کاردیومیوپاتی یا بیماری ماهیچه قلب چیست؟

کاردیومیوپاتی یا بیماری ماهیچه قلب بیماری است که شامل ضعیف شدن عضلات قلب است. این اختلال پمپ کردن خون در سرتاسر بدن را برای قلب دشوار می کند. با توجه به اظهارات مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری، کاردیومیوپاتی ۱ نفر از هر ۵۰۰ نفر را تحت تاثیر قرار می دهد اما معمولا تشخیص داده نمی شود. کاردیومیوپاتی می تواند با گذر زمان رشد پیدا کند یا این که فرد می تواند این بیماری را از ابتدای تولد همراه خود داشته باشد. در قسمت زیر بیشتر به این اختلال، علائم و دلایل آن اشاره خواهیم کرد.

انواع مختلف کاردیومیوپاتی یا بیماری ماهیچه قلب

کاردیومیوپاتی یا بیماری ماهیچه قلب انواع مختلفی دارد، از جمله:

کاردیومیوپاتی متسع شده:

کاردیومیوپاتی متسع شده رایج ترین نوع این بیماری است. این اختلال معمولا بزرگسالان بین ۲۰ تا ۶۰ سال را تحت تاثیر قرار می دهد. این بیماری معمولا از بطن چپ قلب شروع می شود اما می تواند بطن راست را هم تحت تاثیر قرار دهد. کاردیومیوپاتی متسع شده می تواند روی عملکرد و ساختار دهلیز نیز تاثیر بگذارد.

کاردیومیوپاتی هیپرتروفیک:

کاردیومیوپاتی هیپرتروفیک یک اختلال ژنتیکی است که در آن رشد ناهنجار رشته های عضلانی قلب رخ می دهد و این رشته ها ضخیم می شوند. این ضخیم شدن سبب می شود که حفره های قلب سفت شوند و روی جریان خون نیز تاثیر می گذارد. این اختلال احتمال بروز آریتمی یا بی نظمی در ضربان قلب را افزایش می دهد. این نوع کاردیومیوپاتی یا بیماری ماهیچه قلب دومین نوع رایج کاردیومیوپاتی در میان کودکان است. در حدود یک سوم از کودکان تحت تاثیر قرار گرفته، تشخیص پیش از سن ۱ سالگی رخ می دهد.

کاردیومیوپاتی محدود کننده:

این نوع کاردیومیوپاتی هنگامی اتفاق می افتد که بافت های بطن ها سفت می شوند و نمی توانند به درستی با خون پر شوند. سرانجام این اختلال می تواند منجر به نارسایی قلبی شود. این نوع کاردیومیوپاتی در میان افراد مسن رایج تر است و می تواند به علت اختلالاتی همچون آمیلوئیدوز (که توسط تجمع مواد غیر عادی در بافت بدن شکل می گیرند) ایجاد شود.

کاردیومیوپاتی اریتموژنیک:

در کاردیومیوپاتی اریتموژنیک، بافت چربی و رشته ای جایگزین بافت سالم در بطن راست می شود که ممکن است سبب ضربان نامنظم قلب شود. در برخی موارد، این پروسه می تواند برای بطن چپ هم اتفاق بیفتد. با توجه به تحقیقات صورت گرفته، این نوع کاردیومیوپاتی خطر مرگ ناگهانی قلبی (خصوصا در افراد جوان و ورزشکاران) را افزایش می دهد. این اختلال یک مشکل ژنتیکی ارثی است.

علائم بیماری ماهیچه قلب

در برخی شرایط خصوصا در مواردی که کاردیومیوپاتی خفیف است، فرد هیچ علائمی را تجربه نمی کند. اما با پیشرفت این پروسه، ممکن است که فرد علائم زیر را با درجه متفاوتی از شدت تجربه کند:

• خستگی مفرط
• تنگی نفس
• ورم در پاها و مچ پا
• تپش قلب
• سرگیجه
• ضعف

دلایل و عوامل مخاطره آمیز در کاردیومیوپاتی یا بیماری ماهیچه قلب

دلیل بروز کاردیومیوپاتی همیشه مشخص نیست اما یک سری عوامل مخاطره آمیز شناخته شده برای این اختلال وجود دارند. برای مثال، اختلالاتی که سبب التهاب یا آسیب به قلب می شوند احتمال بروز کاردیومیوپاتی را افزایش می دهند.

نارسایی قلبی (که می تواند در نتیجه حمله قلبی یا سایر اختلالات اتفاق بیفتد) نیز می تواند سبب بروز کاردیومیوپاتی شود. سایر عوامل مخاطره آمیز عبارتند از:

• سابقه خانوادگی در بیماری قلبی، مرگ ناگهانی قلبی یا کاردیومیوپاتی
• فشار خون بالا
• بیماری شریان کرونری
• آمیلوئیدوز و سارکوئیدوز که می توانند به قلب آسیب برسانند
• عفونت ویروسی قلب
• دیابت
• اختلالات مصرف الکل
• برخی از زنان بعد از بارداری در خطر کاردیومیوپاتی قرار دارند.

تشخیص بیماری ماهیچه قلب

پزشک برای تایید کاردیومیوپاتی از بررسی فیزیکی یا آزمایش های تشخیصی استفاده می کند. ممکن است که پزشک از یک یا چند مورد از آزمایش های تشخیصی زیر استفاده کند:

اشعه ایکس قفسه سینه:

اشعه ایکس قفسه سینه به تشخیص این که آیا قلب بزرگ شده است یا نه کمک می کند چون بزرگ شدن قلب یکی از نشانه های برخی از اختلالات خاص است.

الکتروکاردیوگرام یا نوار قلب (EKG):

نوار قلب فعالیت الکتریکی قلب را می سنجد، از جمله این که قلب با چه سرعتی می تپد. این آزمایش نشان می دهد که ضربان قلب عادی است یا غیر طبیعی.

اکوکاردیوگرام:

این آزمایش از امواج صوتی برای تهیه تصویر متحرک از قلب استفاده می کند. به علاوه اندازه و شکل قلب را نیز نشان می دهد.

کاتتریزاسیون قلبی:

کاتتریزاسیون، جریان خون به حفره های قلب را بررسی می کند.

درمان کاردیومیوپاتی یا بیماری ماهیچه قلب

هدف درمان کاردیومیوپاتی، کنترل علائم، کاهش پیشرفت اختلال و پیشگیری از مرگ ناگهانی قلبی است. نوع درمان به شدت علائم و نوع کاردیومیوپاتی بستگی دارد. معمولا درمان شامل ترکیبی از این موارد است:

تغییر در سبک زندگی

تغییر در سبک زندگی به کاهش شدت اختلالاتی که ممکن است منجر به کاردیومیوپاتی شوند کمک می کند. عادات سالم تر نیز به کاهش پیشرفت بیماری کمک می کنند. تغییرات سبک زندگی می تواند شامل داشتن برنامه غذایی سالم باشد که به معنای محدود کردن مصرف چربی های ترانس، چربی های اشباع، شکر افزوده و نمک است.

کنترل استرس، ترک سیگار و فعال ماندن از نظر فیزیکی نیز برای افرادی که دچار کاردیومیوپاتی هستند مفید است. میزان و شدت فعالیت فیزیکی موثر، برای هر کسی متفاوت است. قبل از شروع برنامه ورزشی حتما با پزشک تان در این باره صحبت کنید.

استفاده از داروها جهت درمان کاردیومیوپاتی یا بیماری ماهیچه قلب

معمولا داروها قسمتی از برنامه درمانی کاردیومیوپاتی هستند. برخی از انواع دارو که ممکن است پزشکان تجویز کنند شامل این مواردند:

بتابلاکرها (مسدود کننده گیرنده آدرنرژیک بتا):

بتابلاکرها ضربان قلب را آهسته می کنند، به این معنا که قلب باید کمتر کار کند.

رقیق کننده خون:

داروهای رقیق کننده به کاهش خطر تشکیل لخته خون کمک می کنند.

درمان بیماری ماهیچه قلب با داروهای ادرار آور:

داروهای ادرار آور مایعات اضافی را از بدن خارج می کنند. هنگامی که قلب به خوبی پمپاژ را انجام نمی دهد، این مایعات می توانند جمع شوند.

داروهای فشار خون:

بازدارنده های آنزیم مبدل آنژیوتانسین (ACE)، مهار کننده گیرنده آنژیوتانسین و مهار کننده نپریلایزین به کاهش فشار خون و وقفه گیرنده های استرس که در افرادی که کاردیومیوپاتی دارند، فعال شده اند کمک می کند.

داروی ضد آریتمی:

داروهای ضد آریتمی داروهایی هستند که به پیشگیری از ضربان نامنظم قلب کمک می کنند.

ابزار ایمپلنت

درمان می تواند شامل انواع مختلف ابزار ایمپلنت باشد. ابزار مشخص استفاده شده به علائم فرد بستگی دارند. ابزار ایمپلنت شامل این مواردند:

سایر روش های درمان بیماری ماهیچه قلب

در ادامه به چندین مورد از موثرترین روش های درمان بیماری ماهیچه قلب اشاره می کنیم.

دستگاه تنظیم کننده ضربان قلب:

بعد از قرار گرفتن این ابزار از طریق جراحی زیر پوست نزدیک قفسه سینه، دستگاه تنظیم کننده ضربان قلب جریان الکتریکی را به قلب می فرستد و باعث می شود که قلب با سرعت عادی بتپد.

دفیبریلاتور کاشتنی قلبی جهت درمان بیماری ماهیچه قلب

این ابزار هنگامی که با ضربان نامنظم قلب روبرو می شود، به قلب شوک الکتریکی می فرستد. جریان های الکتریکی، ضربان قلب را به حالت عادی باز می گردانند.

دستگاه کمکی بطن قلب (LVAD):

این ابزار به قلب برای پمپ کردن خون به سرتاسر بدن کمک می کند. وقتی کاردیومیوپاتی به شدت قلب را ضعیف می کند، این ابزار در زمانی که فرد منتظر پیوند قلب است می تواند موثر باشد.

ابزار همگام کننده قلبی (Cardiac resynchronization device):

این ابزار به تنظیم انقباضات بطن راست و چپ قلب کمک می کند تا عملکرد قلب را تقویت کند.

جراحی:

وقتی علائم فرد شدیدند، جراحی می تواند گزینه موثری باشد. برخی از گزینه های جراحی ممکن برای کاردیومیوپاتی شامل این مواردند:

میکتومی سپتوم:

این جراحی برای درمان کاردیومیوپاتی هیپرتروفیک که همراه با انسداد جریان خون است استفاده می شود. این جراحی شامل برداشتن قسمتی از سپتوم است که از بطن چپ بیرون زده است. برداشتن بافت ضخیم شده به تقویت جریان خون خارج از قلب کمک می کند.

پیوند قلب:

افرادی که به انواع خاصی از کاردیومیوپاتی دچارند و نارسایی قلبی شدید دارند گزینه مناسبی برای پیوند قلب هستند. اما پیوند قلب پروسه ای است که ممکن است برای هر کسی مناسب نباشد.

‌چه هنگامی به پزشک مراجعه کنید

کاردیومیوپاتی یک اختلال جدی است که به درمان نیاز دارد. بدون درمان، این بیماری پیشرفت می کند و تبدیل به اختلال مهلکی می شود. کسی که سابقه خانوادگی کاردیومیوپاتی دارد و یک یا چند مورد از علائم این بیماری را دارد باید به پزشک مراجعه کند. تشخیص زود هنگام به بالا رفتن احتمال بهبود کمک می کند.

کلام آخر

کاردیومیوپاتی یک بیماری است که شامل ضعیف شدن عضلات قلب است. این بیماری انواع مختلفی دارد که کاردیومیوپاتی متسع شده رایج ترین نوع آن است.

درمان کاردیومیوپاتی به وسعت علائم و نوع بیماری بستگی دارد. درمان معمولا شامل تغییر در سبک زندگی و مصرف دارو است. درمان اضافی در موارد شدیدتر شامل استفاده از ابزار ایمپلنت یا جراحی است.