پوکی استخوان یا استئوپورز چیست؟ + عوامل و راه های پیشگیری از آن

استخوان بخش مهمی از بدن است که اسکلت یک انسان را تشکیل می دهد. به همین علت است که تمامی انسان ها سعی می کنند مراقبت های ویژه ای نسبت به آن داشته باشند و از استخوان های خود محافظت کنند. حال با تمام این مراقبت ها گاهی عواملی همچون بالا رفتن سن باعث می شود که استخوان دچار مشکلات زیادی شود. یکی از خطرناک ترین و بدترین مشکل ها برای استخوان، بیماری پوکی استخوان یا استئوپورز است که به زبان ساده همان نابودی بافت های استخوانی بدن می باشد. زمانی که بافت های یک استخوان از بین می رود، مقاومت استخوان در برابر حوادث کمتر می شود و استعداد شکستگی و ترک خوردن را پیدا می کند.

پوکی استخوان یا استئوپورز چیست؟

پوکی استخوان یا استئوپورز را می توان نام دیگر همان پوکی استخوان هم دانست. به طور کل انسان تا سن بیست الی بیست و پنج سالگی در حال شکل گیری توده های استخوانی خود است. بعد از آن این توده ها به مرور زمان دچار تجزیه شدن می شوند و عوامل خاصی باعث می شود که در نهایت به پوکی استخوان و پوکی استخوان یا استئوپورز دست پیدا کنند. عوامل زیادی برای این بیماری وجود دارد که یکی از آنها هم استعمال دخانیات است.

آمار و نمودار های رشد پوکی استخوان یا استئوپورز

اولین چیزی که در مورد پوکی استخوان یا استئوپورز باید بدانید نمودار رشد آن است. این بیماری بیشتر در سنین بالای پنجاه سال در بدن رخ می دهد اما دیده شده است که برخی از جوانان هم دچار آن شوند. بیشتر افرادی که پوکی استخوان یا استئوپورز را تجربه می کنند سفید پوست و عموما اهل بخشی از آسیا هستند یا نژاد آسیایی را درون خود دارند. در کشور امریکا حدود ده میلیون نفر دچار بیماری پوکی استخوان یا استئوپورز هستند.

بیشتر آنها زن و تنها حدود بیست درصد از این بیماری را مرد ها تشکیل داده اند. در کنار آنها حدود بیست میلیون انسان دیگر مستعد دریافت بیماری پوکی استخوان یا استئوپورز می باشند. بزرگ ترین ایرادی که در بیماری پوکی استخوان و پوکی استخوان وجود دارد این است که نمی توان آن را به راحتی تشخیص داد. به همین دلیل ان را جزو بیماری های خاموش در بدن می دانند و تنها زمانی نشانه های آن مشخص می شود که رشد زیادی در بدن کرده باشد.

آماری که درباره ایران باید دانست هم می تواند برای شما جالب باشد. میان افراد جوان تنها حدود شش درصد از آنها دچار پوکی استخوان هستند و در افراد بالای پنجاه سال حدود 44 درصد از افراد نیز دچار پوکی استخوان یا استئوپورز شده اند یا علائمی از این بیماری در آنها وجود دارد.

عوامل ایجاد کننده پوکی استخوان یا استئوپورز در بدن

دلایل زیادی برای به وجود آمدن پوکی استخوان در بدن وجود دارد که به برخی از آنها در بخش اول اشاره شد. حال موارد بیشتری را در بخش زیر مشاهده خواهید کرد که همگی می توانند مستعد و ایجاد کننده پوکی استخوان یا استئوپورز در بدن باشند.

در بانوان مهم ترین عاملی که می تواند پوکی استخوان را به وجود بیاورد، یائسگی زودهنگام یا زودرس است. این یائسگی باعث افت تراکم بافت های استخوانی در بدن می شود که عاملی برای رشد پوکی استخوان یا استئوپورز است. مصرف دخانیات مختلف مانند سیگار می تواند بافت های استخوانی را از بین ببرد. همچنین در کنار آن نوشیدنی های الکلی خطر زیادی را برای استخوان بندی بدن ایجاد می کنند که باید حواس تان به این دو مورد باشد.

گاهی وقت ها دریافت پوکی استخوان تنها به دلیل ژنتیک بدن است و می تواند ارثی باشد. اگر پوکی استخوان یا استئوپورز در افراد خانواده تان هم وجود دارد بهتر است که آزمایش های ژنتیک لازم را انجام بدهید تا بتوانید از آن جلوگیری کنید. ویتامین ها بخش مهمی برای تقویت یک استخوان هستند. اگر استخوان ها نتوانند ویتامین های کافی را مانند ویتامین دی از بدن دریافت کنند، استخوان ها دچار پوکی خواهند شد.

درمان های مختلف برای پوکی استخوان یا استئوپورز

پزشک در ابتدا نیاز دارد که بیماری شما را تشخیص بدهد تا بتواند آن را درمان کند. پزشک در ابتدا به وسیله تراکم سنجی می تواند وجود بیماری پوکی استخوان را در بدن بیمار تایید کند. سپس بعد از آن پزشک نیاز دارد که بداند این بیماری چقدر رشد کرده است و تا چه میزان باید آن را درمان کرد.

چنین کاری را به وسیله آزمایش اشعه ایکس می توان انجام داد. اشعه ایکس می تواند مقدار تراکم های استخوان یک بدن را به خوبی نشان بدهد و به وسیله آن می توان فهمید که کدام بخش از بدن مستعد شکستگی است و درمان باید از کدام نقطه آغاز شود. به همین دلیل است که اشعه ایکس کمک زیادی به بدن بیمار می کند.

به طور کل پزشک می تواند از دو روش تخصصی برای درمان بیمار استفاده کند. روش اول مصرف داروهایی همچون بیسفوسفونات ها است که نیاز به مراقبت های بسیار زیادی دارد. این دارو ها بسیار خاص هستند و دائما باید تحت نظر خود پزشک مصرف شوند زیرا مصرف اشتباه آن می تواند باعث به روز بیماری ها و خطرات زیاد دیگری در بدن شود.

راه بعدی این است که پزشک از جراحی ها و ابزار های خاص خود برای درمان بخشی از تراکم ها استفاده کند که در نهایت بعد از آن هم بیمار مجبور خواهد شد که دارو های لازم را مصرف کند. در کنار این دو روش، روش های دیگری هم برای درمان پوکی استخوان وجود دارد که بیمار می تواند از آنها استفاده کند.

استفاده از تغذیه مناسب

کلسیم مهم ترین عاملی است که می تواند پوکی استخوان را از بین ببرد. در حقیقت زمانی که نام پوکی استخوان مطرح می شود اشخاص باید میزان مصرف کلسیم روزانه خود را بررسی کنند. حدود ششصد الی هزار میلی گرم کلسیم می تواند انسان را از پوکی استخوان دور کند. کلسیم در روش های متعددی مصرف می شود. برخی از کپسول های آن استفاده می کنند که بهتر است تحت نظر پزشک باشد و برخی دیگر غذاهای کلسیم دار را مصرف می کنند.

اگر احساس می کنید که ممکن است در آینده دچار چنین بیماری شوید، بهتر است که غذاهای کلسیم دار را در روند غذایی خودتان قرار بدهید و یک رژیم غذایی بر اساس آن تنظیم کنید. البته بخش مهمی که باید بدانید این است که کلسیم باید در سنین جوانی مصرف شود و در سنین بالا تر اثرات کمتری از خود نشان می دهد. بخش مهم دیگری که باید بدانید، تاثیر ویتامین دی در بدن است.

ویتامین دی عامل مهمی در دریافت کلسیم است و اگر این ویتامین در بدن وجود نداشته باشد، استخوان ها به خوبی نمی توانند کلسیم را دریافت کنند. ویتامین دی در ابتدا سعی می کند که کلسیم بدن را کنترل کند و سپس عاملی است که کلسیم را به استخوان ها وصل می کند. به همین علت شما در ابتدا باید کلسیم و سپس ویتامین دی بدن خودتان را بررسی کنید تا از رخ دادن پوکی استخوان در بدن تان بتوانید جلوگیری کنید.

جلوگیری از رخ دادن پوکی استخوان یا استئوپورز

در برابر بیماری پوکی استخوان یا استئوپورز یک فاکتور بسیار مهم وجود دارد و آن هم جلوگیری از ان است. در حقیقت بیماری پوکی استخوان یا استئوپورز را نمی توان به طور کامل از بین برد به همین دلیل است که جلوگیری از آن بهترین روش درمان در برابر این بیماری است.

راه و روش های زیادی برای پیشگیری از رخ دادن پوکی استخوان در بدن وجود دارد که اولین عامل عدم مصرف نوشیدنی های گاز دار است. نوشیدنی های گاز دار مانند نوشابه ها دارای مواد شیمیایی خطرناکی برای استخوان ها هستند که می توان به اسید فسفریک اشاره کرد. اسید فسفریک می تواند کلسیم را از استخوان جدا کند و همین اولین عامل رخ دادن پوکی استخوان در بدن است.

ورزش

ورزش عامل بعدی برای جلوگیری از رخ دادن پوکی استخوان یا استئوپورز و بسیاری از بیماری های دیگر برای بدن است. احتمالا در مطالب زیادی خوانده اید که ورزش می تواند برای بدن مفید باشد و فایده های بسیار زیادی دارد. ورزش می تواند تعادل فیزیکی بدن را برقرار کند. همین باعث می شود که روند پوکی استخوان به کندی در جریان باشد و شانس کمتری برای شکستگی استخوان در بدن وجود داشته باشد.

همچنین ورزش اولین عامل برای تراکم معدنی درون استخوان است. در حقیقت ورزش می تواند این تراکم معدنی را درون استخوان تامین کتند. البته موردی که باید به آن دقت کنید سن خودتان است. در سنین بالا نمی توان به راحتی از هر ورزشی پیروی کرد و بهتر است که از طریق فیزیوتراپی، حرکت های ورزشی مناسب خودتان را انجام بدهید.

طب سوزنی یکی دیگر از عامل های مناسب برای پوکی استخوان یا استئوپورز است. البته طب سوزنی خود نمی تواند باعث جلوگیری از پوکی استخوان یا استئوپورز شود یا آن را درمان کند و هیچ پزشکی آن را تایید نکرده است. طب سوزنی تنها می تواند درد های استخوانی که در اثر شکستگی یا … به وجود آمده اند را کمتر کند. به همین دلیل شخصی که دچار چنین درد هایی شده است باید یک دوره چند هفته ای از طب سنتی را طی کند تا بتواند بهبود پیدا کند و درد کمتری را احساس کند.

تاثیر بهداشت محیط بر روی شخص و پوکی استخوان یا استئوپورز

همیشه بهداشت محیط می تواند تاثیرات بسیار زیادی بر روی بدن شخص داشته باشد. حال همین بهداشت تاثیرات زیادی بر روی رشد پوکی استخوان یا استئوپورز هم خواهد داشت. در بخش زیر به برخی از عواملی که در بهداشت محیطی وجود دارند و می توانند بر روی بدن تاثیر داشته باشند اشاره شده است.

نور آفتاب

اولین عاملی که در بهداشت محیط وجود دارد نور آفتاب است. شخص باید به مقدار کافی در روز در برابر نور آفتاب قرار داشته باشد تا بتواند ویتامین دی کافی را دریافت کند. عدم مقدار مناسب نور آفتاب می تواند عاملی بر رشد پوکی استخوان یا استئوپورز در بدن باشد. به همین دلیل افرادی که در شمال کشور زندگی می کنند مستعد بیماری پوکی استخوان یا استئوپورز هستند.

بخش دیگری که در مورد نور آفتاب وجود دارد، بی فیلتر بودن آن است. بی فیلتر بودن یعنی نور آفتاب باید بدون هیچ مانعی مانند پنجره، ابر یا … به شما برخورد داشته باشد تا ویتامین دی های درون بدن شما شکل بهتری پیدا کند. در چنین حالتی ویتامین های درون بدن تان یک آمادگی مناسب برای مبارزه با پوکی استخوان پیدا خواهند کرد.

بهداشت محیطی

کادمیوم عاملی است که علاوه بر غذا ها و سبزیجات می تواند درون هوا هم وجود داشته باشد. به همین دلیل کادمیوم بخش دیگری از بهداشت محیطی است که شخص باید تلاش کند از آن به میزان کافی دوری کند. افرادی که در پالایشگاه ها و یا در محیطی که فلزات زیادی در هوا وجود دارد کار می کنند، در خطر دریافت کادمیوم زیادی توسط بدن شان هستند.

استرس

استرس خود عاملی است که می تواند پوکی استخوان یا استئوپورز را در بدن به وجود بیاورد. زمانی که استرس در بدن به وجود می آید، هورمون های کورتیزول که همان هورمون های استرس هستند در بدن ترشح می شود. این هورمون تلاش می کند که بافت های استخوانی را ضعیف تر کند و همین عامل نامناسبی است که استرس های محیطی می تواند بر روی شما ایجاد کند.

اسپری های حاوی کورتون

عامل دیگری که باید در مورد آن آگاه باشید، اسپری های حاوی کورتون است. کورتون یکی از بزرگ ترین دلایل دارویی و پزشکی است که پوکی استخوان را در بدن ایجاد می کند. به همین دلیل کورتون باید بسیار سنجیده و با دقت مصرف شود تا شخص دچار پوکی استخوان یا بیماری های دیگری نشود.

به طور کل پوکی استخوان یا استئوپورز یک بیماری مربوط به سنین بالا است که اگر در همان سنین بالا رخ دهد جلوگیری از آن کار بسیار سختی است. به همین دلیل شخص باید در سنین جوانی خود تلاش کند که از آن دوری کند. تمام روش های جلوگیری از رخ دادن پوکی استخوان یا استئوپورز مطرح شده است و کافی است روزانه از انها پیروی کنید و به کلسیم و ویتامین دی بدن تان دقت بالایی داشته باشید تا دچار بیماری های مربوط به استخوان تان نشوید و سالم بمانید.