کار یک نمونه خون از رگ های بازو گرفته می شود. سپس این نمونه برای بررسی وجود باکتری به آزمایشگاه فرستاده می شود. بسته به علت عفونت، ممکن است که پزشک آزمایش های دیگری هم انجام دهد. اگر به نظر رسید که عفونت سیستم تنفسی دارید یا در حال استفاده از لوله تنفسی باشید پزشک تست کشت خلط را پیشنهاد می دهد.
اگر دچار جراحت و سوختگی باشید یا اخیرا جراحی انجام داده اید تست کشت زخم پیشنهاد می شود. ممکن است که از طریق کاتتر یا سایر ابزار نمونه برداری انجام شود. ممکن است از آزمایش های تصویر برداری همچون اشعه ایکس، سی تی اسکن یا سونوگرافی هم استفاده شود. این آزمایش ها برای تشخیص محل عفونت در بدن استفاده می شوند.
درمان باکتریمی
درمان عفونت خون نیازمند استفاده از آنتی بیوتیک است. آنتی بیوتیک از وقوع عوارض جانبی ای همچون سپسیس پیشگیری می کند. در طول دوره درمان در بیمارستان بستری خواهید شد. وقتی وجود باکتری در خون اثبات شد، باید دریافت آنتی بیوتیک (خصوصا آنتی بیوتیک های درون وریدی) را آغاز کنید. این دسته از آنتی بیوتیک ها در مقابل بسیاری از انواع باکتری موثرند.
در طی مدت بستری بودن در بیمارستان، نوع باکتری مسبب عفونت تشخیص داده می شود و از فرد تست حساسیت به آنتی بیوتیک گرفته می شود. در نتیجه، پزشک درمان با آنتی بیوتیک را به طور اختصاصی برای آن چه که سبب عفونت شده تنظیم می کند. طول دوره درمان به دلیل و شدت عفونت بستگی دارد. ممکن است نیاز باشد که برای ۱ الی ۲ هفته آنتی بیوتیک استفاده کنید. در طی دوره درمان انواع دیگری از داروها هم برای متعادل کردن شرایط بیمار استفاده می شوند.
خطرات و عوارض جانبی درمان باکتریمی
اگر عفونت خون درمان نشود، در معرض عوارض جانبی ای قرار خواهید گرفت که زندگی تان را به خطر می اندازند. از جمله این عوارض جانبی می توان به سپسیس و شوک سپتیک اشاره کرد. سپسیس به علت پاسخ ایمنی به عفونت اتفاق می افتد. این پاسخ ایمنی سبب بروز تغییراتی همچون التهاب در بدن می شود.
این تغییرات می توانند مضر باشند و سبب آسیب به اندام ها شوند. وقتی شوک سپتیک اتفاق می افتد فشار خون فرد پایین می آید. بعد از شوک سپتیک احتمال نقص اندام ها هم وجود دارد.
علائم سپسیس و شوک سپتیک
اگر عفونت خون پیشرفت کند و تبدیل به سپسیس و شوک سپتیک شود، علائم شدیدتری همچون این موارد را تجربه خواهید کرد:
- سریع نفس کشیدن
- ضربان تند قلب
- عرق کردن و تر بودن پوست
- کاهش دفع ادرار
- فشار خون پایین
- تغییراتی در حالات ذهنی همچون احساس گیجی
عوامل مخاطره آمیز در سپسیس و شوک سپتیک
برخی از افراد بیشتر در معرض سپسیس و شوک سپتیک ناشی از عفونت خون قرار دارند.
این افراد شامل این مواردند:
- کودکان زیر ۱ سال
- بزرگسالان بالای ۶۵ سال
- افرادی که سیستم ایمنی ضعیف دارند.
- افرادی که اختلالاتی همچون دیابت، بیماری کلیوی یا سرطان دارند.
- افرادی که به شدت مریض هستند و یا در بیمارستان بستری شده اند.
سایر عوارض جانبی
باکتریمی علاوه بر سپسیس و شوک سپتیک، می تواند سبب بروز سایر عوارض جانبی هم شود. این اتفاق هنگامی می افتد که باکتری های خون به سایر قسمت های بدن منتقل می شوند.
سایر عوارض جانبی می توانند شامل این موارد باشند:
التهاب بافت اطراف مغز و طناب نخاعی را مننژیت گویند.
که نوعی عفونت جدی سیستم تنفسی است.
اندوکاردیت
که شامل التهاب سطح داخلی قلب است.
استئومیلیت
نوعی عفونت مربوط به استخوان ها است.
آرتریت عفونی
نوعی از عفونت است که در مفاصل اتفاق می افتد.
سلولیت نوعی عفونت پوست است.
شامل التهاب بافت اطراف شکم و اندام هاست.
باکتریمی و مراجعه به پزشک
علائم عفونت خون می توانند مبهم باشند و با سایر اختلالات اشتباه گرفته شوند. به هر حال اگر دچار تب و لرز ناگهانی شدید فورا به پزشک مراجعه کنید. قرار گرفتن در برخی موقعیت ها ریسک عفونت خون را افزایش می دهد. اگر هم اکنون در حال مقابله با عفونت در قسمت دیگری از بدن هستید. مثل عفونت مجاری ادراری (UTI) و ذات الریه و یا اگر اخیرا دندان تان را کشیده اید یا هر گونه جراحی ای داشته اید و اگر اخیرا بستری شده اید.
چشم انداز باکتریمی
باکتریمی گاهی علائمی ندارد و به خودی خود برطرف می شود. گاهی نیز می تواند سبب عفونت خون شود و تبدیل به اختلالات جدی تری شود. انواع مختلفی از باکتری ها وجود دارند که می توانند سبب باکتریمی شوند. باکتریمی می تواند به علت جراحی یا استفاده از ابزاری همچون لوله تنفسی هم اتفاق بیفتد. درمان عفونت خون با مصرف آنتی بیوتیک برای پیشگیری از عوارض جانبی ضرورت دارد. اگر فکر می کنید که به عفونت خون دچار شده اید، حتما به پزشک مراجعه کنید.