دی سدیم گوانیلات چیست و آیا بی خطر است؟

ممکن است اسم مونو سدیم گلوتامات (MSG) به گوشتان خورده باشد. اکنون نوبت دی سدیم گوانیلات است که به عنوان یک افزودنی مواد غذایی شناخته شده است است که شما باید توجه ویژه ای به آن داشته باشید.

اینکه گاهی اوقات به عنوان طعم دهنده ی طبیعی از آن یاد می شود کاملا قابل درک است. از دی سدیم گلوتامات اغلب  به همراه  مونو سدیم گلوتامات در طیف وسیعی از مواد غذایی، مانند سوپ های کنسرو شده، چیپس سیب زمینی و لبنیات استفاده می شود.

با این وجود، ممکن است از خود بپرسید که آیا این مواد بی خطر هستند یا خیر. در این مقاله اطلاعاتی درباره ی اینکه دی سدیم گوانیلات چیست؟، در چه مواد غذایی  یافت می شود؟ و آیا مصرف آن بی خطر است یا خیر؟ به شما ارائه می شود.

دی سدیم گوانیلات چه چیزی است و چگونه از آن استفاده می شود؟

دی‌سدیم گوانیلات یک ماده افزودنی غذایی رایج است. در واقع، این ماده نوعی نمک است که از گوانوزین مونوفسفات (GMP) استخراج می شود.

از نظر بیوشیمیایی، GMP نوکلئوتید است.  نوکلئوتید از اجزای سازنده ی مولکول های مهم مانند DNA است. دی سدیم گوانیلات معمولاً از نشاسته تاپیوکا تخمیر شده ساخته می شود، اگرچه می تواند از مخمر، قارچ و جلبک دریایی نیز حاصل شود. این ماده به طور طبیعی و به راحتی در قارچ های خشک دیده می شود.

بیشتر بخوانید: افزودنی های غذاهای آماده علیه معده

کاربرد های دی سدیم گوانیلات

• دی‌سدیم گوانیلات به طور معمول با مونو سدیم گلوتامات (MSG) یا گلوتامات دیگر ترکیب می شود اما به تنهایی نیز قابل استفاده است. البته استفاده کردن از آن به تنهایی بسیار نادر است زیرا بسیار تولید آن بسیار گران و هزینه بردار است.
• گلوتامات پروتئین هایی هستند که به طور طبیعی در غذاهایی مانند گوجه فرنگی و پنیر مشاهده می شوند. آن ها همچنین در مغز شما وجود دارند، در آن جا آن ها به عنوان انتقال دهنده های عصبی عمل می کنند.
• در حالی که نمک طعام (سدیم کلرید) می تواند طعم دهنده غذاها باشد، ترکیباتی مانند گلوتامات می توانند چگونگی درک طعم نمک توسط زبان شما را تقویت کنند. دی‌سدیم گلوتامات شدت طعم نمک را افزایش می دهد، بنابراین برای تولید همان اثر به نمک کمتری نیاز دارید.
• ترکیب دی سدیم گوانیلات و MSG باعث تقویت طعم غذا می شوند. در حقیقت، انسان ها به مخلوط های MSG و نوکلئوتیدها مانند GMP هشت برابر بیشتر از MSG به تنهایی واکنش نشان می دهند. به عبارت دیگر، وقتی MSG و دی‌سدیم گوانیلات ترکیب شوند، به احتمال زیاد شما حس می کنید که غذا خوشمزه تر شده است.
• 

 کاربردهای مهم دی سدیم گوانیلات در صنایع غذایی

• در یک تحقیق آزمایشی، میزان سدیم موجود در کالباس های تخمیر شده با پتاسیم کلرید جایگزین شد ولی در نهایت، کیفیت ناخوشایند مانند بافت شل و ضعیف و عطر و طعم نامطبوع به دست آمد. با این حال، پس از اضافه کردن MSG و نوکلئوتیدهای تقویت کننده طعم، شرکت کنندگان غذا را خوشمزه ارزیابی کردند. نکته مهم این است که ترکیب MSG و دی سدیم گوانیلات مزه ی اومامی یا خوب و لذت بخشی را به غذا می دهد. اومامی که پنجمین طعم اساسی به حساب می آید، با طعم های مطبوع و گوشتی مانند گوشت گاو، قارچ، مخمر و آبگوشت همراه است.
• با توجه به اینکه دی سدیم گوانیلات به تنهایی مزه ی اومامی ایجاد نمی کند، حتما باید با MSG جفت شود.
• از دی سدیم گوانیلات به عنوان جایگزینی برای MSG استفاده می شود.
• دی سدیم گوانیلات اگر به عنوان یک ماده ی غذایی افزودنی استفاده شود، می تواند اثر MSG را تقویت کند.
• اگرچه کمتر رایج است اما، دی سدیم گوانیلات نیز گاهی اوقات با دی سدیم اینوزینات ترکیب می شود تا جایگزین کاملی برای MSG شود.

دی سدیم اینوزینات یک تقویت کننده طعم است که از اسید اینوزینریک (IMP) به دست می آید. هنگامی که این ماده با دی سدیم گوانیلات مخلوط می شود، نوکلئوتیدهای حاصل شده به عنوان “I + G” در صنایع غذایی شناخته می شوند.

با این حال،  I+ G تنها زمانی که با MSG  ترکیب شود طعم اومامی را ایجاد می کند.

چه غذاهایی حاوی دی سدیم گوانیلات هستند؟

دی سدیم گوانیلات به طیف گسترده ای از غذاهای فرآوری شده اضافه می شود که شامل غلات آماده، سس، کنسرو، سوپ آماده، نودل فوری، میان وعده ها، محصولات ماکارونی، ادویه ها، گوشت های بسته بندی شده، نوشیدنی های انرژی زا و سبزیجات کنسرو شده می شود. با این حال، این ترکیب همچنین به طور طبیعی در غذاهایی مانند ماهی و قارچ مشاهده می شود.

دی سدیم گوانیلات ممکن است در لیست مواد تشکیل دهنده ی”عصاره مخمر” یا “طعم دهنده های طبیعی” قرار گیرد.

ایمنی دی سدیم گلوتامات

سازمان غذا و دارو (FDA) در ایالات متحده و همچنین سازمان ایمنی مواد غذایی اروپا (EFSA) دی سدیم گلوتامات را بی خطر می دانند.

با این وجود، بخاطر عدم تحقیق و بررسی کافی، دستورالعمل های لازم برای AI  یا دوز مناسب در دسترس نیست.

دی سدیم گلوتامات به سدیم خالص اضافه می شود.

دی سدیم گوانیلات به سدیم خالص یک محصول غذایی می افزاید اما معمولاً در مقادیر کم و متغیر گنجانیده می شود.

MSG، که با دی سدیم گوانیلات قابل مقایسه است اما به راحتی مورد مطالعه قرار می گیرد، و در حدود 500 میلی گرم سدیم در هر قاشق چایخوری (4 گرم) که معادل 22٪ از ارزش روزانه سدیم است وجود دارد.

اگرچه غذاهای فرآوری شده به احتمال زیاد شامل یک بخش کمی از این ماده در یک وعده هستند، به احتمال زیاد MSG و دی‌سدیم گوانیلات تنها منبع سدیم نخواهند بود.

این مواد افزودنی اغلب برای جایگزینی نمک مورد استفاده قرار می گیرند، زیرا مصرف بیش از حد نمک می تواند منجر به فشار خون بالا و بیماری قلبی شود.

با این حال، یک مطالعه بر روی موش ها نشان داد که افرادی که از 4 گرم MSG در هر گرم از وزن بدن تغذیه می کنند، فشار اکسیداتیو در خون  آن ها افزایش می یابد. فشار اکسیداتیو می تواند منجر به التهاب و در نتیجه ابتلا به بیماری های مزمن مانند بیماری های قلبی شود. با این حال هنوز هم احتیاج به تحقیقات انسانی است.

چه کسانی باید از مصرف آن خود داری کنند؟

افرادی که به MSG حساسیت دارند ممکن است بخواهند از مصرف دی سدیم گوانیلات خودداری کنند، زیرا این مواد افزودنی غالباً با هم ترکیب می شوند.

علائم حساسیت به MSG شامل سردرد، گرفتگی عضلات و گرگرفتگی می شود.

MSG ممکن است در برچسب های محصول با نام های گلوتامات، آژینوموتو و اسید گلوتامیک ظاهر شود. به خاطر داشته باشید که این ماده بسیار بی خطر محسوب می شود، مگر اینکه بیش از حد مصرف شود.

افراد مبتلا به نقرس یا سابقه سنگ کلیه اسید اوریک نیز باید از دی سدیم گوانیلات خودداری کنند. این امر به این دلیل است که گوانیلات ها غالباً به پورین متابولیزه می شوند، این ترکیباتی هستند که می توانند سطح اسید اوریک را در بدن شما بالا ببرند.

بیشتر بخوانید: چگونه می توانیم از ایجاد سنگ کلیه جلوگیری کنیم؟

کلام آخر

دی‌سدیم گوانیلات، یک افزودنی غذایی است که معمولاً به عنوان تقویت کننده طعم مورد استفاده قرار می گیرد. به افزایش شدت نمک کمک می کند تا احساس  نیاز کمتری به مصرف نمک ایجاد شود.

علاوه بر این، معمولاً با MSG ترکیب می شود. این ترکیبات باهم طعم اومامی را ایجاد می کنند. اومامی پنجمین طعم اساسی که هنگام خوردن گوشت خوشمزه توصیف می شود.

اگرچه برای تعیین محدوده ایمنی آن، تحقیقات بیشتری در مورد دی‌سدیم گوانیلات مورد نیاز است، اما این ماده به طور کلی بی خطر تلقی می شود. به طور کلی، افراد با حساسیت به MSG، نقرس یا سابقه سنگ کلیه باید از مصرف دی سدیم گوانیلات اجتناب کنند.