ولوواژینیت، التهاب یا عفونت فرج و واژن است. در واقع ولوواژینیت یک نوع بیماری رایج است که ممکن است زنان و دختران را در هر سنی تحت تاثیر قرار دهد. این بیماری ممکن است به علل مختلفی ایجاد شود و نام های دیگری مانند ولویت یا واژینیت دارد. بر طبق گزارشات ارائه شده توسط مرکز کنترل و پیشگیری از بیماریها، بیماری ولوواژینیت باکتریایی تقریباً 30 درصد از زنان را تحت تاثیر قرار می دهد. این بیماری شایع ترین علت علائم واژینال در خانم ها است.
چه عواملی باعث ایجاد بیماری ولوواژینیت می شوند؟
محرک های بسیاری وجود دارند که می توانند باعث ایجاد عفونت در واژن و نواحی اطراف فرج شوند. اما متداول ترین و رایج ترین علت آن، رشد و تجمع باکتری ها است. علل شایع دیگر این بیماری عبارتند از:
- قارچ ها
- ویروس ها
- انگل ها
- فاکتورهای محیطی
- عفونتهای مقاربتی
- قرار گرفتن در معرض مواد تحریک کننده و آلرژن های شیمیایی
باکتری ها عامل بیماری ولوواژینیت
نوعی از باکتری های خواص وجود دارند که می توانند در واژنتان تکثیر شده و موجب بیماری ولوواژینیت شوند. گاردنارلا یک باکتری رایج موجود در واژن است که رشد بیش از حد آنها منجر به واژینوز باکتریایی می شود. واژینوز باکتریایی شایعترین نوع بیماری ولوواژینیت است. علاوه بر این، باکتری هایی مانند استرپتوکوک یا استافیلوکوک نیز در محیط واژن وجود دارند. اما این باکتری ها معمولاً منجر به عفونت نمی شوند. عفونت باکتریایی می تواند باعث ترشحات خاکستری-سفید با بوی ماهی شود.
قارچ ها
قارچ ها یکی از شایعترین علل ایجاد کننده بیماری ولوواژینیت کاندیدا آلبیکنس هستند. عفونت قارچی می تواند باعث خارش دستگاه تناسلی و ترشحات ضخیم و سفید رنگ واژن شود که بافتی پنیر مانند دارند. برخی از خانم ها پس از استفاده از آنتی بیوتیک ها ممکن است مبتلا به عفونت قارچی شوند. این به این دلیل است که آنتی بیوتیک ها می توانند باکتری های ضد قارچی را که به طور طبیعی در محیط واژن زندگی می کنند، از بین ببرند.
ویروس ها عامل بیماری ولوواژینیت
معمولاً ویروس هایی که می توانند باعث ایجاد ولوواژینیت شوند، از طریق جنسی و رابطه جنسی منتقل می شوند. این موارد شامل تبخال و ویروس پاپیلومای انسانی هستند.
انگل ها
مواردی مانند بیماری کرمک، زخم و شپش می توانند باعث التهاب اطراف فرج و واژن شوند.
فاکتورهای محیطی عامل بیماری ولوواژینیت
بهداشت ضعیف و استفاده از آلرژن ها نیز از جمله علل ابتلا به بیماری ولوواژینیت به شمار می روند. علاوه بر این، پوشیدن لباس های تنگ و چسپان نیز می تواند موجب مالش پوست، تحریک و ایجاد رطوبت در ناحیه واژن شود. پوست تحریک شده در برابر ولوواژینیت حساس تر از پوست سالم است. علاوه بر این، تحریک پوست می تواند روند بهبود بیماری را نیز به تاخیر اندازد.
عفونت های مقاربتی
عفونت های مقاربتی تریکوموناس واژینیت می تواند منجر به بیماری ولوواژینیت شود. این عفونت باعث ایجاد ناراحتی در دستگاه تناسلی، خارش و ترشحات ضخیم می شود. ترشحات ممکن است به رنگ زرد، سبز یا خاکستری باشند و اغلب بویی قوی ایجاد می کنند. کلامیدیا، سوزاک و تبخال نیز می توانند باعث بیماری واژینیت شوند.
مواد شیمیایی عامل بیماری ولوواژینیت
استفاده از برخی محصولات بهداشتی حاوی مواد شیمیایی می تواند باعث ابتلا به بیماری ولوواژینیت شود. این موارد اغلب در صابون ها، اسپری های زنانه، عطرها و داروهای ضد بارداری واژینال یافت می شوند. برخی از مواد شیمیایی به کار رفته در محصولات بهداشتی که می توانند واکنش آلرژیک ایجاد کنند، شامل موارد زیر هستند:
- پارابن ها
- سولفات سدیم
- تریکوزان
- دی اکسان
بهتر است صابون ها و شوینده های لباس هایتان را در صورت دارا بودن هر کدام از این مواد، با شوینده های ضد آلرژی یا فاقد عطر جایگزین کنید. این می تواند از عود مجدد عفونت نیز جلوگیری کند.
بیماری ولوواژینیت در کودکان
ولوواژینیت شایع ترین بیماری مربوط به دستگاه تناسلی در دختران پیش از سن بلوغ است. پزشکان بر این باورند که این مشکل به دلیل پایین بودن میزان استروژن در دختران است. اما با شروع دوران بلوغ، محیط واژن اسیدی تر شده و درنتیجه عفونت ها متوقف می شوند.
ولوواژینیت در کودکان را می توان با استحمام روزانه، داروهای استروئیدی و آنتی بیوتیک های موضعی با دوز کم، درمان کرد. مهمترین نکته در درمان این بیماری، دادن توصیه های لازم به کودکانتان در مورد بهداشت مناسب محیط حمام است. همچنین پوشیدن لباس زیر پنبه ای مناسب و ضخیم می تواند از بروز دوباره عفونت جلوگیری کند.
علائم ولوواژینیت چیست؟
علائم ولوواژینیت متفاوت بوده و به علت آن بستگی دارد. به طور کلی علائم می توانند شامل موارد زیر باشند:
- تحریک ناحیه تناسلی
- خارش
- التهاب در اطراف لبها و نواحی پرینه
- افزایش ترشحات واژن
- ایجاد ناراحتی در هنگام ادرار
بیماری ولوواژینیت چگونه تشخیص داده می شود؟
پزشک می تواند از طریق پرسش در مورد علائم بیماری و همچنین انجام آزمایش بر روی نمونه ی ترشحات واژینالتان، بیماری ولوواژینیت را تشخیص دهد. در بیشتر موارد، برای تشخیص این بیماری، پزشک نیاز به انجام معاینه ای از ناحیه لگنتان دارد. علاوه بر این، ممکن است برای شناسایی درست علت التهاب، ارزیابی میکروسکوپی بر روی نمونه ای از ترشحات واژنتان انجام شود.
در نهایت پزشک با توجه به آزمایشات انجام شده می تواند ارگانیسم ایجاد کننده بیماری را شناسایی کرده و یک برنامه درمانی سریع و موفقیت آمیز را توصیه کند. در موارد نادر ممکن است برای شناسایی ارگانیسم ایجاد کننده بیماری، نیاز به نمونه برداری از ناحیه فرجتان باشد. این بدان معناست که به پزشکان برای معاینات بیشتر نمونه کوچکی از بافت واژنتان را برمی دارند. نمونه برداری معمولا تنها در صورت عدم موفقیت روش های درمانی رایج، لازم است.
این بیماری چگونه درمان می شود؟
درمان صحیح بیماری واژینیت بستگی به نوع عفونت و ارگانیسم ایجاد کننده بیماری دارد. درمان برخی از انواع بیماری واژینیت ممکن است در خانه و بدون نیاز به دارو میسر باشد.
داروهای خانگی بیماری ولوواژینیت
در صورت ابتلا به بیماری واژینیت در گذشته، ممکن است بتوانید با استفاده از محصولات بدون نسخه موجود در داروخانه ها بیماریتان را درمان کنید. این محصولات عبارتند از:
- کرم های واژن
- شیاف ها
- پمادهای موضعی
- قرص های خوراکی
داروسازان می توانند در مورد بهترین محصول برای رفع علائم شما و نحوه استفاده از آنها، به شما کمک کنند. سیر خرد شده و روغن نارگیل که هر دو به دلیل دارا بودن خاصیت ضد باکتریایی شناخته می شوند، ممکن است به درمان این بیماری کمک کنند.
نشستن در حمام سیتز می تواند برخی از علائم ولوواژینیت را تسکین دهد. حمام سیتز یک نوع روش آب درمانی است که شامل حمامی گرم و کم عمق می باشد که تنها ناحیه مفصل ران را در بر می گیرد. همچنین اضافه کردن مقداری روغن درخت چای، سرکه یا نمک دریایی به آب می تواند به از بین بردن باکتری ها کمک کند. سپس با استفاده از حوله واژنتان را به طور کامل خشک کنید.
اگر التهاب یا ترشح تان پس از گذشت یک هفته درمان نشدند، باید به پزشک مراجعه کنید.
داروهای تجویز شده توسط پزشک برای این بیماری
پس از آن که پزشک نوع ارگانیسم ایجاد کننده بیماری واژینیت در شما را تشخیص دهد، احتمالاً داروهایی را برای رفع آن تجویز خواهد کرد. داروهایی که برای این بیماری تجویز می شود شامل موارد زیر هستند:
- آنتی بیوتیک های خوراکی
- کرم های آنتی بیوتیکی که به طور مستقیم بر روی پوست اعمال می شوند
- کرم های ضد باکتری که به طور مستقیم بر روی پوست اعمال می شود
- کرم های ضد قارچی که به طور مستقیم بر روی پوست اعمال می شوند
- قرص های ضد قارچ خوراکی
- آنتی هیستامین های خوراکی، در صورتی که یک واکنش آلرژیک علت بیماری باشد
- کرم های استروژن
همچنین پزشک ممکن است یک روال بهداشتی خاص را برای کمک به بهبود عفونت و جلوگیری از عود مجدد آن توصیه کند. این می تواند شامل انجام دادن حمام سیتز و پاک کردن مناسب واژن پس از رفتن به دستشویی باشد.
پیشنهادات دیگر برای درمان بیماری والووژینت شامل پوشیدن لباس های راحت و گشاد و لباسهای زیر پنبه ای برای گردش هوا و کاهش رطوبت در ناحیه واژن است. درآرودن لباس زیر هنگام خواب نیز می تواند به جلوگیری از بیماری والووژینیت کمک کند.
تمیز کردن و پاک کردن مناسب واژن از اهمیت فراوانی برخوردار است و ممکن است به جلوگیری از سوزش کمک کند. این امر به ویژه در مورد عفونت باکتریایی صادق است. از استفاده از صابون های معطر و شوینده های شیمیایی آلرژی زا خودداری کنید و به جای آن از حمام سیتز و محصولات مناسب پوست های حساس استفاده کنید. همچنین استفاده از کمپرس سرد نیز ممکن است موجب تسکین تورم و خارش واژن شود.
سلامت جنسی برای بیماری ولوواژینیت
توجه به این نکته ضروری است که در صورت ابتلا به بیماری والووژینیت در اثر بیماری های مقاربتی، باید شریک جنسی تان را از این موضوع باخبر کنید. در این صورت هر دو شریک جنسی باید درمان را به طور همزمان انجام دهند. حتی اگر علائم عفونت در یکی از آنها وجود نداشته باشد.
چشم انداز این بیماری
در بیشتر موارد، بیماری ولوواژینیت در صورت استفاده از درمان های درست، سریعاً التیام می یابد. اما اگر پس از گذشت یک هفته از درمان، علائم شما فروکش نکند، لازم است به پزشک مراجعه کنید. در این صورت پزشک ممکن است روش های درمانی جایگزین را توصیه کند.
اگرچه عفونت های قارچی و ولوواژینیت باکتریایی جزء بیماری های مقاربتی محسوب نمی شوند، اما مطالعات نشان می دهند که بیماری ولوواژینیت باکتریایی ممکن است از طریق جنسی منتقل شود. طبق مطالعات انجام شده، در صورت ابتلای شریک زندگیتان به بیماریهای مقاربتی یا ویروسی، ابتدا باید روابط جنسی را قطع کرده و بیماری را به طور کامل درمان کنید. توجه کنید که قبل از شروع مجدد رابطه جنسی، علائم باید به طور کامل از بین رفته باشند.
اگر قارچ ها باعث ایجاد بیماری واژینیت شما باشند، ممکن است بیماریتان مجددا عود کند. در چنین شرایطی می توانید از محصولات بدون نسخه برای درمان عفونت استفاده کنید.