آمفیزم زیر جلدی شرایطی است که در آن هوا در زیر پوست به دام می افتد. این بیماری در واقع به معنای هوا است، در حالی که این بیماری به مکانی که هوا در آن قرار دارد، گفته می شود. آمفیزم زیر جلدی ممکن است متفاوت تر از سایر انواع این بیماری که شامل بیماری ریه ها در اثر کشیدن سیگار است، باشد. این بیماری ممکن است بر اثر انجام اقدامات پزشکی، تصادف، آسیب و یا عفونت ایجاد شود. این بیماری به احتمال زیاد در نواحی قفسه سینه، گردن و صورت بروز می کند. زیرا این نواحی از بدنتان به ریه ها بسیار نزدیک هستند. اما این بیماری همچنین ممکن است در سایر قسمت های بدن و به دلایل مختلف ایجاد شود. احتمال ابتلا به آمفیزم زیر جلدی در مردان بیشتر از زنان است.
علائم بیماری آمفیزم زیر جلدی
طیف گسترده ای از علائم برای این بیماری وجود دارد. در موارد خفیف این بیماری، ممکن است شما به هیچ وجه علائمی را تجربه نکنید. در حالی که موارد شدیدتر می تواند منجر به ناراحتی و عوارض جدی شود. علائم این بیماری بسته به علت اصلی و محل ایجاد آن در بدنتان، متفاوت است. اما تقریباً همه مبتلایان به آمفیزم زیر جلدی موارد زیر را تجربه می کنند:
- ایجاد ورم در ناحیه آسیب دیده
- صدای شکستن یا ترک خوردن هنگام لمس ناحیه آسیب دیده
زمانی که سطح پوست در ناحیه آسیب دیده لمس می شود، ممکن است صدای شکستن یا ترک خوردگی مشخصی احساس شود. به این اتفاق کرپیتوس گفته می شود و می تواند به تشخیص بیماری کمک کند. به همین علت، گاهی اوقات به این بیماری، کرپیت یا کریتوس سینه نیز گفته می شود.
بر اساس شرایط، سایر علائم ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- گلو درد
- گردن درد
- تنفس دشوار
- مشکل در بلع یا صحبت کردن، تغییر صدا
- نفخ شکم
موارد شدید این بیماری می تواند منجر به آسیب مجاری هوایی، نارسایی قلب، ناتوانی در تنفس، آسیب قلبی عروقی یا پنوموتوراکس تنشی شود. همچنین سایر عوارض جدی ممکن است شامل فشار بر نای، نکروز پوستی و حتی پرفیوژن ضعیف به مغز باشد.
علل ایجاد بیماری آمفیزم زیر جلدی
پوست بدن از 3 لایه مختلف تشکیل شده است. بیرونی ترین لایه پوست اپیدرم نام دارد که در زیر آن لایه درم و سپس لایه زیر جلدی قرار گرفته است. این لایه بیشتر از چربی و بافت پیوندی تشکیل شده است. در بیماری آمفیزم زیر جلدی، هوا در داخل لایه زیر جلدی به دام می افتد. علل اساسی بسیاری از موارد ابتلا به بیماری آمفیزم زیر جلدی ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- آسیب به هر قسمت از بدن به ویژه در قسمت قفسه سینه، سینوس ها یا استخوان های صورت
- پنوموتوراکس
- عفونت با باکتری های نکروز کننده
- تروما جراحی
- در جراحی های لاپاراسکوپی به دلیل اینکه ناحیه شکم غالباً با دی اکسید کربن پر می شود، خطر ابتلا به آمفیزم زیر جلدی وجود دارد.
- باروتروما که در هنگام غواصی یا فعالیت های دیگر در غواصی ایجاد می شود و شخص را در معرض تغییر های شدید قرار می دهد.
- آسیب های تصادفی به نای در هنگام قرار دادن لوله تنفسی در قفسه سینه
- صدمات به مری
- وجود سوراخ ها در روده یا مری
در بیشتر موارد، این بیماری ناشی از علل شناخته شده می باشند و بروز این بیماری به دلیل وجود علل ناشناخته، به ندرت رخ می دهد. در این صورت، بیماری آمفیزم زیر پوستی به عنوان آمفیزم زیر پوستی خود به خودی نامیده می شود.
تشخیص این بیماری
در صورتی که علائم شما به ویژه وجود کرپیتوس و همچنین سابقه پزشکیتان، دکتر متخصص را به وجود این بیماری مشکوک کند، ممکن است ازمایش های تشخیصی زیر توصیه شوند:
- عکسبرداری اشعه ایکس
- اسکن توموگرافی کامپیوتری (سی تی اسکن). سی تی اسکن می تواند توده های هوایی را در لایه زیر جلدی مشخص کند.
- اگر تصور شود که آمفیزم زیر جلدی در نتیجه جراحت ناشی از لوله گذاری ایجاد شده است، لارنگوسکوپی یا برونکوسکوپی انجام می شود.
- سونوگرافی
وجود ورم به تنهایی نمی تواند منجر به تشخیص این بیماری شود. زیرا شرایط دیگری مانند واکنش های آلرژیک وجود دارند که با ورم همراه هستند. اما وجود کرپیتوس می تواند در تمایز و تشخیص این بیماری به پزشکان کمک کند.
درمان بیماری آمفیزم زیر جلدی
اگر علت اصلی ایجاد کننده بیماری آمفیزم زیر جلدی با موفقیت درمان شود، این بیماری معمولاً در طی ۱۰ روز و بدون عوارض جدی برطرف خواهد شد. هوای ناشی از آمفیزم زیر جلدی به تدریج جذب می شود. بنابراین، تعیین چگونگی وقوع بیماری و درمان آن بسیار ضروری است.
در هنگام بروز بیماری آمفیزم زیر جلدی، کنترل علائم و هرگونه ناراحتی ناشی از بیماری نیز از اهمیت بسزایی برخوردار است. در موارد جزئی آمفیزم زیر جلدی ممکن است بیمار احساس ناراحتی نکند. اما موارد شدیدتر آن می تواند باعث علائم آزاردهنده شود. احساس درد و ناراحتی ناشی از بیماری آمفیزم زیر جلدی ممکن است با اکسیژن درمانی، شکم بند ها یا داروهای ضد درد کنترل شود.
تجویز اکسیژن بسیار غلیظ اغلب به عنوان یک روش درمانی مورد استفاده قرار می گیرد. زیرا اکسیژن غلیظ به بدن کمک می کند تا هوای زیر جلدی را سریع تر جذب کند.
موارد شدید آمفیزم زیر جلدی ممکن است نیاز به درمان های جراحی داشته باشد. یکی دیگر از روش های متداول درمانی برای آمفیزم زیر جلدی، ایجاد دو برش مادون قرمز است. همچنین گاهی اوقات ممکن است برای تخلیه هوا لازم به قرار دادن لوله در قفسه سینه باشد. در برخی موارد نیز ممکن است برش های کوچکی در قسمت های دیگری از بدن ایجاد شود و یا از سوزن یا کاتر برای تخلیه هوای اضافی استفاده شود.
چشم انداز آمفیزم زیر جلدی
علیرغم عوارض بالقوه کشنده ای که ممکن است در اثر این بیماری ایجاد شود، این بیماری بسیار نادر است. در بیشتر موارد نیازی به معالجه نیست. زیرا بیماری می تواند به تنهایی و بدون نیاز به درمان برطرف شود.
سخن آخر
موارد خفیف این بیماری ممکن است آزار دهنده نباشد. اما در موارد دیگر، تورم صورت یا نکروز بافت می تواند باعث ایجاد تغییرات در ظاهر شما شود. این ممکن است نگران کننده باشد. اما به یاد داشته باشید که این تغییرات ظاهری با درمان های به موقع بهبود می یابند و کاملاً از بین می روند. برای درمان جنبه های مختلف بیماری آمفیزم زیر جلدی لازم است به پزشک مراجعه شود. همچنین پزشک ممکن است شما را به یک گروه پشتیبانی که می توانند به شما در مقابل و بهبود بیماری کمک کنند، ارجاع دهد.