سندرم پاهای بی قرار RLS شرایطی است که باعث تحریک غیرقابل کنترل برای حرکت پاها می شود. این اتفاق همراه با احساس ناخوشایندی، در پا ها همراه است. سندرم پاهای بی قرار به طور معمول در ساعاتی از روز مانند عصر یا شب، هنگام نشستن یا دراز کشیدن اتفاق می افتد. سندرم پاهای بی قرار به بیماری ویلیس اکبوم Willis-Ekbom نیز معروف است. این بیماری در هر سنی ممکن است رخ دهد و به طور کلی با افزایش سن بدتر می شود. این بیماری موجب بی خوابی می شود به همین دلیل یکی از بیماری های اختلال خواب به شمار می رود. مراحل ساده مراقبت از خود و تغییر سبک زندگی ممکن است به تسکین علائم کمک کند. همچنین برخی از داروها به مبتلایان این بیماری کمک می کند.
بیشتر بدانید: خاصیت فوق العاده سرکه برای سلامت پاها
نشانه ها و علائم سندرم پاهای بی قرار
علائم اصلی ترغیب به حرکت پاها است. مشخصات مشترک RLS شامل موارد زیر است:
حسی که بعد از استراحت شروع می شود. این احساس معمولاً بعد از اینکه دراز کشیدید یا برای مدت طولانی نشستید مانند اتومبیل، هواپیما یا سینما ایجاد می شود.
نیاز به حرکت کردن احساس می شود. احساس RLS با ایجاد حرکت، کاهش می یابد. حرکات لازم برای کاهش این علائم می تواند شامل: حرکات کششی، تکان دادن پاها، قدم زدن یا راه رفتن باشد.در شب علائم این بیماری بیشتر دیده می شود و در واقع می توان گفت در شب علائم به شکلی بدتر خود را نشان می دهند.
احساس پیچ خوردگی ساق پا در شب: RLS ممکن است با بیماری شایع دیگری به نام حرکت تناوبی اندام ها در خواب همراه باشد که این اتفاق باعث می شود پاهای شما دچار پیچ خوردگی شود. این امر بیشتر اوقات در خواب رخ می دهد. افراد معمولاً علائم RLS را به عنوان احساسات غیر طبیعی و ناخوشایند در پاها توصیف می کنند. این علائم معمولا در هر دو طرف بدن قابل مشاهده می باشد. کمتر دیده شده است که این علائم بروی بازوها نیز دیده شود. علائم احساس شده در پا به وسیله بیماری RLSبه شرح زیر است:
- تیر کشیدن
- سوزش
- دمر خوابیدن
- حالتی شبیه شوک های الکتریکی
- خارش پوست
- تقلا کردن
- مورمور شدن
توضیح حالت دقیق این بیماری کمی دشوار است. افراد مبتلا به RLS معمولا این بیماری را به عنوان گرفتگی عضلانی یا بی حسی توصیف نمی کنند. اما در عین حال تمایل خود را برای به حرکت در آوردن پاهایشان ابراز می کنند. در بعضی از زمان ها علائم برای دوره ای از زمان ناپدید و سپس باز می گردند.
زمان مناسب مراجعه به پزشک
برخی از افراد مبتلا به این بیماری به دنبال مراقبت های پزشکی نیستند در واقع این دسته از افراد این بیماری را جدی نمی گیرند. اما RLS خواب شما را مختل می کند و باعث ایجاد خواب آلودگی در طول روز می شود، به همین دلیل کیفیت زندگی شما را تحت تاثیر قرار می دهد. اگر نشانه های بیماری RLS را در خود مشاهده می کنید، به پزشک مراجعه کنید.
بیشتر بدانید: بهترین روش های مراقبت از پاها
دلایل مبتلا شدن به سندرم پاهای بی قرار
در بیشتر مواقع دلیل مشخصی برای مبتلا شدن به این بیماری وجود ندارد. محققان گمان می کنند این بیماری ممکن است به دلیل عدم تعادل دوپامین شیمیایی در مغز ایجاد شود. دوپامین پیام هایی را برای کنترل حرکت ماهیچه ها به تمام بدن ارسال می کند.
وراثت
در گاهی از زمان ها RLS (سندرم پاهای بی قرار) به وسیله وراثت به افراد منتقل می شود، به خصوص زمانی که فردی در قبل از 40 سالگی به این بیماری مبتلا شده باشد. محققان محل هایی روی کروموزم که ممکن است ژن های RLS قرار گرفته باشد را کشف کرده اند.
بارداری
بارداری یا تغییرات هورمونی علائم RLS را نشان دهد یا RLS در بیمارانی که به آن مبتلا هستند را افزایش دهد. برخی از خانم ها برای اولین بار در دوران بارداری ( سه ماهه آخر بارداری) مبتلا به بیماری RLS می شوند. اما علائم آن ها پس از زایمان از بین می رود.
عوامل خطر زا
RLS می تواند در هر سنی حتی در دوران کودکی بروز کند. این اختلال با افزایش سن و در زنان شایعتر از مردان است. RLS معمولاً به یک مشکل اساسی پزشکی مربوط نمی شود. با این حال شرایط دیگری مانند موارد زیر ممکن است در این بیماری تاثیر گذار باشند:
نوروپاتی محیطی: گاهی اوقات آسیب هایی که به دست ها و پاها وارد می شود به دلیل بیماری های مزمنی مانند دیابت و اعتیاد شدید به الکل می باشد.
کمبود آهن: حتی اگر به کم خونی مبتلا نباشید، فقر آهن می تواند باعث بدتر شدن RLS شود. اگر سابقه خونریزی از معده یا روده دارید، دوره های شدید قاعدگی را تجربه کرده اید و یا مکرراً خون اهدا می کنید، ممکن است دچار کمبود آهن باشید.
نارسایی کلیه: اگر نارسایی کلیه دارید، ممکن است فقر آهن نیز داشته باشید که اغلب با کم خونی همراه می باشد. هنگامی که کلیه ها به درستی کار نکنند، ذخایر آهن در خون شما کاهش می یابد. این تغییرات ممکن است باعث بدتر شدن RLS شود.
بیشتر بدانید: کاهش درد های مزمن در خانه
عوارض سندرم پاهای بی قرار
اگرچه RLS منجر به شرایط جدی در بیمار نمی شود اما علائم ایجاد شده می تواند آزار دهنده باشد. بسیاری از افراد مبتلا به RLS به سختی به خواب می روند و در داشتن خوابی مطلوب عاجز می باشند. این بیماری همچنین ممکن است برای فرد افسردگی به همراه داشته باشد. بی خوابی ممکن است به خواب آلودگی بیش از حد در روز نیز منجر شود اما سندرم پاهای بی قرار RLS حتی در چرت زدن هم می تواند اختلال ایجاد کند.
تشخیص این بیماری
پزشک تاریخچه پزشکی شما را بررسی می کند و از علائم شما گزارشی کامل تهیه می کند. تشخیص RLS( سندرم پاهای بی قرار) بر اساس معیارهای زیر است:
تمایل بسیار شدیدی برای به حرکت درآوردن پاهای خود دارید که معمولا به دلیل احساسات ناراحت کننده ایجاد می شود.
علائم این بیماری در هنگام استراحت مانند نشستن یا دراز کشیدن شروع و بدتر می شود.
زمانی که شروع به راه رفتن می کنید یا حرکات کششی انجام می دهید، علائم شما تا حدی یا به طور موقت برطرف می شود.
در شب علائم این بیماری بیشتر می شود.
پزشک ممکن است معاینه های جسمی و عصبی انجام دهد. آزمایش خون، به ویژه برای تعیین فقر آهن داده می شود. همچنین در بعضی مواقع، پزشک ممکن است شما را به متخصص خواب ارجاع دهد. این عمل می تواند منجر به سپری کردن یک شب خوابیدن در کلینیک باشد تا پزشکان بتوانند خواب شما را به طور کامل مطالعه و بررسی کنند، تا مطمئن شوند که مبتلا به بیماری سندرم پاهای بی قرار( RLS) یا آپنه خواب هستید. با این حال در بیشتر مواقع تشخیص RLS نیازی به مطالعه خواب ندارد.
روش های درمانی سندرم پاهای بی قرار
در بعضی اوقات برطرف کردن کمبود آهن، علائم RLS را تا حد زیادی تسکین می دهد. کمبود آهن ممکن است به وسیله مکمل یا به صورت تزریقی در بدن برطرف شود. با این حال شما زمانی مجاز به مصرف مکمل های آهن می باشید که پزشک سطح آهن خون بدن شما را تعیین کرده باشد و نسبت به میزان فقر آهن در بدن شما، مکمل تجویز کند. همچنین تغییر در شیوه زندگی کردن نیز تا حدی زیادی می تواند این بیماری را درمان کند.
بیشتر بدانید: علل درد پا و روش های درمانی آن
داروهای مجاز به مصرف برای این بیماری
چندین دارو بدون نسخه که بیشتر آن ها برای درمان دیگر بیماری ها تهیه شده اند، برای کاهش علائم بیماری سندرم پاهای بی قرار می تواند موثر باشد. این داروها شامل موارد زیر است:
داروهایی که باعث افزایش سطح دوپامین در مغز می شوند. این داروها بر میزان سطح دوپامین( پیام رسان شیمیایی) در مغز شما تاثیر می گذارند. روپینیرول (Requip) ، روتیگوتین (Neupro ) و pramipexole (Mirapex) برای درمان RLS متوسط تا شدید توسط سازمان غذا و دارو تایید شده اند.
عوارض جانبی کوتاه مدت این داروها معمولاً خفیف می باشد و شامل حالت تهوع، خواب آلودگی و احساس خستگی در طول روز است.
شل کننده های عضلانی و داروهای خواب آور نیز می توانند برای این بیماری موثر باشند. این داروها به شما کمک می کنند که خواب شبانه بهتری داشته باشید، اما احساس در پاها را از بین نمی برد و ممکن است باعث ایجاد خواب آلودگی در طول روز شود. این داروها زمانی استفاده می شوند که دیگر داروها برای شما موثر واقع نشده باشد.
سبک زندگی و داروهای خانگی برای درمان سندرم پاهای بی قرار
ایجاد تغییرات ساده در شیوه زندگی می تواند به کاهش علائم RLS کمک کند:
حمام و ماساژ را امتحان کنید. حمام آب گرم و ماساژ دادن پاها در آب می تواند عضلات شما را آرام کند.
بسته های گرم یا سرد را اعمال کنید. استفاده از پک های گرما یا سرما یا استفاده متناوب از هر دو، ممکن است حس های موجود در اندام های شما را کاهش دهد.
داشتن خوابی منظم را در برنامه خود قرار دهید. خستگی تمایل به وخیم تر کردن علائم RLS دارد، بنابراین مهم است که خواب منظمی داشته باشید. در حالت ایده آل در یک محیط رام به رختخواب بروید و در یک زمان مشخص بلند شوید. حداقل هفت ساعت خواب شبانه داشته باشید.
ورزش را از یاد نبرید. ورزش منظم ممکن است علائم RLS را تسکین می دهد، اما زیاده روی در مصرف آن و یا ورزش کردن در اواخر روز می تواند علائم این بیماری را تشدید کند.
از مصرف کافئین خودداری کنید. در بعضی مواقع، قطع کردن کافئین می تواند به درمان پاهای بی قرار کمک کند. سعی کنید از مصرف محصولات حاوی کافئین دار از جمله شکلات، قهوه، چای و نوشابه تا چند هفته جلوگیری کنید تا تاثیر در روند بهبود خود را مشاهده کنید.
بیشتر بدانید: درد پشت و پاهای شما ناشی از این عوامل است!