از شیر گرفتن نوزاد و دادن غذا به او در موعد مناسب خود گامی مهم در فرزند پروری است. با این حال، گاهی اوقات، این فرایند می تواند برای والدین مسئله چالش برانگیزی باشد که باعث سردرگمی آن ها شود. افراد مختلف عقاید و نظرات مختلفی پیرامون این موضوع دارند. از شیر گرفتن نوزاد برای رشد و نمو وی پیچیده و حیاتی است. متأسفانه، بسیاری از والدین بدون این که بدانند برخی از اشتباهات شان می تواند منجر به خطرات تهدید کننده ای برای زندگی نوزادشان شود، مرتکب آن ها می شوند. با مطالعه متن حاضر از بروز چنین اشتباهاتی در از شیر گرفتن نوزاد خود جلوگیری کنید.
چرا از شیر گرفتن نوزاد امر مهمی است؟
نوزادان نارس همواره برای اطمینان از دریافت مواد مغذی بهینه برای رشد حداکثری خود، به یک رژیم غذایی خاصی نیاز دارند. نوزادان و شیرخواران باید از شیر مادر تغذیه شوند زیرا آن منبع عالی از مواد مغذی ایده آل مانند پروتئین، ویتامین ها و چربی است یعنی هر آنچه برای سلامتی و رشد کودک لازم است.
با این حال، در مرحله ای از رشد کودک، شیر مادر یا شیر خشک حامی نیازهای غذایی مازاد وی نخواهد بود. همچنین، در این مرحله، ذخایر آهنی را که نوزادان از رحم مادر با خود دارند؛ به میزان قابل توجهی کاهش می یابد. بنابراین، والدین باید رژیم غذایی کودک خود را تغییر دهند و غذاهای جامد سرشار از آهن را به وعده های غذایی روزانه نوزادشان اضافه کنند.
علاوه بر این، گنجاندن طیف گسترده ای از مواد غذایی و طعم های جدید در رژیم غذایی کودک می تواند به آن ها کمک کند تا در زندگی آینده خود یک رژیم غذایی متعادل و متنوعی داشته باشند و ایرادگیری نکنند. خوردن غذاهای جامد می تواند به نوزادان در تمرین حرکات زبان، لب و فک کمک کند. این مهم امری مفید است زیرا، نوزادان در طول دوره از شیر گرفتن، باید یاد بگیرند که چگونه بر مهارت هایی مانند بلع و جویدن تسلط یابند همچنین به طور غیر مستقیم در مهارت گفتاری کودک نیز موثر است.
از شیر گرفتن نوزاد یعنی زمانی که همه اعضای خانواده در کنار هم غذا می خورند و کودکان با تماشای مادر و پدر در حال تناول خود مهارت های غذا خوردن را یاد می گیرند و روابط اجتماعی شان تقویت می شود. علاوه بر این، از شیر گرفتن فرصتی عالی برای خانواده در زمینه همکاری در تغذیه کودک است.
از شیر گرفتن نوزاد و خطرات آن
بیشتر والدین می دانند که دادن مواد غذایی جامد به نوزادان؛ یک گام اساسی برای آشنا کردن فرزند با ترجیحات غذایی و ایجاد یک عادت غذایی سالم در آینده است. با این حال، والدین اغلب به طور ناخواسته مرتکب برخی از اشتباهات می شوند. خوشبختانه می توان از این اشتباهات جلوگیری کرد.
این اشتباهات رایج عبارت اند از:
از شیر گرفتن نوزاد پیش از موعد
طبق بیانات مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری ها، حدود 40 درصد از والدین؛ قبل از چهار ماهگی؛ شروع به از شیرگیری نوزاد می کنند. این در حالی است که، یک کودک 4 ماهه یا کوچک تر از سیستم گوارشی و ایمنی کاملاً توسعه یافته ای برای پردازش صحیح مواد غذایی و مبارزه بالقوه با آلرژن ها برخوردار نیست.
خطرات
دادن پیش از موعد غذاهای جامد به نوزادان می تواند خطر حساسیت غذایی و بسیاری از مشکلات سلامتی را در زندگی آینده نوزاد افزایش دهد.
از شیرگیری دیرهنگام نوزاد
برخی از والدین نگران واکنش های آلرژیک نوزاد خود به مواد غذایی هستند. بنابراین، آن ها مدتی در از شیرگیری نوزاد تعلل می کنند. نوزادان بر اساس رشد و نموشان، می توانند در سن 8 ماهگی غذاهای خرد شده و سفره ای میل کنند. غذاهای جامد را می توان در حدود شش ماهگی به کودک معرفی کرد. به تعویق انداختن از شیرگیری نوزاد یا انتظار طولانی برای شروع این امر اصلاً خوب نیست و می تواند منجر به بروز مشکلات خطرناکی برای فرزند شما شود.
خطرات
كودكانی كه تا نه ماهگی شروع به خوردن مواد غذایی جامد نكرده اند، در مقایسه با آن هایی كه بین شش تا نه ماهگی از شیر گرفته شده اند، در آینده دچار مشکل تغذیه ای خواهند شد. علاوه بر این، آن ها ممکن است دچار کمبود آهن و از این رو؛ حساسیت به بافت مواد غذایی شوند و خطر ابتلا به آلرژی غذایی در آن ها افزایش یابد.
تغذیه نوزاد با رژیم غذایی ملایم
بسیاری از والدین بر این باورند که غذای بدون چربی برای دستگاه گوارش کودک مفید است زیرا نوزادان نیازی به جویدن آن ندارند. با این حال بهتر است بدانند که این رژیم غذایی؛ فقط در مراحل اولیه معرفی غذاهای جامد به نوزادان مناسب است. اما در صورتی که این رژیم برای مدت زمان طولانی تری ادامه یابد، می تواند منجر به بروز مشکل شود. بنابراین، تغذیه نوزاد با رژیم غذایی ملایم یکی دیگر از اشتباهات رایج در از شیر گیری نوزاد است.
خطرات
خوراندن یک غذای خاص به کودک بدون ایجاد تغییر و تنوع در طعم آن باعث می شود تا فرزند شما در آینده نسبت به طعم های دیگر ایرادگیری کند.
فراموش کردن تغذیه کودک با مواد مغذی ضروری
دادن طعم های مختلف در اوایل رژیم غذایی به کودک باعث می شود که او نیز بتواند بعداً غذاهای متنوعی مصرف کند. با این حال، غذاهای مغذی برای سلامتی و رشد کودک ضروری هستند. بنابراین، لازم است والدین بدانند که کدام مواد مغذی ضروری برای مراحل مختلف رشدی کودک نیاز است. به عنوان مثال، کودک در طول دو سال اول زندگی، باید غذاهای سرشار از روی، آهن، چربی کل، ویتامین D و اسیدهای چرب امگا 3 مصرف کند. متأسفانه، همه والدین از این مسائل اطلاع ندارند.
خطرات
مصرف نکردن مواد مغذی ضروری مانند آهن یا چربی می تواند بر رشد و نمو کودک تأثیر بگذارد.
مجبور کردن کودک به خوردن غذای بیشتر
اگر چه نوزادان نمی توانند صحبت کنند، اما با امتناع از خوردن غذا، برگرداندن سر و یا عدم اشتیاق در خوردن غذا، عدم علاقه و رضایت خود به غذا خوردن را نشان می دهند. با این حال، برخی از افراد؛ نشانه های کودک خود را نادیده می گیرند و از آن ها می خواهند که بیشتر غذا بخورند یا ظرف غذایشان را تمام کنند. در نتیجه، آن ها کودکان را تشویق می کنند که علیرغم سیر بودن، بیشتر غذا بخورند.
خطرات
این اشتباه می تواند بر توانایی طبیعی کودک؛ در کنترل عادات غذایی تأثیر بگذارد. همچنین منجر به پرخوری کودک می شود.
آزاد گذاشتن کودک در صرف شیرینی جات
گنجاندن شیرینی جات کم در رژیم غذایی کودک؛ برای او بی ضرر است، اما می تواند روی عادت های غذایی کودک، ترجیحات غذایی آینده و سلامتی او تأثیر گذارد. علاوه بر این، قند برای کودک شما بسیار مضر است و طبق گزارش انجمن قلب آمریکا، مصرف آن در طول دو سال اول زندگی کودک باید به طور کامل منع شود. نوشیدنی های شیرین نیز حاوی قند هستند.
خطرات
نوزادان معده کوچکی دارند؛ بنابراین، وقتی شیرینی زیادی مصرف می کنند، دیگر جایی برای مصرف مواد جامد دیگری که سرشار از مواد مغذی است، نمی ماند. علاوه بر این، مصرف شیرینی؛ خطر افزایش وزن مشکل ساز در زندگی آینده کودک را افزایش می دهد.
تمیز کاری مدام برای جلوگیری از شلوغ کاری کردن کودک به هنگام تناول
به طور کلی تغذیه نوزاد با مواد غذایی جامد می تواند منجر به شلوغ کاری شود. بنابراین، برخی از والدینی که از شلوغ کاری خوششان نمی آید؛ وسواس نشان می دهند و اغلب صورت کودک خود را بعد از چند قاشق غذا خوردن، مدام پاک می کنند و سینی و قاشق او را تمیز می کنند. با این حال، این یکی از اشتباهات رایج برای از شیرگیری نوزاد است، چرا که کودک؛ غذا خوردن را با تعامل، چشیدن، بو کردن، لمس کردن و بازی کردن با آن یاد می گیرد.
استفاده از داروها برای قطع جریان شیر
برخی از مادران بدون مشورت با پزشک دارو مصرف می کنند. با این حال، باید از این امر پرهیز کرد؛ زیرا داروی برموکریپتین (پارلودل) یا استروژن عوارض جانبی احتمالی زیادی برای مادران شیرده و نوزادان آن ها دارد. بنابراین، توصیه می شود که اجازه دهید تا تولید شیرتان کاهش یافته و جریان آن؛ به طور طبیعی متوقف شود.
خطرات
استفاده غیر عمدی از این داروها بدون مشاوره ی پزشک می تواند منجر به گرفتگی غدد شیری شده و باعث التهاب، تورم یا آبسه ی سینه شود. علاوه بر این، بروموکریپتین و استروژن ها می توانند خطر عارضه ی مغزی، ترومبوآمبولی و انفارکتوس میوکارد را افزایش دهند.
متوقف کردن یکباره و ناگهانی شیردهی
بسیاری از مادران به یکباره، کودک خود را از شیر می گیرند، اما این کار؛ به دلیل چندین مسئله و عوارض جانبی آن؛ درست نیست و باید از آن اجتناب کرد.
خطرات
بدون آمادگی روان شناختی برای از شیر گرفتن کودک، او می تواند احساس افسردگی و ترس کند و به دلیل شوک وارده بعد از شیر گرفتن ناگهانی، وی شما ممکن است دچار بی اشتهایی شود.
مالیدن چیزی به نوک پستان
بسیاری از مادران فکر می کنند که اگر کودک چیز تلخی را روی نوک پستان مادر بچشد، سریعاً از شیر گرفته می شود. با این حال، گاهی اوقات، این روش برای از شیر گرفتن نوزاد عملی نیست بلکه تاثیرات خلاف انتظاری نیز دارد.
خطرات
مالیدن چیزی بر نوك پستان؛ برای جلوگیری از شیردهی؛ همچون شكنجه شدیدی برای كودك است. گذشته از آن، این اشتباه می تواند بر مخاط دهان کودک تأثیر بگذارد.
از شیر گرفتن نوزاد و تعریف رژیم غذایی او
کودک به هنگام شش ماهگی باید فرآیند از شیرگیری را طی کند. با این وجود، زمان مناسب آن؛ منحصر به فرد است. بنابراین، پزشک ممکن است به شما توصیه کند که علائم از شیرگیری نوزادتان را بررسی کنید تا مشخص شود که کودک شما برای مصرف مواد غذایی جامد آمادگی دارد یا خیر.
نشانه ی آن می تواند این باشد که کودک بتواند با کمک شما بنشیند، هر چیزی که در دسترسش بود را در دهان خود بگذارد و به غذا خوردن علاقه نشان دهد. علاوه بر این، اگر ببینید که کودک شما می خواهد زودتر از حد معمول؛ غذا بخورد اگرچه شیر زیادی خورده، زمان آن فرا رسیده است که او را از شیر بگیرید.
برخی از نکات مربوط به از شیر گرفتن نوزاد
وقتی صحبت از شیرگیری کودک می شود، نکات و تکنیک های مفیدی وجود دارد که باید بدانید. خیلی دیرتر از شش ماهگی از شیرگیری کودک را شروع نکنید. اجازه دهید که کودک در بهار و پاییز از شیر گرفته شود نه در تابستان یا زمستان. در طول تابستان، هوای گرم می تواند باعث اختلالات گوارشی، ناراحتی و اشتهای ضعیف کودک شود. از طرف دیگر، در زمستان، نوزادان در معرض بیماری های تنفسی قرار دارند که ممکن است در از شیرگیری کودک مشکل ایجاد کند.
فقط زمانی که کودک شما سالم است از شیرگیری او را شروع کنید. زیرا هنگامی که کودک شما بیمار باشد، برای بهبودی، نیاز به مصرف مواد مغذی بیشتری دارد. از شیرگیری کودک را به تدریج شروع کنید. مطمئن ترین راه کاهش زمان شیردهی و جایگزین کردن شیر مادر با مواد غذایی جامد است.
اگر کودک شما درخواست شیر کرد، می توانید به او آب، میان وعده، یا اسباب بازی های مورد علاقه اش را پیشنهاد دهید یا او را بیرون ببرید. در طی چند هفته ی اول از شیر گرفتن کودک، به او یک بار غذا بدهید تا او را به غذاها و طعم های جدید عادت دهید، ولی بعد از گذشت چند هفته می توانید دو یا چند وعده غذایی دیگر را در رژیم غذایی او تعریف کنید.
هنگام شروع از شیرگیری کودک، غذای بسیار کمی به نوزاد خود بدهید. مصرف دو قاشق چای خوری غذا کافی است تا دستگاه گوارش کودک به هضم مواد جامد عادت کند. این به بدن کودک کمک می کند تا آنزیم های گوارشی بیشتری تولید کرده و باکتری های روده خود را تغییر دهد. این مهم؛ برای افزایش میزان مصرفی غذای جامد و شیر کمتر مفید است. در کنار هم غذا بخورید تا کودک شما نحوه صحیحی غذا خوردن را یاد بگیرد.
متداول ترین سؤالات درمورد از شیر گرفتن نوزاد
چگونه می توانم غذای جامد را در رژیم غذایی کودک خود معرفی کنم؟
نخست، اطمینان حاصل کنید که نوزادتان در یک صندلی راحت یا یک صندلی بلند با پشتیبانی مناسب نشسته باشد. یک قاشق چای خوری کوچک از غذاهای مخلوط شده با شیر را به او بدهید. خوراندن غذای جامد را با یک وعده در روز شروع کنید. زمانی که نوزادتان به طعم ها و غذاهای جدید عادت کرد و همچنین یاد گرفت که چگونه غذا را به طور کامل قورت دهد، می‌توانید قوام و میزان مواد غذایی مصرفی او را افزایش دهید.
با چه نوع غذایی می توانم کودک خود را تغذیه کنم؟
شما می توانید با غلات، میوه یا سبزیجات پوره شده؛ تغذیه ی کودک خود را شروع کنید. وقتی کودک شما توانست تا این غذاها را مصرف کند، رژیم متنوع تری را به او پیشنهاد دهید. برای جلب توجه کودک؛ طعم دار کردن غذا با چاشنی های مختلف را فراموش نکنید.
در تغذیه کودک از مصرف چه نوع غذایی باید اجتناب کرد؟
اگر اعضای خانواده شما سابقه ی آلرژی غذایی را دارند، حتما قبل از دادن آجیل به کودک، با پزشک او مشورت کنید. به طور کلی؛ مصرف تمامی آجیل ها تا 5 سالگی برای نوزادان توصیه نمی شوند. نوزادان خود را از صرف قند و نمک یا هر نوع مواد غذایی حاوی آن ها؛ دور نگه دارید. فقط به بچه های خود از یک سالگی عسل بدهید.
کودک 9 ماهه می داند که چگونه غذاهای خام مانند تکه های سیب یا هویج خام را بخورد اما هنوز هم خطر خفگی برای او وجود دارد. بنابراین، به نوع و نحوه ی غذا خوردن کودک توجه داشته باشید و این غذاها را خرد کنید. قبل از تغذیه کودک، استخوان های گوشت و ماهی را جدا کرده و میوه کودک را پوست بکنید.
آیا هنگام شروع از شیرگیری نوزاد باید کمتر به او شیر بدهم؟
هنگامی که کودک شما قادر بود تا غذای بیشتری بخورد (یعنی سه وعده در روز)، می توانید میزان شیردهی تان را کاهش دهید. بعد از معرفی دو وعده ی غذایی جامد به کودک، به خودی خود متوجه خواهید شد که او دیگر رغبتی به شیر نشان نمی دهد. اما، قبل از 12 ماهگی، به طور معمول؛ کودک باید حداقل 500 تا 600 میلی لیتر؛ مصرف شیر داشته باشد. بنابراین، شما باید در مواقعی که کودک؛ خودش درخواست شیر کرد به او شیر بدهید.
از شیر گرفتن یک مرحله اساسی در دوران کودکی است. با این حال، بهتر است که احساس استرس یا اضطراب نداشته باشید. خود را آرام و شاد نگه دارید. البته که شما بهترین تصمیم را در مورد فرزندتان اتخاذ می کنید. امیدواریم که این مقاله اطلاعات مفیدی در اختیارتان قرار دهد و در جلوگیری از اشتباهات رایج- در از شیرگیری نوزاد- که بیشتر والدین مرتکب آن می شوند و خطرات مرتبط با آن؛ به شما کمک کند.