در بیشتر موارد، علائم سرطان پروستات در مراحل اولیه بیماری مشخص نیست. علائم سرطان پروستات ممکن است برای هر مرد متفاوت باشد و ممکن است هریک از این علائم به دلیل شرایط متفاوتی ایجاد شود. در نتیجه، غربالگری روتین در قالب معاینات دیجیتال رکتوم و آزمایشات آندروژن اختصاصی پروستات (PSA) ضروری است.
علائم هشدار دهنده اولیه سرطان پروستات
به دلیل نزدیکی غده پروستات به مثانه و مجرای ادراری، سرطان پروستات ممکن است با انواع علائم ادراری خصوصاً در مراحل اولیه همراه باشد. بسته به اندازه و محل آن، تومور ممکن است مجرای ادرار را فشار داده و منقبض کند و مانع از جریان ادرار شود. برخی از علائم اولیه شامل موارد زیر است:
- سوزش یا درد هنگام ادرار
- سخت ادرار کردن یا مشکل در شروع و متوقف کردن هنگام ادرار کردن
- تکرر ادرار در شب
- از دست دادن کنترل مثانه
- کاهش جریان یا سرعت جریان ادرار
- وجود خون در ادرار (هماتوری)
- وجود خون در مایع منی
بیشتر بدانید: ارتباط مستقیم سرطان با طرز تهیه گوشت
آزمایش آنتی ژن اختصاصی پروستات
آزمایش آنتی ژن اختصاصی پروستات (PSA) میزان PSA در خون را اندازه می گیرد. غده پروستات PSA را تولید می کند، پروتئینی که در سطح بالا ممکن است نشانه سرطان پروستات باشد. مطالعه PSA بالا همچنین ممکن است نشان دهنده شرایط غیر سرطانی از جمله انسداد پروستات (پروستاتیت) و بزرگ شدن پروستات (هایپرپلازی خوش خیم پروستات) باشد.
مردانی که علائم مرتبط با این سرطان را دارند، ممکن است آزمایش PSA را همراه با معاینه دیجیتال رکتوم (DRE) انجام دهند. این علائم شامل سوزش یا درد در هنگام دفع ادرار، از بین رفتن کنترل مثانه، انزال دردناک و تورم در پاها یا ناحیه لگن است. برای آزمایش، پزشک نمونه ای از خون شما را می گیرد و آن را برای بررسی به آزمایشگاه می فرستد.
در گذشته، خواندن 4 نانوگرم در میلی لیتر PSA و کمتر عادی تلقی می شد. مردانی که میزان PSA بالای 4 نانوگرم در میلی لیتر دارند احتمالاً مبتلا به سرطان پروستات هستند و برای تأیید وجود سرطان، بیوپسی انجام می دهند. طبق اظهارات موسسه ملی سرطان، تحقیقات نشان داده است که مردان مبتلا به این سرطان می توانند سطح PSA پایینی داشته باشند، در حالی که مردان سرطان پروستات ندارند می توانند دارای سطح بالایی از PSA باشند. از هر چهار مرد یک نفرد با سطح بالای PSA، مبتلا به این سرطان است. با این حال، افزایش سطح PSA با گذشت زمان ممکن است نشان دهنده تومور پروستات باشد.
انجمن سرطان آمریكا توصیه می كند كه مردان درمورد آزمایش سرطان پروستات از 50 سالگی با پزشک خود تصمیمی آگاهانه بگیرند. مردانی با یک یا چند عامل خطر زودتر برای سرطان پروستات غربالگری شوند.
علائم پیشرفته
سرطان پروستات ممکن است گسترش یابد (متاستاز دهد) و تومورهایی را در اندامها یا استخوانهای اطراف ایجاد کند. اگر سرطان در ستون فقرات بخش شود، ممکن است روی اعصاب نخاعی فشار وارد کند. علائم سرطان متاستاتیک پروستات ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- تورم در پاها یا ناحیه لگن
- بیحسی یا درد در باسن، پا یا پاها
- درد استخوانی که از بین نمی رود یا منجر به شکستگی می شود
علائم این سرطان اغلب از بیماری به بیمار دیگر متفاوت است. شایعترین علامت اول عود سرطان پروستات افزایش سطح PSA در خون است، و انجام آزمایشات منظم PSA در اندازه گیری پیشرفت درمان و بررسی علائم عود از همه چیز مهمتر است. گزارش نشانه یا علائم جدید به پزشکتان ضروری است.
علائم عود سرطان پروستات
این سرطان که پس از درمان برمی گردد، عود کننده محسوب می شود. با بازگشت این سرطان به ناحیه اطراف پروستات، این بیماری به عنوان عودکننده محلی طبقه بندی می شود. اگر سرطان در قسمت دیگری از بدن یافت شود، عود سرطان متاستاتیک در نظر گرفته می شود. اگر سرطان خارج از پروستات متاستاز شود (یا گسترش یابد)، به احتمال زیاد ابتدا در غدد لنفاوی مجاور ایجاد می شود. سرطان پروستات متاستاتیک اغلب در کبد، استخوان ها و ریهها گسترش می یابد.
بعد از درمان اولیه، انتظار می رود که سطح PSA به طرز چشمگیری کاهش یابد. اولین نشانه عود سرطان پروستات ممکن است افزایش سطح PSA باشد. علائم دیگر عود سرطان ممكن است به این بستگی داشته باشد كه سرطان چگونه و كجا گسترش یافته است. علائم شامل:
- وجود خون در ادرار
- مشکل در ادرار
- درد نواحی پایینتر از کمر
- خستگی
- مشکل در تنفس
- زردی
با پزشک خود در مورد علائمی که ممکن است تجربه کرده باشید و برنامه ریزی منظم آزمایش PSA بعد از درمان صحبت کنید.
تشخیص و درمان
ممکن است چندین آزمایش برای تشخیص این سرطان استفاده شود. پس از مشخص شدن تشخیص، ممکن است مجموعه ای از روش های درمانی برای درمان بیماری در دسترس باشد. ابزار و روشهای مورد استفاده برای تشخیص سرطان پروستات عبارتند از:
معاینه دیجیتال رکتال (DRE): این معاینه به طور معمول اولین معاینه برای تعیین وجود سرطان پروستات است. در طی DRE، که اغلب به عنوان بخشی از معاینه منظم جسمی انجام می شود، پزشک پروستات را برای توده ها یا رشد غیرمعمول لمس میکند.
بیوپسی: در طی این روش، برای وجود سلولهای سرطانی نمونه بافتی برداشته شده و مورد بررسی قرار میگیرد.
آزمایشات تصویربرداری: ممکن است از سونوگرافی، MRI، سی تی اسکن و اسکن پروستاتین برای تعیین اندازه و مرحله سرطان استفاده شود.
آزمایش ژنومی پیشرفته: این آزمایش، به دنبال ناهنجاری های DNA سرطان است.
روشهای درمانی سرطان پروستات
در بیشتر موارد، سرطان پروستات قبل از گسترش سرطان در اندامهای دور یا استخوانها تشخیص داده میشود. و از آنجا که سلولهای سرطانی پروستات اغلب به آرامی رشد می کنند، ممکن است بسیاری از مردان نیازی به درمان فوری نداشته باشند. در این موارد، بیماران ممکن است خواهان نظارت فعال باشند. بیماران تحت نظارت فعال ممکن است آزمایش PSA، بیوپسی و سایر معاینات منظم را دریافت کنند تا مشخص شود که سرطان در حال رشد است.
سایر روش های درمانی این سرطان عبارتند از:
- عمل جراحي
- شیمی درمانی
- پرتو درمانی
- هورمون درمانی
- ایمونوتراپی
- آزمایشات بالینی
بیماران مبتلا به این سرطان ممکن است علائم بیماری یا عوارض جانبی درمان را تجربه کنند که ممکن است بر کیفیت زندگی آنها تأثیر بگذارد. در مراكز درمان سرطان آمريكا (CTCA)، الگوی يكپارچه مراقبت ما به منظور كمك به هر بيمار در مدیریت عوارض جانبی درمان، حفظ كیفیت زندگی بیمار و جلوگیری از تاخیر در پرهیز غذایی درمانی طراحی شده است.
خدمات مراقبت یکپارچه برای بیماران مبتلا به سرطان پروستات ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- مدیریت درد
- پشتیبانی تغذیه ای
- پشتیبانی از بدن
- پشتیبانی معنوی
در مشاوره و مراقبت متخصص شوید
دانستن اینکه علائم نشانه مسئلهای جدی است یا تشخیص بیماری یا تأیید تشخیص قبلی نیاز به تخصص متخصصانی دارد که در معالجه سرطان پروستات آموزش دیده و با تجربه هستند. در مراکز درمانی سرطان آمریکا (CTCA)، متخصصان سرطان پروستات، تمام مراحل بیماری را درمان می کنند.