نمونه برداری و غربالگری سرطان دهانه رحم

در مورد نمونه برداری از دهانه رحم و غربالگری سرطان چه می دانید؟ غربالگری به معنای یافتن سرطان قبل از آن است که شخص هر گونه علائمی از بیماری را از خود نشان دهد. غربالگری به یافتن سرطان در مراحل اولیه کمک می کند. هنگامی که بافت‌ های غیر طبیعی یا سرطان در مراحل اولیه پیدا شوند درمان آن ها راحت‌ تر خواهد بود. احتمال دارد که با ظهور علائم، سرطان شروع به رشد و انتشار کند.

دانشمندان در تلاشند که بفهمند چه افرادی بیشتر از سایرین در معرض انواع خاصی از سرطان قرار دارند. علاوه بر این، دانشمندان روی کارهایی که انجام می دهیم و هر آن چه که اطراف مان است تحقیق می کنند تا ببینند که آیا سبب سرطان می شوند یا نه. این اطلاعات به پزشکان کمک می‌ کند تا تصمیم بگیرند که چه کسانی باید برای سرطان غربالگری شوند، چه نوع آزمایش های غربالگری باید انجام شوند و هر چند وقت یکبار آزمایش‌ ها باید تکرار شوند.

به خاطر بسپارید که اگر پزشک توصیه کرد که آزمایش های غربالگری را انجام دهید لزوما به این معنا نیست که حتما دچار سرطان هستید. آزمایش های غربالگری هنگامی توصیه می شوند که فرد هیچ علائمی از سرطان را ندارد. اگر نتیجه آزمایش غربالگری غیر طبیعی بود، ممکن نیاز باشد که آزمایش های بیشتری انجام دهید تا مشخص شود که آیا سرطان دارید یا نه. به این آزمایش ‌ها، آزمایش های تشخیصی می ‌گویند.

چه هنگامی باید غربالگری سرطان دهانه رحم را انجام داد

اگر بین ۲۱ تا ۲۹ سال هستید:

انجام آزمایش های پاپ اسمیر باید از ۲۱ سالگی شروع شوند. اگر نتیجه آزمایش پاپ اسمیر نرمال بود، پزشک پیشنهاد می دهد که سه سال دیگر آزمایش پاپ اسمیر دیگری را انجام دهید.

اگر بین ۳۰ تا ۶۵ سال هستید:

از پزشک تان بپرسید که کدام آزمایش مناسب شما است:

تست پاپ اسمیر به تنهایی:

اگر نتیجه تست پاپ اسمیر نرمال بود، پزشک پیشنهاد می دهد که تا زمان انجام تست پاپ اسمیر بعدی ۳ سال صبر کنید.

تست HPV به تنهایی:

اگر نتیجه آزمایش HPV نرمال بود ممکن است که پزشک به شما پیشنهاد دهد که تا انجام تست غربالگری بعدی ۵ سال صبر کنید.

تست HPV همراه با تست پاپ اسمیر:

به این روش co-testing هم می گویند. اگر نتیجه هر دو تست نرمال بود، ممکن است که پزشک به شما بگوید که می توانید تا زمان انجام آزمایش غربالگری بعدی، ۵ سال صبر کنید.

اگر بالای ۶۵ سال هستید:

در صورت وجود موارد زیر ممکن است پزشک تصمیم بگیرد که دیگر نیازی به انجام آزمایش های غربالگری نیست:

• اگر طی چندین سال نتیجه آزمایش های غربالگری ای که داشته اید مثبت بوده اند.
• یا اگر دهانه رحم تان طی پروسه هیسترکتومی به علت غیر سرطانی (همچون فیبروئید) برداشته شده باشد.

حقایق کلی درمورد سرطان دهانه رحم

• سرطان دهانه رحم (سرویکس) بیماری ای است که در آن سلول‌ های بدخیم (سرطانی) در دهانه رحم شکل می گیرند.
• از سال ۱۹۵۰، غربالگری سرطان دهانه رحم با کمک تست پاپ اسمیر سبب کاهش تعداد موارد جدید سرطان دهانه رحم و کاهش شمار مرگ و میر به علت سرطان دهانه رحم شده است.
• عفونت ویروسی پاپیلومای انسانی (HPV) بزرگ ترین عامل مخاطره آمیز برای سرطان دهانه رحم است.

سرطان دهانه رحم (سرویکس) بیماری ای است که در آن سلول‌ های بدخیم (سرطانی) در دهانه رحم شکل می گیرند:

دهانه رحم قسمت پایینی و باریک رحم است. رحم اندامی توخالی و گلابی شکل است که جنین در آن رشد می کند. دهانه رحم از رحم تا واژن (مجرای تولد) امتداد دارد. سرطان دهانه رحم در طول زمان به آرامی رشد می کند. قبل از ظهور سرطان در دهانه رحم، سلول های رحم دستخوش تغییراتی می شوند که به آن ها دیسپلازیا می گویند؛ که در آن سلول هایی که عادی نیستند در بافت دهانه رحم دیده می شوند. سپس سلول های سرطانی شروع به رشد و انتشار در دهانه رحم و نقاط اطراف می کنند.

از سال ۱۹۵۰، غربالگری سرطان دهانه رحم با کمک تست پاپ اسمیر سبب کاهش تعداد موارد جدید سرطان دهانه رحم و کاهش شمار مرگ و میر به علت سرطان دهانه رحم شده است:

دیسپلازی دهانه رحم بیشتر در زنانی که بین دهه ۲۰ تا ۳۰ زندگی هستند اتفاق می افتد. مرگ و میر بر اثر سرطان دهانه رحم در زنان زیر ۳۰ سال نادر است. به علاوه احتمال وقوع سرطان دهانه رحم در زنانی که با هر سن و سالی به طور مرتب تست پاپ اسمیر را انجام می دهند پایین است. آزمایش پاپ اسمیر برای بررسی سرطان و تغییراتی که می توانند منجر به سرطان شوند، انجام می شود. احتمال مرگ و میر در اثر سرطان دهانه رحم با بالا رفتن سن افزایش میابد. مرگ و میر در اثر سرطان دهانه رحم در زنان سیاه پوست رایج تر از زنان سفید پوست است.

عفونت ویروسی پاپیلومای انسانی (HPV) بزرگ ترین عامل مخاطره آمیز برای سرطان دهانه رحم است:

اگر چه اکثر زنانی که به سرطان رحم مبتلا هستند، با عفونت ویروسی پاپیلومای انسانی (HPV) دست و پنجه نرم می کنند اما تمام زنانی که عفونت HPV دارند دچار سرطان دهانه رحم نخواهند شد. بسیاری از انواع HPV می توانند روی دهانه رحم تاثیر بگذارند و تنها برخی از آن ها می توانند سبب رشد سلول های غیرعادی شوند که این سلول های می توانند تبدیل به سرطان شوند. برخی از انواع عفونت HPV بدون هیچ درمانی برطرف می شوند. عفونت HPV عموما از طریق تماس جنسی منتقل می شود. زنانی که در سنین کم از نظر جنسی فعالند و افرادی که شریک های جنسی زیادی داشته اند بیشتر در معرض عفونت HPV قرار دارند.

سایر عوامل مخاطره آمیز برای سرطان دهانه رحم عبارتند از:

• داشتن زایمان های متعدد
• کشیدن سیگارت
• مصرف قرص ضد بارداری
• داشتن سیستم ایمنی ضعیف

غربالگری سرطان دهانه رحم

• هنگامی که فرد علائمی از خود نشان نمی دهد از آزمایش های غربالگری برای انواع مختلف سرطان استفاده می کنند.
• مطالعات نشان داده اند که غربالگری برای سرطان دهانه رحم به کاهش شمار مرگ و میر در اثر این بیماری کمک می کند.
• آزمایش پاپ اسمیر به طور متداول برای بررسی سرطان دهانه رحم انجام می شود.
• بعد از این که نتیجه آزمایش پاپ اسمیر مثبت شد، ممکن است که از تست HPV استفاده شود.
• تست HPV همراه تست پاپ اسمیر یا بدون آن انجام می شود تا سرطان دهانه رحم را بررسی کند.
• در محیط بالینی تست های غربالگری برای سرطان دهانه رحم تحت مطالعه هستند.

هنگامی که فرد علائمی از خود نشان نمی دهد از آزمایش های غربالگری برای انواع مختلف سرطان استفاده می کنند:

دانشمندان در حال مطالعه روی آزمایش های غربالگری هستند تا آزمایش هایی را پیدا کنند که ضرر کمتر و مزیت بیشتری دارند. آزمایش های غربالگری این موضوع را بررسی می کنند که آیا تشخیص زود هنگام سرطان (تشخیص پیش از ظهور علائم) به طولانی کردن زندگی برای فرد و کاهش احتمال مرگ و میر در اثر بیماری کمک می کند یا نه. برای برخی از انواع سرطان، اگر بیماری در مراحل اولیه تشخیص داده و درمان شود، احتمال ریکاوری بیشتر می شود.

مطالعات نشان داده اند که غربالگری برای سرطان دهانه رحم به کاهش شمار مرگ و میر در اثر این بیماری کمک می کند:

غربالگری منظم زنان بین سنین ۲۱ تا ۶۵ با انجام آزمایش پاپ اسمیر احتمال مرگ و میر در اثر سرطان دهانه رحم را کاهش می دهد.

آزمایش پاپ اسمیر به طور متداول برای بررسی سرطان دهانه رحم انجام می شود:

آزمایش پاپ اسمیر پروسه ای است که طی آن از سطح دهانه رحم و واژن سلول هایی جمع آوری می کنند. از یک تکه پنبه، براش، یا سایر موارد استفاده می کنند تا به آرامی سلول هایی از دهانه رحم و واژن برداشته شوند. سپس سلول ها زیر میکروسکوپ بررسی می شوند تا پزشک بتواند ببیند که آیا غیرعادی هستند یا نه. به این پروسه پاپ اسمیر می گویند. یک روش جدید برای جمع آوری و بررسی سلول ها ایجاد شده است که در آن سلول ها قبل از بررسی در یک مایع قرار داده می شوند. هنوز نمی دانیم که آیا روش جدید در کاهش مرگ و میر در اثر سرطان دهانه رحم از روش استاندارد موثرتر است یا نه.

بعد از این که نتیجه آزمایش پاپ اسمیر مثبت شد، ممکن است که از تست HPV استفاده شود:

تست HPV نوعی تست آزمایشگاهی است که برای بررسی DNA یا RNA در انواع خاصی از عفونت HPV استفاده می شود. در این روش از دهانه رحم سلول هایی جمع آوری می شود سپس DNA یا RNA سلول ها بررسی می شود تا ببینند که آیا ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) که در ارتباط با سرطان دهانه رحم است، سبب بروز هیچ گونه عفونتی شده یا نه. این آزمایش می تواند با نمونه سلول هایی که در طول آزمایش پاپ اسمیر جمع آوری شده اند انجام شود. در صورتی که نتیجه آزمایش پاپ اسمیر نشان دهد که سلول های غیرعادی در دهانه رحم وجود دارند، این آزمایش انجام می شود. وقتی آزمایش HPV و پاپ اسمیر باهم و با استفاده از سلول هایی انجام می شوند که در طول آزمایش پاپ اسمیر برداشته شدند به این روش co-testing می گویند.

تست HPV همراه تست پاپ اسمیر یا بدون آن انجام می شود تا سرطان دهانه رحم را بررسی کند:

غربالگری زنان ۳۰ سال به بالا با کمک هر دو نوع تست (پاپ اسمیر و تست HPV) در دوره هر ۵ سال یکبار، تغییرات بیشتری از دهانه رحم را نشان می دهد که ممکن است این تغییرات با انجام پاپ اسمیر به تنهایی، مشهود نباشند. غربالگری توسط پاپ اسمیر و تست HPV با هم، شمار سرطان دهانه رحم را کاهش می دهد.

گاهی از تست HPV DNA بدون تست پاپ اسمیر برای غربالگری سرطان دهانه رحم در زنان ۲۵ سال به بالا استفاده می کنند.

در مراجعه به پزشک برای غربالگری دهانه رحم چه اتفاقاتی می افتد

• در طول غربالگری دهانه رحم، یک نمونه کوچک از سلول های دهانه رحم برداشته می شود تا روی آن ها آزمایش شود.
• انجام این آزمایش کمتر از ۵ دقیقه زمان می برد و کل ملاقات با پزشک حدود ۱۰ دقیقه طول می کشد.
• نمونه برداری توسط یک پرستار زن یا خود پزشک انجام می شود.
• قبل از شروع، پزشک برای شما توضیح می دهد که در طول آزمایش چه اتفاقی می افتد و به سوالاتی که ممکن است داشته باشید جواب خواهد داد.

برای نمونه برداری:

• ۱_ ممکن است نیاز باشد که از کمر به پایین لباس های خود را در بیاورید. به شما ملحفه ای داده می شود تا آن را روی خود بکشید.
• ۲_ پرستار از شما می خواهد که روی تخت دراز بکشید در حالی که پاهایتان به حالت خمیده قرار دارند. گاهی نیاز است که در طول آزمایش موقعیت خود را تغییر دهید.
• ۳- سپس به آرامی یک ابزار (اسپکولوم) در واژن قرار داده می شود. از روان کننده نیز به میزان کم استفاده می شود.
• ۴_ پرستار اسپکولوم را باز می کند سپس می تواند دهانه رحم را ببیند.
• ۵_ سپس پزشک با استفاده از یک براش نرم، نمونه کوچکی از سلول های دهانه رحم را بر می دارد.
• ۶_ پرستار اسپکولوم را می بندد، آن را بر می دارد و اتاق را ترک می کند. بعد از آن می توانید لباس هایتان را بپوشید.

نکته:

می توانید روی غربالگری کنترل داشته باشید و هر زمانی که خواستید از پرستار بخواهید که به آن پایان دهد. کارهایی که می توانید برای راحت تر شدن تست آن ها را انجام دهید

اگر نگران غربالگری دهانه رحم هستید راه هایی هستند که می توانید آن ها را امتحان کنید تا این آزمایش راحت تر انجام شود:

بایدها:

• لباسی بپوشید که بتوانید در طول آزمایش به راحتی آن را در بیاورید.
• برای این که تنها نباشید کسی را همراه خود ببرید.
• از تمرینات تنفسی برای آرام کردن خود استفاده کنید.
• می توانید از پرستار بخواهید که از یک اسپکولوم کوچک تر استفاده کند.
• درباره دراز کشیدن در موقعیت های گوناگون از پرستار سوال بپرسید. همچون دراز کشیدن به پهلو در حالی که زانوها به سمت شکم کشیده شده اند.
• چیزی همراه خود بیاورید تا در طول آزمایش به آن گوش دهید یا آن را بخوانید.

نبایدها:

• خودتان را در طول آزمایش تحت فشار قرار ندهید. می توانید هر زمانی که خواستید این آزمایش را متوقف کنید.
• از این که با پرستار صحبت کنید نترسید یا خجالت نکشید. این که به پرستار بگویید که چه احساسی دارید به او کمک خواهد کرد که بفهمد به چه نوع حمایتی نیاز خواهید داشت.

چیزهایی که بعد از غربالگری دهانه رحم می توانید انتظار وجود آن ها را داشته باشید

ممکن است بعد از آزمایش غربالگری شاهد خونریزی جزئی یا لکه خون باشید. این حالت کاملا عادی است و بعد از چند ساعت از بین خواهد رفت.

در صورت بروز موارد زیر به پزشک مراجعه کنید:

• خونریزی شدید بعد از غربالگری دهانه رحم
• هر نوع خونریزی بعد از غربالگری دهانه رحم که بعد از چند روز متوقف نشود.

خطرات غربالگری سرطان دهانه رحم

۱_ آزمایش های غربالگری خطراتی دارند.

۲_ خطرات این آزمایش ها شامل این مواردند:

• ممکن است به آزمایش های مجدد نیاز باشد.
• احتمال این که به اشتباه نتیجه تست منفی نشان داده شود وجود دارد.
• احتمال این که به اشتباه نتیجه تست مثبت نشان داده شود وجود دارد.

۳_ پزشک درباره خطرات سرطان دهانه رحم و نیاز شما به آزمایش های غربالگری با شما صحبت خواهد کرد.

آزمایش های غربالگری خطراتی دارند:

تصمیم در خصوص آزمایش های غربالگری می تواند دشوار باشد. تمام آزمایش های غربالگری مفید نیستند و بیشتر آن ها خطراتی به همراه دارند. قبل از داشتن هر گونه آزمایش غربالگری می توانید درباره آن با پزشک تان مشورت کنید. باید درباره خطرات آزمایش بدانید و این که آیا آزمایش در کاهش خطر مرگ و میر در اثر سرطان موثر است یا نه.

خطرات این آزمایش ها شامل این مواردند:

ممکن است به آزمایش های مجدد نیاز باشد:

در زنان زیر ۲۱ سال، غربالگری با پاپ اسمیر ممکن است تغییراتی در سلول های دهانه رحم را نشان دهد (البته این تغییرات نشان دهنده سرطان نیستند). این امر ممکن است موجب این شود که به آزمایش های مجدد غیر ضروری نیاز باشد. زنانی که در این گروه سنی هستند کمتر در خطر سرطان دهانه رحم قرار دارند و احتمال این که سلول های غیرعادی در آن ها به خودی خود برطرف شوند وجود دارد.

احتمال این که به اشتباه نتیجه تست منفی نشان داده شود وجود دارد:

گاهی ممکن است نتیجه تست های غربالگری نرمال باشد حتی اگر سرطان دهانه رحم وجود داشته باشد. اگر نتیجه تست غربالگری کسی حتی با وجود سرطان، منفی نشان داده شود (منفی یعنی سرطان وجود ندارد) ممکن است که وی حتی با وجود علائم، درمان را به تاخیر بیندازد.

احتمال این که به اشتباه نتیجه تست مثبت نشان داده شود وجود دارد:

گاهی نتایج تست های غربالگری ممکن است که به اشتباه نشان دهنده این باشند که چیز غیرعادی ای وجود دارد حتی اگر سرطان وجود نداشته باشد. علاوه بر این، برخی از سلول های غیرعادی در دهانه رحم هیچ گاه سرطانی نمی شوند. هنگامی که آزمایش پاپ اسمیر به اشتباه مثبت نشان داده شود (تست مثبت یعنی سرطان وجود دارد) در حالی که واقعا این طور نیست‌، این موضوع می تواند سبب اضطراب فرد شود. در این شرایط معمولا تست ها و پروسه های بیشتری (همچون کولپوسکوپی، کرایوتراپی، LEEP) انجام می شوند که خطراتی به همراه خواهند داشت. تاثیر بلند مدت این آزمایش ها روی باروری و بارداری مشخص نیست.

تست HPV نیز ممکن است عفونت هایی را تشخیص دهد که منجر به دیسپلازی یا سرطان دهانه رحم خصوصا در زنان زیر ۳۰ سال نمی شوند. هنگامی که آزمایش پاپ اسمیر و HPV با هم انجام شوند، احتمال این که نتیجه آزمایش به اشتباه مثبت نشان داده شود خیلی بیشتر است.

پزشک درباره خطرات سرطان دهانه رحم و نیاز شما به آزمایش های غربالگری با شما صحبت خواهد کرد:

مطالعات نشان داده اند که با انجام تست های پاپ اسمیر شمار سرطان های دهانه رحم و مرگ و میر در اثر در این سرطان ها به طرز چشمگیری کاهش یافته است. بسیاری از پزشکان به زنان پیشنهاد می دهند که تست پاپ اسمیر را سالانه انجام دهند. مطالعات جدید نشان داده اند که اگر یک زن تست پاپ اسمیر انجام دهد و نتایج آن هیچ علائمی از سلول های غیرعادی را نشان ندهند، این آزمایش می تواند ۲ یا ۳ سال یکبار تکرار شود.

تست پاپ اسمیر، آزمایش غربالگری مناسبی برای سرطان دهانه رحم در گروه های زیر از زنان نخواهد بود:

• زنان زیر ۲۱ سال
• زنانی که جراحی هیسترکتومی کامل را انجام داده اند. این جراحی رحم و دهانه رحم را به علت اختلالی غیر سرطانی بر می دارد.
• زنان ۶۵ سال به بالا که آزمایش هایی که داده اند وجود هیچ سلول غیرعادی را نشان نداده است. احتمال این که نتایج پاپ اسمیر این زنان در آینده غیرعادی شود خیلی پایین است.

تصمیم درباره این که هر چند وقت یکبار باید آزمایش پاپ اسمیر را انجام دهید به شما و پزشک تان بستگی دارد.

اگر به انجام کولپوسکوپی نیاز باشد

کولپوسکوپی پروسه ساده ای است که به بررسی دهانه رحم می پردازد. این آزمایش همچون غربالگری دهانه رحم است و در بیمارستان انجام می شود. اگر نتایج آزمایش هایتان نشان دهند که سلول های دهانه رحم دستخوش تغییر شده اند به انجام کولپوسکوپی نیاز است.

نکات:

• اگر پزشک پیشنهاد انجام کولپوسکوپی را داده نگران نباشید.
• تمام تغییراتی که برای سلول ها اتفاق می افتند بدتر نخواهند شد.

چه هنگامی باید غربالگری سرطان دهانه رحم متوقف شود؟

بعد از ۶۵ سالگی در صورت وقوع این موارد می توانید انجام آزمایش های غربالگری سرطان دهانه رحم را متوقف کنید:

• اگر سابقه سرطان رحم یا غیرعادی بودن متوسط یا شدید سلول های دهانه رحم را نداشته اید.
• اگر در ۱۰ سال گذشته، پشت سر هم سه آزمایش پاپ اسمیر با نتیجه منفی یا دو آزمایش co-test (پاپ اسمیر با HPV) با نتیجه منفی داشته اید و از آخرین باری که آزمایش داده اید ۵ سال می گذرد.

اگر در گذشته جراحی هیسترکتومی انجام داده باشم نیاز است که هنوز غربالگری سرطان دهانه رحم را انجام دهم؟

اگر در گذشته هیسترکتومی را انجام داده باشید هنوز هم به غربالگری نیاز است. تصمیم در این مورد به این بستگی دارد که آیا دهانه رحم برداشته شده است یا نه، چرا هیسترکتومی انجام شده و این که آیا سابقه تغییرات سلولی متوسط تا شدید را داشته اید یا نه. حتی اگر در زمان هیسترکتومی دهانه رحم برداشته شده باشد، امکان وجود سلول های دهانه رحم در بالای واژن وجود دارد. اگر سابقه سرطان دهانه رحم یا تغییر در سلول های دهانه رحم را داشته اید، باید تا ۲۰ سال پس از جراحی، غربالگری را ادامه دهید.

آیا نیازی هست که برخی از افراد در انجام غربالگری های منظم سرطان دهانه رحم با دیگران متفاوت باشند؟

بله. زنانی که سابقه سرطان دهانه رحم را دارند، زنانی که به ویروس HIV آلوده اند، آن هایی که سیستم ایمنی ضعیف دارند یا کسانی که قبل از تولد در معرض دی اتیل استیل بسترول (DES) بوده اند نسبت به دیگران به آزمایش های غربالگری بیشتری نیاز دارند. واکسیناسیون HPV توصیه های غربالگری را تغییر نمی دهد. زنانی که در برابر HPV واکسینه شده اند هنوز هم باید توصیه های غربالگری را با توجه به گروه سنی شان رعایت کنند.

نتایج آزمایش های غربالگری سرطان دهانه رحم تا چه حد دقیق هستند؟

همچون سایر تست های آزمایشگاهی، نتایج آزمایش های غربالگری دهانه رحم همیشه دقیق نیستند. گاهی با وجود سلول های عادی، نتایج آزمایش به اشتباه وجود سلول های غیرعادی را نشان می دهد. در این موارد نتیجه آزمایش به اشتباه مثبت نشان داده می شود. در برخی موارد دیگر نیز با وجود سلول های غیر عادی، آزمایش غربالگری قادر به تشخیص آن ها نیست. در این شرایط نتیجه آزمایش به اشتباه منفی نشان داده می شود. برای جلوگیری از بروز اشتباه در نتایج آزمایش، تا ۲ روز قبل از انجام آزمایش از دوش گرفتن، رابطه جنسی، مصرف داروهای واژن یا محصولات بهداشتی بپرهیزید. هنگامی که در دوره قاعدگی هستید نباید آزمایش غربالگری سرطان دهانه رحم را انجام دهید.