از اسپری معروف آسم بیشتر بدانیم

گروه ترجمه/ فرزانه پاشایی: اسپری سالبوتامول (آلبوترول) برای درمان برونکواسپاسم و پیشگیری از آن در بیماران مبتلا به آسم، برونشیت، آمفیزم و دیگر بیماری های ریه به کار می رود.  اسپری سالبوتامول برای پیشگیری از برونکواسپاسم ناشی از ورزش نیز مورد استفاده قرار می گیرد.

اسپری سالبوتامول به خانواده داروهایی معروف به برونکودیلاتورهای آدرژنیک تعلق دارد. برونکودیلاتورهای آدرژنیک داروهایی هستند که از طریق دهان تنفس می شوند تا لوله های برونشیال (راه های هوایی) ریه را باز کنند. این داروها از طریق افزایش جریان هوا درون لوله های برونشیال باعث تسکین سرفه، خس خس سینه، تنگی نفس و تنفس دشوار می شوند.

در مورد افراد سالخورده

در مورد رابطه بین سن و اثرات پروونتیل اچ اف ای در افراد سالخورده مطالعه درستی انجام نشده است. با این حال، احتمال اینکه بیماران مسن به مشکلات قلبی مرتبط با سن مبتلا شوند، نسبت به سایرین بیشتر است که در این صورت ممکن است لازم باشد در دوز مصرفی این بیماران احتیاط رعایت شود.

مطالعات صحیح انجام گرفته تا به امروز، مشکل خاصی را که فایده پروایر دیجی هیلر تی ام، پروایر اچ اف ای و پروایر رسپیکلیک را در بیماران سالخورده محدود کند، نشان نداده اند. با این حال، احتمال اینکه بیماران مسن دارای مشکلات قلبی، کلیوی یا کبدی مرتبط با سن باشند، بیشتر است که در این صورت ممکن است لازم باشد در تنظیم دوز بیمارانی که پروایر دیجی هیلر تی ام، پروایر اچ اف ای و پروایر رسپیکلیک مصرف می کنند، احتیاط رعایت شود.

شیردهی

در مورد تعیین میزان ریسک برای نوزادان در هنگام استفاده زنان از این دارو در حین شیردهی، مطالعات کافی صورت نگرفته است. اگر در حال شیردهی هستید، قبل از مصرف این دارو، مزایا و خطرات بالقوه آن را بسنجید.

تداخل دارویی

با اینکه بعضی از داروهای خاص اصلا نباید با هم استفاده شوند، اما در بعضی موارد، داروهای مختلف را حتی اگر تداخل دارویی رخ دهد، می توان با هم مورد استفاده قرار داد. در این موارد، ممکن است پزشک شما بخواهد دوز دارو را تغییر دهد یا لازم باشد احتیاط های دیگری به عمل آورد. در حین استفاده از این دارو، مخصوصا مهم است که متخصص مراقبت های بهداشتی شما بداند که شما هر کدام از داروهای لیست شده زیر را مصرف می کنید یا خیر. تداخلات دارویی زیر بر اساس اهمیت بالقوه آنها انتخاب شده اند و لزوما شامل تمامی تداخلات احتمالی نیستند.

تداخل با غذا، تنباکو و الکل

داروهای خاصی به خاطر تداخلاتی که ممکن است رخ دهد، نباید در هنگام خوردن غذا یا انواع خاصی از مواد غذایی یا نزدیک به زمان خوردن آنها مصرف شوند. مصرف الکل و تنباکو با داروهای خاص نیز ممکن است به بروز تداخلاتی منجر گردد. با متخصص مراقب های بهداشتی خود در مورد مصرف دارو با غذا، الکل یا تنباکو صحبت کنید.

سایر مشکلات پزشکی همراه با مصرف اسپری سالبوتامول

در صورت وجود هرگونه مشکل پزشکی خصوصا موارد زیر، موضوع را با پزشک خود در میان بگذارید:

• • داشتن آلرژی به پروتئین های شیر یا سابقه این مشکل: پروایر دیجی هیلر و پروایر رسپیکیلیک نباید توسط بیماران دارای این مشکل مصرف گردد.
  • دیابت
  • بیماری های رگ های خونی یا بیماری های قلبی مثل نارسایی عروق کرونر.
  • اختلالات ریتم قلب مثل آریتمی یا سندروم طولانی شدن فاصله QT
  • هایپرتنشن (فشار خون بالا)
  • هیپرتیروئیدیسم (پرکاری تیروئید)
    • هیپوکالمی (پایین بودن پتاسیم خون)
    • کتواسیدوزیس (بالا بودن میزان کتون در خون)
    • تشنج یا داشتن سابقه آن: دارو در این موارد با احتیاط مصرف شود. زیرا ممکن است باعث بدتر شدن بیماری گردد.
    • بیماری های کلیوی: با احتیاط مصرف شود. عوارض جانبی این دارو ممکن است در این بیماران افزایش پیدا کند که علت آن، خروج آرام تر دارو از بدن است.
  • استفاده صحیح  اسپری سالبوتامولدر این بخش، اطلاعاتی در مورد استفاده صحیح از تعدادی محصولات حاوی آلباترول ارائه شده است که ممکن است مختص به  اسپری سالبوتامول نباشد. لطفا با دقت بخوانید .این دارو را فقط طبق دستور پزشک مصرف نمایید. مقدار و دفعات مصرف را از دستور پزشک بیشتر نکنید. همچنین مصرف این دارو یا هر داروی آسم دیگری را بدون اطلاع دادن به پزشک خود، متوقف نکنید. با این کار، احتمال شدت یافتن مشکلات تنفسی را افزایش خواهید داد.اسپری سالبوتامول (مثلا اکونب) باید به کمک یک دستگاه جت نبولایزر مصرف شود که به یک کمپرسور هوا با جریان هوای مناسب متصل است. به همراه محلول استنشاقی و نبولایزر، دستورالعمل استفاده از آن هم هست. این دستورالعمل ها را با دقت خوانده و آنها را دنبال کنید. در صورت وجود هرگونه سوال آن را از پزشک خود بپرسید.
    • برای مصرف آئروسل استنشاقی:
      • اسپری باید قبل از مصرف هم دمای اتاق باشد.
      • کنیستر فلزی را به طور کامل و محکم داخل آکواتور قرار دهید. این آکواتور نباید با داروهای استنشاقی دیگر مصرف شود.
      • درپوش آن را بردارید و نگاه کنید که قطعه دهانی حتما تمیز باشد.
      • اسپری را دور از صورت نگه دارید. آن را خوب تکان داده و قبل از اولین استفاده یا در صورتی که به مدت بیش از ۲ هفته از آن استفاده نشده است، اگر پروایر اچ اف ای است ۳ بار و در صورتی که پروونتیل اچ اف ای است ۴ بار آن را در هوا اسپری کنید.
      • برای اسپری کردن این دارو، یک نفس کاملا عمیق بکشید و سعی کنید تا حد امکان، هوای بیشتری را از ریه های خود خارج نمایید. قطعه دهانی را درست جلوی دهان و عمود بر کنیستر قرار دهید.
      • دهان را باز کرده و به آرامی و کاملا عمیق نفس بکشید، مثل خمیازه کشیدن. و همزمان کنیستر را یک بار محکم به پایین فشار دهید.
      • نفس خود را به مدت تقریبا ۱۰ ثانیه نگه دارید و سپس به آرامی آن را خارج کنید.
      • اگر طبق دستورالعمل باید بیش از یک پاف استفاده شود، قبل از اسپری کردن پاف دوم یک دقیقه صبر کنید. مراحل مذکور را برای پاف دوم هم تکرار نمایید، یعنی دوباره از تکان دادن اسپری شروع کنید.
      • وقتی دوز مصرفی خود را تمام کردید، دهان خود را با اب شسته و آب داخل دهان را به بیرون بریزید.
      • قطعه دهانی اسپری را حداقل یک بار در هفته با آب گرم شیر و به مدت ۳۰ ثانیه بشویید و آن را در معرض هوا کاملا خشک کنید.
      • اگر لازم شد قبل از خشک شدن کامل اسپری از آن استفاده شود، با تکان دادن آن، آب اضافی اش را خارج کنید، کنیستر را در جای خود قرار داده و آن را دور از صورت خود، دو بار در هوا اسپری نمایید. سپس به اندازه دوز معمول خود مصرف کنید.
      • بعد از استفاده از اسپری، قطعه دهانی را دوباره بشویید و آن را کاملا خشک کنید.
      • اگر مسیر قطعه دهانی مسدود شد، می توان آن را شست.
      • اسپری پروونتیل اچ اف ای دارای پنجره ای است که تعداد دوزهای باقیمانده و روند کم شدن دارو را به شما نشان می دهد. به این صورت که وقتی فقط ۲۰ دوز باقی مانده باشد، شمارشگر آن قرمز می شود تا به شما یادآوری کند که نسخه خود را تجدید کنید.
      • قبل از اولین استفاده از اسپری، آن را از داخل پاکت فویلی بیرون بیاورید.
      • هر اسپری حاوی حدودا ۲۰۰ دوز از دارو است و زمانی که ۲۰ دوز باقی مانده باشد، شمارشگر دوز قرمز می شود. برای تجدید نسخه یا دارو با پزشک یا داروساز خود تماس بگیرید.
      • قبل از استفاده از دارو مطمئن شوید که درپوش بسته است. به غیر از زمان استفاده، درپوش را باز نکنید.
      • وقتی درپوش را کامل باز می کنید، اسپری را به طور مستقیم نگه دارید تا یک صدای “کلیک” بشنوید. الان اسپری برای استفاده آماده است.
        • نگهداری از اسپری سالبوتامولدارو را تا زمان استفاده، داخل پاکت های فویلی نگهداری کنید. آن را در دمای اتاق و دور از گرما و نور مستقیم قرار داده و از یخ زدگی محافظت کنید.ویال های باز نشده این دارو را در دمای اتاق، و به دور از گرما و نور مستقیم نگهداری کرده و آن را از یخ زدگی محافظت کنید. یک ویال باز باید فورا استفاده شود.دارو را در ظرف های دربسته، در دمای اتاق، به دور از گرما، رطوبت و نور مستقیم نگهداری کنید. و از یخ زدن آن جلوگیری نمایید.

          آن را از دسترس کودکان دور نگه دارید.

          داروهای تاریخ مصرف گذشته یا داروهایی که دیگر مورد نیاز نیستند را نگه ندارید.

          از متخصص مراقبت های بهداشتی بپرسید که چگونه داروهایی را که لازم ندارید دور بریزید.

           

          احتیاط های لازم در زمان مصرف  اسپری سالبوتامول

          بسیار مهم است که پزشک، روند بهبود شما یا فرزندتان را طی ویزیت های منظم بررسی کند. این کار به پزشک این امکان را می دهد که ببیند آیا دارو موثر بوده است یا نه و همینطور هر گونه عوارض ناخواسته را بررسی کند.

          این دارو را نباید به همراه دیگر داروهای استنشاقی مشابه مصرف کرد. مثل ایزوپروترنول (ایزوپرل)، لیو آلبوترول (زوپنکس تی ام)، متاپروترنول (آلوپنت)، پیربوترول (ماکسیار) یا تربوتالین (برتایرا).

          این دارو ممکن است باعث برونکواسپاسم پارادوکسیال (متناقض نما) شود. یعنی ممکن است تنفس یا خس خس سینه را بدتر کند. که ممکن است خطرناک و کشنده باشد. اگر شما یا فرزندتان بعد از مصرف این دارو، سرفه می کنید، به سختی نفس می کشید و یا تنگی نفس یا خس خس سینه دارید، پزشک خود را فورا در جریان قرار دهید.

          در صورت بروز موارد زیر، فورا با پزشک خود صحبت کرده یا کمک پزشکی بگیرید:

          • اگر بعد استفاده از این دارو، علایم شما بهبود نمی یابد یا بدتر می شود.
          • اگر به نظر می رسد که اسپری طبق معمول کار نمی کند و لازم است بیشتر از آن استفاده شود.

          علاوه بر آن، ممکن است شما یا کودکتان از یک داروی ضد التهابی نیز به همراه این دارو استفاده کنید. مثل یک استروئید (داروی شبه کورتیزون). مگر اینکه دکتر چیز دیگری بگوید وگرنه مصرف داروی ضد التهابی خود را متوقف نکنید، حتی اگر به نظر برسد که آسم شما بهتر شده است.

          اسپری سالبوتامول ممکن است باعث انواع خاصی از واکنش های آلرژیک مثل آنافیلاکسی شود. که ممکن است خطرناک بوده و به اقدام فوری پزشکی نیاز باشد. اگر شما یا فرزندتان، در حین استفاده از این دارو، دچار راش ، کهیر و خارش های پوستی، تنفس یا بلع دشوار یا هرگونه ورم در دست ها، صورت یا دهان شدید، آن را فورا با پزشک خود در میان بگذارید.

        • هیپوکالمی (کاهش سطح پتاسیم در خون) نیز ممکن است در اثر استفاده از این دارو اتفاق بیفتد. اگر شما یا فرزندتان بیشتر از یکی از علایم زیر را دارید، فورا آن را با پزشک خود در میان بگذارید: تشنج، کاهش ادرار، دهان خشک، تشنگی شدید، ضربان قلب نامنظم، کاهش اشتها، تغییرات خلق و خو، درد یا گرفتگی عضلانی، حالت تهوع، استفراغ، بی حسی یا مور مور شدن دست ها، پاها یا لب ها، تنگی نفس یا خستگی و ضعف غیر معمول.داروهای دیگر را تا زمانی که در مورد آن با پزشک خود صحبت نکرده اید، مصرف نکنید. این داروها شامل داروهای تجویزی یا غیر تجویزی (داروهای بدون نسخه) می شوند که برای کنترل اشتها، آسم، سرماخوردگی، سرفه، تب یونجه یا مشکلات سینوس ها و مکمل های گیاهی یا ویتامینی به کار می روند.عوارض جانبی  اسپری سالبوتامولهر دارویی در کنار اثرات مفید آن، ممکن است موجب بروز برخی عوارض ناخواسته نیز بشود. اگرچه که ممکن است تمام این عوارض رخ ندهند، اما اگر رخ دادند ممکن است به اقدامات پزشکی نیاز باشد.

          اگر هر کدام از عوارض جانبی زیر اتفاق افتاد، فورا آن را با پزشک خود در میان بگذارید:

          • ضربان و تپش قلب سریع، نامنظم و کوبشی
          • سستی پاها، بازوها و دست ها
          • رعشه یا لرزش دست و پا