پلورزی حالتی است که در آن پلورا –دو لایه بزرگ و نازک که بر روی ریه ها کشیده شده اند و آن ها را از دیواره قفسه سینه جدا می کنند- ملتهب می شوند. همچنین این بیماری را پلوریتیس می نامند. پلورزی موجب درد شدید در قفسه سینه می گردد ( درد پلورتیک) که حین نفس کشیدن این درد شدت می یابد.
یک لایه پلورال دور ریه ها را احاطه کرده است و لایه دیگر بر روی دیواره درونی قفسه سینه قرار گرفته است. بین این دو لایه یک فضای کوچکی وجود دارد ( فضای پلورال) که معمولا با مقدار بسیار اندکی از مایع پر شده است. معمولا این لایه ها مانند دو لایه ساتن عمل می کنند و به شما اجازه می دهند که حین تنفس ریه هایتان به خوبی منبسط شوند.
اگر دچار بیماری پلورزی هستید، این بافت ها متورم و ملتهب خواهند بود. در نتیجه، دو لایه غشای پلورزی هنگام تنفس بر هم ساییده می شوند و هنگام دم و باز دم ایجاد درد می کنند. درد ناشی از این اتفاق فقط زمانی که نفس خود را حبس می کنید کاهش می یابد.
درمان پلورزی عبارت است از کنترل درد و درمان اصولی این بیماری می باشد.
علائم و نشانه های بیماری پلورزی
علائم و نشانه های پلورزی ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- درد قفسه سینه که با تنفس کردن، سرفه و عطسه بدتر خواهد شد.
- کوتاه کردن نفس ها، زیرا شما در تلاش هستید که درد را به حداقل برسانید در نتیجه تنفس های خود را کوتاه تر خواهید کرد.
- سرفه، تنها در برخی از موارد
- تب، تنها در برخی از موارد
دردی که به دلیل پلورزی ایجاد می شود ممکن است با حرکت دادن قسمت بالا تنه بدتر شود و به شانه ها و پشت کشیده شود.
پلورزی می تواند با پلورال افیوژن، آتلکتازی و امپیم همراه باشد:
پلورال افیوژن به همراه بیماری پلورزی
در برخی از موارد پلورزی، مایع اندکی در فضای بین دو بافت لایه تولید می گردد. به این شرایط پلورال افیوژن می گویند. وقتی که مقدار کمی مایع در این ناحیه وجود داشته باشد، شدت درد کمتر خواهد بود یا کلا از بین خواهد رفت زیرا دو لایه زیرا با هم در ارتباط نیستند و نمی توانند روی هم ساییده شوند.
آتلکتاز
مقدار زیادی از مایع در بین فضای دو لایه ایجاد می شود و فشار زیادی به وجود می آورند. ریه ها را در نقطه ای که مایع ایجاد شده است فشرده می کنند. این اتفاق موجب سخت شدن تنفس و حتی ممکن است موجب سرفه شود.
امپیم
مایع زیادی همچنین می تواند موجب عفونت گردد در نتیجه چرک در ریه تجمع می یابد. به این شرایط امپیم می گویند. امپیم معمولا با تب همراه است.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
با پزشک خود تماس برقرار کنید اگر دردی غیر قابل توجیح در ناحیه قفسه سینه احساس کردید که با نفس کشیدن بدتر می گردد. ممکن است که مشکلی در ریه، قلب یا پلورا وجود داشته باشد که برای بهبود آن به مراقبت های پزشکی نیاز است.
علل ایجاد بیماری پلورزی
عوامل مختلفی می توانند موجب ایجاد بیماری پلورزی گردند، از جمله:
- عفونت های ویروسی مانند آنفولانزا
- عفونت های باکتریایی از جمله پنومونیا
- عفونت های قارچی
- بیماری خود ایمنی از جمله روماتیسم مفصلی یا لوپوس
- آمبولی ریه
- سل
- شکستگی دنده یا تروما
- برخی از بیماری های ارثی مثل کم خونی داسی شکل
- استفاده از داروهای خاصی
تشخیص این بیماری
پزشم با پرسیدن در مورد سابقه خانوادگی و انجام چند آزمایش فیزیکی از جمله معاینه قفسه سینه تشخیص خود را شروع می کند. اگر تشخیص پزشک این باشد که به بیماری پلورزی مبتلا هستید ممکن است که موارد زیر را به شما توصیه کند:
تشخیص بیماری پلورزی با آزمایش خون
آزمایش خون به دکتر در تشخیص وجود عفونت کمک خواهد کرد. دیگر آزمایش های خون همچنین می توانند بیماری خود ایمنی از جمله روماتیسم مفصلی یا لوپوس را مشخص خواهند کرد که علائم اولیه آن ها همانند پلورزی می باشد.
انجام عکس برداری با اشعه ایکس از قفسه سینه
به کمک عکس رادیولوژی می توان وجود هوا یا مایع بین لایه های پلورال ریه را تشخیص داد.
عکس برداری به روش سی تی اسکن
سی تی اسکن سری عکس هایی است که به کمک اشعه ایکس از زوایای مختلف اطراف بدن بیمار تهیه می شوند و با کمک کامپیوتر تصاویر جانبی از ریه تهیه می کند. این تصاویر که با جزئیات زیادی تهیه می شوند می توانند شرایط پلورال را در صورتی که لخته خون در ریه می باشد را مشخص کنند.
تشخیص بیماری پلورزی با اولترا سوند
این روش از امواج صدا با فرکانس بسیار بالا استفاده می کند تا بتواند تصویری از بدن شما تهیه کند. پزشک ممکن است عکس برداری به روش را برای مشخص کردن پلورال افیوژن توصیه کند.
الکتروکاردیوگرام
پزشک ممکن است این روش معاینه از قلب را پیشنهاد کند تا مطمئن شود آیا علت درد از ناحیه قلب می باشد یا نه؟
مراحل تشخیص بیماری پلورزی
در برخی از موارد، پزشک ممکن است که از مایع یا بافت بین دو لایه برای انجام آزمایش نمونه برداری کند. این فرآیند به روش زیر انجام خواهد شد:
توراسنتز
در این روش، پزشک به شما بی حسی موضعی بین دنده ها جایی که مایع دیده شده یا عکس ها نشان داده اند، تزریق خواهد کرد. سپس دکتر سوزنی را از بین دیواره قفسه سینه و دنده ها عبور می دهد تا مایع مورد نیاز برای آزمایش را تهیه کند و در نتیجه به تنفس بهتر شما کمک خواهد کرد. پزشک ممکن است که سوزن را به کمک عکس تهیه شده توسط اولتراسوند وارد ناحیه مورد نظر کند.
توراکوسکوپی و بیماری پلورزی
اگر پزشک مشکوک به وجود سرطان باشد ممکن است که این روش را پیشنهاد کند که معمولا با نام پلوروسکوپی شناخته می شود. در این روش یک دوربین بسیار کوچک را بر روی دستگاهی خاص نصب و وارد دیواره قفسه سینه می کنند. این روش به پزشک این اجازه را می دهد که به صورت مستقیم درون قفسه سینه را مشاهده کند تا از وجود هر گونه اختلال یا ناهنجاری آگاه شود و نمونه مورد نظر برای انجام آزمایش را تهیه کند.
درمان این بیماری
درمان پلورزی ابتدا بر روی عوامل اساسی تمرکز می کند. به عنوان مثال اگر باکتری پنومونیا علت بروز این بیماری باشد، آنتی بیوتیکی برای درمان این عفونت تجویز خواهد شد. اگر علت ایجاد این بیماری ویروسی باشد، باید به درمان این مشکل پرداخته شود.
درد و التهابی که با پلورزی همراه است معمولا با داروهای غیر استروئیدی ضد التهابی درمان می گردد از جمله ایبوپروفن. گاهی اوقات پزشک شما ممکن است با توجه به شرایط داروهای استروئیدی تجویز کند.
درمان بیماری پلورزی به میزان شدت و جدی بودن مشکلات اولیه ایجاد کننده آن بستگی دارد. اگر شرایط و علل ایجاد کننده پلورزی هر چه سریع تر تشخیص داده شود درمان کامل آن امکان پذیر خواهد بود.
سبک زندگی و درمان های خانگی بیماری پلورزی
دنبال کردن مراحل زیر ممکن است به رفع علائم ایجاد کننده پلورزی کمک کند:
مصرف دارو:
داروها طبق نظر پزشک تجویز می شوند و تاثیر آن ها بر رفع درد و التهاب ایجاد شده می باشد.
استراحت:
وضعیتی که در آن احساس راحتی می کنید را بیابید و با قرار گرفتن در آن حالت به استراحت بپردازید. هرگاه که احساس بهتری داشتید، مراقب باشید که استراحت خود را قطع نکنید.
سیگار نکشید:
سیگار کشیدن می تواند موجب تحریک شدن بیشتر ریه شما شود. اگر سیگار می کشید و نمی توانید آن را ترک کنید، از پزشک بخواهید که به شما کمک کند.