بیماری انسداد مزمن ریوی

بیماری انسداد مزمن ریوی یک بیماری التهابی پیش‌رونده غیر قابل بازگشت ریه است که تنفس کردن را برای فرد سخت می‌کند. علائم معمول آن عبارتند از سرفه کردن، خس خس سینه، تولید خلط، تنگی نفس و احساس فشار در ناحیه قفسه سینه است. اگرچه، این علائم تا زمانی که در مراحل پیشرفته این بیماری نباشید قابل توجه نیستند.

بیماری انسداد مزمن ریوی قابل درمان نیست اما قابل پیشگیری و کنترل می‌باشد.  هر چه زودتر اقدام به درمان کنید نتایج بهتری از درمان می‌گیرید.

بیماری انسداد مزمن ریوی چهارمین عامل مرگ و میر در امریکا می‌باشد که بعد از بیماری‌های قلبی، سرطان و تصادفات قرار گرفته است.

این بیماری بیش از 8 میلیون امریکایی و غالبا افراد میان سال یا مسن را تحت تاثیر قرار می‌دهد. با این وجود، میلیون‌ها انسان بزرگسال علائم عدم عملکرد درست ریه را دارند و این نشانه به دلیل عدم تشخیص صحیح می‌باشد.

تاثیر بیماری انسداد مزمن ریوی بر ریه‌ها

بیماری انسداد مزمن ریوی توسط انسداد ریه و محدودیت جریان هوا در آن‌ها تشخیص داده می‌شود. این بیماری با اختلالات التهابی همراه است. این بیماری به دلیل پاسخ ریه به مواد محرک مضر مانند دود سیگار، آلودگی هوا، مواد شیمیایی مضر ایجاد می‌گردد. در بیماری انسداد مزمن ریوی، جریان هوا به دلیل موارد زیر تقلیل می‌یابد:

نایژه‌ها ( لوله‌های هوا) و حفره‌های کوچک ( کیسه‌های هوا که تبادل هوا در آن‌‌جا اتفاق می‌افتد) حالت کشسانی خود را از دست می‌دهند و قادر به باز شدن به قدر کافی هنگام دم نخواهند بود.

دیواره بین حباب‌ها از بین خواهند رفت و موجب بزرگ شدن فضا در سراسر ریه‌ها خواهد شد و دیواره نایژه‌ها ضخیم و ملتهب خواهند شد. نایژه‌ها مخاط بیش از حدی تولید خواهند کرد در نتیجه موجب انسداد آن‌ها خواهد شد. محدود شدن جریان هوا در بیماری انسداد مزمن ریوی به مرور بدتر خواهد شد مگر این که عوامل خطرناک مانند سیگار کشیدن را متوقف کنید. حتی در این صورت هم این بیماری کاملا قابل درمان نخواهد بود.

 

انواع بیماری انسداد مزمن ریوی

بیماری انسداد مزمن ریوی نوعی بیماری است که دارای انواع مختلفی می‌باشد از جمله:

آمفیزم:

با تخریب کیسه‌های هوای ریه این بیماری ایجاد می‌گردد. آمفیزم غالبا توسط سیگار کشیدن ایجاد می‌گردد. در نتیجه کیسه‌های هوای کمتری برای تبادل اکسیژن در دسترس خواهند بود.

زیرا این کیسه‌ها توسط التهاب و زخم از بین می‌روند. با از بین رفتن خاصیت ارتجاعی یا کشسانی کیسه‌های هوا، اکسیژن دم به درون آن‌ها به دام خواهد افتاد. این اتفاق دقیقا همانند یک بادکنک پلاستیکی است که خاصیت کشسانی خود را از دست داده و هوا درون آن به دام افتاده و از آن خارج نمی‌شود.

برونشیت مزمن:

با برونشیت مزمن، مجرای تنفسی شما به شدت دچار التهاب می‌گردد در نتیجه ضخیم و زخم خواهد شد. این اتفاق موجب تولید مداوم مخاط خواهد شد که مسیر یا مجرای هوا را پر خواهد کرد در نتیجه تنفس کردن را با مشکل مواجه می‌کند.

برونشکتازی:

این بیماری بر اثر عفونت‌های مداوم در دوران کودکی و گشاد شدن مجاری تنفسی ایجاد می‌گردد. التهاب موجب افزایش تولید مخاط و در نتیجه انسداد مسیر تنفسی می‌گردد.

گاهی حتی برخی از افراد ترکیبی از این بیماری‌ها را دارند. برخی از افراد به همراه مشکلات ریوی از آسم نیز رنج می‌برند که در نظر داشتن این یک عامل هنگام استفاده از درمان‌ها مهم می‌باشد.

علائم بیماری انسداد مزمن ریوی

بیماری انسداد مزمن ریه غالبا بدون علائم می‌باشد مگر زمانی که ریه‌ها را به کلی تخریب کرده باشد.

این یک بیماری پیش‌رونده است که با گذر زمان بدتر خواهد شد.

از جمله علائم معمولا آن می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• تنگی نفس به ویژه بعد از فعالیت
• سرفه‌های روزانه
• ایجاد خلط بعد از سرفه کردن که به رنگ‌های سفید، زرد یا سبز هستند.
• سرگیجه
• خستگی
• عفونت‌های دائمی ریه
• درد در قفسه سینه
• کبودی ( کبود یا آبی رنگ شدن لب‌ها و ناخن‌ها)

 

علائم و نشانه‌های بیشتر که در حالت‌های پیش‌رفته این بیماری رخ می‌دهند عبارتند از:

• کاهش وزن
• از دست دادن اشتها
• و خستگی است.

زانو‌ها، پاها به دلیل عوارش جانبی داروها یا مشکلات قلبی ممکن است که در این حالت دچار تورم گردند.

اضطراب و افسردگی از علائم معمول بیماری انسداد مزمن ریوی می‌باشد. ممکن است درمان‌هایی برای مدیریت خلق و خو نیاز باشد تا کیفیت زندگی شما افزایش یابد و ریسک وخیم شدن این بیماری کاهش یابد.

علل ایجاد کننده بیماری انسداد مزمن ریوی

از علل ایجاد کننده بیماری انسداد مزمن ریوی قرار گرفتن در معرض دود سیگار می‌باشد ( چه خودتان سیگار بکشید چه کسی باشید که در معرض دود سیگار دیگران قرار گرفته‌اید)، قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی در محل کار، دم و باز دم هوای آلوده، و درصد کمی به دلیل ژنتیک می‌باشد که نام این مشکل را کمبود آلفا-1-آنتی‌تریپسین می‌نامند.

آسم معمولا یک عامل خطرناک برای ایجاد بیماری انسداد مزمن ریوی می‌باشد.

تشخیص بیماری انسداد مزمن ریوی

برای تشخیص صحیح بیماری انسداد مزمن ریوی یک معاینه کلی فیزیک و پرسش درمورد سابقه پزشکی صورت خواهد گرفت. پزشک شما با سوال پرسیدن درمورد سابقه بیماری خانوادگی، قرار داشتن در برابر دود سیگار و دیگر انواع آن، آلودگی‌های محیطی و محیط کار اطلاعات لازم را به دست خواهد آورد.

آزمایش‌هایی که برای تشخیص این بیماری تجویز می‌شوند عبارتند از:

• آزمایش خون، که شامل تعیین میزان اکسیژن خون شریان‌ها می‌باشد.
• اشعه ایکس از قفسه سینه که علائم بیماری انسداد مزمن ریوی را نشان خواهد داد.
• آزمایش عملکرد ریه از جمله تنفس، تست منبسط شدن ریه، آزمایشی برای سنجش میزان توانایی ریه در انبساط و انقباض.

پالس اکسی متری:

یک تست غیر حساس است که میزان اکسیژن خون را با دقت کمتری از روش تعیین مقدار اکسیژن شریان‌ها اندازه‌گیری خواهد کرد.

انجام آزمایش برای تعیین میزان کمبود آلفا-1-آنتی‌تریپسین:

این آزمایش برای تعیین عوامل ژنتیکی که به صورت نادر موجب انسداد مزمن ریوی می‌شوند انجام می‌گردد.

بیماری انسداد مزمن ریوی دارای چهار مرحله می‌باشد: خفیف، متوسط، مزمن و خیلی حاد. این شما در کدام مرحله می‌باشد با تست تنفسی که پزشک از شما تهیه می‌کند قابل تشخیص خواهد بود.

درمان بیماری انسداد مزمن ریوی

با درمان به موقع انسداد مزمن ریوی قابل کنترل خواهد بود.

فاکتورهای زیادی هستند که بر درمان بیماری انسداد مزمن ریوی تاثیر می‌گذارند مخصوصا میزان انسداد مسیر تنفسی از جمله این عوامل می‌توان سازگاری با ورزش، شاخص جرم بدن، شدت تنگی نفس را نام برد.

بهترین درمان برای انسداد مزمن ریوی اگر فردی سیگاری هستید، ترک سیگار می‌باشد.

اگرچه این موضوع به سرعت موجب تخریب ریه‌ها نمی‌شود اما به مرور زمان تاثیر زیادی بر آن خواهد گذاشت. دیگر گزینه‌های درمانی عبارتند از:

داروها:

 داروهای متداول برای درمان انسداد مزمن ریوی عبارتند از:

• برونکودیلاتور‌های استنشاقی
• کورتیکواستروئید‌های استنشاقی
• استروئید‌های خوراکی
• اکسپکتورانت‌ها
• محدود کننده‌های فسفودیستراز-4
•  آنتی‌بیوتیک‌ها

درمان معمولا به دودسته تقسیم‌بندی خواهد شد:

چه علائم وجود داشته باشند چه نه، داروها به صورت روزانه و مداوم مورد استفاده قرار می‌گیرند و دیگر دسته بندی، داروهای مراقبت‌کننده هستند که از آن‌ها زمانی که شرایط بدتر می‌گردد استفاده می‌شود.

روش‌هایی برای تمیز کردن مسیر تنفسی

از جمله روش‌های تمیز کردن مخاط مسیر تنفسی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد: سرفه‌های تحت کنترل، فیزیوتراپی قفسه سینه. روش دیگر بهداشت ریه است که معمولا به بیمار توصیه می‌گردد.

توانبخشی ریه:

توانبخشی ریه عبارت است از کار کردن با تراپیست برای بهینه کردن عملکرد و کنترل تنفس و سرفه. ورزش‌های ریوی می‌توانند به افزایش توانایی شما در سازگاری با فعالیت‌های فیزیکی بدون تنگی نفس کمک کنند.

اکسیژن درمانی:

وقتی که علائم شدید می‌شوند مکمل‌های اکسیژن درمانی نیاز خواهند بود. کپسول‌های سبک اکسیژن در دسترس هستند که به بیماران ریوی کمک می‌کنند زندگی فعال‌تری داشته باشند.

جراحی ریه برای بیماران انسداد مزمن ریوی:

سه روش جراحی برای بیماران انسداد مزمن ریوی وجود دارد:

جراحی کاهش حجم، که برای حذف ناحیه خراب شده از ریه‌ها انجام می‌شود.

به صورت جایگزین پزشک ممکن است بولکتومی را تجویز کنند در این روش فضاهای بزرگی که درون دیه ایجاد شده‌اند را از بین می‌برند.

در مواقعی که انسداد ریه بسیار حاد شده است پیوند ریه انجام خواهد شد.

تنها درصد کمی از افراد مبتلا به انسداد مزمن ریوی با جراحی ریه کیفیت زندگی خوبی پیدا می‌کنند.

در برخی افراد اگرچه جراحی موفق آمیزی انجام می‌دهند اما در نهایت زنده نخواهند ماند و انجام جراحی ریه دارای یک دوره بهبود طولانی مدت است که قبل از انجام جراحی باید بیمار در جریان این مشکلات بعد از جراحی قرار بگیرد.

افرادی که مبتلا به انسداد مزمن ریوی هستند بیشتر در معرض عفونت ریه قرار دارند.

به  همین دلیل پزشکان برای این بیماران آمپول‌های آنفولانزا و واکسن تجویز خواهند کرد.

مقابله با انسداد مزمن ریوی

زندگی با بیماری انسداد مزمن ریوی به صورت فیزیکی، احساسی، اجتماعی و کاربردی چالش برانگیز خواهد بود.

سعی کنید سیگار را ترک کنید.

برنامه ورزشی تدارک ببینید.

و مطمئن شوید که یک رژیم غذایی مغذی را دنبال می‌کنید

این کارها بر روی درمان شما تاثیر مثبتی خواهند گذاشت.

بسیار مهم است که علائم افسردگی و اضطراب را تشخیص دهید بنابراین به راحتی در صورت نیاز می‌توانید آن‌ها را درمان کنید و قدم به قدم سطح استرس خود را کاهش دهید.

برخی از افراد که مبتلا به انسداد مزمن ریوی هستند عضو گروه‌های حمایت کننده می‌باشند.

پرستاری کردن از فردی که مبتلا به بیماری انسداد مزمن ریوی است

مراقبت از کسی که دوستش دارید و مبتلا به انسداد مزمن ریوی است می‌تواند با توجه به این که چگونه بیماری بر فرد تاثیر گذاشته و در کدام مرحله از بیماری قرار دارد بستگی داشته باشد.

ممکن است به صورت اخلاقی فرد را حمایت کنید تا سیگار خود را ترک کند یا به لحاظ عملکردی او را حمایت کنید به عنوان مثال اتاق خواب ‌آن‌ها را به طبقه هم‌کف انتقال دهید یا به آن‌ها در کنترل مشکلاتی مانند کنترل درد، افسردگی یا سردرگمی کمک کنید.

پرستار بودن ممکن است که برای شما یک کار جدید باشد.

همچنین ممکن است که بیمار شما نیاز به تغییر در طول زمان داشته باشد. می‌توانید از بیمار خود بپرسید که ممکن است در جلسه ملاقات با پزشک حضور داشته باشید و سوالات خود را از او بپرسید.

به بیمار خود این اطمینان را بدهید که کاری را که برای او مفید است را انجام خواهید داد.

مراقب سلامتی خود باشید در نتیجه می‌توانید سالم بمانید و کیفیت زندگی خود را نگه دارید.

پیشگیری از مبتلا شدن به انسداد مزمن ریوی

اگرچه این بیماری قابل درمان است اما باید بدانید که اگر ریه تخریب شد دیگر قابل بازگشت نمی‌باشد و هیچ درمانی برای آن وجود نخواهد داشت.

اگر مبتلا به این بیماری نیستید اما فکر می‌کنید که در خطرهستید می‌توانید موارد زیر را دنبال کنید تا از مبتلا شدن جلوگیری کنید:

• اگر سیگار می‌کشید آن را ترک کنید
• اگر با فردی زندگی می‌کنید که سیگار می‌کشد مطمئن شوید که اطراف شما این کار را انجام نمی‌دهند درواقع هیچ فردی نباید در حضور کودکان سیگار بکشد.
• اگر در محیطی کار می‌کنید که مواد شیمیایی خطر ناک وجود دارد یا هر شغل دیگری که ریه‌های شما را تحریک می‌کنند مطمئن شوید که از تجهیزات لازم مانند ماسک و دستکش استفاده می‌کنید.
• اگر پزشک تشخیص داد که در خطر ابتلا به انسداد ریوی هستید سالانه از واکسن آنفولانزا استفاده کنید.
• کیفیت هوای منزل خود را بهبود دهید.