علت های مهم چاقی و راه های پیشگیری از آن

چاقی یک بیماری پیچیده شامل مقدار بیش از حد چربی در بدن است. چاقی فقط یک مسئله زیبایی نیست بلکه یک مشکل پزشکی است که خطر ابتلا به سایر بیماری ها و مشکلات سلامتی مانند بیماری های قلبی، دیابت، فشار خون و برخی سرطان ها را افزایش می دهد. دلایل زیادی وجود دارد که برخی از افراد نمی توانند در جلوگیری از روند چاقی موفق شوند به طور معمول چاقی نتیجه ترکیبی از عوامل ارثی، محیطی و رژیم های غذایی شخصی و گزینه های ورزشی ایجاد می شود.
به گزارش مایوکلینیک، خبر خوب این است که حتی کاهش وزن در حد متوسط هم می تواند مشکلات سلامتی مرتبط با چاقی را بهبود بخشد یا از آن جلوگیری کند. تغییرات رژیم غذایی، افزایش فعالیت بدنی و تغییرات رفتاری می تواند به شما در کاهش وزن کمک کند. داروهای تجویزی و روش های کاهش وزن گزینه های دیگری برای درمان چاقی محسوب می شوند.

چاقی زمانی تشخیص داده می شود که شاخص توده بدن (BMI) شما 30 یا بالاتر از آن باشد. برای تعیین شاخص توده بدنی وزن خود را بر حسب کیلوگرم بر قد خود به متر مربع تقسیم کنید.
شاخص توده بدنی وضعیت وزن
18.5زیر کم وزنی
18.5-24.9 طبیعی
25.0-29.9 اضافه وزن
30 و بالاتر چاقیبیشتربخوانیم:کابوس شکم گنده ها به پایان می رسد

برای اغلب افراد شاخص توده بدنی تخمین مناسبی از چربی بدن را ارائه می دهد. با این حال، شاخص توده بدنی به طور مستقیم چربی بدن را اندازه گیری نمی کند، بنابراین برخی از افراد مانند ورزشکاران عضلانی ممکن است شاخص توده بدنی در گروه چاقی داشته باشند حتی اگر چربی اضافی نداشته باشند.
چه موقع برای درمان چاقی به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر نگران مشکلات سلامتی مرتبط با اضافه وزن هستید از پزشک خود در مورد مدیریت چاقی سوال بپرسید. شما به کمک پزشک می توانید خطرات سلامتی خود را ارزیابی کرده و در مورد گزینه های کاهش وزن بحث کنید.

اگرچه تاثیرات ژنتیکی، رفتاری، متابولیکی و هورمونی بر وزن بدن وجود دارد، اما چاقی هنگامی رخ می دهد که کالری بیشتری از میزان سوزاندن خود با ورزش و فعالیت های عادی روزانه دریافت کنید در نتیجه بدن این کالری های اضافی را به عنوان چربی ذخیره می کند.
رژیم های غذایی اغلب آمریکایی ها بیش از حد کالری دارد زیرا اغلب از فست فود و نوشیدنی های پر کالری استفاده می کنند. افراد مبتلا به چاقی ممکن است قبل از احساس سیری کالری بیشتری مصرف کنند، زودتر احساس گرسنگی کنند یا به دلیل استرس یا اضطراب غذای بیشتری بخورند.

چاقی به طور معمول از ترکیبی از علل و عوامل موثر حاصل می شود:

ژن هایی که از والدین خود به ارث می برید ممکن است بر میزان چربی بدن و محل توزیع آن تاثیر بگذارد، همچنین ژنتیک ممکن است در چگونگی تبدیل موثر غذا به انرژی در بدن، تنظیم اشتها و چربی سوزی بدن طی ورزش نقش داشته باشد. چاقی اغلب در خانواده ها ایجاد می شود و این فقط به دلیل ژن های مشترک نیست بلکه اعضای خانواده عادات غذایی و فعالیت های مشابهی دارند.
انتخاب های سبک زندگی
رژیم غذایی ناسالم. رژیم غذایی حاوی کالری زیاد، کمبود میوه و سبزی، پر از غذای فست فود و مملو از نوشیدنی های پرکالری و نوشابه های بزرگ باعث افزایش وزن می شود.
کالری مایع (نوشیدنی). افراد می توانند کالری زیادی بدون احساس سیری بنوشند به ویژه کالری حاصل از الکل. سایر نوشیدنی های پر کالری مانند نوشابه های قندی نیز می توانند به افزایش وزن قابل توجهی کمک کنند.

یشتربخوانیم:مواد غذایی مفید برای افزایش وزن

عدم فعالیت اگر سبک زندگی کم تحرکی دارید. می توانید به راحتی هر روز کالری بیشتری از میزان سوزاندن خود با ورزش و انجام کارهای روزمره دریافت کنید. نگاه به صفحه رایانه، تبلت و تلفن فعالیت های کم تحرکی هستند درنتیجه تعداد ساعاتی که شما در مقابل صفحه نمایشگر این وسایل سپری می کنید بسیار با افزایش وزن ارتباط دارد.

در بعضی از افراد چاقی را می توان ناشی از یک علت پزشکی مانند سندرم پرادر ویلی، سندرم کوشینگ و سایر بیماری ها دانست، مشکلات پزشکی مانند آرتروز نیز می تواند منجر به کاهش فعالیت شود که ممکن است باعث اضافه وزن شود. برخی از داروها می توانند منجر به افزایش وزن شوند بنابراین باید از طریق رژیم غذایی یا فعالیت برای کم کردن وزن اضافی قدم بردارید این داروها شامل برخی از داروهای ضد افسردگی، داروهای ضد تشنج، داروهای دیابت، داروهای ضد روان پریشی، استروئیدها و بلاکرها است.

عوامل اجتماعی و اقتصادی با چاقی ارتباط دارند. اگر مناطق ایمن برای راه رفتن یا ورزش نداشته باشید کنترل چاقی تا حدودی سخت می شود. به همین ترتیب ممکن است روش های سالم پخت و پز به شما آموزش داده نشود یا به غذاهای سالم دسترسی نداشته باشید. علاوه بر این، افرادی که با آنها وقت می گذرانید ممکن است بر وزن شما تاثیر بگذارند اگر دوستان یا اقوام چاقی داشته باشید احتمال ابتلا به چاقی در شما بیشتر می شود.

چاقی می تواند در هر سنی حتی در کودکان کم سن رخ دهد، اما با افزایش سن تغییرات هورمونی و سبک زندگی کمتر فعال خطر چاقی را افزایش می دهد، علاوه بر این با افزایش سن میزان عضله در بدن شما کاهش می یابد. به طور کلی توده عضلانی پایین منجر به کاهش متابولیسم بدن می شود، همچنین این تغییرات با کاهش میزان کالری مورد نیاز جلوگیری از اضافه وزن را دشوار می کند. اگر به طور آگاهانه چیزهایی را که می خورید کنترل نکنید و با افزایش سن از نظر جسمی تحرک کمی داشته باشید به احتمال زیاد اضافه وزن پیدا می کنید.
تاثیر عوامل دیگر بر چاقی
بارداری. افزایش وزن در دوران بارداری معمول است. از دست دادن اضافه وزن برای برخی از خانم ها بعد از تولد کودک سخت است. این افزایش وزن احتمال می رود به پیشرفت چاقی در زنان کمک کند و تغذیه با شیر مادر ممکن است بهترین گزینه برای کاهش وزن به دست آمده در دوران بارداری باشد.
ترک سیگار. ترک سیگار اغلب با افزایش وزن همراه است و برای برخی از افراد می تواند منجر به افزایش وزن شود زیرا افراد برای کنار آمدن با ترک سیگار به غذا پناه می برند. با این حال، در دراز مدت ترک سیگار هنوز هم مزیت بیشتری برای سلامتی شما نسبت به استعمال سیگار دارد پزشک می تواند به شما در جلوگیری از افزایش وزن پس از ترک سیگار کمک کند.
کمبود خواب. کم یا زیاد خوابیدن می تواند باعث تغییر در هورمون هایی شود که اشتهای شما را افزایش می دهند، همچنین ممکن است هوس غذاهای پر کالری و کربوهیدرات کنید که می توانند در افزایش وزن نقش داشته باشند.
فشار. بسیاری از عوامل خارجی که بر روحیه و سلامتی شما تاثیر می گذارند ممکن است در چاقی موثر باشند. افراد به طور معمول هنگام تجربه موقعیت های استرس زا بیشتر به دنبال غذای پر کالری هستند. میکروبیوم باکتری های روده تحت تاثیر آنچه می خورید قرار دارند و ممکن است به افزایش یا کاهش وزن کمک کنند.
تلاش های قبلی برای کاهش وزن. تلاش های قبلی برای کاهش وزن و به دنبال آن بازیابی سریع وزن ممکن است به افزایش وزن بیشتر کمک کند. این پدیده که گاهی اوقات رژیم غذایی یویویی نیز خوانده می شود، می تواند سوخت و ساز بدن شما را آهسته کند.
حتی اگر یک یا چند مورد از این عوامل خطر را داشته باشید به این معنی نیست که سرنوشت شما مبتلا به چاقی و داشتن اضافه وزن است. از طریق رژیم غذایی، فعالیت بدنی و ورزش و تغییر رفتار می توانید اغلب عوامل خطر را خنثی کنید.

افراد مبتلا به چاقی به احتمال زیاد به تعدادی از مشکلات جدی سلامتی مبتلا می شوند، از جمله:
بیماری قلبی و مغزی. چاقی باعث می شود فشار خون بالا و سطح غیر طبیعی کلسترول داشته باشید که از عوامل خطر بیماری های قلبی و سکته مغزی است.
دیابت نوع 2. چاقی می تواند نحوه استفاده از انسولین در بدن برای کنترل سطح قند خون را تحت تاثیر قرار دهد که این خطر مقاومت به انسولین و دیابت را افزایش می دهد.
ابتلا به برخی از سرطان ها. چاقی ممکن است خطر ابتلا به سرطان رحم، دهانه رحم، آندومتر، تخمدان، پستان، روده بزرگ، راست روده، مری، کبد، کیسه صفرا، لوزالمعده، کلیه و پروستات را افزایش دهد.
مشکلات گوارشی. چاقی احتمال ابتلا به سوزش معده، بیماری کیسه صفرا و مشکلات کبدی را افزایش می دهد.
مشکلات زنان و جنسیت. چاقی ممکن است باعث ناباروری و پریودهای نامنظم در زنان شود، همچنین چاقی می تواند باعث اختلال نعوظ در مردان شود.
آپنه خواب. افراد مبتلا به چاقی به احتمال زیاد دچار آپنه خواب می شوند اختلال جدی که در آن تنفس به طور مکرر در طول خواب متوقف و شروع می شود.
آرتروز. چاقی علاوه بر تقویت التهاب در بدن، استرس وارد شده بر مفاصل تحمل کننده وزن را نیز افزایش می دهد که این عوامل ممکن است منجر به عوارضی مانند آرتروز شود.
علائم شدید کووید-19. در صورت آلوده شدن به ویروسی که باعث بیماری ویروس کرونا می شود چاقی خطر ایجاد علائم شدید را افزایش می دهد. افرادی که ابتلای حاد به کووید-19 را تجربه می کنند ممکن است برای تنفس به درمان در بخش های مراقبت ویژه نیاز داشته باشند.

چاقی می تواند کیفیت کلی زندگی شما را تحت الشعاع قرار دهد ممکن است نتوانید کارهایی را که در گذشته انجام می دادید مانند شرکت در فعالیت های لذت بخش انجام دهید. با این روند ممکن است از حضور در مکان های عمومی خودداری کنید افراد چاق حتی ممکن است با تبعیض روبرو شوند.
سایر موارد مرتبط با وزن که ممکن است بر کیفیت زندگی شما تاثیر بگذارد عبارتند از:
افسردگی
معلولیت
مشکلات جنسی
احساس شرم و خجالت
انزوای اجتماعی
دستاورد پایین کار
راه های پیشگیری از چاقی

چه در معرض خطر چاقی باشید چه در حال حاضر دارای اضافه وزن هستید یا حتی از وزن خوبی برخوردار هستید، اما می توانید برای جلوگیری از افزایش وزن ناسالم و مشکلات مربوط به سلامتی اقدامات لازم را انجام دهید. جای تعجب نیست که مراحل جلوگیری از افزایش وزن همان مراحل کاهش وزن است: ورزش روزانه، رژیم غذایی سالم و تعهد طولانی مدت برای کنترل و نظارت بر آنچه می خورید و می نوشید.
به طور منظم ورزش کن. برای جلوگیری از افزایش وزن باید هفته ای 150 تا 300 دقیقه فعالیت با شدت متوسط داشته باشید، فعالیت های بدنی با شدت متوسط شامل راه رفتن سریع و شنا است.
یک برنامه غذایی سالم دنبال کنید. روی غذاهای کم کالری و غنی از مواد مغذی مانند میوه ها، سبزی ها و غلات کامل تمرکز کنید. از مصرف چربی اشباع شده خودداری و مصرف شیرینی و الکل را محدود کنید. روزانه سه وعده غذایی منظم با میان وعده محدود بخورید.
تله های غذایی که باعث خوردن شما می شوند را بشناسید و از آنها اجتناب کنید. موقعیت هایی را که باعث غذا خوردن خارج از کنترل می شوند را شناسایی کنید. سعی کنید یک ژورنال تهیه کنید و بنویسید چه می خورید، چه مقدار می خورید، چه موقع غذا می خورید، چه احساسی دارید و چقدر گرسنه اید. پس از مدتی باید به یک الگو دست پیدا می کنید. می توانید از قبل برنامه ریزی کنید و استراتژی هایی برای مدیریت این نوع شرایط تدوین و کنترل رفتارهای غذایی خود را حفظ کنید.
وزن خود را به طور مرتب کنترل کنید. افرادی که حداقل هفته ای یکبار وزن خود را کنترل می کنند در نگه داشتن وزن اضافی موفق ترند. نظارت بر وزن می تواند به شما بگوید که آیا تلاشتان موثر است یا خیر و می تواند به شما کمک کند که افزایش وزن کم را قبل از اینکه به یک مشکل بزرگ تبدیل شود، تشخیص دهید.
مقاوم باشید. پایبندی به برنامه وزن مناسب خود در طول هفته، آخر هفته ها و در میان تعطیلات و تعطیلات تا حد ممکن شانس موفقیت طولانی مدت شما را برای حفظ وزن مناسب افزایش می دهد.