لوزه ها در واقع دو گره لنفاوی هستند که در هر سمت قسمت عقبی گلو شما قرار گرفته اند، آن ها به عنوان مکانیزم دفاعی عمل کرده و به بدن شما کمک می کنند تا از دریافت عفونت جلوگیری به عمل بیاورد. هنگامی که لوزه ها عفونی می شوند، این بیماری را با نام آبسه لوزه توصیف می نمایند. ورم لوزه می تواند در هر سنی بروز پیدا کرده و در واقع بیماری ای است که در کودکی شیوع بالایی دارد.
اغلب در کودکان، از سن قبل از ورود به مدرسه تا اواسط دوره نوجوانی تشخیص داده می شود. علائم آن، درد گلودرد، لوزه های بادکرده و تب را در بر می گیرد. این بیماری، واگیردار بوده و مجموعه ای از ویروس ها و باکتری ها در بروز آن نقش دارند (همانند باکتری استرگتوکوکال که باعث گلودرد می شود).
ورم لوزه ای که توسط گلودرد میکروبی حاصل شده است می تواند در صورت عدم درمان، عوارض جدی ای را به همراه داشته باشد. تشخیص آبسه لوزه بسیار آسان است. علائم آن اغلب در 7 تا 10 روز ناپدید می شوند. در این جا اطلاعاتی درباره این بیماری و هم چنین انواع درمان آن ارائه خواهیم کرد.
علائم آبسه لوزه
سه نوع ورم لوزه داریم: حاد، مزمن وبازگشتی
علائم محتمل ورم لوزه را در زیر مرور خواهیم کرد:
- درد شدید گلو
- دشواری یا درد، هنگام قورت دادن آب دهان
- صدایی که به نظر خش دار می رسد
- نفس بدبو
- تب
- احساس سرما
- گوش درد
- درد معده
- سردرد
- خشکی گلو
- حساسیت فک و گلو، باعث گره های لنفاوی ورم کرده
- لوزه ها به نظر قرمز و ورم کرده می رسند
- لوزه ها، لکه های سفید یا زردی را روی خود دارند
در کودکان کم سن و سال، ممکن است تحریک پذیری بیشتر، اشتهای ضعیف یا ترشح آب دهان بیش از حد را مشاهده کنید.
آبسه لوزه حاد
ورم لوزه در کودکان شیوع فراوانی دارد. در حقیقت تقریبا هر کودک، حداقل یک بار دچار ورم لوزه می شود. در صورتی که علائم، حدود 10 روز یا کمتر از آن طول بکشد، آن را به عنوان ورم لوزه حاد می شناسیم. در صورتی که علائم، بیشتر طول بکشد یا ورم لوزه چندین بار در طول سال، بازگشت پیدا کند می تواند مزمن یا بازگشتی باشد. ورم لوزه حاد، به احتمال زیاد با درمان های خانگی بهبود پیدا خواهد کرد اما در برخی از مواقع، نیاز به سایر درمان ها همانند آنتی بیوتیک حس می شود.
آبسه لوزه مزمن
علائم ورم لوزه مزمن، به نسبت حالت حاد این بیماری، بیشتر طول می کشد و ممکن است علائم زیر را به طور طولانی مدت داشته باشید:
- گلو درد
- نفس بدبو (هالیتوسیس)
- گره های لنفاوی حساس، در گلو
ورم لوزه مزمن نیز می تواند باعث سنگ لوزه شود که در آن، موادی همانند آب دهان، سلول های مرده و غذا، در شکاف لوزه جمع می شوند. در نهایت این خورده ها روی هم جمع شده و سنگ های کوچکی را تشکیل می دهند. این سنگ ها ممکن است به خودی خود، افتاده یا نیاز به برداشتن آن ها توسط دکتر باشد. در صورتی که مبتلا به ورم لوزه مزمن باشید، دکتر شما می تواند برای برداشتن لوزه ها، با استفاده از عمل جراحی، تونسیلوکتمی را پیشنهاد نماید.
آبسه لوزه بازگشتی
همانند ورم لوزه مزمن، درمانی استاندارد، برای ورم لوزه بازگشتی، تونسیلوکتومی است.
ورم لوزه بازگشتی را اغلب به صورت زیر تعریف می کنند :
- درد گلو یا ورم لوزه (حداقل 5 تا 7 بار در سال)
- بروز این بیماری، حداقل 5 بار در هر دو سال گذشته
- بروز بیماری، حداقل 3 بار در هر کدام از سه سال گذشته
پژوهش ها از 2018 نشان می دهد که ورم لوزه بازگشتی و ورم لوزه مزمن ممکن است توسط بیوفیلم ها، در لایه های لوزه ایجاد شود. بیوفیلم ها در واقع مجموعه ای از میکروارگانیزم هایی هستند که مقاومت بیشتری در قبال آنتی بیوتیک داشته و باعث بروز مکرر عفونت می شود. عوامل ژنتیک نیز می تواند دلیلی برای بروز ورم لوزه بازگشتی باشد.
یک مطالعه در سال 2019، لوزه کودکانی که ورم لوزه بازگشتی داشتند را بررسی کرد. این مطالعه به این نتیجه رسید که عوامل ژنتیک می تواند باعث واکنش ضعیف سیستم ایمنی، در قبال باکتری های گروه A استرپتوکوکوس شوند که باعث گلودرد و ورم آماس خواهند شد.
آبسه لوزه و مراجعه به دکتر
در صورتی که علائم زیر را تجربه می کنید باید به دکتر مراجعه نمایید:
- تبی که بالاتر از 103 درجه فارنهایت است (39.5 درجه سانتیگراد)
- ضعف عضلانی
- خشک شدن گلو
- گلودردی که پس از دو روز از بین نمی رود
در موارد نادر، آبسه لوزه می تواند باعث شود که گلو آنقدر باد کند که در نفس کشیدن، اختلال ایجاد نماید. در صورتی که این پدیده رخ دهد، بلافاصله نیاز به کمک پزشکی دارید. در حالی که برخی از دوره های ورم لوزه به طور کلی، خودشان از بین می روند، برخی نیاز به درمان های دیگر دارند.
آیا آبسه لوزه واگیر دار است؟
در صورتی که آبسه لوزه دارید،24 تا 48 ساعت، قبل از به وجود آمدن هر علائمی در بدن شما ممکن است این بیماری، در شما واگیردار باشد. زمانی که این بیماری در شما از بین رفت نیز می توانید عاملی برای سرایت آن باشید. در صورتی که برای ورم لوزه باکتریایی، آنتی بیوتیک مصرف می کنید، قاعدتا پس از 24 ساعت باید واگیردار بودن بیماری، متوقف شود.
در صورتی که شخصی با این عفونت، نزدیک شما عطسه یا سرفه کند و شما قطرات موجود در هوا را تنفس نمایید، ممکن است مبتلا به ورم لوزه شوید. در صورتی که به یک شی آلوده (همانند دستگیره در) دست بزنید و سپس با بینی و دهان خود تماس داشته باشید نیز می توانید مبتلا به آبسه لوزه شوید.
ارتباط داشتن با اشخاص مبتلا می تواند ریسک ابتلا به آبسه لوزه را افزایش دهد. دلیل این که کودکان مدرسه ای، این بیماری را میگیرند همین پدیده است. در صورتی که علائم بیماری مذکور را دارید، بهتر است برای جلوگیری از سرایت ورم لوزه، در خانه بمانید. اغلب، دو تا 4 روز، پس از تماس داشتن با شخص مبتلا به ورم لوزه، علائم، در شما پدیدار می شود.
دلایل آبسه لوزه
لوزه های شما اولین خط دفاعی در برابر بیماری هستند. آن ها سلول های سفید خونی را تولید می کنند که به بدن شما کمک می کند تا با عفونت مبارزه کند. لوزه ها با باکتری ها و ویروس هایی که به بدن شما از طریق دهان و بینی وارد می شوند، مبارزه می کند. با این وجود لوزه ها نیز دربرابر عفونت، از این موجودیت های متخاصم، آسیب پذیر هستند. آبسه لوزه می تواند توسط ویروسی، همانند سرماخوردگی یا توسط عفونت باکتریایی، همانند گلودرد میکروبی ایجاد شود.
ورم ویروسی
ویروس ها شایع ترین عوامل آبسه لوزه هستند. ویروس هایی که باعث سرماخورگی می شوند، اغلب، منبع بروز آبسه لوزه می باشند اما ویروس های دیگری نیز می توانند عامل این بیماری باشند.
این ویروس ها را در زیر می خوانیم:
از آن جایی که ویروی اپشتاین-بار می تواند باعث بروز مونونوکلئوز عفونی و آبسه لوزه شود، در برخی از مواقع، افراد مبتلا به مونو، به عنوان عفونت ثانوی، دچار آبسه لوزه می شوند. در صورتی که آبسه لوزه ویروسی دارید، علائم شما سرفه کردن و گرفتگی دماغ را نیز شامل خواهد شد. آنتی بیوتیک ها، بر ویروس ها جواب نمی دهند اما می توانید علائم استاندارد را با مصرف مناسب آب، داروهای مسکن فروشگاهی و استراحت، برای کمک به بدنتان درمان کنید.
ورم باکتریایی
حود 15 تا 30 درصد از موارد آبسه لوزه از باکتری ایجاد می شوند. اغلب، باکتری گلودرد میکروبی که همان باکتری استرپ می باشد، در این زمینه دخیل است اما سایر باکتری ها نیز می توانند باعث آبسه لوزه شوند. آبسه لوزه باکتریایی، در کودکان 5 تا 15 سال، بیشترین شیوع را دارد.
دکتر شما برای درمان آبسه لوزه باکتریایی، به شما آنتی بیوتیک تجویز خواهد کرد. با این وجود ممکن است استفاده از این داروها الزامی نباشد. در کنار آنتی بیوتیک، درمان این بیماری، با اکثر موارد آبسه لوزه باکتریایی و ویروسی، مشابه می باشد
تشخیص آبسه لوزه
تشخیص این بیماری، بر پایه معاینه فیزیکی گلو شما انجام خواهد شد. دکتر شما ممکن است بافت گلوتان را با نمونه برداری از قسمت عقبی گلویتان انجام دهد. این بافت ها، برای شناسایی دلیل عفونت گلویتان به آزمایشگاه فرستاده می شود. دکترتان هم چنین برای آزمایش کامل خون، ممکن است از شما نمونه خون بگیرد. این آزمایش می تواند نشان دهد که آیا عفونت شما ویروسی است یا باکتریایی که می تواند برگزینه های درمان شما تاثیر قابل توجهی داشته باشد
درمان آبسه لوزه
مورد خفیف آبسه لوزه لزوما نیاز به درمان ندارد (به خصوص در صورتی که ویروسی همانند سرماخوردگی، باعث آن شده باشد). درمان، برای موارد شدیدتر آبسه لوزه می تواند آنتی بیوتیک یا تانسیلوکتمی را شامل شود. در صورتی که شخص، به دلیل ورم لوزه، با کمبود آب بدن مواجه شد، نیاز به مایعات تزریقی خواهد بود. داروهای درد، برای کاهش گلودرد می توانند در حال بهبودی وضعیت گلو به شما کمک کنند.
تانسیلوکتومی
عمل جراحی برای برداشتن لوزه ها را با نام تانسیلوکتومی می شناسند. این عمل، تنها برای اشخاصی که آبسه لوزه بازگشتی یا مزمن را تجربه کرده اند یا برای مواردی که ورم لوزه، عوارض یا علائمی که به هیچ وجه بهبود نمی یابند را باعث می شود، توصیه خواهد شد. در صورتی که گلودرد میکروبی یا ورم لوزه، حداقل 5 تا 7 بار در سال قبلی داشته اید، تانسیلوکتومی می تواند به شما کمک کند.
این عمل جراحی به کاهش مشکلات تنفسی یا مشکل در قورت دادن آب دهان که از آبسه لوزه حاصل می شود، کمک خواهد کرد. تانسیلوکتومی می تواند تعداد عفونت های گلو در کودکان، در سال اول، پس از جراحی را کاهش دهد. این ادعا را مطالعه انجام شده در سال 2007 عنوان کرده است.
با این وجود مطالعه ای در سال 2008 به این نتیجه رسید که بزرگسالانی که لوزه های خود را در کودکی برداشته اند، ریسک بیشتری برای ابتلا به بیماری های ویروسی و تنفسی، در طولانی مدت دارند. انجام تانسیلوکتومی می تواند ریسک کلی بروز گلودرد میکروبی را کاهش دهد.
هنوز هم ممکن است دچار گلودرد میکروبی و سایر عفونت های گلویی، پس از برداشتن لوزه هایتان شوید هم چنین این امکان وجود دارد که لوزه های شما پس از جراحی مجددا رشد کند اما این پدیده اغلب شایع نیست. قاعدتا باید بتوانید پس از عمل جراحی، در همان روز به خانه بروید اما 1 تا 2 هفته زمان لازم است که کاملا بهبودی حاصل شود. درباره کارهایی که باید قبل و بعد از تانسیلکتومی انجام دهید اطلاعات بیشتری کسب کنید.
آنتی بیوتیک ها
در صورتی که عفونت باکتریایی، باعث بروز آبسه لوزه شود، دکترتان برای مبارزه با عفونت می تواند آنتی بیوتیک تجویز کند. آنتی بیوتیک می تواند به از بین رفتن علائمتان با سرعت بیشتر کمک کند. با این وجود ریسک مقاومت در برابر آنتی بیوتیک و هم چنین سایر عوارض جانبی، همانند ناراحتی معده افزایش پیدا خواهد کرد.
آنتی بیوتیک ها برای اشخاصی که ریسک عوارض از آبسه لوزه را پیش روی خود می بینند، الزامی هستند. در صورتی که دکترتان به شما آنتی بیوتیک تجویز کند، احتمالا برای آبسه لوزه ایجاد شده توسط اسپرکتوکوکوس گروه A، پنی سلین خواهد بود.
سایر آنتی بیوتیک ها، در صورت داشتن آلرژی به پنی سلین وجود دارند. این که شما کل دوره آنتی بیوتیکتان را تمام کنید، حائز اهمیت زیادی است حتی در صورتی که علائمتان به صورت کامل از بین برود، در حالی که تمامی داروهای تجویزی را مصرف نکنید عفونت می تواند حتی بدتر شود. دکتر شما ممکن است بخواهد ملاقات دیگری برای حصول اطمینان از این که داروها موثر بوده اند را درخواست نماید.
درمان های خانگی ورم لوزه
چندین درمان وجود دارد که می توانید برای کاهش گلودرد ناشی از ورم لوزه، در خانه آن ها را امتحان کنید:
- نوشیدن مایعات زیاد
- استراحت کردن
- قرقره کردن آب نمک(چند بار در طول روز)
- استفاده از قرص سرفه گلو
- خوردن بستنی یخی یا سایر غذاهای یخ زده
- استفاده از مرطوب کننده برای حفظ رطوبت هوا در خانه
- اجتناب از دود
- مصرف کردن استامینافون یا ایپوپروفن برای کاهش درد و التهاب
برای کودکان کم سن و سال می توانید به جای قرص مکیدنی، از اسپری گلو استفاده کنید و همیشه قبل از دارو دادن به کودکتان با دکتر مشورت نمایید. اطلاعات بیشتری برای مراقبت از بیماران مبتلا به ورم لوزه، در خانه داشته باشید. .
آبسه لوزه در بزرگسالان
آبسه لوزه در کودکان، بیشترین شیوع را دارد که به طور روزانه در مدرسه، با دیگران تماس داشته و با آن ها بازی می کنند که خود باعث می شود در معرض چندین بیماری و ویروس قرار بگیرند. با این وجود بزرگسالان نیز می توانند به آبسه لوزه دچار شوند.
قرار گرفتن در تماس مداوم با اشخاص، ریسک مواجهه با کسی که مبتلا به این عفونت است را افزایش می دهد، نتیجتا استفاده از وسایل حمل و نقل عمومی یا انجام فعالیت هایی در کنار تعداد زیادی از افراد می تواند احتمال بروز آبسه لوزه را افزایش دهد.
علائم آبسه لوزه و درمان آن، برای کوکان و بزرگسالان، مشابه است. در صورتی که به عنوان یک بزرگسال، تانسیلکتومی، بر روی شما انجام شود احتمالا بهبودی شما زمان بیشتری به نسبت انجام این عمل در کودکی نیاز دارد. در صورت ابتلا به ورم لوزه، به عنوان بزرگسال باید چه کرد؟
آبسه لوزه در برابر گلودرد میکروبی
دلیل بروز آبسه لوزه و گلو درد میکروبی می تواند باکتری ای یکسان، در برخی از مواقع باشد اما این دو بیماری، یکسان نیستند. چندین باکتری و ویروس متفاوت می تواند باعث بروز آبسه لوزه شود (شامل استروپتوکوس گروه A). این باکتری نیز تنها دلیل بروز گلودرد میکروبی است. هر دو بیماری، واگیردار هستند و بنابراین باید در صورتی که فکر می کنید به یکی از آن ها مبتلا شده اید، از دیگران فاصله بگیرید.
علاوه بر علائم ورم لوزه، اشخاصی که مبتلا به گلو درد میکروبی هستند، علائم زیر را خواهند داشت:
- درد در سایر قسمت های بدن
- احساس تهوع
- استفراغ
- جوش های کوچک، در قسمت عقبی دهان
- چرک سفید پیرامون لوزه
- دانه زدن
دکترتان می تواند از آزمایش مشابه، برای تشخیص هر دو بیماری استفاده کند. درمان، برای آبسه لوزه باکتریایی و گلودرد میکروبی کاملا مشابه هستند. درباره تفاوت های موجود میان آبسه لوزه و گلودرد میکروبی اطلاعات بیشتری کسب کنید.
عوارض آبسه لوزه
اشخاصی که آبسه لوزه مزمن را تجربه می کنند ممکن است دچار آپِنه ی خواب انسدادی شوند. این مورد هنگامی رخ می دهد که مجاری تنفسی باد کرده و جلوی خواب مناسب شخص را میگیرد که می تواند منجر به سایر مشکلات پزشکی، در صورت عدم درمان شود. هم چنین این امکان وجود دارد که عفونت بدتر شده و به سایر قسمت های بدنتان شیوع پیدا کند. این پدیده را به عنوان سلولیتیس آبسه لوزه می شناسیم.
عفونت می تواند باعث شود که شخص، دچار تجمع چرک، پشت لوزه ها شود که آن را با نام آبسه پسا-لوزه ای می شناسیم. این بیماری ممکن است نیاز به جراحی و تخلیه چرک داشته باشد. در صورتی که به طور کامل، آنتی بیوتیک های خود را مصرف نکنید یا آنتی بیوتیک، باکتری ها را از بین نبرند این امکان وجود دارد که عوارض، از آبسه لوزه پدیدار شود. این عوارض، شامل تب روماتیسمی و پسترپتوکال گلومرورو نفریتیس می شود.
جلوگیری از آبسه لوزه
برای کاهش ریسک ابتلا به ورم لوزه، از اشخاصی که عفونت های فعالی دارند، فاصله بگیرید. در صورتی که آبسه لوزه دارید سعی کنید تا زمانی که دیگر، بیماریتان واگیردار نیست از دیگران دور بمانید. اطمینان حاصل کنید که خود و کودکتان، عادات بهداشتی خوبی دارید. دست های خود را مرتبا بشویید (به خصوص بعد از تماس داشتن با کسی که گلودرد دارد یا عطسه و سرفه میکند).
دورنمایی برای آبسه لوزه
لوزه های ورم کرده می تواند باعث دشواری در تنفس شود که منجر به اختلال در خواب خواهد شد. آبسه لوزه در صورت عدم درمان، منجر به شیوع عفونت، به نواحی پشت لوزه یا بافت های پیرامونش می شود. علائم آبسه لوزه که توسط یک عفونت باکتریایی ایجاد شده، اغلب چند روز پس از استفاده از آنتی بیوتیک بهبود پیدا می کند. گلو درد میکروبی، تا زمانی که به مدت 24 ساعت آنتی بیوتیک مصرف نکرده اید، واگیردار است.