سرطانی که در استخوان آغاز می شود (و به عنوان سرطان اولیه استخوان شناخته می شود) همان بیماری سرطانی نیست که از دیگر قسمت های بدن شروع می شود و در استخوان گسترش ( متاستاز) می یابد (سرطان ثانوبه استخوان یا سرطان متاستاز). هرچند تومور ها ممکن است در هر یک از استخوان های بدن گسترش یابند، اما سرطان اولیه استخوان اغلب در استخوان های بلند بازوها و پاها رشد می کنند. تومورهای اصلی استخوان، که در استخوان ایجاد می شوند سارکوم نامیده می شوند و بدخیم (سرطانی) هستند. سارکوم می تواند در هر نقطه از بدن از جمله استخوان، ماهیچه، بافت فیبری، رگ های خونی، بافت چربی و سایر بافت ها تشکیل شود.
این بیماری معمولاً نتیجه سرطان از محل دیگری است که به استخوان متاستاز شده است. از آنجا که متاستاز استخوان و سرطان اولیه استخوان ممکن است علائم و نشانه هایی مشابه داشته باشند، برای تعیین علت اغلب نیاز به بیوپسی است. متاستازهای استخوانی جدید معمولاً از طریق عکس برداری تشخیص داده می شوند.
عوامل خطر سرطان استخوان
عوامل خطر سرطان استخوان ممکن است متفاوت باشند. دلایل دقیق سرطان استخوان ناشناخته است اما برخی از عوامل ممکن است خطر ابتلا به سرطان استخوان را در فرد افزایش دهد. برخی از اختلالات ژنتیکی و درمان های قبلی برای سایر بیماری ها از نمونه های آن می باشند.
اختلالات ژنتیکی در سرطان استخوان
چندین سندرم ارثی ناشی از جهش در ژنهای خاص، عوامل خطر سرطان استخوان در نظر گرفته می شوند از جمله: سندرم Li-Fraumeni ، سندرم روتموند تامپسون و جهش ژن رتینوبلاستوما (همراه با سرطان نادر چشم) احتمال خطر سرطان در کودکان مبتلا به پوکی استخوان را افزایش می دهد.
سندرم اگزوستوز چندگانه (همچنین به عنوان سندرم استئوکندروم متعدد شناخته می شود)، یک بیماری ارثی همراه با تورم غضروف در استخوان ها خطر احتمال کندروسارکورم را افزایش می دهد.
برخی از پوکی استخوان و استخوان در خانواده ها یافت می شوند ، اما جهش ژنتیکی اساسی مشخص نشده است. در بعضی افراد پوکی استخوان و کوردوما به صورت ارثی منتقل می شوند اما هنوز شواهدی مبنی بر جهش ژنتیکی مشاهده نشده است.
دیگر بیماری ها
بیماری پاژه: این بیماری غیر سرطانی باعث ضخیم شدن و شکننده شدن استخوان ها و به راحتی شکستن آن می شود. بیماری پاژه تقریباً در یک درصد از افراد منجر به این بیماری شده است. (توجه: بیماری پاژن پستان، نوعی نادر از سرطان پستان از نظر پزشکی با بیماری پاژه استخوان ارتباط ندارد.)
انکندروماتوزیس متعدد: بیماران مبتلا به تومورهای خیلی خوش خیم که به نام انکندروماز شناخته می شوند خطر ابتلا به کندروسارکوم را افزایش می دهند.
پرتو درمانی: قرار گرفتن استخوان در معرض اشعه مانند نوع اشعه هایی که در پرتو درمانی برای معالجه سرطان مورد استفاده قرار می گیرد ممکن است خطر ایجاد سرطان اولیه استخوان در آن مناطق را افزایش دهد. این خطر در بزرگسالان جوان بیشتر است. مواد معدنی رادیواکتیو مانند رادیوم یا استرانسیوم می توانند در استخوان ها تجمع یابند و همچنین ممکن است باعث سرطان های اولیه استخوان شوند.
پیوند مغز استخوان: افرادی که برای معالجه بیماری دیگری تحت عمل پیوند مغز استخوان قرار گرفته اند بیشتر در معرض خطر ابتلا به استئوسارکوم قرار دارند.
علائم سرطان سینه در رابطه با سرطان استخوان
تومورها ممکن است در هر استخوانی در بدن ایجاد شوند. این بیماری، که به عنوان استئوسارکوم نیز شناخته می شود اغلب در استخوان های بلند بازوها و پاها رخ می دهد. بسیاری از علائم این بیماری نیز ممکن است در اثر شرایطی مانند آرتروز، پوکی استخوان یا دیگر بیماری ها ایجاد شود. اگر یک یا چند مورد از این علائم را تجربه کرده اید باید آنها را با پزشک خود در میان بگذارید تا علت آن را شناسایی کرده و در صورت لزوم درمان صحیح را دریافت کنید.
علائم احتمالی این بیماری عبارتند از:
درد استخوان: درد شایعترین علامت این بیماری است و با رشد تومور ممکن است بیشتر مورد توجه واقع شود. درد استخوان می تواند باعث ایجاد درد شدید یا عمیق در اطراف استخوان یا استخوان شود (به عنوان مثال کمر، لگن، پاها، دنده ها، بازوها). در اوایل درد ممکن است فقط در شب یا هنگام فعالیت رخ دهد. هرچند با پیشرفت سرطان، درد ممکن است دائمی تر شود. سایر بیماری ها مانند پوکی استخوان یا آرتروز نیز ممکن است باعث درد استخوان یا مفاصل شود.
تورم: قسمتی که درد دارد ممکن است نشان دهنده علائم تورم باشد. برآمدگی یا توده نیز ممکن است ظاهر شود.
شکستگی: سلول های سرطانی می توانند استخوان را تضعیف کنند و این ممکن است گاهی اوقات منجر به شکستگی شود. این شکستگی ممکن است در ناحیه ای از استخوان رخ دهد که قبلاً برای مدت زمانی دردناک بوده است.
کاهش تحرک: در بعضی موارد اگر تومور نزدیک مفصل باشد ممکن است حرکات طبیعی را دشوار یا دردناک کند.
علائم دیگر: کاهش وزن ناخواسته و خستگی که همراه با درد استخوان است ممکن است نشانه ای از سرطان استخوان باشد. اگر سرطان در اندامهای دیگر مانند ریه ها گسترش یابد ممکن است علائم دیگری مانند تنفس سخت به همراه داشته باشد.
انواع سرطان استخوان
سرطانهای استخوان اولیه یک نوع خاص از گروه سرطان هایی هستند که به سارکوم معروف اند. سارکوم سرطان هایی می باشند که در استخوان، عضله، بافت همبند، رگ های خونی یا چربی شروع می شوند و در هر نقطه از بدن قابل مشاهده هستند. انواع سرطان های اولیه استخوان عبارتند از:
استئوسارکوم، که به عنوان سارکوم استخوان نیز شناخته می شود، شایع ترین نوع این بیماری است و به طور معمول در سلول های استخوانی در بازوها ، پاها یا لگن شروع می شود. این بیماری بیشتر در افراد بین 10 تا 30 سال رخ می دهد و در مردان شایع تر از زنان است.
کندروسارکوم در سلولهای غضروفی شکل می گیرد و دومین شکل شایع این بیماری است. این نوع از سرطان استخوان به ندرت در افراد زیر 20 سال رخ می دهد و احتمال امبتلا شدن به آن با افزایش سن افزایش می یابد.
تومور یوئینگ که به نام سارکوم یوئینگ نیز شناخته می شود به طور معمول در استخوان ها شروع می شود اما ممکن است در سایر بافت ها و ماهیچه ها نیز ایجاد شود. این سومین شکل شایع سرطان اولیه استخوان است. تومورهای یوئینگ بیشتر در کودکان و نوجوانان رخ می دهد و بندرت در بزرگسالان بالای 30 سال مشاهده می شود.
فیبروسارکوم و هیستوسیتوم فیبری بدخیم به طور معمول در بافت نرم اطراف استخوان ها مانند تاندون ها، رباط ها، چربی یا عضله ایجاد می شود. این نوع سرطان استخوان در بزرگسالان مسن نیز وجود دارد و معمولاً روی بازوها، پاها یا فک تأثیر می گذارد.
تومور غول پیکر استخوان دارای اشکال خوش خیم و بدخیم است، اگرچه شکل بدخیم کمتر دیده می شود. معمولاً در استخوان های بازو یا پا در بزرگسالان جوان و میانسال رخ می دهد و بندرت در قسمتهای دور بدن پخش می شود. با این حال، این سرطان ها ممکن است بعد از برداشتن جراحی بازگردند، و با هر عود موضعی احتمال شیوع آن به نقاط دورتر افزایش می یابد.
کوردوما بر استخوان های ستون فقرات و قاعده جمجمه تأثیر می گذارد. این نوع از این بیماری بیشتر در بزرگسالان 30 ساله یا بالاتر به ویژه در مردان رخ می دهد.این نوع تومور رشد کندی دارد و احتمال پخش شدن آن به نواحی دورتر کم تر است اما اگر به طور کامل برداشته نشود ممکن است دوباره باز گردد. کوردوما ممکن است در نهایت به ریه ها، کبد یا غدد لنفاوی سرایت کند.
سرطان متاستاتیک استخوان در استخوان شکل می گیرد اما در قسمت های دیگر بدن شیوع دارد. این بیماری ای که به اندامها یا بافت های دیگر سرایت می کند حتی اگر به ریه ها یا غدد لنفاوی سرایت کند، هنوز هم به عنوان سرطان استخوان شناخته می شود.
مراحل این بیماری
دستورالعمل های مرحله ای که توسط کمیته مشترک سرطان در آمریکا (AJCC) تهیه شده است اغلب برای سرطان های استخوان مورد استفاده قرار می گیرد و به پزشکان اجازه می دهد تا اطلاعات مهم در مورد سرطان را با یکدیگر به شیوه ای استاندارد در میان بگذارند. مراحل این بیماری در چهار گروه قرار می گیرد:
- T (تومور): این اندازه تومور اصلی را توصیف می کند.
- N (گره): این نشان می دهد که آیا سرطان در غدد لنفاوی وجود دارد یا خیر.
- M (متاستاز): این به اینكه سرطان در سایر قسمتهای بدن شیوع داشته باشد یا نه اشاره دارد.
پس از تعیین نمره TNM، سرطان استخوان به یکی از مراحل زیر طبقه بندی می شود:
1. مرحله اول (مرحله اول سرطان استخوان): سلولهای سرطانی هنوز در استخوان به صورت موضعی قرار دارند و تومور کوچک محسوب می شود. مرحله اول سرطان استخوان به دو زیر مجموعه تقسیم می شود:
- مرحله IA: اندازه تومور ها کمتر از 8 سانتی متر است.
- مرحله IB: تومور بزرگتر از 8 سانتی متر است یا در چندین ناحیه در همان استخوان یافت می شود.
- مرحله دوم (مرحله دوم سرطان استخوان): این سرطان ها هنوز در استخوان به صورت موضعی قرار دارند اما درجه یک محسوب می شوند. مرحله دوم سرطان استخوان به دو زیر مجموعه تقسیم می شود:
- مرحله IIA: تومور کمتر از 8 سانتی متر است.
- مرحله IIB: تومور بزرگتر از 8 سانتی متر است.
- مرحله III (مرحله 3 سرطان استخوان): سرطان های اولیه استخوان در این مرحله هنوز در استخوان به شکل موضعی قرار دارند اما درجه یک هستند و در چندین ناحیه در همان استخوان گسترش یافته اند.
- مرحله چهارم (مرحله چهارم سرطان استخوان): مرحله چهارم سرطان استخوان پیشرفته ترین شکل بیماری است. در مرحله چهارم، سرطان در خارج از استخوان به مناطق دیگر بدن گسترش یافته است. در این بیماری این که چقدر سلول ها زیر میکروسکوپ ( درجه) غیر طبیعی به نظر می رسد نیز طبقه بندی می شود. سرطان استخوان مرحله چهارم می تواند در هر Tor N باشد، به این معنی که تومور ممکن است به هر اندازه باشد و ممکن است در غدد لنفاوی نیز رشد کرده باشد. سرطان را می توان در مرحله IVA یا IVB نیز طبقه بندی کرد:
- مرحله IVA: سرطان به ریه (ها) نیز سرایت کرده است.
- مرحله IVB: سرطان به غدد لنفاوی گسترش یافته است، یا تومور ممکن است هر اندازه و درجه ای باشد و علاوه بر ریه به اندام دیگری نیز سرایت کرده. متخصصان سرطان استخوان معمولاً مراحل این بیماری را به صورت موضعی و متاستاتیک طبقه بندی می کنند. مرحله چهارم این بیماری همان سرطان متاستاتیک است.
تشخیص سرطان استخوان
یک تیم چند رشته ای از متخصصان سرطان استخوان از انواع آزمایش ها و ابزارهای مختلفی برای تشخیص این بیماری، معاینه بیماری، تعیین استخوان (های) آسیب دیده و تهیه یک برنامه درمانی اختصاصی استفاده می کنند. در طول درمان، عکس برداری و آزمایش اندازه تومور (های) را مشخص کرده، روش درمان را تعیین می کند و به ما این امکان را می دهند که در صورت لزوم برنامه خود را اصلاح کنیم.
ابزارهایی که اغلب برای تشخیص سرطان استخوان مورد استفاده قرار می گیرند عبارتند از:
- بیوپسی
دو روش بیوپسی برای تشخیص سرطان استخوان عبارتند از:
بیوپسی سوزنی: پزشک قبل از وارد کردن سوزن در محل مشکوک ناحیه را با بی حسی موضعی بی حس می کند تا نمونه ای از سلول ها را بدست آورد. در بعضی موارد، از اسکن CT (توموگرافی کامپیوتری) نیز استفاده می شود.
بیوپسی جراحی: این کار به طور با بهیوشی عمومی توسط جراح انجام می شود که نمونه ای از بافت یا کل تومو را بر می دارند.
- اسکن استخوان
اسکن استخوان رادیونوکلئید ممکن است برای تشخیص و مرحله سرطان استخوان استفاده شود.
این ابزار تشخیص این بیماری ممکن است مشخص کند که آیا تومور اولیه در سایر نقاط استخوان پخش شده و چه میزان خسارت ایجاد کرده است. در اسکن استخوان، مقدار کمی از مواد رادیواکتیو به رگ خونی تزریق می شود، جایی که از طریق جریان خون حرکت می کند. سپس مواد در استخوان ها جمع می شوند و از طریق عکس برداری هسته ای توسط یک اسکنر تشخیص داده می شوند.
این آزمایش بسیار دقیق است می باشد و ممکن است متاستازهای کوچکی را قبل از اینکه بر روی اشعه X معمولی ظاهر شوند نشان دهد. با این حال بیماری های دیگری مانند آرتروز یا عفونت در اسکن شرایطی مشابه دارند بنابراین برای تشخیص دقیق بیوپسی لازم می باشد.
- اشعه ایکس
سرطان ممکن است باعث شود که استخوان نسبت به استخوان های سالم اطراف در عکس کمی متفاوت به نظر برسد.استخوان ممکن است ناهموار دیده شود یا سوراخی در آن مشاهده شود. عکس برداری با اشعه X از قفسه سینه همچنین می تواند تعیین کند که آیا سلول های سرطانی به ریه ها رسیده اند یا خیر.
- سی تی اسکن
سی تی اسکن معمولاً برای کمک به تشخیص اولیه این بیماری و برای بررسی اینکه آیا این سرطان در مناطق دیگر بدن گسترش یافته است یا خیر استفاده می شود. سی تی اسکن برای بیوپسی سوزنی نیز استفاده می شود.
- ام آر آی
MRI (تصویربرداری با رزونانس مغناطیسی) ممکن است به نشان دادن تومور در استخوان کمک کند و همچنین می تواند در تعیین اینکه آیا سلوله ای سرطانی به مغز یا نخاع گسترش یافته اند نیز مفید باشد.
- اسکن PET
اسکنهای PET (توموگرافی با انتشار پوزیترون) بسیار دقیق است اما به دلیل اینکه غلب زیاد جزئیات را نشان نمی دهد اغلب با ترکیبی از سی تی اسکن (به نام PET / CT) انجام می شوند.
درمان این بیماری
درمان های متعددی برای این بیماری در دسترس است که در طول درمان و محل تومور مشخص می شود. پس از انجام تست های مختلف و ارزیابی دقیق یک تیم از متخصصان این بیماری با شما همکاری خواهند کرد تا یک برنامه درمانی فردی برای شما فراهم کنند.
درمان سرطان استخوان شامل:
- انکولوژی ارتوپدی: برنامه انکولوژی ارتوپدی ما روش های مختلف ارتوپدی را برای بیماران فراهم می کند که از جمله می توان به درآوردن/ برداشتن بافت نرم، جایگزین مفصل باسن و جراحی های ترمیمی و تسکینی اشاره کرد و مشکلات ارتوپدی را که ممکن است رخ دهد مانند پوکی استخوان یا آرتروز را درمان می کند
- جراحی: بسته به محل و میزان تومور ممکن است جراحی های زیادی انجام شود.
- شیمی درمانی: شیمی درمانی ممکن است برای درمان برخی از سرطان های استخوانی مانند سارکوم یوئینگ و استئوسارکوم توصیه می شود.