بسیاری از مطالعات نشان داده اند که هنگام ورزش کردن، مغز در مطلوب ترین شکل ممکن خود قرار دارد. فعالیت بدنی برای عملکرد مناسب این اندام امری ضروری است. زیرا از آن در برابر زوال عقل محافظت می کند. علاوه بر این، ورزش کردن بر توانایی های شناختی مغز نیز تاثیر بسزایی دارد. فعالیت بدنی منظم یک عامل تعیین کننده برای بهزیستی انسان است. دلیل این امر این است که ورزش برای مغز مفید بوده و تاثیر ورزش بر مغز به اثبات رسیده است. بهزیستی روانی و جسمی ما تا حد زیادی به سلامتی مغزمان بستگی دارد. بنابراین، اگر مایل هستید که کیفیت زندگی‌تان را بهبود ببخشید، فعال بودن و فعال ماندن امری مهم می باشد.
شواهد زیادی وجود دارند که نشان می دهند ورزش کردن برای مغز بسیار مفید است. مطالعات نشان داده اند که ورزش کردن پیری را کند کرده و می تواند به پیشگیری از بیماری های جدی مانند آلزایمر کمک کند. به همین ترتیب، ورزش کردن تاثیر فوق العاده‌ای بر روحیه و کیفیت زندگی دارد.
تاثیر ورزش و مفید بودن آن بر مغز از زمان های قدیم مورد تایید بوده است و امروزه علم نیز آن را به اثبات رسانده است.
ورزش کردن برای سلامتی مغز ما مفید است
در حقیقت ورزش برای عملکرد مغز ما بسیار خوب است. زیرا عملکرد مغز به سیستم قلب و عروق وابسته است و سیستم قلب و عروق نیز زمانی که به طور منظم فعالیت های بدنی انجام می دهید، عملکرد بهتری دارند. در واقع، سلامت قلب و عروق تاثیر مستقیم بر سلامت مغز ما دارند.
به طور کلی، مطالعات فراوانی وجود دارند که رابطه ی مستقیم بین فعالیت بدنی منظم و کاهش خطر ابتلا به بیماری های عصبی را نشان می دهند. همچنین تحقیقات ثابت کرده اند که فعالیت بدنی عملکردهای مختلف شناختی را بهبود می بخشد و فواید روانشناختی فراوانی با خود به همراه دارد.
گروهی از دانشمندان دانشگاه وسترن سیدنی و دانشگاه منچستر، مطالب مفیدی را در این مورد منتشر کرده اند. طبق تحقیقات انجام شده، مشخص شده که برخی از مناطق مغزی پس از سن ۴۰ سالگی، با گذشت هر دهه، ۵ درصد کاهش می یابد. اما زمانی که افراد به طور منظم ورزش می کنند، این درصد می تواند به صفر برسد.
بیشتر بخوانید: چطور ورزش کردن از آلزایمر جلوگیری می کند؟
فواید فیزیولوژیکی و شناختی ورزش کردن
یکی از مهمترین دلایلی که نشان دهنده ی مفید بودن ورزش برای مغز است، این است که مغز در هنگام ورزش کردن سلول های عصبی بیش تری تولید می کند. در حقیقت برای مدت زمان طولانی اعتقاد عمومی بر این بود که این ارگان نمی تواند سلولهای جدیدی را تولید کند. اما امروزه این حقیقت به اثبات رسیده است و به آن فرآیند نوروژنز گفته می شود.
هیپوکامپ یکی از مناطق مغزی است که درگیر فرآیند نوروژنز است. در آزمایشی که به سرپرستی دکتر ژوزف فرت بر روی ۷۳۷ نفر صورت گرفت، مشخص شد که ورزش هوازی منظم باعث افزایش اندازه ناحیه هیپوکامپ چپ می شود. بنابراین، ورزش می تواند تشکیل سلولهای عصبی جدید را ارتقا بخشد.
در حالت کلی، دانشمندان دریافته اند که تاثیر ورزش بر مغز می تواند منجر به موارد زیر شود:
- ماده خاکستری مغز را حفظ می کند. این ماده مسئول انتقال داده و چابکی ذهنی است که در طی سالهای عمر رو به زوال می رود. با این وجود مطالعات نشان داده اند که صرف نظر از سن افراد، ورزش کردن می تواند این ناحیه از مغز را متراکم تر و کامل تر نگه دارد.
- عملکردهای اجرایی را بهبود می بخشد. این عملکردها به انسان اجازه می دهد تا وظایف خود را انجام داده و مشکلات پیچیده را حل کند.
- تمرکز را بهبود می بخشد. مطالعات متعدد نشان داده اند افرادی که به طور مرتب ورزش می کنند، از لحاظ تمرکز ذهنی در سطح بالاتری قرار دادند.
- حافظه بلند مدت را بهبود می بخشد. مطالعات نشان داده‌اند که افراد یک متن را پس از ورزش کردن، نسبت به قبل از آن بهتر به خاطر می آورند.
- پیری مغز را کند می کند. تحقیقات ثابت کرده اند افرادی که به طور منظم ورزش می کنند، پس از سن 30 سالگی، حجم هیپوکامپ مغزی را یک تا دو درصد به طور مرتب افزایش می دهند.
بیشتر بخوانید: ورزش TRX؛ بهترین تمرینات TRX برای تازه کارها
فواید روانشناختی و عاطفی و تاثیر ورزش بر مغز
ورزش کردن علاوه بر فوایدی که در بالا به آنها ذکر شد، مزایای دیگری برای مغز به همراه دارد. مطالعات نشان داده‌اند که ورزش کردن مزایای روانشناختی و عاطفی زیادی برای مغز دارد. سلامت روان یکی از مهمترین مولفه های عملکرد صحیح مغز است و فعالیت بدنی به بهبود و حفظ آن کمک می کند.
برخی از دلایل اینکه ورزش بدنی برای سلامت مغز مفید است عبارتند از:
- از بروز افسردگی جلوگیری و آن را کاهش می دهد. فعالیت بدنی یک داروی ضد افسردگی طبیعی است زیرا بر تولید سروتونین که یک انتقال دهنده عصبی برای احساس بهزیستی و خلقی است، تاثیر می گذارد.
- استرس و اضطراب را کاهش می دهد. بدن هنگام ورزش کردن اندروفین ها را آزاد می کند. این اندروفین ها شامل دوپامین و نوراپی نفرین است. این اندروفین ها به کاهش حالت های بی قراری و خشم کمک کرده و ثبات عاطفی را تقویت می کنند.
- در نهایت ورزش کردن باعث افزایش عزت نفس و خلاقیت فرد می شود. ورزش بدنی همچنین بر انگیزه و سطح سرزندگی ما تاثیر گذار است. همه این عوامل ما را خلاق تر و فعالتر می کند. به همین ترتیب، فعالیت های بدنی در هنگام ترک اعتیاد نیز به کاهش سندروم ناشی از ترک کمک می کنند.