در مورد برونشیت در دوران بارداری چقدر اطلاعات دارید؟ التهاب دو راه هوایی بزرگی که از دهان تا ریه ها امتداد دارد؛ برونشیت نام نهاده می شود. این بیماری؛ به سبب عفونت ویروسی غشای مخاطی دستگاه تنفسی رخ می دهد، که باعث تولید موکوس بیشتر شده و مانع پاکسازی نایچه ها می شود. معمولاً دو نوع برونشیت (حاد و مزمن) با علائم و خصوصیات مختلف وجود دارد.
باکتری ها یا ویروس ها عامل برونشیت حاد هستند که ضرر چندانی ندارند و منجر به انتقال میکروب از مادر به جنین نمی شوند. این حالت، با نوشیدن مایعات فراوان بدون کافئین و الکترولیت قابل درمان است و تقریباً نیازی به مصرف دارو ندارد.
برونشیت مزمن ممکن است از ماه ها تا سال ها ادامه داشته باشد. در این حالت؛ مخاط؛ معمولاً دچار تغییر رنگ می شود و فرد ممکن است متوجه وجود خون در آن شود و مکررا دچار عفونتی شود که می تواند به ریه ها آسیب برساند و عوارض زیادی را ایجاد کند. در مقاله حاضر؛ مطالبی پیرامون درک برونشیت و نحوه درمان آن ارائه شده است.
علل برونشیت در دوران بارداری
ویروس
برونشیت در اثر ویروس هایی چون کروناویروس ها، ویروس های پاراآنفولانزا و رینو ویروس هایی ایجاد می شود که باعث بروز سرماخوردگی و آنفولانزا نیز می شوند. ایجاد مخاط در نتیجه ی سرماخوردگی، آنفولانزا یا آسم نیز می تواند باعث برونشیت شود. از آنجا که این بیماری مسری است، فرد آلوده می تواند هنگام عطسه یا سرفه، آن را به دیگران سرایت دهد.
محرک های تنفسی و بروز برونشیت در دوران بارداری
دود سیگار و تنباکو، دود و مه، مواد و دودهای شیمیایی و ذرات گرد و غبار می توانند منجر به برونشیت شوند. تنفس در دود و سیگار کشیدن در دوران بارداری می تواند التهاب موجود را تشدید کرده و منجر به برونشیت مزمن شود. همچنین باعث ایجاد نقص های مادرزادی و بیماری های دستگاه تنفسی تحتانی کودک شود.
قرار گرفتن طولانی مدت در معرض برخی مواد
قرار گیری طولانی مدت در معرض مواد استنشاقی مانند ذرات گرد و غبار، اسیدهای قوی، آمونیاک، کلر و غیره می تواند باعث برونشیت شود.
علائم بیماری در دوران بارداری
علائم اولیه ی برونشیت شامل موارد زیر است:
- تنگی نفس
- گلو درد
- سرفه خشک
- افزایش تدریجی دمای بدن
- خواب آلودگی، ضعف، تحریک پذیری و خستگی
- از دست دادن اشتها.
این علائم اولیه ی برونشیت؛ شبیه به علائم مرحله ی اول SARS (سندرم حاد تنفسی شدید) است و این علائم را می توان در خانه درمان کرد. برونشیت حاد با یک جریان معمول؛ 10 تا 12 روز به طول می انجامد و اگر علائم آن در این مدت برطرف نشوند، به شکل مزمن بروز می یابد.
خطرات برونشیت در دوران بارداری
برونشیت در بیشتر زنان باردار؛ عوارض جدی به دنبال ندارد. با این حال؛ خطرات عمده برونشیت در این دوران شامل موارد زیر است:
مشکل تنفسی: برونشیت، به سبب التهاب دیواره های برونشی، منجر به جذب ناکارامد اکسیژن توسط ریه ها می شود. این امر؛ بدن مادر را از اکسیژن محروم می کند و باعث تنفس نامطلوب و اکسیژن رسانی پایین به جنین می شود.
مصرف داروهایی که به رشد جنین آسیب می رسانند: موارد خاصی از برونشیت ممکن است به درمان با آنتی بیوتیک ها و سایر داروهای قوی نیاز داشته باشد.
اما طبعا این داروها برای رشد جنین مضرند. بنابراین، پزشکان به مادران بارداری که دچار برونشیت هستند استراحت کامل و مراقبت های اساسی را توصیه می کنند و در صورت عدم موفقیت این اقدامات خود درمانی، پزشکان ضمن در نظر گرفتن جوانب مثبت و منفی این داروها؛ مصرف شان را توصیه می کنند.
ذات الریه: در برخی موارد، برونشیت با تب خفیفی همراه است. با افزایش دمای بدن مادر باردار، کودک در حال رشد او در معرض خطرات زیادی قرار می گیرد. ممکن است در صورت ذات الریه یا هنگام بروز علائم مشابه، مادر باردار دچار تب شدید شود؛ در این صورت پزشک؛ احتمالا بر شرایط بیمار مداخله کرده و داروهایی را برای وی تجویز می کند.
کاهش اشتها: برونشیت می تواند بر میزان اشتهای مادر نیز تأثیر بگذارد. هنگامی که مادر کمتر غذا بخورد، کودک او به اندازه کافی؛ مواد مغذی دریافت نمی کند. بنابراین، سلامتی و رشد کودک در حال رشد وی مختل می شود.
درمان های خانگی
اگر علائم بیماری خفیف باشد، می توان مصرف برخی از داروهای خانگی را امتحان کرد که ممکن است به کاهش علائم کمک کنند:
- مایعات زیاد به خصوص نوشیدنی های گرم مصرف کنید. برخی از گزینه های خوبی که به امتحانش می ارزد در ادامه آورده شده است:
- چای را با عسل، تمشک و لیمو میل کنید.
- شیر داغ را با مواد افزودنی مانند پودر زردچوبه که خاصیت آنتی بیوتیک های طبیعی را دارد میل کنید.
- دم نوش های تهیه شده با گیاهانی چون مریم گلی، آویشن، پونه کوهی و پای خر را بنوشید.
- برای پشتیبانی از سیستم ایمنی بدن استراحت زیادی داشته باشید زیرا به از بین بردن ویروس ها کمک می کند.
- سیر و پیاز خام نیز از عوامل ضد ویروسی فوق العاده ای برخوردارند. برای رفع علائم می توانید روزی دو بار سیر خرد شده یا پیاز مخلوط شده با عسل خام را قورت دهید.
- با قرار دادن ضماد یا خمیر خردل روی سینه و پشت خود؛ می توانید آن ها را گرم نگه دارید. آن ها به تسکین احتقان سینه کمک می کنند.
- رطوبت سازها یا استنشاق بخار مشکل تنفسی فرد را کنترل می کنند. این موارد می توانند مخاط را رقیق کرده و سرفه را راحت تر کنند.
- ممکن است شستشوی بینی با محلول سالین نیز کمک حال تان باشد. می توانید محلول نمکی یا سالین را با استفاده از آب گرم (8 اونس)، نمک (نصف قاشق چای خوری) و جوش شیرین (نصف قاشق چای خوری) تهیه کنید. سر خود را به سینک تکیه دهید طوری که زاویه سرتان 45 درجه و سوراخ بینی تان مقابل سینک باشد. هنگام تنفس از طریق دهان، محلول را درون یک سوراخ بینی خود بریزید. در این صورت مایعی که از طریق حفره بینی جریان می یابد از طریق سوراخ بینی دیگر بیرون می آید. بنابراین، مخاط را شستشو می دهد و به شما کمک می کند که کمتر احساس خستگی کنید. هر روز سه تا چهار بار این کار را تکرار کنید.
چه موقع برای درمان برونشیت در دوران بارداری باید به پزشک مراجعه کرد؟
برخی از شرایط ممکن است نیاز فوری به مداخله ی پزشک داشته باشد، از جمله:
- سرفه مداوم همراه با درد قفسه سینه
- سرفه خونی
- مخاط به دنبال خلط چرکین
- تنگی نفس
- تب 101+ درجه.
ارائه دهنده ی خدمات درمانی فرد؛ قبل از تصمیم گیری برای ارائه هرگونه معالجه، وضعیت مادر و نوزاد را به دقت بررسی می کند. اگر این موارد شدید باشد، وی عملکرد ریه مادر و میزان آسیب آن را بررسی می کند.
تشخیص برونشیت
تشخیص اولیه این بیماری؛ شامل معاینه فیزیکی دقیق مادر باردار بر اساس علائم بالینی اوست.
پزشک حنجره را معاینه می کند تا به ظاهر مایل به قرمز، شیارها و تورم حنجره، که در هنگام دم و بازدم به وجود می آیند؛ توجه کند. وی همچنین لوزه ها را بررسی می کند، که در صورت وجود بیماری؛ به لمس گره های لنفاوی؛ پاسخ دردناکی می دهد. گوش دادن به صدای تنفس نیز بیانگر فراوانی و عمق ایجاد مخاط در مجاری هوایی است.
تست های آزمایشگاهی تشخیص دقیق تری را انجام می دهند و آنالیز کلی خون در تعیین علائم التهاب، افزایش میزان هموگلوبین و هماتوکریت و تولید خلط کمک می کند. یک لک از خلط برای بررسی حساسیت به آنتی بیوتیک ها برای تعیین درمان مناسب انجام می شود.
در موارد نادر و شدید، رادیوگرافی قفسه سینه؛ برای بررسی میزان برونشیت انجام می شود. با این حال، از انجام این روش ها به منظور جلوگیری از انتقال تشعشات ایکس ری به جنین اجتناب می شود.
معاینه افتراقی برای بررسی سایر علائم بیماری های تنفسی مانند ذات الریه، سل و سیاه سرفه (خروسک) که می توانند علائم مشابهی داشته باشند، انجام می شود.
درمان در دوران بارداری:
پس از تشخیص، اگر پزشک مشکوک به این باشد که برونشیت مادر به سبب عفونت باکتریایی است، ممکن است داروهایی را برای وی تجویز کند. او پس از سبک و سنگین کردن معایب و مزایای احتمالی داروها، باید با احتیاط اقدام کند.
گذشته از آن؛ برونشیت می تواند ناشی از ویروس نیز باشد؛ بنابراین آنتی بیوتیک ها تنها راه حل درمانی نیستند، در این حالت، این بیماری به خودی خود در طی چند روز برطرف می شود. اما اگر علائم تا روزها ادامه پیدا کنند، برای مدیریت علائم باید با پزشک خود مشورت کنید.
پزشک؛ همچنین ممکن است از علائم درمانگرها مانند برونکودیلاتورها، خلت آورها و داروهای ضد التهابی بهره گیرد.
اقدامات پیش گیرانه برای برونشیت در دوران بارداری
اگرچه در امان ماندن از شر برونشیت امکان پذیر نیست، اما با برخی از اقدامات ساده می توان وقوع آن را به حداقل رساند.
- سیگار را ترک کنید و از قرار گیری در معرض دود سیگار خودداری کنید.
- از افرادی که برونشیت دارند دوری کنید. اگر متوجه فردی در اطراف خود شدید که از سرماخوردگی یا آنفولانزا رنج می برد، از ماسک صورت استفاده کنید.
- مرتباً دستان خود را بشویید و از ضدعفونی کننده های الکلی استفاده کنید تا خطر دچار شدن به عفونت ویروسی کاهش یابد.
- قرارگیری در معرض تمامی محرک ها همچون دودهای شیمیایی و تمیز کننده های خانگی را محدود کنید، زیرا پوشش داخلی برونش ها را بدتر می کنند و شما را در معرض خطر عفونت ویروسی قرار می دهند.
آیا استروئیدها برای برونشیت در دوران بارداری بی خطر هستند؟
در موارد شدید برونشیت، پزشک ممکن است داروهای استروئیدی را برایتان تجویز کند.
اگرچه مصرف این داروها در دوران بارداری ترسناک به نظر می رسند، اما معمولاً پزشکان از آن برای معالجه بیماری های مختلف پیشین پزشکی استفاده می کنند.