چای سبز یک گیاه بومی چین و هند است و به دلیل دارا بودن فواید سلامتی بسیار، قرنهاست که در سطح جهانی مورد استقبال قرار گرفته و مصرف می‌شود. چای پرمصرف‌ترین نوشیدنی جهان پس از آب است، با این حال 78 درصد از چای مصرفی در سراسر جهان چای سیاه است و تنها 20 درصد آن را این چای تشکیل می‌دهد. این چای از برگ‌های اکسید نشده تهیه می‌شود و یکی از انواع چای‌هایی می‌باشد که به میزان بسیار کمی فرآوری شده است. بنابراین سرشار از آنتی اکسیدان‌ها و پلی فنول‌های مفید است.
مزایای سلامتی چای سبز
این چای در طب سنتی چینی و هندی برای کنترل خونریزی و بهبود زخم‌ها، کمک به هضم غذا، بهبود سلامت قلب و روان و تنظیم دمای بدن مورد استفاده قرار گرفته است. مطالعات اخیر نشان داده‌اند که چای سبز به طور بالقوه تاثیرات مثبت فراوانی بر بدن، از کاهش وزن گرفته تا اختلالات کبدی، دیابت نوع 2 و بیماری آلزایمر دارد.
به طور کلی، مزایای سلامتی چای سبز را می‌توان به گروه‌های زیر دسته بندی کرد:
چای سبز و پیشگیری از سرطان
طبق تحقیقات موسسه ملی سرطان، مشخص شده که پلی فنول‌های موجود در این چای سبب کاهش رشد تومور در مطالعات آزمایشگاهی شده است. همچنین این چای ممکن است از شما در برابر صدمات ناشی از اشعه ماوراء بنفش خورشید محافظ کند. در کشورهایی که میزان مصرف این چای در آن ها زیاد است، میزان ابتلای مردم به انواع سرطان‌ها نسبت به سایر کشورها پایین‌تر است. اما نمی‌توان با اطمینان گفت که چای سبز از بروز سرطان جلوگیری می‌کند.
برخی از مطالعات همچنین تاثیرات مثبت این چای بر انواع سرطان‌های زیر را نشان داده‌اند:
- سرطان پستان
- سرطان مثانه
- سرطان تخمدان
- سرطان روده
- سرطان مری
- سرطان ریه
- سرطان پروستات
- سرطان پوست
- سرطان معده
محققان بر این باورند که سطح بالای پلی فنول‌های موجود در این چای به از بین بردن سلول‌های سرطانی کمک کرده و از رشد آنها جلوگیری می‌کند.
چای سبز و فواید آن برای قلب
یک مطالعه در سال 2006 نشان داد که مصرف این چای مزایای فراوانی برای قلب دارد و از میزان مرگ و میر ناشی از بیماری‌های قلبی و عروقی می‌کاهد. در سال 1994 یک مطالعه 11 ساله بر روی 40000 شرکت‌کننده ژاپنی بین 40 تا 79 سال انجام شد.
در این مطالعه مشخص شد که خطر ابتلا به مرگ و میر در اثر بیماری‌های قلبی و عروقی در افرادی که حداقل 5 فنجان چای سبز در روز می نوشند، نسبت به سایر افراد که به میزان کمتری چای سبز مصرف می‌کنند، به میزان قابل توجهی در آنها کاهش یافته است.
چای سبز و تاثیر آن بر کاهش کلسترول
تجزیه و تحلیل مطالعات انجام شده بر روی فواید چای سبز نشان می‌دهند که مصرف این نوشیدنی با کاهش قابل توجهی در کلسترول کل و کلسترول LD یا بد همراه است.
تاثیر نوشیدن چای سبز بر کاهش سکته مغزی
مطالعات نشان می‌دهند که نوشیدن منظم چای سبز با کاهش خطر سکته مغزی در ارتباط است. مطالعات انجام شده به منظور کاهش خطر سکته مغزی از طریق تغییر در شیوه زندگی، نشان می‌دهند که برای کمک به کاهش این خطر می‌توانید نوشیدن روزانه چای سبز را به رژیم غذایی خود اضافه کنید.
چای سبز برای دیابت نوع 2
مطالعات مربوط به ارتباط بین نوشیدن چای سبز و دیابت با یکدیگر مغایرت دارند. برخی از آن ها نشان داده‌اند که نوشیدن چای سبز خطر ابتلا به دیابت نوع 2 را کاهش می‌دهد. در حالی که مطالعات دیگر ارتباط بین مصرف چای سبز و دیابت را مشخص نکرده‌اند.
چای سبز و تاثیرات آن بر کاهش وزن
مطالعات نشان می‌دهند که چای سبز ممکن است به کاهش وزن در بزرگسالان مبتلا به اضافه وزن و چاقی کمک کند.
چای سبز و ارتباط آن با بیماری‌های التهابی پوست
مطالعات نشان می‌دهند که این چای می‌تواند نوعی درمان جدید برای اختلالات پوستی از جمله پسوریازیس و شوره سر باشد. محققان تاثیر نوشیدن این چای را بر لکه‌های پوستی خشک، قرمز و پوسته پوسته شده ناشی از التهاب و تولید بیش از حد سلول‌های پوستی مورد بررسی قرار داده‌اند. در افراد تحت درمان با این چای، رشد سلول‌های پوستی کندتر شده و ژن‌هایی که چرخه‌های زندگی سلول ها را تنظیم می‌کنند، تحت کنترل درآمده‌اند.
تاثیرات نوشیدنی چای سبز بر حافظه کاری
تحقیقات نشان می‌دهند که این چای می‌تواند عملکردهای شناختی مغز شما به ویژه حافظه کاری را تقویت کند. یافته‌های این تیم تحقیقات حاکی از آن است که این چای در درمان اختلالات شناختی مرتبط با اختلالات عصبی روانی مانند زوال عقل، می‌تواند امیدوار کننده باشد.
چای سبز و آلزایمر
در مطالعه‌ای که در سال 2011 منتشر شد، محققان تاثیر یکی از مولفه‌های این چای به نام CAGTE را برای پی بردن به اینکه این پروتئین پس از هضم چه تاثیری بر بیماری آلزایمر دارد، مورد آزمایش قرار دادند. این تحقیقات نشان می‌دهند که نوشیدن این چای ممکن است به کاهش خطر ابتلا به بیماری آلزایمر کمک کند.
علاوه بر این، مطالعات دیگر نشان داده‌اند که این چای ممکن است در جلوگیری از حفره‌های دندانی، استرس و خستگی مزمن، درمان شرایط پوستی و بهبود آرتریت از طریق کاهش التهاب مفید باشد.
مواد مغذی موجود در چای سبز
این چای دم کرده شیرین نشده، یک نوشیدنی با کالری صفر است. کافئین موجود در یک فنجان چای بسته به طول مدت مصرف و میزان چای مصرف شده، متفاوت است. به طور کلی چای سبز حاوی مقدار نسبتاً کمتری کافئین در مقایسه با چای سیاه است.
این چای یکی از سالم‌ترین نوشیدنی‌های جهان به شمار می‌رود و نسبت به سایر چای‌ها از آنتی اکسیدان بیشتری برخوردار است. مواد شیمیایی طبیعی به نام پلی فنول‌ها موجود در چای سبز همان چیزی هستند که تصور می‌شود اثرات ضد التهابی و ضد سرطانی را فراهم می‌آورد.
اثرات جانبی نوشیدن چای سبز
در حالی که نوشیدن چای برای بیشتر بزرگسالان بی خطر محسوب می‌شود، اما ممکن است چندین عارضه جانبی با خود به همراه داشته باشند. مصرف مقادیر متوسط چای سبز می‌تواند از بسیاری از عوارض جانبی آن جلوگیری کند. بسیاری از این عوارض تنها در صورت مصرف مقادیر بالای چای سبز رخ می‌دهند.
کافئین ترکیب اصلی موجود در این چای است که سبب ایجاد واکنش در بین افراد حساس می‌شود. بنابراین شناخت این نکته که عوارض جانبی این چای، ناشی از کافئین موجود در آن است، بسیار مهم می‌باشد.
برخی از عوارض جانبی نوشیدن چای سبز شامل موارد زیر هستند:
ایجاد مشکلات معده
نوشیدن این چای غلیظ یا نوشیدن با معده خالی ممکن است سبب سوزش معده شود. این چای حاوی تانن‌هایی است که می‌توانند میزان اسید معده شما را افزایش دهند. اسید اضافی می‌تواند منجر به مشکلات گوارشی از جمله یبوست، رفلاکس اسید و حالت تهوع شود. دم کردن این چای با استفاده از آب بسیار داغ می‌تواند این عوارض جانبی را تشدید کند. بهتر است چای سبز خود را با آبی با دمای 160 تا 180 درجه فارنهایت دم کنید.
علاوه بر این، نوشیدن مقادیر فراوان این چای می‌تواند باعث ایجاد اسهال شود. کافئین یک اثر ملین کنندگی دارد و این باعث تحریک عضلات روده بزرگ می‌شود. اگر شما از سندروم روده تحریک پذیر رنج می‌برید، از نوشیدن این چای خودداری کنید. برای جلوگیری از ایجاد این عوارض جانبی بهتر است چای سبز را با معده خالی ننوشید. همچنین اگر شما مبتلا به زخم معده یا ریفلاکس اسید هستید، از نوشیدن چای سبز خودداری کنید. زیرا می‌تواند باعث افزایش اسیدیته شود.
چای سبز و ایجاد سردرد
این چای به دلیل محتوای کافئین خود، می‌تواند باعث ایجاد سردرد در برخی افراد شود. افرادی که از بیماری میگرن رنج می‌برند، می‌توانند گهگاهی این چای مصرف کنند. با این حال اگر شما از سردردهای روزمره رنج می‌برید، باید از مصرف آن خودداری کنید. علاوه بر این، در صورت حساسیت به کافئین نیز مصرف این چای توصیه نمی‌شود.
کم خونی و کمبود آهن
این چای حاوی آنتی اکسیدان‌هایی است که مانع جذب آهن در بدن می‌شوند. یک متاآنالیز نشان داده است که این عارضه جانبی برای افرادی که از کم خونی یا سایر بیماری‌های مرتبط با فقر آهن رنج می‌برند، می‌تواند خطرناک باشد. برای جلوگیری از این مشکل می‌توانید به چای خود لیمو اضافه کنید. ویتامین C موجود در لیمو باعث جذب آهن می‌شود و این عارضه این چای را خنثی می‌کند. همچنین شما می‌توانید این چای را یک ساعت قبل یا بعد از غذا مصرف کنید. این به بدن شما فرصت می‌دهد که آهن را بدون مهار ناشی از تانن‌ها جذب کند.
حالت تهوع و استفراغ
نوشیدن مقادیر فراوان این چای می‌تواند منجر به حالت تهوع و استفراغ شود. این به این دلیل است که این چای حاوی تانن‌هایی است که به دلیل نحوه اتصال پروتئین‌ها در روده به حالت تهوع و یبوست مرتبط هستند. برای جلوگیری از ایجاد این مشکل مصرف این چای را به 1 یا 2 فنجان در روز محدود کنید.
سرگیجه و تشنج
کافئین موجود در این چای سبب می‌شود که در صورت مصرف مقادیر فراوان آن، احساس سرگیجه یا تشنج کنید. کافئین سبب کاهش جریان خون به مغز و سیستم عصبی مرکزی و در نتیجه بیماری حرکتی می‌شود. در موارد نادر مصرف این چای می‌تواند منجر به تشنج یا گیجی شود. در برخی موارد مصرف این چای همچنین می‌تواند وز وز گوش را افزایش دهد همانطور که گفته شد بیشتر این عوارض جانبی بسیار نادر هستند و تنها در صورت مصرف مقادیر فراوان این چای ایجاد می‌شوند.
چای سبز و اختلالات خونریزی
در موارد نادر این چای می‌تواند باعث اختلالات خونریزی شود. ترکیبات موجود در این چای میزان فیبرینوژن را کاهش می‌دهد. فیبرینوژن پروتئینی است که به لخته شدن خون کمک می‌کند. این چای همچنین از اکسیداسیون اسیدهای چرب جلوگیری می‌کند. اگر شما از اختلال لخته شدن خون رنج می‌برید، از نوشیدن این چای خودداری کنید.
ضربان قلب و فشار خون نامنظم
مصرف این چای می‌تواند فشار خون بالا را افزایش دهد و در صورت ابتلا به بیماری قلبی، آن را به نوشیدنی خطرناک تبدیل کند. این یک عارضه جانبی نادر است. در حالی که تحقیقات نشان می‌دهند نوشیدن چای می‌تواند به کاهش فشار خون کمک کند، برخی از مطالعات نشان داده‌اند که این چای در واقع فشار خون را بالا می‌برد.
همچنین مطالعات دیگر نشان می‌دهند که نوشیدن چای سبز ممکن است با برخی داروهای فشار خون از جمله کورگارد تداخل داشته باشد. اگر شما از بیماری قلبی رنج می‌برید، قبل از مصرف این چای با پزشک مشورت کنید.