بیشتر خانم ها با بررسی و مشاهده دقیق، تغییرات سینه و توده ها را خودآزمایی می کنند. به آشنایی با شکل و ظاهر و شرایط عادی سینه، که گام مهمی در حفظ سلامتی محسوب می شود، آگاهی از وضعیت سینه یا breast awareness گفته می شود. لیزرهای سینه «برست لایت»، روش جدید و سالمی برای آگاهی از وضعیت سینه است و فرد را با جنبه های دیگری از وضعیت و بافت سینه آشنا می کند. بسیاری از خانم ها توده های غیرعادی را مورد بررسی بیشتر قرار می دهند. سایر عواملی که باید مراقب آن‌ها بود:
- تغییرات عمده در اندازه و شکل سینه
- تغییرات پوستی سینه مثل گودی و چین چروک
- تغییرات در نوک سینه و ترشحات غدد آن
- درد سینه طولانی مدت که پس از مدتی از بین نرود
- بروز توده ها و تغییرات ضخامت در بافت سینه
در صورت مشاهده هر یک از این موارد بهتر است با پزشک خود مشورت کنید. اگرچه ممکن است این عوامل طبیعی و بی خطر باشند اما مشورت با پزشک می تواند باعث اطمینان شود. بسیاری از تغییرات و توده های سینه جدی نیستند و به سادگی درمان می شوند. هرچه این عوامل زودتر شناسایی شوند، فرایند درمان آسان تر است و به همین دلیل آگاهی از روش های خودآزمایی امری ضروری است.
لیزرهای سینه یا برست لایت و آگاهی از وضعیت سینه ها
لیزرهای سینه «برست لایت»، روش جدید و سالمی برای آگاهی از وضعیت سینه است و فرد را با جنبه های دیگری از وضعیت و بافت سینه آشنا می کند. طی این فرایند، پرتوها به سینه تابانده شده و تصاویری و جزئیاتی از بافت درونی سینه تهیه می شود. لیزرها دستگاه هایی بی خطرند و استفاده از روش های لیزری، بسیار آسان است. نکات حائز اهمیت در این باره عبارتند از:
- دستگاه لیزر را قبل از استفاده شارژ کنید
- در محل تاریک از آن استفاده کنید
- دستگاه لیزر را زیر سینه قرار دهید
- دستگاه را کاملا در تماس با پوست قرار داده و به سینه فشار دهید
- تمام قسمت های سینه حتی زیربغل و بخش های بالاتر از سینه را بررسی کنید.
چه چیزی در بافت سینه ها مشاهده می شود؟
رگ های خونی به شکل خطوط تیره دیده می شوند که عادی است. اطراف نوک سینه، حلقه هایی از نقاط سیاه به چشم می خورد که همان غدد شیردهی هستند. در صورت مشاهده این عوامل نیازی به نگرانی نیست. طی چند ماه با این روش و با وضعیت و شکل بافت درونی سینه خود آشنا می شوید و تشخیص ناهنجاری ها آسان تر می شود. این روش نیز یکی از روش های خودآزمایی سینه است که برخلاف آشنایی با شکل، ظاهر، اندازه و شرایط بیرونی سینه، شما را با وضعیت و شرایط بافت درونی سینه آشنا می کند.
آشنایی با دستگاه لیزر سینه
- نشانگر تنظیم روشنایی، سطح روشنایی را نشان می دهد که در چهار حالت قابل تنظیم است.
- نماد باتری مقدار باتری باقیمانده را به شما نشان می دهد و در صورت نیاز به شارژ، چشمک می زند.
- درصورتی که دستگاه بیش از حد مورد استفاده قرار گیرد چراغ درجه حرارت بالا روشن می شود. این چراغ به ندرت روشن می شود و برای برطرف کردن این ایراد باید دستگاه خاموش شود.
- نشانگر آخر، مدت زمان گذشته از اخرین بار استفاده از دستگاه را نشان می دهد. این گزینه یادآور خوبی برای استفاده منظم و بررسی وضعیت سینه ها است.
- در انتهای دسته لیزر، ورودی شارژر قرار دارد. باتری دستگاه پس از 4 ساعت شارژ خواهد شد. هنگامی که باتری به طور کامل شارژ شد، نماد شارژ باتری در صفحه نمایش خاموش می شود.
چگونه باید از لیزرهای سینه استفاده کرد؟
- استفاده از دستگاه باید حدالامکان در یک مکان تاریک انجام شود. هرچه اتاق تاریک تر باشد لیزر بهتر عمل می کند و تصویر واضح تری به نمایش می گذارد. از این دستگاه می توان هم در حالت نشسته و هم ایستاده استفاده کرد.
- بسیاری از خانم ها استفاده از مواد نرم کننده را بر عملکرد لیزر موثر می دانند. سینه را با نرم کننده بمالید. مواد نرم کننده ای که استفاده می کنید حتما باید مورد تایید پزشک باشد تا در عملکرد لنزهای لیزر تداخلی ایجاد نکند. نرم کننده های روغنی مثل ژل های نفتی می توانند به لنز لیزر آسیب برسانند.
- لیزر سینه را روشن کنید. نور لیزر در حالت عادی اندک است تا به چشم ها آسیب نرساند اما در صورت تماس با پوست، قدرت نورانی آن افزایش می یابد. لیزر سینه را زیر یکی از سینه های خود نگه دارید و آن را محکم به پوست فشار دهید. نور لیزر باعث دیده شدن بخش های درونی سینه می شود. همانطور که گفته شد خطوط تاریک و رگ های خونی نیز قابل مشاهده هستند.
تنظیم روشنایی لیزرهای سینه
- چهار حالت برای تنظیم روشنایی وجود دارد. برای تغییر سطح روشنایی از دکمه بالا دستگاه استفاده کنید. به طور کلی سینه های بزرگتر یا محکم تر نیاز به تنظیم روشنایی بالاتری دارند. تمام تنظیمات روشنایی را تا زمان یافتن حالت مناسب امتحان کنید. اگر نور خیلی کم باشد، تشخیص رگ های خونی دشوار شده و اگر تنظیمات روشنایی خیلی بالا باشد، نمی توان جزئیات دقیق را دید.
- لیزر را به آرامی روی تمام بخش های سینه حرکت دهید تا قسمت های داخلی بافت سینه را به طور کامل و از زوایای مختلف ببینید.
- بررسی بخش های بالایی سینه و زیربغل را فراموش نکنید. پشت نوک سینه را به خوبی بررسی کنید زیرا احتمال بروز سرطان در این منطقه بیشتر است. به همین دلیل باید تمام بخش های سینه به خوبی مورد بررسی قرار گیرند.
در این لیزرها برای کارآیی بهتر از فناوری سنسور های لمسی استفاده شده است. نگاه کردن به نور لیزر عوارض جدی و دائمی ندارد اما می تواند موجب سوزش و خارش چشم ها شود. به همین دلیل، هنگام روشن شدن لیزر که دستگاه برای تنظیم مجدد روشنایی آماده می شود، از نگاه مستقیم به نور لیزر خودداری کنید.
چه مواردی باید بررسی شوند؟
هنگام استفاده از لیزر و مشاهده بخش های درونی سینه، ممکن است نقاط تاریک یا مناطق سایه دار مشاهده شوند. این موارد می توانند نشانی از وجود ناهنجاری در پستان باشد. در صورت وجود این عوامل برای بررسی بهتر به پزشک خود مراجعه کنید. مشورت با پزشک می تواند به شما اطمینان خاطر ببخشد اما برای تشخیص اینکه آیا مناطق مشاهده شده علائم ناهنجاری محسوب می شوند یا خیر، به بررسی های پزشکی نیاز است. به یاد داشته باشید که بسیاری از ناهنجاری های سینه سرطانی نیستند. به طور معمول از هر 10 مورد ناهنجاری 1 مورد به سرطان منجر می شود. تشخیص زودهنگام سرطان، می تواند تا حد زیادی به فرایند درمان کمک کند.
بیشتر بخوانید: تشخیص زودهنگام سرطان
تکنولوژی استفاده شده در لیزرهای سینه
لیزرهای سینه با عبور نور از درون سینه، بررسی بخش های داخلی سینه را ممکن می سازد. به همین دلیل است که استفاده از لیزر در اتاق تاریک یا کم نور توصیه می شود. نورهای نارنجی و قرمز لیزر باعث دیده شدن هرچه بهتر جزئیات می شوند. نکته مهم دیگر این است که پرتوهای نوری این لیزرها هیچگونه عوارض جانبی ایجاد نمی کنند.
چرا باید مناطق تیره بررسی شوند؟
هموگلوبین خون، از عبور نور جلوگیری می کند و به همین دلیل، رگ های خونی به صورت خطوط تیره دیده می شوند. هنگام بروز ناهنجاری های بدخیم، جریان خون به محل مورد نظر افزایش می یابد. طی فرایندی به نام رگ زایی، رگ های جدید در محل ناهنجاری تشکیل می شوند و همانطور که گفته شد، این رگ ها باعث تیره بنظر آمدن این مناطق هنگام استفاده از لیزر می شوند.
سایر نکات مهم
اگرچه لیزرهای سینه برای آگاهی از وضعیت پستان بسیار کمک کننده هستند، اما این لیزرها قادر به تشخیص همه اندازه ها، موقعیت ها و انواع ناهنجاری های پستان نیستند. این لیزرها به عنوان یک دستگاه تشخیصی قطعی در نظر گرفته نمی شوند. سازمان سلامت PWB ادعایی مبنی بر کارایی این لیزرها در همه شرایط و انواع ناهنجاری ها ندارد و استفاده از آن را تنها به عنوان عاملی کمک کننده و آگاهی دهنده مطرح می کند. به عنوان مثال، کیست های خونی و هموتوم ها نیز مانند رگ های خونی به شکل مناطق تیره مشاهده می شوند.
بیشتر بخوانید: معاینه سینه توسط خود فرد و پزشک (قسمت اول)
سوالات متداول
آیا کسانی که سینه متراکم و سنگین دارند، هنگام استفاده از لیزر، مناطق تیره بیشتری مشاهده می کنند؟
بستگی به ماهیت و جنس این بخش های متراکم دارد. اگر این توده ها فیبری، چربی و یا پر از مایع باشند، مشکلی پیش نخواهد آمد. اما اگر این بخش ها شامل کیست های خونی و تجمع خون باشند، می تواند نگران کننده باشد و بهتر است با پزشک مشورت شود.
آیا ایمپلنت سینه در کارکرد لیزرهای سینه تداخل ایجاد می کند؟
خیر، این لیزرها حتی برای سینه های کاشته شده نیز استفاده می شوند اگرچه بررسی سینه برای خانم هایی که ایمپلنت سینه داشته اند دشوارتر خواهد بود.
آیا رنگ پوست بر کارکرد لیزرهای سینه تاثیر می گذارد؟
خیر، لیزرهای سینه به خوبی بر روی هر رنگ پوستی کار می کنند.
آیا اندازه سینه در استفاده از این لیزرها محدودیتی ایجاد می کند؟
اگرچه اندازه بزرگ سینه، می تواند بررسی کامل و دقیق بافت درونی سینه را از زوایای مختلف دشوار کند، اما به طور کلی اندازه سینه محدودیتی در استفاده از دستگاه ایجاد نمی کند.
آیا کسانی که طی جراحی، سینه خود را کوچک کرده اند در استفاده از لیزر با مشکل مواجه می شوند؟
خیر، اگرچه کاهش اندازه سینه از طریق جراحی می تواند منجر به افزایش جریان خون و تیره به نظر آمدن بخش سینه شود، اما این مورد نیز محدودیتی در استفاده از لیزرهای سینه ایجاد نمی کند.
آیا کسانی که تحت جراحی لامپکتومی قرار گرفته اند نیز می توانند از این لیزرها استفاده کنند؟
بله. اما نکته حائز اهمیت این است که محل جراحی شده ممکن است تیره تر بنظر برسد که این طبیعی است.
چرا برای تنظیم روشنایی دستگاه، حالت های متفاوت وجود دارد؟
چگالی سینه ها متفاوت است و به عوامل زیادی بستگی دارد – سن؛ اندازه سینه؛ تغییرات هورمونی و دوره پریود. هرچه تراکم سینه بیشتر باشد، شدت روشنایی مورد نیاز نیز بیشتر می شود. روشنایی بیش از حد زیاد یا خیلی کم باعث کاهش وضوح رگ های خونی می شوند، بنابراین برای یافتن روشنایی مناسب، حالت های مختلف را امتحان کنید.
آیا ترسیدن هنگام استفاده از لیزر طبیعی است؟
بله. بسیاری از خانم ها در اولین بار استفاده از لیزر، مراتبی از اضطراب را تجربه می کنند اما با گذشت زمان و آشنایی با شرایط و علائم عادی، از این احساس اضطراب کاسته می شود. برای اطمینان خاطر بیشتر می توانید با پزشک خود مشورت کنید.
در صورت استفاده مکرر از لیزرهای سینه، آیا باز هم استفاده از روش ها و آزمایش های دیگر سینه ضروری است؟
بله. علاوه بر روال معمول آگاهی از وضعیت سینه، یعنی تغییرات ظاهری سینه، استفاده از روش های دیگر نیز ضروری است. همانطور که گفته شد این لیزرها دستگاه های تشخیصی نیستند، بلکه به عنوان عاملی هشدار دهنده و کمک کننده عمل می کنند.
لنزها و پرتوهای نوری بکار رفته در این لیزرها از چه نوعی هستند؟ آیا بی خطرند؟
این پرتوهای نوری از طول موج معین (معمولا طول موج های مرئی) و از مجموعه ای از LED ها (دیودهای ساطع کننده نور) تشکیل شده اند و کاملاً بی خطرند.
نور لیزر چگونه جریان خون را در سینه نشان می دهد؟
پرتوهای نوری لیزر، توسط گلبول های قرمز و هموگلوبین خون جذب می شوند. این عامل باعث می شود رگ های خونی به شکل خطوط تاریک دیده شوند. به یاد داشته باشید که تمام تغییراتی که در مناطق تیره رخ می دهند باید بررسی شوند و در صورت لزوم، به پزشک مراجعه شود.
لیزرهای سینه، در تشخیص حداقل چه اندازه ای از تومورها می توانند موثر باشند؟
در كارآزمايي هاي باليني كه بر روي تومورهاي شيري انجام شده است، تومورهای بزرگ تر از 2 سانتيمتر در بيشتر موارد و تومورهاي كوچکتر از 2 سانتيمتر در 50٪ موارد تشخيص داده شدند. البته باید در نظر داشت که این بستگی به محل تومور در پستان دارد.
آیا هنگام بارداری نیز می توان از لیزرهای سینه استفاده کرد؟
بله، در دوره بارداری نیز می توان از لیزرهای سینه استفاده کرد اما در نظر داشته باشید که در این دوره سینه ها تغییر می کنند و جریان خون بیشتری نیز به آن ها راه پیدا می کند. با این حال توصیه می شود تا چند ماه پس از پایان شیردهی، از لیزرهای سینه استفاده نشود. زیرا سینه ها، پر از شیر خواهد شد و دیدن جزئیات ممکن نخواهد بود. استفاده از لیزرهای سینه در دوره بارداری آسیبی برای مادر و کودک به همراه نخواهد داشت.
چرا باید در تاریکی از لیزرهای سینه استفاده شود؟
تنها بخش کوچکی از نور قرمز از پستان عبور می کند، بنابراین برای روشنایی بیشتر و وضوح جزئیات باید سایر رنگ های نوری از بین بروند. هرچه اتاق تاریک تر باشد، مشاهده جزئیات نیز راحت تر است.
چند بار باید از لیزرهای سینه استفاده شود؟
می توانید از این فرایند به عنوان بخشی از روال عادی برای آگاهی از وضعیت سینه استفاده کنید. توصیه می شود به طور ماهانه و منظم وضعیت سینه بررسی شود.
آیا لیزرهای سینه ایمن هستند؟
تمام پرتوهای نوری ساطع شده از لیزرهای سینه در طیف مرئی قرار دارند – هیچ پرتوی نامرئی (فرابنفش یا فروسرخ) وجود ندارد و نور کاملاً بی ضرر است.
در صورت مشاهده تغییرات و علائم مشکوک چه باید کرد؟
در صورت بروز هرگونه تغییر غیرعادی و ناهنجاری در ظاهر سینه و یا هنگام استفاده از لیزرهای سینه، باید سریعا با پزشک مشورت شود تا در صورت تشخیص ناهنجاری برای درمان آن اقدام شود.
در صورتی که احساس بروز ناهنجاری در سینه وجود داشته باشد اما علائمی از طریق لیزر به چشم نیاید چه باید کرد؟
بهتر است هرچه سریع تر با پزشک مشورت شود تا اطمینان خاطر حاصل شود. برعکس، اگر هنگام استفاده از لیزر علائم وجود داشته باشد اما فرد تغییری را احساس نکند نیز باید به پزشک مراجعه کرد.
در صورت استفاده مداوم و مکرر از لیزرهای سینه، آیا می توان از انجام سایر خودآزمایی سینه صرف نظر کرد؟
کاملا خیر! حتی در صورتی که سن فرد 50 سال و یا بالاتر باشد نیز از لیزرهای سینه به عنوان جایگزینی برای سایر روش های تصویر برداری از سینه استفاده نمی شود. این لیزرها فقط به عنوان بخشی از روال عادی آگاهی از وضعیت سینه در خانه مورد استفاده قرار می گیرند.
آیا لیزرهای سینه ضایعه DCIS را نشان می دهند؟
ضایعه DCIS نوعی از ابتلا به سرطان سینه است که معمولا به عنوان یک سرطان غیر تهاجمی توصیف می شود. اگر این نوع سرطان با آنژیوژنز همراه باشد، می توانند توسط لیزرهای سینه تشخیص داده شوند.
در صورتی که باتری های لیزر کاملا شارژ نشده باشند نیز می توان از آن استفاده کرد؟
اگر باتری لیزر خیلی کم باشد نور خاموش می شود. برای استفاده و مشاهده هرچه بهتر جزئیات لیزر را کاملا شارژ کنید.
چرا هنگام استفاده از لیزرهای سینه از مواد نرم کننده و روان کننده استفاده می شود؟
برخی از خانم ها برای حرکت بهتر لیزر بر روی پوست از مواد نرم کننده و روان کننده (لوسیون) استفاده می کنند. لوسیون را به آرامی روی تمام سینه بمالید و بعد از انجام معاینه آن را پاک کنید. استفاده از لوسین های روغنی توصیه نمی شود زیرا این مواد می توانند به لیزر آسیب بزنند.
لیزر سینه در بارداری
اگرچه لیزرهای سینه هیچگونه عوارض جانبی ندارند اما استفاده از آن ها در طول دوره بارداری و چند ماه پس از آن توصیه نمی شود؛ چرا که به علت تغییرات هورمونی و بارداری، جریان خون به بافت سینه افزایش می یابد و دیدن جزئیات سینه به وسیله لیزرها دشوار می شود. پس از بارداری و در دوران شیردهی نیز استفاده از لیزرها توصیه نمی شود. چراکه شیر موجود در سینه مانع از وضوح کامل و دیده شدن تمام بخش های سینه می شود.