هنگامی که جنین شروع به رشد می کند، اتفاقات زیادی می افتند. در این جا به شما خواهیم گفت که به خصوص در سه ماه اول بارداری چه انتظاراتی می توانید داشته باشید. ممکن است که اصلا معلوم نباشد که باردارید اما خودتان آن را حس می کنید. علت این که خودتان تشخیص می دهید باردارید این است که میزان زیادی از هورمون های بارداری روی بدن تان تاثیر می گذارند تا بدن را برای ماه های پیش روی بارداری آماده کنند. ممکن است که تغییراتی همچون درد، خستگی و نفخ شکم را تجربه کنید. امکان دارد که از این علائم خسته شوید اما به خودتان یادآوری کنید که این حالات موقت هستند و جزئی از بارداری در نظر گرفته می شوند. بدن شما در حال پرورش یک جنین است پس این حالات عادی هستند!
سه ماه اول بارداری چه میزان طول می کشد؟
از هفته ۱ بارداری تا آخر هفته ۱۳ بارداری را سه ماه اول بارداری می گویند. آیا به طور دقیق نمی دانید که در کدام هفته بارداری قرار دارید؟ اولین مرحله برای تعیین هفته کنونی بارداری این است که زمان کنونی را نسبت به زمانی که برای زایمان در نظر گرفته شده محاسبه کنید. به خصوص در افرادی که قاعدگی نامنظم داشته اند، زمان زایمان می تواند متفاوت با زمان تخمین زده توسط پزشک باشد.
رشد جنین در سه ماه اول بارداری
در طول سه ماه اول بارداری جنین از یک تخمک لقاح یافته (زیگوت) تبدیل به رویان می شود که در دیواره رحم کاشته می شود. سپس رشد می کند، به اندازه یک هلو می شود و تبدیل به مجموعه ای از اندام ها و سیستم های بدن در حال رشد می شود. با شکل گرفتن اندام ها، کودک شروع به حرکت می کند.
در این جا به برخی از تغییرات اساسی ای که در این دوره هیجان انگیز اتفاق می افتند اشاره می کنیم:
استخوان های جنین
تا هفته ۶ بارداری بازوها، پاها، دست ها و مچ پاهای جنین شروع به رشد می کنند. انگشتان دست و انگشتان پا هم از حدود هفته ۱۰ بارداری شروع به رشد می کنند.
موها و ناخن ها
پوست بین هفته ۵ تا ۸ شروع به شکل گیری می کند و فولیکول مو و ناخن ها حدود هفته ۱۱ شروع به رشد می کنند.
سیستم گوارشی در سه ماه اول بارداری
از حدود هفته ۸ بارداری، روده های جنین شروع به شکل گیری می کنند و کلیه ها نیز رشد خود را آغاز می کنند.
حس لامسه
حدود هفته ۸ بارداری، جنین شروع به لمس گیرنده های حسی صورت خود (بیشتر لب ها و بینی) می کند. تا هفته ۱۲، جنین در اندام های جنسی، کف دست ها و کف پاها گیرنده های حسی خواهد داشت.
بینایی در سه ماه اول بارداری
در حدود هفته ۴ بارداری، عصب بینایی (که اطلاعات را از چشم به مغز می رساند و برعکس) و عدسی چشم شروع به شکل گیری می کنند. شبکیه چشم نیز در هفته ۸ بارداری، شکل گیری خود را شروع می کند.
قلب
تا هفته ۵ بارداری، لوله ای که قرار است تبدیل به قلب جنین شود شروع به تپیدن می کند. سپس شروع به قوی تر شدن و منظم تر شدن می کند و شما حدود هفته ۹ تا ۱۰، قادر به شنیدن صدای آن خواهید بود (البته ممکن است که این زمان تاخیر داشته باشد که این موضوع بستگی به موقعیت جنین در رحم دارد).
مغز
از حدود هفته ۸ بارداری، مغز شروع به رشد می کند.
حس چشایی در سه ماه اول بارداری
از حدود هفته ۸ بارداری، پرزهای چشایی که با مغز جنین در ارتباطند شروع به رشد می کنند. بعد از مدتی کودک مایع آمنیوتیک اطرافش را می چشد. سایر تغییرات اساسی در سه ماه اول بارداری شامل شکل گیری ماهیچه ها، رشد تارهای صوتی و تولید گلبول های سفید برای مبارزه با میکروب ها هستند.
تغییرات بدن در سه ماه اول بارداری
در طول سه ماه اول بارداری تغییرات زیادی برای بدن اتفاق می افتند.
علائم اولیه و رایج بارداری که ممکن است آن ها را تجربه کنید عبارتند از:
تهوع صبحگاهی
البته این حالت تهوع تنها در صبح وجود ندارد و معمولا از هفته ۶ بارداری شروع می شود. استفاده از چای زنجبیل در برطرف کردن این حالات موثر است. اگر تهوع صبحگاهی در شما شدید است، برای برطرف کردن این حالات به پزشک مراجعه کنید تا برای شما دارو تجویز کند.
تغییرات سینه ها
از هفته ۶ بارداری متوجه تغییرات سینه ها و بزرگ تر شدن آن ها خواهید شد که گاهی خودتان هم از این تغییرات تعجب می کنید!
تغییرات حال و هوا (روحیه)
از هفته ۷ بارداری متوجه تغییرات حال و هوا در خود خواهید شد. اگر سابقه افسردگی دارید یا اگر فکر می کنید که چیزی که دارید تجربه می کنید اختلالی جدی است، درباره معاینه شدن با پزشک تان صحبت کنید. با جلو رفتن بارداری ممکن است که علائم دیگری همچون سوزش معده، یبوست، مزه بد در دهان و سردرد را تجربه کنید.
اما در سه ماه دوم بارداری اکثر این علائم برطرف خواهند شد. به علاوه بارداری هر کسی با دیگری فرق دارد. پس اگر مادر یا خواهرتان به طور مداوم دچار انقباض عضلات می شدند یا دفع مکرر ادرار داشتند به این معنا نیست که این علائم برای شما هم اتفاق خواهند افتاد.
علائم اولیه سه ماه اول بارداری
افزایش وزن
جنین هنوز خیلی کوچک است. این به این معناست که در سه ماه اول بارداری تنها ۳ الی ۴ پوند اضافه وزن خواهید داشت. اما اگر در این دوره اشتهای تان را از دست داده باشید ممکن است که چند پوند وزن از دست دهید، که این موضوع هم عادی است. چون در سه ماه دوم و سوم بارداری وزن از دست رفته بر می گردد. در این دوره سعی کنید از مواد غذایی ای که ارزش غذایی بالایی دارند (همچون آووکادو، ماست، موز و نان) استفاده کنید.
آیا اشتهایتان خیلی زیاد است؟ سعی کنید که در طول بارداری دریافت کالری را تحت کنترل داشته باشید. در طول سه ماه اول بارداری به هیچ کالری اضافه ای نیاز ندارید (اما دریافت کالری در سه ماه دوم و سوم بارداری افزایش پیدا می کند). روی دریافت مواد مغذی مورد نیاز بدن در طول بارداری تمرکز کنید.
علائمی که باید بررسی شوند
با وجود این همه تغییراتی که در طول بارداری برای بدن اتفاق می افتند ممکن است ندانید که چه چیزی عادی و چه چیزی غیر عادی است. در بسیاری از موارد درد شدیدی که ناگهان به سراغ تان می آید مسئله مهمی نیست. اما باید بدانید که احتمال سقط جنین در طول سه ماه اول بارداری بیش از هر زمان دیگری است.
در این جا به برخی از علائمی اشاره می کنیم که در صورت مشاهده آن ها باید حتما با پزشک تماس بگیرید:
- خونریزی شدید واژینال
- دل درد شدید
- عطش ناگهانی
- دفع ادرار دردناک
- تب بالای ۱۰۱.۵ فارنهایت، لرز و کمر درد
- پف کردن شدید دست ها و صورت
- اختلالات بینایی
اگر هر یک از علائم بالا را تجربه کردید فورا با پزشک تماس بگیرید. اگر قادر به تماس با پزشک نبودید، به نزدیک ترین اورژانس مراجعه کنید.
باید های سه ماه اول بارداری
مصرف ویتامین های ضروری پیش از تولد را آغاز کنید
اگر قبلا ویتامین های پیش از تولد را مصرف نمی کردید، فورا مصرف آن ها را شروع کنید. نشان داده شده که انجام این کار در سه ماه اول بارداری سبب کاهش چشمگیر احتمال بروز نقص لوله عصبی (همچون اسپینا بیفیدا) می شود.
پزشک تان را انتخاب کنید
پزشک های زیادی وجود دارند که می توانید برای مشاوره در طول بارداری به آن ها مراجعه کنید، پس با دقت پزشکی را انتخاب کنید که بتواند سوالاتتان را پاسخ دهد.
نوبت ملاقاتی با متخصص زنان و زایمان تعیین کنید
پزشک سابقه بیماری در شما را بررسی می کند و آزمایش فیزیکی انجام می دهد. ممکن است که آزمایش های گوناگونی همچون پاپ اسمیر، تست خون و ادرار از شما گرفته شود تا گروه خونی، وضعیت RH، سطح hCG و وجود عفونت در شما بررسی شود. به علاوه از سونوگرافی برای تایید ضربان قلب جنین و اطمینان از این که همه چیز خوب پیش می رود استفاده می کنند.
بسته به سابقه خانوادگی ممکن است که شما را برای بررسی بیماری های ژنتیکی و دیابت هم تحت نظر بگیرند. پزشک سوالات زیادی از شما می پرسد، شما هم باید آماده باشید که سوالات خود را از او بپرسید. برای مثال درباره داروهایی که مصرف می کنید یا کمک برای ترک سیگار و هر چیز دیگری که در ذهن تان است از پزشک سوال بپرسید.
در سه ماه اول بارداری آزمایش های ژنتیکی را انجام دهید
گاهی نیاز به انجام تست NT (به معنای فضای شفاف پشت گردن و آب جمع شده در زیر پوست پشت گردن جنین) نیاز است. معمولا این آزمایش بین هفته ۱۰ تا ۱۳ بارداری انجام می شود تا وجود سندرم داون و بیماری های مادرزادی قلبی بررسی شود. با توجه به شرایط تان ممکن است که پزشک حدود هفته ۹ بارداری، آزمایش خون غیر تهاجمی پیش از تولد (NIPT) را پیشنهاد دهد. این آزمایش خون به بررسی ناهنجاری های کروموزومی می پردازد. گاهی به آزمایش های تهاجمی تر مثل نمونه گیری از پرزهای جفتی یا آمنیوسنتز نیاز است.
بررسی کنید که بیمه هزینه ای پرداخت می کند یا نه
میزان هزینه های بارداری به یک سری عوامل بستگی دارند و اگر بیمه نباشید این هزینه ها خیلی بیشتر خواهند شد. پس اگر بیمه نیستید وقت آن است که برای بیمه شدن برنامه ریزی کنید تا هزینه های درمانی را تا حد امکان پایین بیاورید.
به درستی خرج کنید
بزرگ تر شدن خانواده زمان مناسبی برای تنظیم هزینه ها و خرج و مخارج است. بچه داشتن هزینه دارد، پس بودجه ماهیانه خود را با توجه به این موضوع تنظیم کنید.
در سه ماه اول بارداری درست غذا بخورید
حال که باردارید وقت این است که دریافت کافئین را کم کنید یا آن را کنار بگذارید. به علاوه باید یاد بگیرید که از مصرف چه مواد غذایی ای بپرهیزید و کدام مواد غذایی را در برنامه غذایی خود بگنجانید.
زمانی را به ورزش اختصاص دهید
ورزش در طول بارداری مزایای زیادی برای شما و فرزندتان دارد. پس سعی کنید که در اکثر روزهای هفته، حداقل ۳۰ دقیقه ورزش کنید.
اگر دوست دارید، می توانید رابطه جنسی داشته باشید
رابطه جنسی برای فرزندتان خطری ندارد پس اگر تمایل به برقراری رابطه جنسی دارید، این کار را انجام دهید.
به اسمی که قرار است روی فرزندتان بگذارید فکر کنید
اگر هیچ اسمی در ذهنتان نیست، در اینترنت دنبال اسم جدید بگردید یا از ایده های دیگران استفاده کنید.
درباره این که چه زمانی به دیگران بگویید که باردارید برنامه ریزی کنید
درباره این فکر کنید که کی قرار است به خانواده و دوستان تان این خبر خوب را بدهید. خیلی از زنان تا آخر سه ماه اول بارداری صبر می کنند و بعد این خبر را به دیگران می دهند چون بعد از این زمان احتمال سقط جنین پایین تر است. اگر شاغل هستید درباره این که چه هنگامی این موضوع را با رئیس تان در میان بگذارید و به او چه بگویید فکر کنید. درباره سیاست های شرکت تان برای مادران، اطلاعات کسب کنید.