در سالهای اخیر، رژیم های گیاهی طرفداران زیادی پیدا کرده و از محبوبیت فراوانی برخوردار هستند. انواع مختلفی از رژیم های غذایی گیاهی وجود دارند. افراد ممکن است به دلایل مختلف از جمله سلامتی، اخلاقی، محیط زیستی و یا دین از آنها پیروی کنند. رژیم های غذایی وگان، کمی جدیدتر و جدی تر از رژیم های غذایی گیاه خواری هستند. اما این رژیم طرفداران فراوانی پیدا کرده است. در این مطلب به شباهت ها و تفاوت های بین این دو رژیم پرداخته می شود. همچنین چگونگی تاثیر آنها بر سلامتی مورد بحث قرار گرفته است.
رژیم غذایی گیاهی چیست؟
طبق گزارش های انجمن گیاه خواران، گیاه خوار فردی است که هیچ نوع گوشت، مرغ، ماهی، صدف یا محصولات فرعی حیوانات را مصرف نمی کند. رژیم های غذایی گیاهی، حاوی مقادیر مختلف میوه، سبزیجات، غلات، حبوبات، آجیل و دانه ها هستند. علاوه بر این، قرار دادن لبنیات و تخم مرغ در رژیم غذایی، به نوع آن رژیم بستگی دارد. متداول ترین رژیم های گیاه خواری عبارتند از:
گیاهخواران لاکتو-اوو: در این رژیم گیاه خواری، معمولاً افراد از مصرف گوشت تمام حیوانات پرهیز می کنند. اما لبنیات و تخم مرغ در رژیم آنها گنجانده شده است.
گیاه خواران لاکتو: در این نوع رژیم گیاه خواری، گیاه خواران از گوشت حیوانات و تخم مرغ پرهیز می کنند. اما آنها لبنیات را مصرف می کنند.
گیاه خواران اوو: گیاه خواران اوو افرادی هستند که از خوردن تمام محصولات حیوانی به جز تخم مرغ پرهیز می کنند.
وگان ها: گیاه خواران اوو از مصرف گوشت تمام حیوانات، همچنین محصولات حیوانی پرهیز می کنند.
بیشتر بدانید: چگونه رژیم غذایی مایعات کامل بگیریم؟
رژیم غذایی وگان چیست؟
رژیم غذایی وگان را می توان جدی ترین شکل گیاه خواری دانست. وگان بودن در حال حاضر توسط انجمن وگان، به عنوان روشی برای زندگی تعریف شده است. در این روش، تلاش میشود تا حد امکان، همه ی اشکال استثمار حیوانات و ظلم بر آنان را از بین ببرد. این شامل استفاده از گوشت حیوانات و یا محصولات آنها به عنوان منبع غذایی و هر گونه هدف دیگری می باشد. بنابراین، رژیم غذایی وگان، نه تنها گوشت حیوانات را تحریم می کنند، بلکه لبنیات، تخم مرغ و محصولات تهیه شده از حیوانات را نیز نفی می کند. این مواد شامل: ژلاتین، عسل، کارمین، پپسین، صدف، آلبومین، آب پنیر، کازئین و برخی از اشکال ویتامین D3 است.
گیاه خواران و وگان ها، اغلب به دلایل مشابهی از خوردن محصولات حیوانی خودداری می کنند. بزرگترین تفاوت آنها در درجه ی مصرف محصولات حیوانی است. به عنوان مثال، هر دو گیاه خواران و وگان ها ممکن است به دلایل سلامتی یا زیست محیطی از مصرف گوشت خودداری کنند. با این حال، وگان ها همچنین از تمام فراورده های جانبی حیوانات نیز اجتناب می کنند. زیرا آنها معتقدند، این بیشترین تاثیر را بر سلامتی و محیط زیست آنها دارد.
از نظر اخلاقی، گیاه خواران مخالف کشتن حیوانات برای غذا هستند. اما مصرف محصولات جانبی حیوانات مانند شیر و تخم مرغ را تا زمانی که به حیوانات آسیب نرساند، قابل قبول می دانند. از طرف دیگر، وگان ها بر این باورند که حیوانات و محصولات آنها نباید برای مصارف انسانی مورد استفاده قرار گیرد. بنابراین، آنها در پی حذف تمام فراورده های جانبی حیوانی هستند. به همین دلیل، وگان ها سعی می کنند که از محصولات جانبی حیوانی مانند لبنیات و تخم مرغ نیز پرهیز کنند.
بیشتر بدانید: کاهش وزن با استفاده از رژیم غذایی چغندر
ملاحظات تغذیه ای برای دنبال کنندگان رژیم های گیاه خواری و وگان
تحقیقات نشان می دهند که رژیم های گیاه خواری و وگان، از لحاظ چربی اشباع و کلسترول در سطح پایینی قرار دارند. اما این رژیم های غذایی سرشار از مقادیر فراوان ویتامین، مواد معدنی، فیبر و ترکیبات گیاهی سالم هستند. هر دوی این رژیم ها، حاوی مقادیر زیادی مواد غذاهای مغذی می باشند. این غذاها ممکن است شامل: میوه، سبزیجات، غلات سبوس دار، آجیل، دانه ها و محصولات سویا باشد. از طرف دیگر، رژیم های غذایی گیاهی و وگان، منجر به کمبود برخی از مواد مغزی به ویژه آهن، کلسیم، روی و ویتامین D می شوند.
کدام یک از دو رژیم غذایی گیاهی و وگان، سالم تر است؟
طبق تحقیقات انجام شده، هر دو رژیم غذایی گیاه خواری و وگان، برای تمام مراحل زندگی، تا زمانی که به خوبی برنامه ریزی شده باشند، مناسب هستند. مصرف ناکافی از مواد مغذی، اسیدهای چرب امگا 3، ویتامین های D و B12 می توانند بر جنبه های مختلف سلامتی از جمله سلامت روحی و جسمی تاثیر منفی بگذارند. گیاه خواران و وگان ها، ممکن است میزان کمتری از این مواد مغذی را دریافت کنند.
با این وجود، گیاه خواران و وگان ها باید توجه ویژه ای به استراتژی های تغذیه ای برای افزایش جذب مواد مغذی از غذاهای گیاهی داشته باشند. همچنین ممکن است مصرف مواد غذایی و مکمل های غنی شده، برای منابعی مانند آهن، کلسیوم، امگا 3 و ویتامین های D و B12 ضروری باشند. مطالعات نشان می دهند که ممکن است خطر ابتلا به دیابت نوع 2، بیماری های قلبی و انواع مختلف سرطان در رژیم غذایی وگان، نسبت به گیاه خواران، کمی کمتر باشد. علاوه بر این، وگان ها از شاخص توده بدنی پایین تری نسبت به گیاه خواران برخوردار هستند. همچنین به نظر می رسد، افزایش وزن در وگان ها با بالا رفتن سن، کمتر باشد. در حالت کلی به طور دقیق نمی توان گفت کدام جنبه از رژیم غذایی وگان این تغییرات را ایجاد می کند.
بیشتر بدانید: چگونه رژیم غذایی، ورزش و کنترل وزن می تواند یک دهه به عمر اضافه کند؟