کبودی بدن یکی از صدماتی است که در اثر ضربه، افتادن اشیا روی بدن، سقوط و افتادن فرد ایجاد می شود. در واقع بافت بدن که شامل پوست، بافت چربی، ماهیچه ها و … هستند، فشرده می‌شوند. اما اطلاعات مهمی که در این مقاله با یکدیگر می خواهیم بخوانیم: کبودی بدن چیست؟ چه علائمی ایجاد می کند؟ چگونه می توان کبودی‌بدن را درمان کرد؟ تا چه مدت زمانی آثار کبودی روی بدن باقی می ماند؟
توضیحاتی در رابطه با کبودی بدن
پزشکان کبودی بدن را نتیجه یک آسیب مستقیم از فشرده سازی است. این اتفاق در یک محیط بسته صورت می گیرد به همین دلیل آسیب پوستی و شکستگی قابل رویت نمی باشد. بافت موجود در قسمت کبودی بدن به عنوان مثال پوشت، بافت چربی، عضله، تاندون ها و … حالت فشردگی به خود می گیرند. بسته به نوع محل کبودی‌بدن فرد احساس کوفتگی استخوان، کوفتگی عضله، گرفتگی عضلات چشم، گرفتگی ریه، گرفتگی ران، گرفتگی دنده، زانو و شانه را احساس می کند.
علائم کبودی بدن
کبودی بدن معمولا دردناک است، خصوصا وقتی ناحیه آسیب دیده جابه جا شده باشد. با این حال در کبودی بدن هیچ خونریزی و تورم قابل توجهی وجود ندارد. چنین علائمی فقط در صورت وجود تماس شدید رخ می دهد. غالبا یک کبودی بدن نیز با محدودیتی مانند گرفتگی عضلانی در ناحیه ران همراه است. اگر کبودی بدن روی مفصل تاثیر بگذارد، مایعات بیشتری درون حفره مفصل ترشح می شود. اگر بر اثر این ضرب دیدگی رگ های خونی از بین رفته باشند، خون در حفره مفصل جمع می شود و باعث ظاهر شدن کبودی‌بدن می شود.
بیشتر بخوانید: کبودی استخوان و پوستتان را جدی بگیرید! +دلایل
علل و عوامل خطر کبودی بدن
کبودی بدن ناشی از برخورد یک نیروی خارجی مستقیم می باشد.این نیروی خارجی می تواند به عنوان مثال ضربه شدید، افتادن و سقوط کردن، تاثیر پرتاب شدن یا افتادن اجساد روی بدن انسان باشد. بیشتر مواقع در زمان ورزش کبودی بدن حاصل می‌شود، به خصوص ورزش هایی مانند فوتبال یا هاکی روی یخ از جمله این ورزش ها هستند.
اما شایان به ذکر است که در ورش هایی دیگری که با بازیکنان نیز در ارتباط نیستید نیز می توانید چنین صدماتی را تجربه کنید. به عنوان مثال وقتی یک توپ تنیس به چشم شما برخورد کند باعث ایجاد کبودی بدن زیر چشم شما می شود. در نظر داشته باشید که لباس های محافظ ویژه می تواند خطر کبودی بدن یا سایر آسیب های جدی ورزشی را بسیار کاهش دهد.
به عنوان مثال در بازی هایی مانند هاکی، فوتبال آمریکایی، دوچرخه سواری، اسکی و اسکیت باید حتما کلاه ایمنی بر سر داشته باشید. همچنین محافظی برای کمر برای افرادی که دوچرخه سواری در کوهستان و اسنوبرد انجام می دهند بسیار توصیه می شود.
معاینات و تشخیص کبودی بدن
یک گرفتگی ساده به طور کلی نیازی به مراجعه به پزشک ندارد. در صورتی که علائمی شدید و پایدار تجربه کردید و یا اینکه صدماتی مانند شکستگی استخوان احساس می کنید، مراجعه به پزشک بسیار حیاتی و مهم است. ابتدا پزشک در مورد علائم و منشا کبودی‌بدن از شما سوالاتی خواهد پرسید. سوالات احتمالی در اینجا عبارتند از:
چگونه جراحت رخ داده است؟ به فرض مثال افتاده اید یا ضربه خورده اید؟
دقیقا چگونه دردی را تجربه می کنید؟
آیا احساس درد دیگری نیز می کنید؟
پزشک سپس معاینه جسمی را آغاز می کند. پزشک ناحیه آسیب دیده را معاینه کرده و آن را با دقت جراحی می کند. در انجام این کار به نشانه هایی مانند تورم، درد و حرکت محدود باید توجه ویژه شود.
روش های تصویربرداری
کوفتگی استخوان در قسمت هایی از بدن رخ می دهد که استخوان فقط توسط یک لایه نازک پوستی پوشانده شده باشد. این نواحی تقریبا شامل سر، دنده ها و ساق پاها می‌باشد. با این حال در چنین نقاطی ممکن است نه تنها گرفتگی صورت نگیرد بله دچار شکستگی شود. تشخیص کوفتگی یا شکستگی تنها با شدت درد قابل تشخیص نیست. برای مطمئن شدن باید با اشعه ایکس عکسبرداری صورت گیرد. برای تشخیص هرچه دقیق تر در واقع برای مشاهده هرگونه آسیب رباطی ممکن است پزشک صویر برداری با ترموگرافی رایانه‌ای (CT) یا تصویربرداری با رزونانس مغناطیسی MRI دستور دهد.
درمان کبودی بدن
کمک های اولیه برای کبودی بدن
منظور از اقدام های اولیه و کمک های اولیه در صورت کبودی بدن، کاهش نشت کردن خون در بافت های اطراف تا حد امکان است. این اقدامات به شرح زیر است:
متوقف کردن فعالیت ها: حتی اگر مدت زمان درد در بدن شما بسیار کم باشد باید از انجام فعالیت های ورزشی بیشتر خودداری کنید. به دلیل اینکه فعالیت زیاد باعث افزایش جریان خون در بدن می‌شود و منجر به تورم و آسیب های عروقی می‌شود.
استفاده از یخ: منطقه صدمه دیده را حدود 15 تا 20 دقیقه خنک نگه دارید. برای این منظور باید از بسته های یخی یا از پاکت های یخ استفاده کنید. یخ و سرما باعث منقبض شدن رگ های خونی شده و خون کمتری در جریان قرار می‌گیرد. توجه داشته باشید که به دلیل خطر سرمازدگی موضعی، هرگز یخ را به صورت مستقیم روی پوست خود قرار ندهید.
فشردن منطقه صدمه دیده: فشار خارجی می تواند از تورم بافت جلوگیری کند و از ورود خون بیشتری از ورودی رگ‌های آسیب دیده به بافت اطراف جلوگیری کند. به همین دلیل در صورت امکان بهتر است با باند، فشاری را در ناحیه آسیب دیده ایجاد کنید.
بالا بردن:در صورت امکان منطقه زخمی و آسیب دیده را بالا ببرید. این عمل باعث کاهش جریان خون به ناحیه آسیب دیده می‌شود.
در زمان های مواجه شده با کبودی بدن چشم: یک پارچه یخ و خنک را روی آن ناحیه قرار دهید.
در صورت کبودی بدن در حفره های شکمی بهتر است فرد باید در حالی که زانوهای خود را به شدت به هم فشرده است دراز بکشید، این حرکت باعث تسکین درد می شود.
داروهای گیاهی برای کبودی بدن
بعضی از داروهای گیاهی می‌توانند در برابر درد و تورم به عنوان یک پماد یا زل عمل کنند. اگر درد شدید باشد، پزشک ممکن است مسکن های ضد درد مانند پاراستامول تجویز کند.
بهترین زمان برای مراجعه به دکتر
گاهی تشخیص یک آسیب جدی و یک جراحت جزئی بسیار سخت است. در صورت تردید باید به پزشک مراجعه کنید. به خصوص در مواقعی که کبودی بدن مربوط به سر، شکم یا چشم باشد، مراجعه به پزشک ضروری است. تیرگی حاصل از کبودی بدن دور چشم ممکن است احتیاج به تجویز دارو داشته باشد که فشار اطراف چشم را کاهش دهد. اگر کبودی‌بدن و ضربه وارد شده باعث شجدا شدن شبکیه چشم شده باشد نیاز به عمل جراحی دارد.
به وسیله سونوگرافی پزشک قادر به تشخیص میزان آسیب می‌باشد. گاهی اوقات معاینه همراه با تصویربرداری با اشعه ایکس می‌باشد تا پزشک از وضعیت کامل استخوان‌ها مطلع شود.
در صورت مشاهده کبودی‌بدن بسیار شدید یا بخصوص کبودی بدن های بسیار بزرگ در مفصل از روش های دیگری استفاده می‌شود . به عنوان مثال از یک سوزن برای خارج کردن مایعات برای جلوگیری از انباشته شدن آن زیر پوست استفاده می کنند. در بعضی از زمان ها یک کبودی‌بدن ممکن است به جراحی نیز نیاز داشته باشد. در صورت ضربه وارد شدن به مغز، بیمار باید سریعا به بیمارستان مراجعه کند.
بیشتر بخوانید: رفع کبودی بدن با 3 راهکار بسیار ساده و سریع!
دوره بیماری کبودی بدن
یک گرفتگی معمولا به خودی خود و بدون عواقبی بهبود می یابد. همین حالت به طور معمول در مورد کبودی بدن نیز صدق می کند. فقط در مواردی استثنایی ممکن است تغییراتی در ناحیه خونریزی شده ایجاد شود. اگر کبودی‌بدن به مرور زمان علائم بدتری را از خود نشان می دهد باید حتما به پزشک مراجعه کنید.
مدت زمان کوفتگی
مدت زمان بهبودی برای یک گرفتی پیش پا افتاده معمولا بین دو تا سه هفته زمان لازم است و در موارد خفیف در چند روز بهبود می یابد. در صورتی که کوفتگی و کبودی‌بدن همراه با زخم باشد بهبودی ممکن است چهار هفته یا بیشتر زمان لازم داشته باشد.