یافتن راه حلی برای درمان بیماری ایدز در طول چندین سال اخیر نیز ادامه داشته است. هم اکنون اغلب کودکان مبتلا به ایدز به افرادی بزرگسال تبدیل شده اند. ایدز ویروسی است که سیستم ایمنی را تحت هدف خود قرار می دهد که کودکان مبتلا را خیلی بیشتر در معرض عفونت و بیماری قرار می دهد. درمان صحیح می تواند عاملی پیشگیرانه در ابتلا به بیماری باشد و از پیشرفت ایدز به ایدز ممانعت کند. اکنون ادامه مطلب ما را درباره علل بروز ایدز در کودکان و چالش های فراروی آنها در درمان را بخوانید.
علل بروز ایدز در کودکان
انتقال از مادر به نوزاد
به هنگام تولد، نوزاد ممکن است مبتلا به ایدز به دنیا بیاید یا بلافاصله بعد آن مبتلا گردد. ابتلا به ایدز در رحم انتقال پریناتال یا آبستنی نامیده می شود.
انتقال ایدز به نوزاد طی موارد زیر اتفاق می افتد :
- در زمان بارداری ( انتقال از مادر به جنین از طریق جفت)
- در زمان زایمان ( از طریق خون یا سایر مایعات)
- در زمان شیردهی
به طور حتم هر فرد مبتلا به ایدز سبب انتقال آن به جنین خود نمی شود، به ویژه اگر درمان های ضد ویروسی را به کار برده باشد. بنا بر گزارشات منابع دقیق سازمان بهداشت جهانی، در سراسر دنیا به دلیل مداخلات درمانی انجام شده، میزان انتقال ایدز در دوره بارداری به زیر 5 درصد رسیده است که این میزان بدون مداخلات درمانی بین 15 تا 45 درصد می باشد.
در ایالات متحده آمریکا، انتقال ایدز از مادر به نوزاد شایع ترین دلیل ابتلا در کودکان مبتلای زیر 13 سال می باشد.
انتقال ثانویه
به دلیل تماس فرد با مایع منی، مایع واژن یا خون آلوده به ایدز به عنوان عاملی ثانویه، فرد به این بیماری مبتلا می شود. انتقال جنسی شایع ترین راه ابتلای نوجوانان به ایدز می باشد که ناشی از رابطه جنسی حفاظت نشده واژنی، دهانی یا مقعدی می باشد. نوجوانان ممکن است هیچگاه از روش های جلوگیری طی رابطه جنسی استفاده نکنند و یا طرز صحیح استفاده از آن را ندانند. آنها ممکن است از ابتلای خود به ایدز آگاهی نداشته باشند ولی سبب انتقال آن به دیگران گردند.
نه تنها عدم استفاده از روش های جلوگیری مثل استفاده از کاندوم، بلکه استفاده ناصحیح از آن طی رابطه جنسی نیز می تواند سبب افزایش خطر ابتلا به بیماری های انتقالی جنسی، ابتلا به ایدز و انتقال آن گردد. کودکان و نوجوانانی که به تبادل سوزن، سرنگ و موارد مشابه می پردازند نیز در معرض ابتلا به ایدز قرار دارند.
ایدز می تواند از طریق خون آلوده در مراکز درمانی نیز منتقل گردد. بنابر منابع معتبر مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری ها، این نوع از انتقال در بعضی مناطق جهان شایع تر از مناطق دیگر می باشد.
ایدز از راه زیر گسترش نمی یابد:
- نیش حشرات
- بزاق
- تعریق
- اشک
- بغل گرفتن
عدم ابتلا به این بیماری با استفاده مشترک از :
- حوله یا ملافه
- لیوان یا وسایل غذاخوری
- صندلی های دستشویی یا استخرهای شنا
علایم ایدز در کودکان و نوجوانان
نوزادان ممکن است علایم واضحی را در روزهای اول بروز ندهند. با تضعیف سیستم ایمنی، شما باید به این علایم توجه کنید:
– فقدان انرژی
– تاخیر در رشد
– تب و تعریق مداوم
– اسهال مکرر
– گره های لنفاوی متورم
– عفونت های طولانی یا عود کرده ای که به درمان پاسخ نداده اند.
– کاهش وزن
– عدم رشد
علایم با توجه به سن و کودک مبتلا متفاوت است. کودکان و نوجوانان مبتلا ممکن است دارای علایم زیر باشند:
– راش پوستی
– عفونت های قارچی واژنی مکرر
– کبد یا طحال بزرگ
– عفونت های ریوی
– اختلالات ذهنی و تمرکزی
– تومورهای خوش خیم و بدخیم
کودکان مبتلا به ایدز که درمان نشده اند، دارای آسیب پذیری بیشتری نسبت به بیماری های زیر می باشند:
– آبله مرغان
– زونا
– هرپس
– هپاتیت
– بیماری های التهابی لگن
– پنومونی
– مننژیت
راه های تشخیص ایدز در کودکان
این بیماری از طریق آزمایش خونی قابل تشخیص می باشد ولی ممکن است به چندین آزمایش دیگر نیز نیاز باشد. تشخیص با وجود آنتی بادی های ایدز در خون به اثبات می رسد ولی در طول دوره عفونت، سطوح آنتی بادی ممکن است به اندازه کافی بالا نباشد تا بتوان آنها را کشف کرد. اگر جواب آزمایش منفی باشد ولی نسبت به ابتلا مشکوک باشید، آزمایش بعد از 3 یا 6 ماه مجددا می تواند تکرار شود.
وقتی جواب آزمایش فردی نوجوان مثبت اعلام می شود، باید تمام شرکای جنسی و افرادی که با وی استفاده مشترک از سوزن ها یا سرنگ ها داشته اندف مورد آزمایش قرار گیرند تا در صورت نیاز درمان برای آنها نیز آغاز گردد. در سال 2018 مرکز مراقبت های بهداشتی، آمار جدیدی از موارد مبتلایان به ایدز منتشر کرد:
| رده سنی | تعداد افراد مبتلا |
| 0 – 13 | 99 |
| 13 – 14 | 25 |
| 15 – 19 | 1,711 |
راه های درمانی ایدز در کودکان
اگر چه ممکن است ایدز مراقبت مشخصی نداشته باشد ولی می تواند به طرز موثری درمان و مدیریت گردد. امروزه اغلب کودکان و بزرگسالان مبتلا به این بیماری، زندگی سالم و طولانی دارند.
درمان اصلی برای کودکان نیز مشابه بزرگسالان، درمان ضد ویروسی می باشد. این درمان و دارو ها از پیشرفت و انتقال ایدز پیشگیری می کنند. درمان کودکان نیازمند ملاحظاتی از قبیل سن، رشد و مرحله پیشرفت بیماری است که همگی امری مهم تلقی می گردند و باید با گذر کودکی و رسیدن به سن بلوغ و بزرگسالی مورد ارزیابی های مجدد قرار گیرند.
سایر عواملی که باید مورد توجه قرار بگیرند عبارتند از :
– شدت عفونت ایدز
– خطر پیشرفت
– بیماری های قبلی و فعلی مرتبط با ایدز
– مسمومیت های کوتاه مدت و بلند مدت
– عوارض جانبی
– تداخلات دارویی
در یک بررسی سیستماتیک که در سال 2014 انجام شد، اثبات شد که شروع سریع درمان ضد ویروسی بلافاصله بعد از تولد سبب افزایش طول عمر کودکان، کاهش بیماری های جدی و کاهش احتمال پیشرفت ایدز به ایدز می گردد.
درمان ضد ویروسی شامل ترکیبی از آخرین داروهای ضد ویروسی می باشد. به هنگام انتخاب داروی مصرفی، پزشک احتمال مقاومت دارویی که ممکن است درمان های بعدی را تحت تاثیر قرار دهد، بررسی می کند. داروها ممکن است متناسب با سن افراد متغیر باشد.
کلید اصلی برای موفقیت درمان ضد ویروسی، رعایت کامل رژیم درمانی می باشد. طبق اعلام سازمان جهانی بهداشت، رعایت رژیم درمانی سبب توقف 95 درصدی فعالیت ویروس می گردد.
رعایت رژیم درمانی به معنای مصرف دقیق داروهای تجویزی می باشد. این روند ممکن است برای کودکان سخت باشد به ویژه اگر بلعیدن قرص ها برای آنها مشکل باشد یا توان تحمل عوارض دارویی را نداشته باشند که البته جایگزین هایی به صورت شربت در دسترس می باشد که روند مصرف دارو را برای کودکان تسهیل می کند. والدین و مراقبان سلامت باید دائما با پزشک در ارتباط باشند . در برخی موارد برای کل اعضای خانواده مشاوره های پزشکی انجام می گیرد.
نوجوانانی که به ایدز مبتلا هستند، ممکن است به موارد زیر نیاز داشته باشند:
– مشاوره سلامت ذهنی و گروه های حمایتی
– مشاوره سلامت جنسی شامل عادات صحیح جنسی و بارداری، جلوگیری از بارداری
– آزمایشات لازم برای بیماری های انتقالی جنسی
– آزمایشات مصرف مواد مخدر
– حمایت های لازم جهت انتقال به دوران بزرگسالی
تحقیقات درباره ایدز کودکان در حال ادامه می باشد و گایدلاین های درمانی ممکن است به طور مکرر به روزرسانی شود. به یاد داشته باشید که پزشک را از علایم جدید و عوارض داروهای مصرفی آگاه کنید. هیچگاه از پرسش درباره وضعیت بهبودی و روند درمانی فرزند خود تامل نکنید.
واکسیناسیون و ایدز
اگر چه آزمایش های کلینیکی در حال جریان است ولی تاکنون واکسن تایید شده ای برای پیشگیری یا درمان ایدز وجود نداشته است. با این حال چون ایدز می تواند سبب تضعیف سیستم ایمنی و کاهش توان مقابله بدن با عفونت گردد، کودکان مبتلا باید در برابر سایر بیماری ها واکسینه گردد.
واکسن های زنده می تواند سبب ایجاد پاسخ ایمنی گردند پس تا حد امکان در افراد مبتلا به ایدز باید واکسن های غیر فعال استفاده شود. پزشک زمان و سایر خصوصیات واکسن ها را می تواند برای شما تشریح کنند که ممکن است شامل موارد زیر باشد:
– واریسلا (آبله مرغان و زونا)
– هپاتیت B
– ویروس پاپیلومای انسانی
– آنفولانزا
– سرخک، سرخجه، اوریون
– مننژیت مننگوسل
– پنومونی
– فلج اطفال
– دیفتری، کزار، سیاه سرفه
– هپاتیت A
به هنگام سفر به خارج از کشور، ممکن است تزریق واکسن های محافظتی دیگری مثل وبا یا تب زرد نیز توصیه شود. قبل از خروج از کشور، با پزشک مشورت نمایید.
رشد با ایدز می تواند عامل بسیاری از چالش ها برای کودکان و والدین باشد ولی اجرای کامل درمان ضدویروسی و داشتن سیستم حمایتی قوی سبب زندگی سالم و صحیح کودکان و نوجوانان می شود. خدمات حمایتی بسیاری برای کودکان، خانواده ها و مراقبان سلامت وجود دارد. برای اطلاعات بیشتر به پزشک خود مراجعه کنید تا شما را به گروه های حمایتی موجود در مناطق خودتان معرفی کند.