تصمیم گیری درباره برنامه درمانی بیمار با توجه به مرحله یا پیشرفت بیماری صورت می گیرد. پزشکان در مراکز درمان سرطان بر اساس نتایج آزمایشات تشخیصی روند درمان بیمار را شروع می کنند. اگر سرطان به تازگی تشخیص داده شده باشد، پزشک با بررسی نتایج آسیب شناسی و تایید تشخیص صحیح و همچنین بر اساس دریافت اطلاعات مرحلهای، یک برنامه درمانی مناسب برای بیمار تهیه میکند. اما اگر بیمار قبلا دچار سرطان بوده و بیماری دوباره عود کرده است پزشک بر اساس نتایج آزمایشات جامع پروسه درمان بیمار را از سر میگیرد. یکی از مهم ترین عوامل در ارزیابی گزینه های درمانی، مرحله سرطان سینه است. پزشک با استفاده از انواع تست های تشخیصی مراحل سرطان سینه را بررسی و سپس از گزینه های درمانی مناسب استفاده می کند.
مرحله صفر سرطان سینه
مرحله صفر که کارسینوم درجا هم نامیده می شود اولین مرحله سرطان سینه است. در این مرحله تومور سینه غیر تهاجمی است و هیچ نشانهای مبنی بر گسترش سلول های تومور به سایر قسمت های سینه و یا نواحی دیگر بدن وجود ندارد. در اغلب موارد مرحله صفر یک بیماری پیش سرطانی در نظر گرفته می شود که نیاز به پیگیری دقیق دارد اما درمان نمی شود.
تشخیص سرطان سینه در مرحله صفر دشوار است چون در خودآزمایی سینه توده احساس نمی شود و علائم دیگری نیز بروز نمیکند. با این حال خودآزمایی سینه و غربالگری روتین و منظم سینه بسیار مهم هستند و در اغلب موارد به تشخیص زودهنگام سرطان، یعنی زمانی که بیماری قابل درمان است منجر میشوند. بیماری در مرحله صفر اغلب حین انجام بیوپسی سینه به دلایل دیگری مثل بررسی توده های غیر مرتبط با سینه به طور تصادفی مشاهده می شود.
دو نوع سرطان سینه در مرحله صفر وجود دارد:
سرطان مجرا در محل (DCIS):
این سرطان هنگامی رخ می دهد که سلولهای سرطانی در مجاری سینه تشکیل می شوند. در حال حاضر بیشتر موارد مربوط به مرحله صفر سرطان مجرا در محل تشخیص داده میشوند چون تعداد بیشتری از خانم ها غربالگری های منظم ماموگرافی را انجام می دهند. از آنجایی که سرطان مجرا در محل می تواند تهاجمی باشد بنابراین تشخیص و درمان زودرس در نجات جان بیمار بسیار اهمیت دارد.
سرطان لوبولار درجا (LCIS):
این سرطان هنگامی رخ می دهد که سلول های غیر طبیعی در لوبول ها رشد می کنند. این سلولها سرطانی نیستند و به ندرت به سرطان تهاجمی تبدیل می شوند. با این حال ممکن است است زنانی که به LCIS مبتلا می شوند در آینده در معرض خطر ابتلا به سرطان سینه قرار بگیرند. برای زنانی که به LCIS مبتلا هستند، خطر ابتلا به سرطان تهاجمی طی 15 سال پس از تشخیص اولیه، 20 تا 25 درصد است.
مرحله اول سرطان سینه
این مرحله اولین مرحله سرطان تهاجمی سینه است. در مرحله ۱ اندازه تومورها تا یک سانتی متر رشد می کند و هیچ نوع گره و غده لنفاوی درگیر بیماری نمی شود. در این مرحله، سلول های سرطانی به بافت های اطراف سینه سرایت می کنند و از محل اصلی شان فراتر می روند.
از آنجایی که تومور درمرحله اول سرطان سینه کوچک است تشخیص آن نیز دشوار میباشد. با این حال خودآزمایی سینه و غربالگری منظم سرطان سینه در اغلب موارد منجر به تشخیص زودرس سرطان میشود و احتمال بهبودی بیمار را افزایش می دهد.
مرحله اول سرطان سینه به دو دسته تقسیم می شود:
مرحله 1A از مراحل سرطان سینه:
در این مرحله اندازه تومور 2 میلی متر یا کوچکتر است (به اندازه نخود یا بادام زمینی) و سلول های تومور به بافت های خارج از سینه سرایت نکردهاند.
مرحله 1B از مراحل سرطان سینه:
در این مرحله خوشه های کوچک سلول های سرطانی که بیش از ۲ میلی متر اندازه دارند در غدد لنفاوی یافت می شوند. در این شرایط تومور یا هنوز در داخل سینه وجود ندارد و یا اندازه آن دو سانتیمتر یا کوچکتر است.
احتمال زنده ماندن بیمار در مرحله 1A کمی بیشتر از مرحله 1B است. با این حال برای همه خانم های مبتلا به سرطان سینه که در مرحله اول بیماری شان تشخیص داده می شود پیش آگهی خوبی در نظر گرفته میشود.
بیشتر بخوانید: رژیم غذایی برای بهبود مبتلایان به سرطان سینه
مرحله دوم سرطان سینه
مرحله دوم سرطان سینه به عنوان سرطان سینه تهاجمی شناخته می شود. تومور در این مرحله بین ۲ تا ۵ سانتی متر اندازه دارد و در همان سمتی که سینه درگیر شده است به بافت های غدد لنفاوی در زیر بغل نیز سرایت می کند. مرحله دوم سرطان سینه نشان دهنده شکل پیشرفته تری از این بیماری است. در این مرحله سلول های سرطانی از محل اصلی شان فراتر رفته و در بافت های اطراف سینه گسترش پیدا می کنند.
در مرحله دوم تومور در معاینات سینه به شکل یک توده سخت در داخل سینه مشاهده می شود. خودآزمایی سینه و غربالگری های روتین منجر به تشخیص زودرس بیماری می شوند و شانس درمان بیمار را افزایش میدهند.
مرحله دوم سرطان سینه به دو دسته تقسیم می شود:
مرحله 2A از مراحل سرطان سینه:
که شامل یکی از موارد زیر است:
- توموری در سینه وجود ندارد اما سرطان در غدد لنفاوی زیر بغل پخش شده است. یا
- اندازه تومور داخل سینه ۲ سانتی متر یا کوچکتر است و سرطان در غدد لنفاوی زیر بغل پخش شده است. یا
- اندازه تومور داخل سینه ۲ تا ۵ سانتی متر است اما سرطان در غدد لنفاوی زیر بغل گسترش پیدا نکرده است.
مرحله 2B از مراحل سرطان سینه:
که شامل یکی از موارد زیر است:
- اندازه تومور بین ۲ تا ۵ سانتی متر است و سرطان به غدد لنفاوی زیر بغل رسیده است. یا
- تومور بزرگتر از ۵ سانتی متر است اما سرطان در غدد لنفاوی زیر بغل گسترش پیدا نکرده است.
میزان بقا برای سرطان در مرحله 2A کمی بیشتر از مرحله 2B است. است با این حال برای تمام خانم هایی که در مرحله دوم سرطان سینه قرار دارند پیش آگهی خوبی در نظر گرفته میشود.
بیشتر بخوانید: خانم ها با این ماده غذایی به جنگ سرطان سینه بروید
مرحله سوم سرطان سینه
مرحله سوم سرطان سینه که به آن سرطان سینه موضعی پیشرفته هم گفته میشود مرحله ای است که در آن تومور بیشتر از ۵ سانتی متر اندازه دارد و سرطان یا در غدد لنفاوی زیر بغل گسترش پیدا کرده و یا به سایر غدد لنفاوی یا بافت های مجاور سینه سرایت کرده است. مرحله سوم سرطان سینه نوع پیشرفته تر و تهاجمی تر این سرطان است. در این مرحله معمولا سلول های سرطانی در نقاط دورتر بدن گسترش نمی یابند اما در چندین غده لنفاوی زیر بغل پخش می شوند. علاوه بر این تومور در این مرحله بسیار بزرگ است و احتمالا در قفسه و پوست سینه نیز پخش می شود.
مرحله سوم سرطان سینه به سه دسته تقسیم می شود:
مرحله 3A از مراحل سرطان سینه:
که در آن یکی از موارد زیر صدق می کند:
- تومور در سینه یافت نمیشود اما سرطان در غدد لنفاوی زیر بغل و ساختارهای مجاور متصل گسترش پیدا می کند. علاوه بر این ممکن است سرطان در غدد لنفاوی نزدیک استخوان جناغ سینه نیز مشاهده شود.
- اندازه تومور ۲ سانتی متر یا کوچکتر است. سرطان در غدد لنفاوی زیر بغل یا ساختارهای مجاور متصل پخش شده و یا به غدد لنفاوی نزدیک استخوان سینه رسیده است.
- اندازه تومور 2 تا ۴ سانتی متر است. سرطان در غدد لنفاوی زیر بغل و یا نزدیک استخوان جناغ سینهگسترش پیدا کرده است. یا
- تومور بزرگتر از ۵ سانتیمتر است. سلول های سرطانی در غدد لنفاوی زیر بغل ساختار های مجاور و یا نزدیک استخوان سینه پخش شده اند.
مرحله 3B از مراحل سرطان سینه:
در این مرحله تومور ممکن است به هر اندازه یافت شود و ویژگی های سرطان شامل موارد زیر می شود:
- سلول های سرطانی به قفسه سینه یا پوست سینهرسیدهاند.
- سلول های سرطانی به غدد لنفاوی زیر بغل و یا ساختار های متصل به آنها رسیده اند یا ممکن است سرطان در غدد لنفاوی نزدیک به استخوان جناغ سینه پخش شده باشد.
- سرطان به پوست سینه سرایت کرده و تبدیل به سرطان سینه التهابی شده است.
مرحله 3C از مراحل سرطان سینه:
این مرحله نیز شامل موارد زیر می شود:
- ممکن است هیچ نشانه ای از سرطان در سینه وجود نداشته باشد و یا تومور در هر اندازه ای یافت شود. علاوه بر این ممکن است سلول های سرطانی در دیواره قفسه سینه و یا پوست سینه گسترش پیدا کنند.
- سلول های سرطانی در غدد لنفاوی بالا و یا زیر استخوان ترقوه وجود دارند.
- سلول های سرطانی در غدد لنفاوی زیر بغل و گره های لنفاوی استخوان ترقوه پخش شده اند.
- سلول های سرطانی بعد از گسترش در پوست سینه به سرطان التهابی سینه تبدیل می شوند.
این مرحله ممکن است قابل درمان و یا غیر قابل درمان و لاعلاج باشد. در مرحله سوم قابل درمان از مراحل سرطان سینه سلول های سرطانی در بیشتر غدد لنفاوی زیر بغل و همین طور در غدد لنفاوی نزدیک استخوان ترقوه مشاهده می شوند. مرحله سوم لاعلاج سرطان سینه زمانی اتفاق می افتد که سلول های سرطانی به غدد لنفاوی بالای استخوان ترقوه سرایت کرده باشند.
برای تمام زنانی که به سرطان سینه در مرحله سوم مبتلا هستند چندین گزینه درمانی امیدوارکننده وجود دارد.
مرحله چهارم سرطان سینه
مرحله چهارم سرطان سینه که به آن سرطان سینه متاستاتیک هم گفته می شود مرحله ای از مراحل سرطان سینه است که در آن سلول های سرطانی در سینه، غدد لنفاوی زیر بغل و اندام های دیگر بدن پخش شدهاند و سرطان به نواحی مختلف بدن سرایت کرده است. مناطق آسیب دیده ممکن است شامل مغز، ریه ها و کبد باشند و یا بیشتر از یک عضو بدن درگیر سرطان شده باشد.