مزوتلیوما نوعی سرطان است که علائم آن با برآمدگی های ریزی روی دیواره ریه یا شکم شروع می شوند. این سرطان معمولا 20 تا 50 سال بعد از قرار گرفتن در معرض آزبست خودش را نشان می دهد و زمانی که هنوز گسترش پیدا نکرده هیچ نوع علائمی ایجاد نمی کند. تا زمانی که تومورهای سرطانی روی اعصاب، اندام ها، استخوان ها و سایر قسمت های بدن فشار وارد نکنند علائمی مثل درد قفسه سینه، کاهش وزن و خستگی بروز نمی کند. معمولا این نشانه ها در مرحله 3 یا 4 مزوتلیوما ظاهر می شوند.
شایع ترین علائم مزوتلیوما
شایع ترین علائم این بیماری شامل تنگی نفس، تجمع مایعات و درد قفسه سینه است. نوعی مزوتلیوما به نام مزوتلیوما صفاقی نیز وجود دارد که با علائمی مثل نفخ، درد شکم، تغییرات روده، بی اشتهایی و کاهش وزن بی دلیل و غیر طبیعی همراه است.
از آنجایی که این بیماری به طور معمول فقط در مرحله پیشرفته علائمش را نشان می دهد، تشخیص مزوتلیوما در مرحله 1 و 2 و تنها بر اساس علائم کار سخت و دشواریست. با این حال در برخی موارد این سرطان با ایجاد میزان کافی از مایع جنب، بدون پیشرفته شدن باعث ایجاد تنگی نفس یا سرفه می شود و ممکن است در این مراحل تشخیص داده شود.
به طور کلی شایع ترین علائم بیماری مزوتلیوما شامل موارد زیر می شود:
- سرفه خشک یا خس خس سینه
- تنگی نفس
- مشکلات تنفسی
- درد شکم یا قفسه سینه
- تب یا تعریق شبانه
- پلورال افیوژن یا تجمع مایعات اطراف ریه ها
- خستگی
- ضعف عضلانی
این بیماری چطور تشخیص داده می شود؟
در صورت وجود بیماری، بیوپسی می تواند ابتلای شما به مزوتلیوما را تایید کند اما ممکن است پزشکان با بررسی علائم اولیه و به صورت تصادفی هم بیماری را تشخیص بدهند. ممکن است آزمایش اشعه ایکس یا آزمایش خون غیر طبیعی بودن چیزی در بدن را نشان بدهد اما از آنجایی که علائم مزوتلیوما شبیه بیماری های کم خطر است این آزمایشات شاخص های خوبی برای تشخیص این سرطان نیستند.
اطلاعات پزشک در مورد هر گونه تماس بیمار با آزبست و پس از آن انجام آزمایشات غربالگری سرطان می تواند به تشخیص زود هنگام سرطان مزوتلیوما منجر شود و به این ترتیب بیمار از شانس بیشتری برای دریافت درمان به موقع در جهت زنده ماندن برخوردار شود.
بیشتر بدانید: بیماری های قفسه سینه + انواع تومورها، تشخیص و ناهنجاری دیواره سینه
علائم رایج مزوتلیوما بر اساس انواع آن
برخی از انواع مزوتلیوما علائمی مشابه با هم دارند اما برخی علائم این سرطان به محل تومور بستگی دارد. به عنوان مثال، خستگی جزو علائم مشترک سرطان مزوتلیوما پلورال، صفاق و پریکارد محسوب می شود اما مزوتلیوما پریکارد تنها نوعی از این بیماری است که معمولا باعث تپش قلب و ورم مفاصل می شود.
علائم مزوتلیوما پلورال
- تنفس ضعیف یا ناملایم
- سرفه خشک یا خس خس سینه
- تجمع مایعات اطراف ریه ها
- هموپتیزی یا خلط خونی
- بدن درد و خستگی
- اختلالات مربوط به لخته شدن خون
- درد قفسه سینه
- تنگی نفس
- کاهش انبساط قفسه سینه (ناتوانی در نفس عمیق کشیدن)
در صورتی که به محض بروز این علائم بیمار به پزشک مراجعه و روند درمان را شروع کند از شانس بیشتری برای طول عمر بیشتر برخوردار است. وقتی علائم سریع و به موقع شناسایی می شوند می توان انتظار داشت که کیفیت زندگی بیمار و طول عمر او افزایش پیدا کند. به طور کلی، کنتر علائم به عنوان یک عنصر اساسی در درمان مزوتلیوما پلورال شناخته می شود. بسیاری از بیماران مبتلا به این نوع سرطان اظهار می کنند که به مرحله ای رسیده بودند که به قدری مشکلات تنفسی شان شدید شده بود که حتی نمی توانستند یک قدم بردارند. اما بعد از تخلیه مایعات ریه به سرعت این مشکل برطرف شد و احساس بهتری داشتند.
بیشتر بدانید: آگاهی در مورد حمله قلبی و علل درد قفسه سینه
صفاقی
- کاهش وزن
- نفخ شکم
- فتق ( بیرون زدگی بخشی از اعضای داخلی بدن از دیواره شکم)
- بی اشتهایی
- احساس پری
- تورم شکم
- خستگی
- آسیت یا تجمع مایعات در شکم
- انسداد روده
برای کوچک کردن و کند کردن رشد تومورهای مزوتلیوما صفاقی پزشک از داروهای شیمی درمانی مثل پمترکسد (pemetrexed)، سیس پلاتین (cisplatin)، کربوپلانتین (carboplatin) و جمسیتابین (gemcitabine) استفاده می کند. با کنترل علائم و شروع به موقع روند درمان می توان عمر بیمار را به میزان چشمگیری افزایش داد.
علائم مزوتلیوما پریکارد
- مشکلات تنفسی
- درد قفسه سینه
- تپش قلب، سوفل قلب، ورم مفاصل
- تب یا تعریق شبانه
- خستگی
این نوع سرطان مرتبط با آزبست در پوشش اطراف قلب که پریکارد نام دارد ایجاد می شود و یکی از نادرترین اشکال بیماری مزوتلیوما است. علائم این بیماری از ضخیم شدن پریکارد ناشی می شوند که پمپاژ قلب را سخت می کند.
مزوتلیوما بیضه
- هیدروسل (تجمع مایع در کیسه بیضه)
- تورم بیضه ها
- توده در کیسه بیضه
- درد بیضه
این نوع مزوتلیوما نادرترین نوع این سرطان است که شایع ترین علامت آن بروز توده در بیضه است. مزوتلیوما بیضه کمتر از یک درصد از کل موارد ابتلا به این بیماری را به خود اختصاص می دهد.
بیشتر بدانید: علائم سرطان ریه چیست؟ علت، روش های پیشگیری و درمان آن
علائم این بیماری در مراحل مختلف
بیمار مبتلا به مزوتلیوما از مرحله شروع بیماری یعنی مرحله 1 تا مرحله 4 علائم مختلفی را تجربه می کند. محل تومور و اندام هایی که تحت تاثیر تومور قرار می گیرند این علائم را تعیین می کنند. در مراحل اولیه مزوتلیوما بیمار علائم زیر را تجربه می کند:
- سرفه خشک یا خس خس سینه
- تنگی نفس
- مشکلات تنفسی
- درد قفسه سینه یا شکم
- پلورال افیوژن یا تجمع مایعات در ریه ها که منجر به تشدید درد و مشکلات تنفسی می شود
در مراحل پایانی مزوتلیوما علائم زیر بروز می کنند:
- افزایش و تداوم درد
- کم خونی و خستگی
- کاهش وزن
- بی اشتهایی
- عوارض تنفسی
- مشکل در بلع
- انسداد روده
مهمترین عاملی که باعث می شود بیمار در مرحله اول مزوتلیوما علائمی را احساس نکند کوچک بودن اندازه تومور است. معمولا مزوتلیوما تا رسیدن به مرحله 3 و 4 که روی قسمت های مختلف بدن فشار می آورند بزرگ نمی شوند. در این مراحل علائم زیر بروز می کنند:
- درد قفسه سینه به دلیل پیشرفت تومورها در دیواره سینه و اعصاب آن
- مشکلات تنفسی به دلیل انتشار کامل تومور در ریه ها
- پلورال افیوژن یا تجمع مایعات در ریه ها به دلیل گسترش تومور در پوشش داخلی قفسه سینه که مانع از تخلیه مایعات از ریه می شود.
چطور می توان با علائم مزوتلیوما مقابله کرد؟
علائم مزوتلیوما ناشی از خود سرطان است اما ممکن است مشابه با برخی عوارض جانبی درمان سرطان باشند. عوارض جانبی استفاده از روش های درمان سرطان معمولا چند روز تا چند هفته بعد از پایان درمان کاهش می یابند اما علائم مزوتلیوما با گذشت زمان پیشرفته تر می شوند. مدیریت علائم این بیماری برای افزایش کیفیت زندگی بیمار نقش بسیار مهمی دارد.
مراحل مدیریت علائم این بیماری
تغذیه: رژیم غذایی مناسب می تواند به حفظ قدرت و انرژی و بهبودی در حین و بعد از درمان کمک کند.
روش های درمانی جایگزین: استفاده از درمان های حمایتی و مکمل مثل طب سوزنی و درمان های مبتنی بر ذهن و بدن می تواند در مدیریت و کنترل درد، تهوع و اضطراب بیماران موثر باشد.
مراجعه به متخصص: مزوتلیوما یک بیماری نادر است و برای تشخیص به موقع و پیگیری روش های درمانی مناسب باید به متخصص مراجعه کرد.
سوند: استفاده از سوند به بیمار اجازه می دهد با راحتی بیشتر هر 2 تا 3 روز یکبار مثانه اش را تخلیه کند.
پرتو درمانی: این روش به تنهایی در درمان مزوتلیوما موثر نیست اما می تواند تومورها را کوچک کند و درد و فشار را تسکین بدهد.
ارتباط با پزشک: بیمار باید هر نوع تغییر در شدت یا نوع علائم را به پزشک اطلاع بدهد. این کار باعث می شود پزشک بتواند از روش یا روش های درمانی مناسبتر که باعث کاهش چشمگیر درد و ناراحتی می شوند استفاده کند.
مزوتلیوما بیماری چالش برانگیز و سختی محسوب می شود که درمان آن و بازگشت به زندگی عادی کار راحتی نیست. اما به خاطر داشته باشید فقط کسانی به پیروزی دست پیدا می کنند که فراز و نشیب ها و شکست های کوچک و بزرگ را تحمل کنند. اگر احساس می کنید به این بیماری مبتلا شده اید یا متوجه علائم آن در خودتان شده اید هر چه سریعتر به پزشک متخصص مراجعه کنید. تحقیقات انجام شده در سال 2019 نشان می دهند بیمارانی که در مراحل اولیه مزوتلیوما متوجه بیماری شان شده اند نیاز به جراحی های تهاجمی، شیمی درمانی و پرتو درمانی کمتری داشته اند و پس از تشخیص بیماری هم عمر طولانی تری داشته اند. متوسط میزان زنده ماندن در این گروه 35 ماه یا 3 بوده است.
بیشتر بدانید: چه عواملی موجب درد در قفسه سینه و سرگیجه می شود؟