چگونه می توان سطح کلسترول را حفظ کرد

دو نوع کلسترول لیپوپروتئین پر چگالی یا اچ دی ال (HDL) کلسترول “خوب” و لیپوپروتئین کم چگالی یا ال دی ال (LDL) کلسترول “بد” وجود دارد. آنچه متخصصان به عنوان سطح سالم کلسترول در نظر می گیرند در افراد مختلف متفاوت است. اچ دی ال، کلسترول خوب است زیرا حدود یک چهارم تا یک سوم کلسترول گردش خون برای دفع را به کبد منتقل می کند. ال دی ال، کلسترول بد است زیرا بیش از حد تمایل دارد روی دیواره های داخلی عروق جمع و باعث باریک و تنگ شدن عروق می شود. به گزارش مدیکال نیوزتودی، در این مقاله محدوده های سالم اچ دی ال و چگونگی بالا بردن سطح آن مورد بحث قرار می گیرد.

سطح اچ دی ال بسته به عواملی مانند سلامتی و عادات رفتاری از فردی به فرد دیگر متفاوت خواهد بود. تقریبا در سن 55 سالگی، یائسگی منجر به تغییر در ال دی ال و اچ دی ال می شود. دستورالعمل های فعلی موارد زیر را توصیه می کنند:
سطح کلسترول اچ دی ال در میلی گرم در دسی لیتر
متوسط بزرگسال برابر یا بیشتر از 60 میلی گرم در دسی لیتر
مردان بالای 40 میلی گرم در دسی لیتر
زنان بالای 50 میلی گرم در دسی لیتر
اثر محافظتی اچ دی ال در سطوح بالاتر از حدود 1.4 میلی مول در لیتر متوقف می شود که برابر با 54 میلی گرم در دسی لیتر است. با این حال، این لزوما به معنای ناسالم بودن این سطح نیست. به نظر می رسد داشتن سطح اچ دی ال بسیار بالا باعث افزایش رسوبات چربی و انسداد رگ ها می شود، همچنین مقادیر بالای اچ دی ال مانند سطح بالای ال دی ال عمل می کند و خطر مشکلات سلامتی را به ویژه قبل و بعد از یائسگی افزایش می دهد.

برخی از افراد ممکن است به طور طبیعی سطح بالایی از اچ دی ال داشته باشند به دلیل:
کمبود پروتئین انتقال دهنده کلسترل استر یا جهش های ژنتیکی خاص به پروتئین انتقال دهنده کلسترل استر
جهش در مولکول های اندوتلیال لیپاز، مولکول هایی هستند که به تنظیم یا افزایش سطح اچ دی ال کمک می کنند
بیماری ﻫﯿﭙﻮ آﻟﻔﺎ ﻟﯿﭙﻮﭘﺮوﺗﺌﯿﻨﻤﯽ
یائسگی
کم کاری تیروئید
عفونت ها
شرایط التهابی
دلیل احتمالی دیگر برای داشتن سطح اچ دی ال به طور طبیعی بالا جهش های SR-BI است که باعث ایجاد نوع نادری از گیرنده اصلی برای اچ دی ال می شود. بر اساس یک مقاله تحقیقاتی در سال 2016، این جهش باعث افزایش سطح اچ دی ال در موش ها شده است.

همچنین انواع خاصی از داروها سطح اچ دی ال را افزایش می دهند، مانند:
قرص های خوراکی ضد بارداری
داروهای جایگزین استروژن
ضدتشنج
با این حال، بر اساس اعلام دفتر بهداشت زنان استفاده از قرص های خوراکی ضد بارداری فرد را دچار حمله قلبی یا سکته می کند زیرا خطر لخته شدن خون و فشار خون بالا را افزایش می دهند. برخی از داروهایی که پزشکان برای کاهش سطح ال دی ال استفاده می کنند باعث کاهش ناگهانی سطح اچ دی ال می شوند به ویژه به صورت ترکیبی اگرچه این موارد نادر است.
یک مطالعه نشان داد دو نفر با کلسترول بالا که همراه با داروهای فیبرات استاتین مصرف می کردند افت ناگهانی سطح اچ دی ال را تجربه کردند.

طیف گسترده ای از عوامل می توانند بر سطح اچ دی ال تاثیر بگذارند.

یک فرد ممکن است به کمک موارد زیر به بهبود سطح کلسترول “خوب” خود کمک کند.
کم تحرک نبودن
هر هفته حداقل 2.5 ساعت ورزش متوسط داشته باشید
رسیدن به یا حفظ وزن مناسب
ترک سیگار
در صورت ابتلا به دیابت نوع 2 آن را درمان یا مدیریت کنید

پیروی از یک رژیم کم کربوهیدرات یا کتوژنیک به بهبود سطح اچ دی ال کمک می کند. بر اساس مطالعه ای در سال 2015، افراد مبتلا به دیابت نوع 2 و چاقی که رژیم کم کربوهیدرات، چربی اشباع نشده زیاد و چربی اشباع کم را دنبال کردند بعد از 52 هفته افزایش بیشتری در سطح اچ دی ال نسبت به افرادی که کربوهیدرات بالا، چربی اشباع نشده کم و چربی اشباع زیاد داشتند، تجربه کردند، همچنین هر دو گروه به مدت 60 دقیقه در روز و 3 روز در هفته ورزش می کردند. نمونه های خاصی از غذاهایی که می توانند به ویژه در کنترل سطح کلسترول موثر باشند عبارتند از:
سبزی ها با برگ تیره
محصولات لبنی کم چرب
گوشت بدون چربی و ماهی
روغن زیتون، روغن آفتابگردان و روغن کانولا
روغن مغزها و دانه ها
لوبیا، نخود و عدس
برنج قهوه ای
غلات سبوس دار
سیب زمینی شیرین، هویج، شلغم و جعفری
بادمجان و بامیه
کلم بروکلی و گل کلم
سیب، موز و مرکبات
آلو، توت و انگور
خربزه، انبه و آناناس
تره و پیاز
گوجه فرنگی به ویژه آب گوجه فرنگی یا سس
آووکادو
یک لیوان 150 میلی لیتر آب میوه شیرین نشده با تفاله در روز
بادام، بادام هندی، گردو، بادام زمینی و فندق
جو دوسر و جو
شیر سویا، توفو و ماست سویا
آب میوه و ماست با استرول ها و استنول های گیاهی اضافه شده
استرول ها و استنول ها مواد شیمیایی گیاهی هستند که از کلسترول انسان تقلید می کنند.

درمان یا مدیریت شرایط سلامتی که می تواند باعث بالا رفتن سطح کلسترول شود نیز به بهبود سطح اچ دی ال کمک می کند. شرایط پزشکی که می تواند بر سطح کلسترول تاثیر بگذارد شامل موارد زیر است:
دیابت نوع 2
عفونت اچ آی وی
کم کاری تیروئید
آپنه خواب
سندرم تخمدان پلی کیستیک
بیماری مزمن کلیوی
لوپوس
مولتیپل میلوما

افرادی که سطح ال دی ال زیاد، کلسترول کل (TC) بالا یا تری گلیسیرید بالایی دارند، نوعی چربی در گردش خون دارای سطح اچ دی ال پایین هستند. کاهش این سطح کلسترول باعث بهبود یا افزایش سطح اچ دی ال می شود. مواردی که باید برای کاهش سطح بالای ال دی ال، تی سی یا تری گلیسیرید حذف شوند، شامل موارد زیر است:
غذاهای سرشار از چربی های اشباع یا ترانس مانند محصولات حیوانی و غذاهای سرخ شده
نوشیدنی های شیرین مانند نوشابه، نوشیدنی های ورزشی یا انرژی زا، آب میوه ها، قهوه ها و چای های شیرین
الکل که افراد باید مصرف آن را محدود یا متوقف کنند
استرس که افراد باید از طریق فعالیت هایی مانند یوگا، مراقبه یا گفتگو با دوستان و خانواده آن را کنترل کنند
کمبود خواب زیرا بیشتر بزرگسالان باید 7 تا 9 ساعت در شب بخوابند

بسیاری از داروها به کاهش سطح کلسترول یا ال دی ال کمک می کنند، مانند:
استاتین ها
استاتین ها متداول ترین دارویی است که پزشکان برای درمان کلسترول بالا تجویز می کنند. این دارو خطر ابتلا به دیابت را افزایش می دهد و باعث تغییر در آنزیم های کبدی می شود اگرچه آسیب دائمی به کبد نادر است.
لومیتاپید
پزشکان می توانند برای درمان هیپرکلسترولمی خانوادگی، بیماری ژنتیکی که می تواند باعث کلسترول بالا شود لومیتاپید تجویز می کنند. این دارو باعث آسیب کبدی می شود، بنابراین افرادی که آن را مصرف می کنند ممکن است به آزمایش مکرر کبد نیاز داشته باشند.

هنگامی که استاتین ها درمان مناسب یا به اندازه کافی موثر نیستند به احتمال زیاد پزشک برای کاهش سطح کلسترول گیرنده های اسید صفراوی تجویز می کند. گیرنده های اسید صفراوی سطح تری گلیسیرید را افزایش و اثر بخشی برخی داروها را کاهش می دهند و باعث اسهال می شوند.

پزشکان هر 2 تا 4 هفته مهار کننده های PCSK9 را زیر پوست تزریق می کنند. اگر فرد در معرض خطر بالای عوارض سلامتی است یا بیماری ژنتیکی دارد که باعث افزایش سطح کلسترول می شود مصرف این دارو کنار استاتین توصیه می شود. مهار کننده های PCSK9 باعث درد، تورم و احساس سرما در محل تزریق می شوند.
ازتیمایب
پزشك در صورت ابتلا به بیماری ژنتیكی باعث افزایش سطح كلسترول ازتیمایب را تجویز می كند. به همین ترتیب پزشک می تواند آن را تجویز کند وقتی استاتین ها عوارض جانبی زیادی ایجاد می کنند یا به اندازه کافی موثر نیستند.
میپومرسن
پزشکان برای درمان افراد مبتلا به بیماری های ژنتیکی که منجر به کلسترول بالا می شود میپومرسن تجویز می کنند. این دارو ممکن است باعث آسیب کبدی شود، بنابراین افرادی که آن را مصرف می کنند نیاز به آزمایش مکرر کبد دارند.

پزشکان سطح کلسترول را با استفاده از آزمایش خون موسوم به پانل چربی اندازه گیری می کنند که آزمایش می کند چه مقدار از HDL ، LDL و TC در خون جریان دارد، همچنین از نظر میزان تری گلیسیرید نی زمی توانید مورد آزمایش قرار بگیرید، ممکن است لازم باشد از خوردن و نوشیدن چیزی به جز آب ساده 9 تا 12 ساعت قبل از آزمایش خودداری کنید. اینکه چند بار فرد برای بررسی سطح کلسترول خود نیاز به مراجعه به متخصص دارد به عوامل زیر بستگی دارد:
سن
عوامل خطر
سابقه خانوادگی کلسترول بالا یا بیماری های قلبی عروقی
بیماری های قلبی عروقی که ممکن است روی دفعات آزمایش کلسترول تاثیر بگذارد شامل سکته، حمله قلبی و نارسایی قلبی است. با این حال، توصیه های کلی در مورد غربالگری کلسترول به شرح زیر است:
غربالگری از 19 سالگی یا سن پایین تر شروع می شود
در صورت عدم بروز علائم در مردان 20 تا 45 ساله و زنان 20 تا 55 ساله تقریبا هر 5 سال غربالگری انجام می شود
غربالگری هر یک تا 2 سال برای مردان 45 تا 65 ساله و زنان 55 تا 65 ساله
غربالگری سالانه برای مردان 65 سال به بالا و زنان 55 سال به بالا

مترجم: الهه زارعی