حمله خواب چیست؟ + تشخیص، علت و درمان آن

حمله خواب چیست؟ خواب یک سوم زندگی هر انسانی را تشکیل می دهد و همگی به خوبی می دانند که خواب اهمیت زیادی در زندگی یک انسان دارد. به همین علت است که تلاش می کنند بر روی خواب خود تمرکز داشته باشند و الگوی مناسبی برای آن پیدا کنند. حال خواب هم مانند هر حس دیگری در بدن می تواند اختلالاتی برای خود داشته باشد که مناسب نیست. در حقیقت خواب اختلالات بسیار زیادی دارد که موجب می شود انسان نتواند یک خواب مناسب برای خود داشته باشد. مثلا بی خوابی یکی از اختلالاتی است که ممکن است برای خواب شما به وجود بیاید. اما باید بدانید که حمله خواب یکی از مهم ترین اختلال ها است.

حمله خواب باعث می شود که شما در هر ساعتی از روز احساس خواب شدیدی داشته باشید و بخواهید که دقایقی را بخوابید. مثلا ممکن است که مشغول انجام کاری باشید و ناگهان یک خواب شدید به سراغ شما بیاید و بخواهد که شما استراحت کنید. چنین چیزی را حمله خواب می گویند که باعث می شود شخص در آن لحظه انرژی بسیاری کمی برای انجام کار خود داشته باشد. حمله خواب دلایل مختلفی برای رخ دادن خود دارد و گاهی به دلیل الگوی خواب نامناسب ایجاد می شود.

تعریف کاملی از حمله خواب

نام علمی این حمله نیز نارکولپسی می باشد. حمله خواب اغلب در ظهر رخ می دهد و بسیار شدید است. به طوری که انسان می خواهد تمام کارهای خود را فراموش کند و برای ساعاتی استراحت کند. حمله خواب مراحل خاصی برای خود دارد و زمانی که وارد یک خواب عمیق شوید به مرحله REM رسیده اید.

بخش بد حمله خواب تشخیص آن است. طبق تحقیقاتی که انجام شده است مشخص شد که در بسیاری از بیماران هنوز حمله خواب تشخیص داده نشده است و بسیاری از پزشکان نمی توانند به راحتی وجود آن را در بیمار تایید کنند.

همچنین مشکل دیگری در حمله خواب وجود دارد که مربوط به سیستم ایمنی بدن است. پزشکان بر این باورند که حمله خواب نوعی اختلال خود ایمنی می باشد و اشتباها به سلول های سالمی که در بافت های بدن وجود دارند ضربه وارد می شود. بخش دیگری که باید در مورد آن بدانید مربوط به خواب عمیق در حمله خواب است.

زمانی که شخص وارد خواب عمیق می شود دچار فلج عضلانی خواهد شد و نمی تواند تکانی از خود ایجاد کند. چنین چیزی هم به دلیل همان اختلال خود ایمنی است که هنوز دلیل علمی مشخصی برای آن بیان نشده است.

دلایل رخ دادن حمله خواب

یک ماده شیمیایی در مغز وجود دارد که هیپوکرتین نام دارد. این ماده شیمیئایی بسیاری از فعالیت های خواب را انجام می دهد. یعنی خواب شخص را تنظیم می کند و باعث می شود که شخص خواب راحتی را برای خود داشته باشد.

همچنین این ماده مانند یک رابط بین نورون و سلول های مغز عمل می کند و ضربه های زیادی را انتقال می دهد. اولین علتی که برای رخ دادن این حمله وجود دارد، همین هیپوکرتین است. در حقیقت زمانی که هیپوکرتین در مغز کمتر می شود و نمی تواند کار خود را به درستی انجام بدهد، حمله خواب به وجود می آید.

یک تحقیق نشان داد که دلیل کم شدن هیپوکرتین ها در مغز می تواند به دلیل کاهش تولید آن توسط نورون ها باشد. نورون هایی که در هیپوتالاموس قرار دارند هیپوکرتین را ایجاد می کنند تا خواب و دیگر بخش های بدن به درستی کار کند و زمانی که تولید این ماده به حداقل خود می رسد، حمله خواب در بدن رشد زیادی می کند.

همچنین دلیل دیگر رخ دادن حمله خواب نیز می تواند سلول های ژنتیکی باشد. برخی از سلول های ژنتیکی به همراه خود بیماری های ارثی را حمل می کنند که هنوز در بدن اثر نکرده است و این سلول ها می توانند عاملی برای ایجاد حمله خواب و بی خوابی در هنگام شب برای شخص باشند.

البته باید بدانید که این دلایل تنها برای یک نوع خاص و محبوب از حمله خواب است. حمله خواب نوع های مختلفی برای خود دارد که تفاوت شان تنها در نوع رشد و ایجاد شان است و در حقیقت همه شان یک فرایند را برای شخص ایجاد می کنند. هنوز برای برخی از نوع های حمله خواب دلیل مشخصی پیدا نشده است.

نشانه های وجود حمله

یکی از خوبی های این حمله این است که نشانه های منحصر به فردی دارد. یعنی با وجود آنها می توان به راحتی این بیماری را در بدن شخص تشخیص داد و به دنبال راه درمان رفت. همچنین نشانه های حمله خواب در همان ابتدای راه خودشان را نشان می دهند و می توان آنها را بررسی کرد. در بخش زیر برخی از مهم ترین نشانه های حمله خواب بیان شده است:

• بزرگترین نشانه و ساده ترین نشانه حمله خواب، خواب ناگهانی در هنگام روز است. شما ممکن است مشغول انجام کاری برای خود باشید یا در محل کارتان نشسته باشید و به طور ناگهانی احساس خواب در خود کنید. خوابی که در اثر حمله خواب ایجاد می شود بین پنج دقیقه الی یک ساعت طول خواهد کشید و کمتر رخ داده است که زمان آن بیشتر شود. فرد زمانی که از خواب خود بیدار می شود کاملا سرحال است و می تواند به کارهای خود ادامه بدهد اما مجددا ممکن است که پس از دقایقی احساس خواب در خود داشته باشد.
• نشانه دیگری به نام کاتاپلکسی وجود دارد که در همه افراد رخ نمی دهد. البته دلیل مشخصی هم برای رخ دادن آن وجود ندارد و نمی توان گفت که در چه افرادی رخ می دهد و در چه کسانی رخ نمی دهد. کاتاپلکسی به معنای تغییرات ناگهانی در ماهیچه انسان است. ممکن است شما در طول روز احساس لکنت زبان داشته باشید در صورتی که هیچ موقع این حس را تجربه نکرده بودید. یا مثلا در هنگام ایستادن زانو های شما کمی خم شود. تمام این ها مربوط به تغییرات ماهیچه ای است که کنترل شان دست خود شما نیست.
• نشانه بعدی عدم کنترل بر روی اعضای بدن تان است. به طور ساده تر شما در هنگام خواب یا دقایقی بعد از بیدار شدن تان احساس فلج بودن خواهید داشت و نمی توانید تکان بخورید. فلج خواب نشانه ای از دیگر بیماری های مربوط به خواب هم می باشد اما اگر به همراه نشانه های دیگری از حمله خواب رخ داد بدانید که دچار این اختلال در بدن خود شده اید.

در کنار تمامی این نشانه ها، شخص مشکلات دیگری همچون توهم و … را در خود تجربه می کند که همگی مربوط به حمله خواب است. با اینکه همه این ها نشانه های کاملا واضحی هستند اما پزشک نمی تواند به طور علمی وجود حمله خواب را در بدن شخص تایید کند. به همین علت تشخیص حمله خواب کار سختی است.

تشخیص دادن حمله خواب در بدن

در ابتدا پزشک سوال هایی از شما خواهد پرسید. این سوال ها برای این هستند که پزشک با الگوی خواب شما آشنا شود. سپس بعد از آن پزشک درباره میزان خواب شما در طول روز صحبت می کند تا بتواند تعداد ساعات خواب تان را به دست بیاورد.

همچنین پزشک نیاز دارد که ماهیچه های شما را هم بررسی کند. بعد از آن اگر نتواند تشخیص درستی برای وجود این حمله شما داشته باشد، از شما می خواهد که در مرکزی به نام آنالیز خواب استراحت کنید که افرادی بر روی خواب عمیق شما بررسی های خاصی خواهند داشت.

همچنین بعد از آن یک نوع آزمایش برای سابقه خواب وجود دارد که باید خودتان انجام بدهید. در این آزمایش دو مرحله خاص وجود دارد. مرحله اول این است که شما به مدت یک هفته تمام ساعات خواب تان را یادداشت کنید تا پزشک بر اساس یادداشت شما بتواند بفهمد که چه زمانی در خواب و چه زمانی بیدار بوده اید.

بعد از آن پزشک می خواهد که از یک دستگاه به نام اتیگراف استفاده کنید. این دستگاه نشان می دهد که میزان استراحت طبیعی شما چقدر بوده است و می تواند یک مقایسه را درون دستگاه خود انجام بدهد که کار پزشک را برای تشخیص این حمله آسان تر می کند.

چه عواملی حمله را خطرناک تر می کنند؟

همیشه برای هر نوع بیماری یک سری عوامل و مشخصه هایی وجود دارد که باعث می شوند فرایند آن بیماری بدتر شود. برای این حمله هم چنین چیزی وجود دارد و برخی عامل ها می توانند شدت این اختلال را بیشتر کنند. در بخش زیر برخی از این علت ها بیان شده است:

• بخش اولی که باید در مورد آن بدانید سنی است که این حمله در آن رشد می کند. بدترین سن برای رخ دادن حمله خواب سنین بین ده الی سی سال است.
• حمله خواب می تواند در اثر ژنتیک و به صورت ارثی هم در شخص رخ بدهد. به طوری که با بیمار بودن شخصی در خانواده به این حمله، احتمال رخ دادن حمله خواب، در شما هم بین بیست الی چهل برابر بیشتر خواهد بود.
• باید بدانید که گاهی تغییر در الگوی خواب می تواند حمله خواب را بدتر کند. اگر دچار حمله خواب شده اید سعی کنید تغییر بدی در الگوی خواب خودتان ایجاد نکنید.

روش های درمانی حمله خواب

همیشه باید بدانید که اختلال های مربوط به خواب درمان های سختی را به همراه دارند زیرا خواب یک فرایند فیزیکی نیست که بتوان آن را با دارو های مختلف از بین برد و برای خود حالات سختی را دارد. حمله خواب هم مانند بسیاری از اختلال های دیگر با برخی از داروهای خاص کنترل می شود.

نمی توان گفت که درمان کردن و مهار این حمله کار راحتی است. ممکن است هیچموقع این بیماری در شما درمان نشود اما می توان به وسیله برخی دارو ها آن را کنترل کرد. یکی از دارو هایی که برای درمان حمله خواب، استفاده می شود، مودافینیل است.

مودافینیل در ابتدایی که معرفی شد همگی نمی توانستند استفاده کنند و تجویز آن غیر مجاز بود. بعد از سال ها در نهایت توانست مجوز خود را دریافت کند و تبدیل به یکی از محبوب ترین دارو ها برای درمان حمله خواب و دیگر اختلال ها شد. مودافینیل مانند یک محرک در بدن عمل می کند و میزان خواب در طول روز را کاهش می دهد.

همچنین مزیت های این دارو این است که عوارض های کمی را به همراه دارد و میزان وابستگی شخص را کاهش می دهد. به همین علت است که از آن استفاده می شود. البته در نهایت باز هم باید تحت مصرف کمی از آن استفاده شود.

عوارض های حمله در بدن

این حمله هم مانند بسیاری از بیماری های دیگر، به همراه خود عوارضی را در بدن ایجاد می کند که نمی توان نسبت به آن ها بی تفاوت بود. شما در بخش زیر با برخی از مهم ترین عوارض این حمله آشنا خواهید شد:

• بزرگ ترین مشکلی که برای شما به وجود می آید، تغییر دیدگاه برخی دوستان و همکاران شما است. زمانی که افراد محل کار، شما را دائما در حال خواب یا استراحت می بینند، احساس بدی نسبت به شما پیدا می کنند و فکر می کنند که شما تنبل یا فردی بی اراده هستید. حتی ممکن است که شما را فردی با اعتیاد به مواد مخدر بدانند.
• همانطور که در برخی از بخش ها هم اشاره شد، حمله خواب تاثیرات زیادی بر روی احساسات شما دارد. به طوری که شما نمی توانید احساسات درستی از خود نشان بدهید و همین باعث می شود که دوستان صمیمی شما یا شخص مورد علاقه شما در برخی مواقع احساس ناراحتی کند زیرا آن احساسی که نیاز دارد را نمی تواند از شما دریافت کند.
• بیشتر افرادی که این حمله درون شان وجود دارد، یا دچار چاقی هستند یا بعد از درگیر شدن با بیماری، دچار اضافه وزن می شوند. این احتمالا می تواند به دلیل متابولیسم پایین در بدن شخص باشد اما هنوز ارتباط دقیقی میان چاقی و حمله خواب وجود ندارد. تنها می توان آن را عارضه ای از این حمله دانست.