آزمایش خون گنادوتروپین کوریونی انسانی، یا HCG میزان هورمون HCG در یک نمونه از خون شما را اندازه گیری می کند. هورمون HCG در دوران بارداری تولید می شود و از طریق آزمایش HCG قابل تشخیص است. لازم به ذکر است که تفاوت های مهمی بین آزمایش خون HCG و آزمایش ادرار HCG وجود دارد. نتیجه آزمایش ادرار می تواند تحت تاثیر عواملی مانند کمبود آب بدن و زمان آزمایش، قرار گیرد. در حالی که آزمایش خون HCG می تواند حتی در مواردی که سطح هورمون HCG بسیار پایین است، نتایج قطعی ارائه دهد.
هورمون گنادوتروپین کوریونی انسانی یا HCG چیست؟
در دوران بارداری، سلول های موجود در جفت در حال رشد، HCG تولید می کنند. جفت کیسه ای است که تخم را بعد از لقاح تغذیه می کند و به دیواره رحم می چسبد. هورمون HCG پس از گذشت 11 روز از لقاح و بارداری، از طریق آزمایش خون قابل تشخیص است. سطح HCG هر 48 تا 72 ساعت، به دو برابر افزایش می یابد. سطح این هورمون حدود 8 تا 11 هفته پس از لقاح به اوج خود می رسد. سطح HCG پس از این زمان، کاهش می یابد و به ثبات می رسد. در نتیجه این هورمون تا انتهای زمان بارداری، بدون تغییر و ثابت می ماند. آزمایش خون HCG برای تایید موارد زیر، تجویز می شود:
- بارداری را تایید می کند
- سن تقریبی جنین را تعیین می کند
- برای تشخیص حاملگی غیر طبیعی مانند حاملگی خارج از رحم
- برای تشخیص سقط جنین احتمالی
- غربالگری برای سندروم دان
بیشتر بدانید: مهم ترین سوالات در مورد آزمایش خون
آیا به جز بارداری و موارد مربوط به آن، کاربردهای دیگری دارد؟
BETA HCG یک نشانگر تومور به شمار می آید. این به این معنی است که HCG ماده ای است که توسط برخی از انواع تومورها دفع می شود. به همین دلیل، در برخی موارد، آزمایش خون HCG ممکن است برای ارزیابی و مدیریت انواع خاصی از سرطان ها موثر باشد. مواردی که می توانند باعث افزایش سطح HCG، بالاتر از حد معمول شوند، عبارتند از:
- سرطان رحم یا کوریوکارسینوما
- سرطان ریه
- سرطان پستان
- سرطان تخمدان
شرایط غیر سرطانی مانند سیروز، زخم ها و بیماری التهابی روده نیز ممکن است منجر به بالارفتن سطح HCG شوند.
اگر چه هورمون HCG ارتباط نزدیکی با زنان باردار دارد، اما این هورمون در مردان نیز می تواند وجود داشته باشد. آزمایش خون HCG ممکن است نشان دهنده سرطان بیضه در مردان باشد. اگر فردی متوجه وجود توده در یکی از بیضه های خود شود، یا در صورت مشکوک شدن پزشک به خطر ابتلا به سرطان بیضه، تست HCG برای تشخیص توصیه می شود. اگر تشخیص داده شود که هورمون HCG در خون فردی وجود دارد، برای تعیین علت نیاز به آزمایش های بیشتری است.
چه خطراتی با آزمایش خون HCG همراه است؟
معمولا پس از انجام آزمایش خون، در محلی که توسط سوزن نمونه گیری شده است، ممکن است مقدار کمی کبودی ظاهر شود. با اعمال فشار بر روی محل مورد نظر به مدت چند دقیقه پس از پایان نمونه گیری، کبودی به حداقل میزان خود می رسد. در موارد بسیار نادر، ممکن است خطراتی شامل موارد زیر، رخ دهد:
- خونریزی بیش از حد از محل نمونه گیری
- غش و بی هوشی
- گیجی
- هماتوم که در هنگام جمع شدن خون در زیر پوست شما اتفاق می افتد
- عفونت در محل نمونه گیری
- رگهای متورم شده
بیشتر بدانید: با این آزمایش خون ۸ نوع سرطان را تشخیص دهید.
آیا نتیجه این آزمایش همیشه دقیق و صحیح است؟
ممکن است که هم نتایج منفی کاذب و هم نتایج مثبت کاذب برای بارداری به همراه آورد. مصرف برخی از داروهای خاص از جمله داروهای حاوی HCG، می توانند در نتایج این آزمایش اختلال ایجاد کند. این داروها، شامل داروهای باروری می باشند. نتایج آزمایش همچنین ممکن است تحت تأثیر وجود تومورهای سلول میکروبی قرار گیرد. تومورهای سلول میکروبی ممکن است خوش خیم و یا سرطانی باشند. این تومورها معمولاً در اندام تولید مثل مشاهده می شوند و در سلول های مشابه تخمک یا اسپرم رشد می کنند. بالا بودن سطح هورمون HCG در صورت عدم بارداری، ممکن است نشانگر وجود سرطان باشد. نتایج منفی و مثبت کاذب این آزمایش شامل موارد زیر هستند:
بیشتر بدانید: خواندن آزمایش خون بارداری در سه سوت!
نتایج منفی کاذب آزمایش HCG
اگر نتیجه تست HCG منفی باشد، این بدان معنی است که شما باردار نیستید. اما اگر آزمایش پیش از 11 روز اول قبل از لقاح و پیش از آن که بدن شما زمان کافی برای تولید HCG داشته باشید، انجام شود، ممکن است یک نتیجه منفی کاذب دریافت کنید. از آن جا که سطح HCG در اوایل بارداری خیلی سریع تغییر می کند، این آزمایش باید در طی 48 تا 72 ساعت تکرار شود. این به این دلیل است که میزان تغییر هورمون مشاهده شود.
نتایج مثبت کاذب
از طرف دیگر HCG می تواند در برخی شرایط مانند عدم بارداری، مثبت باشد. این سبب دریافت یک نتیجه مثبت کاذب می شود. اگر نتیجه آزمایش غلط، مثبت باشد، آزمایش نشان می دهد که شما باردار هستید. این در حالی است که در واقع شما باردار نیستید. همچنین اگر بدن شما انواع خاصی از آنتی بادی هایی که دارای قطعات مولکول HCG هستند را دارا باشد، نتیجه مثبت کاذب حاصل می شود.
بیشتر بدانید: شش موردی که دکتر درباره آزمایش خون به شما نمی گوید