آیا خیلی در معرض نور خورشید قرار می گیرید؟ اگر جواب بله است احتمال این که دچار سرطان پوست شوید خیلی بالاست. اما نترسید. در این مقاله به سرطان پوست، دلایل بروز آن، علائم، درمان و پیشگیری از آن خواهیم پرداخت.
سرطان پوست از رایج ترین انواع سرطان در ایالات متحده آمریکاست. این سرطان شامل رشد غیر طبیعی سلول های پوست است. در حالی که سلول های سالم طبق یک ترتیب منظم رشد می کنند و تقسیم می شوند، سلول های سرطانی با یک وضعیت شتابزده و بدون نظم رشد می کنند و تقسیم می شوند. در نتیجه، رشد سریع سبب تشکیل توموری می شود که یا سرطانی است یا غیر سرطانی. دو دلیل بروز سرطان پوست، اشعه های مضر فرابنفش (UV) نور خورشید و استفاده از دستگاه ها و تجهیزات برنزه کننده UV است. خوشبختانه اگر سرطان پوست زود تشخیص داده شود، متخصص پوست می تواند آن را بدون هیچ زخمی یا با ایجاد زخم های جزئی درمان می کند. به علاوه تشخیص زود هنگام به برداشتن کامل آن کمک می کند. گاهی پزشک در مرحله پیش از سرطان، قبل از این که این اختلال تبدیل به سرطان پوست شود، رشد و پیشرفت بیماری را کنترل می کند.
انواع سرطان پوست و علائم آن ها
سرطان پوست انواع مختلفی دارد. به همین علت است که دلایل، علائم و حتی درمان با توجه به نوع بیماری پوست متفاوت است. متن زیر را بخوانید تا بدانید احتمال بروز کدام یک روی پوست شما بیشتر است و این که بتوانید از وقوع آن پیشگیری کنید.
بیشتر بدانید: هر آنچه باید در مورد سرطان پوست بدانید + نحوه تشخیص سرطان پوست
سرطان سلول پایه ای یا کارسینوم سلول بازال (BCC):
این نوع سرطان پوست در سلول های پایه ای پوست در اپیدرم یا لایه بیرونی پوست رخ می دهد. این نوع سرطان، بیشتر روی قسمت هایی از پوست تاثیر می گذارد که معمولا در معرض نور خورشید قرار دارند همچون صورت، سر، گردن، گوش ها، پوست فرق سر. کارسینوم سلول بازال معمولا به علت قرار گرفتن طولانی مدت، شدید و متناوب در برابر اشعه UV نور خورشید رخ می دهد.
در بین تمام انواع سرطان پوست، این نوع سرطان رایج ترین نوع است و سالانه در ایالت متحده آمریکا ۴ میلیون نفر را تحت تاثیر قرار می دهد. از نظر جدی بودن، متخصصان اظهار
می کنند که اگر BCC زود تشخیص داده نشود و درمان نگردد پتانسیل این را دارد که تبدیل به اختلال خطرناکی شود. گاهی BCC می تواند در بدن منتشر شود؛ در چنین مواردی این اختلال می تواند مهلک باشد.
بیشتر بدانید: مهمترین علت سرطان پوست را بشناسید
کارسینوم سلول سنگفرشی (SCC):
کارسینوم سلول سنگفرشی در قسمت هایی که خیلی در معرض نور خورشید قرار دارند رایج است. این قسمت ها شامل گوش ها، پوست فرق سر، گردن، دست ها و صورت است. در این قسمت ها به علت قرار گرفتن در معرض نور خورشید، پوست علائم آسیب را از خود نشان می دهد. این علائم شامل چین و چروک و لکه های پیری هستند. دلیل اصلی بروز SCC قرار گرفتن طولانی مدت در معرض اشعه فرابنفشی است که ناشی از حمام آفتاب یا قرار گرفتن زیاد از حد در برابر نور خورشید است. بعد از BCC، کارسینوم سلول سنگفرشی رایج ترین نوع سرطان پوست است که سالانه ۱ میلیون نفر را در ایالات متحده آمریکا تحت تاثیر قرار می دهد. اگر SCC زود تشخیص داده نشود و درمان نگردد، احتمال دارد که سریع رشد کند و منتشر شود. در حقیقت هم اکنون در ایالات متحده آمریکا، حدود ۱۵,۰۰۰ مرگ و میر ناشی از SCC ثبت شده است.
ملانوما:
ملانوما نوعی از سرطان پوست است که در ملانوسیت ها شکل می گیرد. ملانوسیت ها سلول های پوستی هستند که رنگدانه تولید می کنند و رنگ را به پوست می دهند. معمولا ملانوما شبیه خال گوشتی به نظر می رسد. این نوع سرطان پوست در هر قسمتی از بدن رخ می دهد، حتی در قسمت هایی که معمولا در معرض نور خورشید قرار ندارند. دلیل معمول بروز ملانوما در نتیجه قرار گرفتن شدید و مداوم در برابر نور خورشید است که سبب آفتاب سوختگی می شود. همچون دو نوع سرطان پوستی که در ابتدا به آن ها اشاره شد، خطر بروز ملانوما نیز با حمام آفتاب افزایش می یابد.
بیشتر بدانید: از بین بردن تومورهای ملانوما با این خوراکی
کارسینوم سلول مرکل (MCC):
این نوع سرطان پوست، خطرناک و در عین حال نادر است. کارسینوم سلول مرکل به شکل برآمدگی ها یا زخم های سفت و بدون درد در قسمت هایی که خیلی در معرض نور خورشید هستند رخ می دهد. نام دیگر MCC، پولیوما ویروس سلول مرکل است که از سلول های مرکل در اپیدرم آغاز می شود. MCC اغلب در قسمت هایی رخ می دهد که خیلی در معرض نور خورشید قرار دارند. افرادی که پوست نازکی دارند و بیش از ۵۰ سال هستند بیشتر در معرض MCC قرار دارند.
چه چیزی سبب سرطان پوست می شود و چه کسانی در خطر این بیماری قرار دارند؟
همان طور که پیش تر هم گفته شد، اشعه UV نور خورشید مضر است. این اشعه از دلایل اصلی سرطان پوست به شمار می رود. به علاوه، حمام آفتاب و قرار گرفتن طولانی مدت در برابر اشعه UV نیز می تواند خیلی خطرناک باشد. قرار گرفتن در معرض نور خورشید در طول زمستان به اندازه تابستان فرد را در معرض خطر می دهد. قرار گرفتن مکرر در معرض نور خورشید سبب ایجاد BCC و SCC می شود. در حالی که گاهی آفتاب سوختگی های شدید که پیش از ۱۸ سالگی رخ می دهند، می توانند بعدها سبب ملانوما شوند. سایر دلایل رایج برای بروز سرطان پوست شامل این مواردند:
- قرار گرفتن مکرر در معرض اشعه ایکس
- زخم ناشی از بیماری یا سوختگی
- قرار گرفتن در برابر مواد شیمیایی به علت شرایط شغلی
اگر چه هر کسی می تواند دچار سرطان پوست شود اما این افراد بیشتر در معرض خطرند:
- افرادی با کک و مک یا پوست نازکی که به راحتی می سوزد.
- افرادی با موی بلوند یا قرمز رنگ
- افرادی با چشمان روشن
- افرادی با پوست تیره
- کسانی که سابقه شخصی یا خانوادگی در سرطان پوست دارند
- کسانی که به علت شغل شان در محیط بیرون و در معرض نور خورشید هستند.
- آن هایی که در شهری با اقلیم آفتابی زندگی می کنند.
- آن هایی که سابقه آفتاب سوختگی جدی دارند.
- افرادی که خال های پوستی زیادی با شکل های غیر طبیعی دارند.
چگونه می توان سرطان پوست را کنترل و درمان کرد؟
درمان سرطان پوست به شکل بیماری و وسعت آن بستگی دارد. علاوه بر این، درمان به نوع سرطان پوست، محل آن روی بدن، اندازه و ترجیح بیمار بستگی دارد. برای BCC و SCC برخی از انواع درمان های ممکن شامل این مواردند:
- ۱_ ایجاد برش و جراحی
- ۲_ کرایوسرجری
- ۳_ دارو
- ۴_ درمان با پرتو
- ۵_ شیمی درمانی
- ۶_ کورتاژ و الکترودسیکاسیون
برای ملانوما، درمان های موجود شامل این مواردند:
- ۱_ جراحی با برش وسیع
- ۲_ پرتو درمانی
- ۳_ دارو
- ۴_ درمان با ابزار مخصوص غدد لنفاوی سنتینل و تمام روش های جدیدی که در زمینه بالینی برای درمان سرطان پوست طراحی شده اند.
چگونه می توان از سرطان پوست پیشگیری کرد
هیچ کسی و هیچ چیزی نمی تواند کاملا با آسیب نور خورشید مقابله کند. اما گاهی پوست می تواند به خودی خود آسیب را ترمیم کند. این را بدانید که هیچ وقت برای شروع محافظت از پوست دیر نیست. پوست معمولا با بالا رفتن سن تغییر می کند. برای مثال در کسی که کمتر تعریق می کند، پوست به زمان بیشتری برای ترمیم احتیاج دارد. اما فرد می تواند با محافظت از پوست، یک سری تغییرات را به تاخیر بیندازد. در زیر به نکاتی اشاره می کنیم که با رعایت آن ها می توانید پوست خود را سالم نگه دارید و دچار سرطان پوست نشوید:
- ۱_ سیگار کشیدن را متوقف کنید. افرادی که سیگار می کشند در مقایسه با افراد غیر سیگاری که از نظر سن و سابقه قرار گرفتن در برابر نور خورشید در سطح یکسانی با آن ها قرار دارند، چین و چروک بیشتری دارند.
- ۲_ از کرم های ضد آفتاب با SPF 30 به بالا روی پوست استفاده کنید. این کرم ها را ۳۰ دقیقه قبل از قرار گرفتن در معرض نور خورشید روی پوست استعمال کنید. در مواردی که خیلی عرق می کنید، باید مجددا از کرم ضد آفتاب استفاده کنید.
- ۳_ از لنزهای تماسی و محصولات زیبایی ای استفاده کنید که در برابر اشعه UV از شما محافظت می کنند.
- ۴_ از عینک آفتابی ای استفاده کنید که از چشم ها در مقابل اشعه UV محافظت می کند.
- ۵_ تا حد ممکن در ساعاتی که اشعه UV در اوج خود قرار دارد (بین ۱۰ صبح تا ۳ بعد از ظهر) از قرار گرفتن مستقیم در برابر نور خورشید بپرهیزید.
- ۶_ به طور مرتب آزمایش های مربوط به پوست را انجام دهید تا در صورت رشد سرطان و تغییرات جدید از وجود آن ها آگاه شوید.
- ۷_ با استفاده از دستگاه رطوبت ساز در اتاق یا هر جایی از خانه، پوست خشک را مرطوب نگه دارید. سعی کنید کمتر از صابون استفاده کنید.
- ۸_ عاداتی را در خانواده تثبیت کنید که به پیشگیری از سرطان پوست کمک می کنند. حدود ۸۰% از قرار گرفتن فرد در معرض نور خورشید در طول عمرش، پیش از ۱۸ سالگی رخ می دهد.
بیشتر بدانید: علائم هشدار دهنده ی سرطان پوست را بیشتر بشناسید!