عفونت ریشه دندان ؛ علائم، علت درمان و جلوگیری از آن

عفونت ریشه دندان از رایج‌ترین مشکلات دهانی است. طبق موسسه آمریکایی دهان و دندان، بیش از 15 میلیون عفونت ریشه دندان در امریکا به صورت سالانه گزارش می‌شود. اما آیا باید نگران عفونت ریشه دندان بود؟ آیا بعد از بعد از ایجاد عفونت ریشه ناراحتی‌هایی وجود دارد که باید در مورد آن‌ها آگاهی کسب کنیم؟ در ادامه این مقاله با عفونت ریشه دندان، علل ایجاد عفونت ریشه دندان و چگونگی درمان آن آشنا خواهید شد.

عفونت ریشه دندان چیست؟

دندان‌ها شی کاملا سفت و سخت نیستند و از لایه‌های مختلفی تشکیل شده‌اند. سطح سخت بیرونی آن مینای دندان نام دارد. لایه درونی آن دنتین نامیده می‌شود و متخلخل می‌باشد، معمولا همانند یک بافت اسفنجی است. در مرکز هر دندان یک بافت نرم وجود دارد که به آن پالپ می‌گویند.

پالپ موجود در دندان شامل اعصاب و رگ‌های خونی است که به دندان‌ها اجازه رشد می‌دهد. پالپ پر از سلول‌هایی است که به آن‌ها ادونتوبلاست می‌گویند که موجب حفظ سلامتی دندان‌ها می‌گردند. اگر پالپ دندان از بین برود موجب ایجاد عفونت، تخریب و پوسیدگی دندان یا دیگر مشکلات دندانی خواهد شد. ریشه دندان موجب حفظ و مراقبت از آن خواهد شد.

عفونت ریشه دندان زیاد معمول نمی‌باشد. اما شانس کمی در ایجاد عفونت ریشه دندان وجود دارد حتی بعد از این که ریشه دندان بازسازی شده باشد.

بیشتر بخوانید: انواع پوسیدگی دندان و روش های تشخیص و درمان آن

علائم نشان دهنده ایجاد عفونت ریشه دندان

احساس درد اندکی بعد از درمان ریشه دندان امری رایج است. ممکن است که تا چند روز بعد از آن کمی احساس ناراحتی و درد داشته باشید. همچنین ممکن است که این درد تا یک هفته بعد به طول بیانجامد.

اگر بعد از یک هفته درد شدید احساس کردید حتما به دندان پزشک خود مراجعه کنید به ویژه اگر درد شما بدتر از زمانی است که هنوز به درمان ریشه دندان خود نپرداخته بودید.

گاهی اوقات ممکن است که عفونت در ریشه دندانی ایجاد شود که برای مدت طولانی اثری از درد در آن احساس نشده است. دندانی که ریشه آن مورد درمان قرار گرفته است ممکن است که به طور کامل بهبود پیدا نکرده باشد و حتی برای ماه‌ها یا حتی سال‌ها بعد از درمان باز هم دردناک باشد.

علائمی که نشان می‌دهند باید به پزشک مراجعه کنید

در اینجا به چند علائمی که نشان می‌دهند ریشه دندان شما دچار عفونت شده است و باید به پزشک مراجعه کنید اشاره خواهیم کرد:

درد و ناراحتی

احساس درد از محدوده خفیف تا بسیار شدید متغیر است به ویژه زمانی که قصد غذا خوردن دارید و یا دندان‌ها را بر روی هم فشار می‌دهید یا زمانی که دندان در معرض دمای بسیار بالا قرار می‌گیرد.

ایجاد ترشحات

این ترشحات دندانی سبز، زرد یا فاقد رنگ خواهند بود.

بافت لثه متورم، گرم و قرمز خواهد شد

بافت‌های نزدیک دندان به ویژه قسمتی از لثه که دندان در آن قرار دارد دچار تورم خواهد شد و حتی این تورم ممکن است که صورت یا حتی گردن را تحت تاثیر قرار دهد.

درد و ناراحتی در بافت  متورم لثه

ایجاد درد در بافت متورم لثه به ویژه زمانی که دندان را کمی فشار می‌دهید.

احساس طعم بد در دهان یا بوی بد دهان

عفونت دهانی موجب ایجاد بو یا طعم بد دهان خواهد شد.

آیا عفونت ایجاد شده در ریشه دندان به لثه یا دیگر دندان‌ها سرایت خواهد کرد؟

همانند دیگر عفونت‌ها، عفونت ایجاد شده در ریشه دندان می‌تواند به بافت‌های اطراف نیز سرایت کند از جمله دندان‌های دیگر، لثه، بافت‌ چانه و صورت. عفونت از بین نخواهد رفت تا زمانی ‌که به طور کامل درمان شود. هر چه دیرتر نسبت به درمان اقدام شود میزان پراکندگی عفونت در سایر قسمت‌ها بیشتر خواهد شد.

میزان سرایت عفونت به دیگر قسمت‌ها به این که چه مدت بعد از شناسایی علائم و نشانه‌ها نسبت به درمان اقدام شده است بستگی خواهد داشت. اگر چند ساعت یا چند روز بعد از مشاهده علائم عفونت به دنبال درمان باشید، میزان عفونت منتشر شده در دیگر نقاط به حداقل خواهد رسید.

عفونت ریشه دندانی که نسبت به درمان آن اقدام نشده باشد به راحتی به دیگر دندان‌ها سرایت خواهد کرد. در بیشتر موارد، عفونت به فک، صورت و حتی جریان خون وارد خواهد شد و آن‌ها را درگیر خود خواهد کرد.

عوامل ایجاد کننده عفونت ریشه دندان

دلایل بسیاری وجود دارند که موجب عفونت در ریشه دندان می‌شود از جمله:

• شکل کانال ریشه دندان می‌تواند پیچیده باشد در نتیجه عفونت ایجاد شده ممکن است که در اولین معاینه‌ قابل تشخیص نباشد.
• ممکن است که کانال دندان باریک یا انحنا دار باشد که این اتفاق موجب می‌شود به خوبی قابل تمیز کردن نباشد در نتیجه در ریشه دندان به دلیل آلودگی عفونت ایجاد خواهد شد.
• دندان ممکن است دارای کانال‌های اضافی باشد که این کانال‌های اضافی به مکانی برای تجمع باکتری‌ها و در نتیجه ایجاد عفونت تبدیل خواهند شد.
• اگر ترمیم یا درمان تاج دندان با تاخیر انجام شود، باکتری‌ها این فرصت را پیدا خواهند کرد به درون دندان وارد شوند.
• دندان ممکن است که مدت کوتاهی بعد از دوره درمان دچار حفره، ترک یا شکستگی شود که این خود موجب ایجاد عفونت ریشه دندان خواهد شد.

بیشتر بخوانید: نحوه درمان ریشه دندان یا روت کانال تراپی

عفونت ریشه دندان چگونه درمان خواهد شد؟

برای درمان عفونت کانال ریشه دندان، درمان دوباره کانال ریشه ممکن است به سلامت و بهبودی دندان شانس دوباره بدهد. این نوع درمان مشابه کانال اولیه ریشه دندان می‌باشد. برای درمان دوباره کانال ریشه دندان، دندانپزشک مراحل زیر را دنبال خواهد کرد:

به دنبال بافت عفونی یا بافت مرده اطراف ریشه خواهد بود که این کار را به کمک اشعه ایکس انجام خواهد داد.

با استفاده از بی‌حسی موضعی ناحیه اطراف دندان را بی‌حس خواهد کرد.

یک محافظ دندان اطراف آن قرار خواهد داد تا لثه و دندان به خوبی محافظت کند.

از دریل دهانی استفاده خواهد کرد تا از قسمت پر شده دندان و مینا عبور کنند و به پالپ و ناحیه کانال ریشه دندان برسند.

ناحیه‌ای که دارای بافت عفونی یا مرده است را تمیز خواهد کرد و هرگونه پر یا ماده‌ای که قبلا در ریشه دندان قرار داده‌اند را خارج خواهد کرد.

ناحیه مورد نظر را خشک خواهد کرد و سپس به کمک مواد تازه و جدید آن فضا را دوباره پر خواهد کرد این مواد از پلیمر‌هایی با پایه لاتکس ساخته شده‌اند .

از مواد پر کننده مانند کامپوزیت برای محافظت از دندان و مقابله با مشکل عفونت استفاده خواهد شد.

اگر نیاز باشد لایه بیرونی دندان و مینای آن را با یک تاج جایگزین خواهند کرد تا از دندان در مقابل عفونت‌های آینده محافظت کنند.

توصیه‌هایی برای جلوگیری از عفونت کانال ریشه دندان

اقدامات متفاوتی وجود دارد که با انجام آن‌ها می‌توانید از ایجاد عفونت کانال ریشه دندان جلوگیری کنید، از جمله‌ کارهایی که بعد از درمان باید انجام دهید تا دوباره مشکلی شما را تهدید نکند می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

مسواک و نخ دندان

روزانه حداقل دو بار مسواک بزنید و نخ دندان بکشید.

از دهان‌شویه ضد عفونی کننده استفاده کنید

برای چند روز اول بعد از درمان ریشه دندان از دهان‌شویه ضد عفونی کننده استفاده کنید تا باکتری‌های مضر را از بین ببرد.

از داروهای بدون نسخه استفاده کنید

داروهای بدون نسخه از جمله ایبوپروفن برای از بین بردن درد بعد از درمان گزینه خوبی است.

به پزشک مراجعه کنید

در اسرع وقت برای ترمیم نهایی و دائمی دندان خود به پزشک مراجعه کنید او با قرار دادن یک عاج بر روی دندان، از آن در برابر باکتری‌ها محافظت خواهد کرد.

دندان‌های خود را حداقل برای دو بار در سال تمیز کنید

حداقل دو بار در در سال به دندانپزشک مراجعه کنید تا دندان‌هایتان را تمیز کند با این کار از تحلیل و پوسیدگی یا عفونت دندان‌ها جلوگیری خواهید کرد.

هر گاه که نشانه‌ای در دندان خود مشاهده کردید که توجه شما را به خود جلب کرد حتما به پزشک مراجعه کنید.

کانال ریشه هرگز موجب سرطان نخواهد شد

تا کنون هیچ ارتباطی بین کانال ریشه و سرطان یافت نشده است. انجمن دندانپزشکی آمریکا و انجمن تحقیقات دندانی امریکا به صورت دسته جمعی بیانه‌ای را صادر کردند که هیچ ارتباطی بین کانال ریشه و ایجاد سرطان وجود ندارد و آن را تکذیب کردند و ادعای دورغین ممکن است به افرادی که در پی جلوگیری از کانال ریشه می‌باشند آسیب وارد کند.

حرف آخر

عفونت کانال ریشه دندان به ندرت اتفاق خواهد افتاد اما امکان پذیر می‌باشد. به محض مشاهده اولین علائم عفونت ریشه دندان سریع به درمان آن بپردازید. اگر شک دارید که ریشه دندان‌تان به عفونت مبتلا شده است به پزشک مراجعه کنید تا در صورت امکان درمان را سریع‌تر آغاز کنید.