اکثریت زنان، زمانی که به تاریخ زایمان خود نزدیک می شوند به تنهایی از آن عبور می کنند. با این حال، گاهی اوقات هنگامی که مادر شرایط خاصی مانند فشار خون بالای ناشی از بارداری، کلستاز زایمان (راکد ماندن صفرا، کلستاز نامیده می شود)، بثورات پوستی خاص دوران بارداری و یا اینکه موعد مقرر زایمان گذشته و هنوز درد زایمان شروع نشده است، در اینگونه مواقع تحریکاتی برای انجام زایمان، صورت می گیرد.
زمان ایده آل برای زایمان چه موقع است؟
به احتمال زیاد بعد از 37 هفته و بالغ شدن جنین، درد های زایمان شروع می شوند. اگرچه که مادران باردار بعد از ماه های هفتم یا هشتم بارداری، فشردگی و گرفتگی عضلات شکم را حس می کنند ، اما این گرفتگی ، شدید و دردناک و منظم نیست. بعد از هفته ۳۷ بارداری یا بیشتر مثلا در هفته ۳۸ یا ۳۹ بارداری، درد هر ۲۰ دقیقه یک بار شروع می شود یعنی زمانی است که شما باید به بیمارستان بروید.
این یک روند طبیعی است حتی اگر دردهای زایمان چند روز بعد از تاریخ تخمینی زایمان شروع شوند. شما می توانید حتی تا هفته ۴۲ بارداری نیز صبر کنید ، اما صبر کردن بیشتر از تاریخ مقرر زایمان، نیاز به نظارت مستقیم جنین با انجام دادن آزمایشاتی به نام تست استرس(NST) و انجام سونوگرافی برای تعیین شاخص مایع آمنیوتیک دارد.
چه موقع لازم است که به روند زایمان، سرعت دهید؟
زایمان زمانی شروع می شود که مادر هنوز درد زایمان ندارد و یا در مراحل اولیه زایمان قرار دارد و هنوز دهانه رحم باز نشده است و یا مقدار کمی باز شده است. اگر مادر دارای شرایط خاصی باشد که قبلا گفته شد، باید زایمان انجام شود. هنگامی که مادر در دوران بارداری، فعال باشد، روند زایمان سرعت پیدا می کند (به این معنی که دهانه رحم، پیش از این باز شده است).
سرعت بخشیدن به روند زایمان زمانی انجام می شود که انقباضات رحمی ضعیف باشد و انبساط رحم یا باز شدن دهانه رحم اتفاق نمی افتد. میزان اتساع مورد انتظار در حدود 1.2 سانتی متر تا 1.5 سانتی متر در هر ساعت است تا به اتساع کامل که 10 سانتی متر است برسد. اما اگر این اتفاق نیفتد و دهانه رحم به کندی در حال باز شدن باشد، به عنوان زایمان کند از آن نام برده می شود و باید به روند زایمان سرعت بخشید و یا عجله کرد.
آیا می توانید بدون کمک پزشکی زایمان را شروع کرده و یا به آن سرعت ببخشید؟
بله، ممکن است و چندین راه برای رسیدن به این هدف وجود دارد . با این حال ، این کار را می توان با دارو نیز انجام داد.
روش های طبیعی برای سرعت بخشیدن به روند زایمان
روش های خانگی اغلب اوقات نتیجه بخش هستند، اما همیشه اینگونه نیست . می توانید امتحان کنید و ببینید که آیا برای شما عمل خواهند کرد یا خیر.
برخی از روش های طبیعی برای تسریع روند زایمان به شرح زیر هستند:
1.تغییر حالت
ماندن در یک مکان و نداشتن تحرک زیاد ممکن است به نفع شما نباشد. شما باید موقعیت و حالت خود را تغییر دهید تا نوزاد بتواند در یک موقعیت مطلوب برای به دنیا آمدن، قرار بگیرد.حرکت در اطراف و یا قرار گرفتن در موقعیت ها و حالات خاص، می تواند به نوزاد کمک کند که به سمت لگن حرکت کند و بر دهانه رحم فشار وارد کند. با حرکت کردن شما، نوزاد نیز خودش را با بهترین موقعیت برای متولد شدن، تنظیم می کند.
2.داشتن پیاده روی
زمانی که به تاریخ مقرر زایمان نزدیک می شوید، به طور منظم پیاده روی کنید و به نیروی جاذبه اجازه دهید که کاری را برای شما انجام دهد. همچنین پیاده روی به نوزاد کمک می کند تا وارد موقعیت صحیح و درستی برای تولد شود چون باعث می شود به ناحیه لگن وارد شود. حرکاتی مانند تکان های نوسانی، تاب خوردن و رقص به کاهش درد نیز کمک خواهند کرد.
3.تحریک پستان
تحریک پستان باعث ترشح هورمون اکسی توسین در جریان خون می شود که باعث انقباضات و سرعت بخشیدن به روند زایمان می شود. شما هم می توانید نوک سینه های خود را با استفاده از انگشتان خود ماساژ داده و یا از پمپ پستان استفاده کنید. گرفتن حمام گرم و ریختن و پایین آمدن آب از نوک سینه ها، سینه ها را تحریک می کند.
4.احساس آرامش با داشتن یک حمام گرم
برای داشتن آرامش، در یک حمام گرم بنشینید یا بایستید. این کار باعث کاهش تنش در حین انبساط و انقباض دهانه رحم می شود. همچنین دراز کشیدن در وان آب گرم نیز می تواند در این زمینه به شما کمک می کند، اما شما باید کسی را به همراه خود داشته باشید تا به شما کمک کند. گوش دادن به یک موسیقی آرامش بخش در یک چشمه آب گرم یا تجسم مکان های آرام در طول تمرینات تنفسی عمیق نیز می تواند باعث آرامش شما شود.
5.طب سوزنی
وارد آوردن فشار بر روی نقاط فشاری خاص باعث تحریک انقباضات شده و در نتیجه سبب تسریع روند زایمان می شود. از فردی بخواهید که برای انجام این روش به شما کمک کند و یا می توانید از یک متخصص طب سوزنی کمک بگیرید.
سه نقطه فشار اصلی که باید بر روی آن تمرکز داشته باشید، عبارتند از:
- SP6 که تقریبا چهار انگشت در بالای استخوان داخلی ساق پا قرار دارد (داخل مچ پا)
- LI4 که بین انگشت شست و انگشت اشاره در قسمت پشت دست قرار دارد.
- UB21که کمی به سمت جانبی ستون فقرات و در وسط ستون فقرات قرار دارد.
وارد آوردن فشار بر روی این نقاط، به کاهش درد نیز کمک می کند.
6.داشتن روابط جنسی و تحریک زایمان
اگر از زمان مقرر زایمان گذشته باشد اما درد زایمان هنوز شروع نشده باشد، داشتن رابطه جنسی می تواند باعث تحریک زایمان شود. اگرچه که هیچ مدرک علمی برای حمایت از این موضوع وجود ندارد ولی داشتن روایط جنسی، باعث آزاد شدن موادی به نام پروستاگلاندین ها می شود که منجر به تسریع زایمان می شود. در حقیقت ، داروهای القا کننده زایمان حاوی پروستاگلاندین ها هستند. همچنین ، اوج لذت جنسی سبب آزاد شدن اکسی توسین و تحریک انقباضات رحم می شود.
7.مصرف روغن کرچک
روغن کرچک به طور سنتی باعث تسریع روند زایمان می شود. دو اونس روغن کرچک را با مقادیر مساوی عصاره پرتقال و یک قاشق چایخوری جوش شیرین مخلوط کنید (زیرا روغن کرچک تصفیه نشده، خوش طعم نیست) و آن را هر نیم ساعت یکبار بنوشید و سپس مقدار آن را به یک اونس کاهش می دهد. روغن کرچک باعث انبساط دهانه رحم و در نتیجه باعث تحریک انقباضات می شود. این کار با موارد دیگری مانند تحریک نوک پستان ها ، باعث تسریع زایمان می شود.
8.چای برگ تمشک و تحریک زایمان
چای برگ تمشک تازه یک روش سنتی برای تحریک انقباضات و زایمان است. مطالعات همچنین نشان داده اند که این ماده به کوتاه شدن مرحله دوم زایمان کمک می کند. اگر نمی توانید برگ تازه تهیه کنید، از چای کیسه ای برگ تمشک استفاده کنید.
9.چای ریحان یا پونه کوهی
این چای ها باعث تحریک یا افزایش جریان قاعدگی می شوند( بهتر شدن جریان خون در ناحیه رحم) و برای افرادی که تاریخ زایمان آنها گذشته است، مفید می باشد و در سرعت بخشیدن یا تحریک انقباضات بسیار خوب هستند. برای درست کردن چای، به برگ های هر یک از این گیاهان، آب داغ اضافه کنید و بگذارید دم بکشند.همچنین می توانید این چای را هم با ریحان و هم با پونه کوهی و یک تکه زنجبیل درست کنید.
10.آروماتراپی
روغن های ضروری مثل اسطوخودوس ، کندر ، بابونه رومی و ماندارین( نارنگی) به آرامش شما کمک می کنند. آنها ممکن است در حمام مورد استفاده قرار بگیرند ، ماساژ داده شوند و یا از طریق بخار استنشاق شوند . این روغن ها درد ، اضطراب و حالت تهوع را کاهش داده و باعث تقویت انقباضات می شوند. قبل از امتحان کردن هر یک از روش های طبیعی که در بالا برای تسریع روند زایمان گفته شد، با پزشک یا مامای خود تماس بگیرید. همچنین می توانید برخی از تمرینات ورزشی را نیز امتحان کنید تا سرعت زایمان بیشتر شده و روند آن کمتر با درد همراه باشد.
تمرینات ورزشی به منظور سرعت بخشیدن به روند زایمان
اگر راه رفتن و یا حرکات نرم و ملایم دیگر برای تحریک انقباضات رحم کافی نیست ، باید چند تمرین ویژه مثل تمرینات زیر را انجام دهید:
1.چمباتمه زدن(اسکات)
این حرکت ورزشی باعث باز شدن عضلات لگن شده و به نوزاد این اجازه را می دهد تا بر روی دهانه رحم فشار بیاورد و باعث افزایش اتساع رحم شود. در ورزش اسکات، به طور راست و با پشت صاف بایستید و به تدریج خود را پایین بیاورید و تا جایی پائین بیائید که در شکم خود احساس سوزش کنید.حالا با هل دادن بدن به سمت بالا، به حالت ایستاده برگردید. پاهایتان را موازی یکدیگر قرار دهید و در هنگام انجام این ورزش، از حمایت کافی برخوردار باشید.
2.ورزش توپ
ورزش توپ می تواند به القای زایمان کمک کند. نشستن بر روی توپ و یا چرخاندن آن در حین نشستن به سمت جلو و عقب ، به شل شدن عضلات باسن و ماهیچه های کمر کمک می کند . فقط بالا و پایین شدن از توپ باعث می شود که نوزاد به سمت پائین ناحیه لگن حرکت کند. این حرکات باعث می شود تا زایمانی سریع و بدون دردسر داشته باشید. اما مطمئن شوید که کسی شما را در حین انجام این ورزش، نگه دارد
3.نشستن بر روی توالت
این کار شگفتی می آفریند.اینکه شما در واقع از چهار پایه برای توالت رفتن (برای خالی کردن مثانه و ایجاد فضا برای پائین آمدن کودک) استفاده می کنید یا فقط بر روی آن می نشینید، به تسریع روند زایمان کمک می کند.
4.تمرین لانژ مخصوص زایمان
لانژ مخصوص زایمان با تمرینات لانژ معمولی، فرق دارد. در این حرکت، یک پا را باز می کنید و آن را به پهلو قرار می دهید. می توانید پای خود را روی صندلی یا یک چهار پایه کوتاه بگذارید. برای مدتی زانوها را به حالت خمیده نگه دارید و با پای طرف دیگر نیز این تمرین را تکرار کنید. این کار به نوزاد شما کمک می کند تا در داخل ناحیه لگن قرار بگیرد. به خاطر داشته باشید که پیش از انجام هر یک از این تمرینات ، با پزشک خود مشورت کنید . همچنین ، همیشه کسی را داشته باشید که در انجام این تمرینات به شما کمک کند.
روش های پزشکی برای تسریع روند زایمان
در اکثر موارد ، مداخله پزشکی ایده آل است . پزشک از هر کدام از گزینه های ذکر شده در زیر برای افزایش انقباضات استفاده می کند و در نتیجه باعث تسریع روند زایمان می شود.
1.پاره کردن کیسه آمنیوتیک
اگر کیسه آمنیوتیک سالم باشد و آب درون آن بیرون نریخته باشد، این روش به تسریع زایمان کمک خواهد کرد . پزشک شما یا ماما ،انگشتان خود را به داخل رحم فرو می کند و غشاء را از سطح داخلی دهانه رحم بیرون می کشد. این کار باعث تحریک رحم و ترشح پروستاگلاندین می شود تا دهانه رحم را گشاد کرده و سبب انقباضات رحم شود. این روش با کمی ناراحتی همراه است اما قابل تحمل می باشد.
2. داروها
پزشک یا ماما، از داروهایی برای دهانه رحم شما استفاده می کنند و یا یک شیاف را برای گشاد شدن دهانه رحم و تحریک انقباضات رحمی، در داخل واژن قرار می دهند. میزوپروستول و دینوپروستون از پروستاگلاندین های متداولی هستند که مورد استفاده قرار می گیرند.در برخی موارد از آنزیم هیالورونیداز نیز استفاده می شود. اکسی توسین مصنوعی با عنوان پیتوسین نیز یک داروی دیگری است که به صورت داخل وریدی و به منظور انقباضات و تسریع روند زایمان، تجویز می شود.