سیستم ایمنی بدن شامل مجموعه ای پیچیده از سلول ها، فرآیندها و مواد شیمیایی است که به طور مداوم از بدن در برابر عوامل بیماری زا از جمله ویروس ها، سموم و باکتری ها محافظت می کند. سالم نگه داشتن سیستم ایمنی بدن در کل سال برای جلوگیری از بروز عفونت و بیماری نکته کلیدی محسوب می شود، بنابراین انتخاب سبک زندگی سالم با مصرف غذاهای مقوی، خواب کافی و ورزش مهمترین راه های تقویت سیستم ایمنی بدن به شمار می آیند. علاوه بر این، تحقیقات نشان می دهد مکمل ویتامین ها، مواد معدنی، گیاهان و سایر موارد پاسخ ایمنی را بهبود می بخشد و از فرد در مقابل بیماری محافظت می کند.
با این حال، توجه داشته باشید برخی از مکمل ها می توانند با داروهای تجویزی یا بدون نسخه که مصرف می کنید تداخل داشته باشند. برخی برای افرادی که دارای شرایط خاص سلامتی هستند نیز گزینه مناسبی نیستند، بنابراین قبل از شروع استفاده از هر گونه مکمل با پزشک مشورت کنید. در حال حاضر با شیوع ویروس کرونا و تقویت سیستم ایمنی بدن این امر اهمیت ویژه ای پیدا کرده است. به گزارش هلث لاین، در اینجا چند مکمل وجود دارد که به عنوان تقویت کننده سیستم ایمنی بدن شناخته شده اند.
با این حال، توجه داشته باشید برخی از مکمل ها می توانند با داروهای تجویزی یا بدون نسخه که مصرف می کنید تداخل داشته باشند. برخی برای افرادی که دارای شرایط خاص سلامتی هستند نیز گزینه مناسبی نیستند، بنابراین قبل از شروع استفاده از هر گونه مکمل با پزشک مشورت کنید. در حال حاضر با شیوع ویروس کرونا و تقویت سیستم ایمنی بدن این امر اهمیت ویژه ای پیدا کرده است. به گزارش هلث لاین، در اینجا چند مکمل وجود دارد که به عنوان تقویت کننده سیستم ایمنی بدن شناخته شده اند.
ویتامین D
ویتامین D یک ماده مغذی محلول در چربی که برای سلامت و عملکرد بهتر سیستم ایمنی بدن ضروری است. ویتامین D اثرات مبارزه با پاتوژن های مونوسیت ها و ماکروفاژها گلبول های سفید خون که قسمت های مهمی از دفاع ایمنی بدن هستند را افزایش می دهد و با کاهش التهاب به تقویت پاسخ ایمنی بدن کمک می کند. بسیاری از افراد از کمبود این ویتامین مهم رنج می برند که بر عملکرد سیستم ایمنی بدن تاثیر منفی می گذارد. در حقیقت، سطح پایین ویتامین D با افزایش خطر ابتلا به عفونت دستگاه تنفسی فوقانی از جمله آنفلوانزا و آسم آلرژیک در ارتباط است. برخی مطالعات نشان می دهد مکمل ویتامین D باعث بهبود پاسخ ایمنی بدن می شود. در حقیقت، تحقیقات اخیر نشان می دهد مصرف این ویتامین از عفونت دستگاه تنفسی پیشگیری می کند. در یک بررسی در سال 2019 از مطالعات کنترل تصادفی در 11 هزار و 321 نفر، مکمل ویتامین D به طور قابل توجهی خطر ابتلا به عفونت های تنفسی را در افراد دارای دوز پایین این ویتامین و خطر ابتلا به عفونت را در افرادی که سطح ویتامین D کافی دارند را نیز کاهش می دهد.
مطالعات دیگر اشاره می کنند مکمل های ویتامین D پاسخ به درمان های ضد ویروسی را در افراد مبتلا به عفونت های خاص از جمله هپاتیت C و اچ آی وی بهبود می بخشد. بسته به سطح خون هر جایی بین هزار تا 4 هزار واحد بین المللی مکمل ویتامین D در روز برای اکثر افراد کافی است هرچند افرادی که کمبود جدی دارند اغلب به دوزهای بسیار بیشتری از آن نیاز دارند.
مطالعات دیگر اشاره می کنند مکمل های ویتامین D پاسخ به درمان های ضد ویروسی را در افراد مبتلا به عفونت های خاص از جمله هپاتیت C و اچ آی وی بهبود می بخشد. بسته به سطح خون هر جایی بین هزار تا 4 هزار واحد بین المللی مکمل ویتامین D در روز برای اکثر افراد کافی است هرچند افرادی که کمبود جدی دارند اغلب به دوزهای بسیار بیشتری از آن نیاز دارند.
زینک
زینک ماده معدنی که برای تقویت سیستم ایمنی گزینه ضروری محسوب می شود. زینک برای رشد و ارتباط سلول های ایمنی مورد نیاز است و نقش مهمی در پاسخ التهابی دارد. کمبود این ماده مغذی به طور قابل توجهی بر عملکرد سیستم ایمنی بدن تاثیر می گذارد که در نتیجه خطر عفونت و بیماری از جمله ذات الریه افزایش می یابد. کمبود زینک حدود 2 میلیارد نفر در سراسر جهان را تحت تاثیر قرار می دهد و در بزرگسالان مسن بسیار شایع است. در حقیقت تا 30 درصد از افراد مسن از کمبود این ماده مغذی رنج می برند. مطالعات متعدد نشان می دهد مکمل های زینک در برابر عفونت های دستگاه تنفسی مانند سرماخوردگی از شما محافظت می کنند. علاوه بر این، مصرف مکمل زینک برای افرادی که از قبل بیمار هستند نیز مفید است.
در مطالعه ای در سال 2019 روی 64 کودک بستری مبتلا به عفونت حاد دستگاه تنفسی تحتانی مصرف 30 میلی گرم زینک در روز به طور متوسط طی 2 روز باعث کاهش کل عفونت و مدت زمان بستری در بیمارستان در مقایسه با گروه دارونما شد. به علاوه، مکمل زینک به کاهش مدت زمان سرماخوردگی نیز کمک می کند. مصرف زینک به طور طولانی مدت معمولا برای بزرگسالان سالم گزینه بی خطری است به شرطی که دوز روزانه در حد تعیین شده بالای 40 میلی گرم عنصر زینک نباشد. دوزهای بیش از حد احتمال می رود در جذب مس تداخل ایجاد کند که خطر عفونت را افزایش می دهد.
در مطالعه ای در سال 2019 روی 64 کودک بستری مبتلا به عفونت حاد دستگاه تنفسی تحتانی مصرف 30 میلی گرم زینک در روز به طور متوسط طی 2 روز باعث کاهش کل عفونت و مدت زمان بستری در بیمارستان در مقایسه با گروه دارونما شد. به علاوه، مکمل زینک به کاهش مدت زمان سرماخوردگی نیز کمک می کند. مصرف زینک به طور طولانی مدت معمولا برای بزرگسالان سالم گزینه بی خطری است به شرطی که دوز روزانه در حد تعیین شده بالای 40 میلی گرم عنصر زینک نباشد. دوزهای بیش از حد احتمال می رود در جذب مس تداخل ایجاد کند که خطر عفونت را افزایش می دهد.
بیشتربخوانیم:همه چیز درباره مکمل زینک
ویتامین C
ویتامین C به دلیل نقش مهمی که در سلامت سیستم ایمنی بدن ایفا می کند شاید محبوب ترین مکمل باشد که برای محافظت در برابر عفونت مصرف می شود. این ویتامین از عملکرد سلول های ایمنی مختلف پشتیبانی می کند و توانایی آنها را برای محافظت در برابر عفونت افزایش می دهد، همچنین برای مرگ سلولی ضروری است که با پاکسازی سلول های قدیمی و جایگزینی سلول های جدید به سیستم ایمنی بدن شما کمک می کند، همچنین ویتامین C به عنوان یک آنتی اکسیدان قوی عمل می کند و از آسیب های ناشی از استرس اکسیداتیو محافظت می کند که با تجمع مولکول های واکنش دهنده به عنوان رادیکال های آزاد ایجاد می شود. استرس اکسیداتیو می تواند بر سلامت سیستم ایمنی تاثیر منفی بگذارد و با بیماری های زیادی در ارتباط باشد. تحقیقات نشان می دهد مکمل ویتامین C مدت و شدت عفونت های دستگاه تنفسی فوقانی از جمله سرماخوردگی را کاهش می دهد. یک بررسی گسترده از 29 مطالعه در 11 هزار و 306 نفر نشان داد مکمل منظم ویتامین C با دوز متوسط یک تا 2 گرم در روز مدت زمان سرماخوردگی را در بزرگسالان 8 درصد و در کودکان 14 درصد کاهش می دهد. جالب توجه است این بررسی همچنین نشان داد مصرف منظم مکمل های ویتامین C باعث کاهش سرماخوردگی مشترک در افراد تحت استرس شدید جسمی از جمله دوندگان ماراتن و سربازان تا 50 درصد می شود. بعلاوه، نشان داده شده است تزریق داخل وریدی دوز بالای آن به طور قابل توجهی علائم را در افراد مبتلا به عفونت های شدید از جمله سپسیس و سندرم زجر تنفسی حاد ناشی از عفونت های ویروسی بهبود می بخشد. مطالعات دیگری در شرایط حال حاضر درباره اثربخشی و نقش ویتامین C در مهار ویروس کرونا در دست برسی است. در مجموع این نتایج تایید می کنند مکمل های ویتامین C به طور قابل توجهی بر سلامت سیستم ایمنی تاثیر می گذارد. دوزهای مناسب برای مصرف مکمل روزانه به طور معمول بین 250 تا هزار میلی گرم است.
آقطی
آقطی که مدت هاست برای درمان عفونت استفاده می شود اثربخشی آن بر سلامت سیستم ایمنی بدن در حال بررسی است. مطالعات در فاز آزمایشگاهی نشان می دهد عصاره آقطی پتانسیل ضد باکتری و ضد ویروسی بالایی را در برابر عوامل بیماری زای باکتریایی مسئول عفونت های دستگاه تنفسی فوقانی و سویه های ویروس آنفلوانزا دارد. علاوه بر این، نشان داده شده است پاسخ سیستم ایمنی بدن را افزایش می دهد و می تواند به کوتاه شدن مدت و شدت سرماخوردگی، همچنین کاهش علائم مربوط به عفونت های ویروسی کمک کند.
یک بررسی از 4 مطالعه کنترل تصادفی در 180 نفر نشان داد مکمل های آقطی به طور قابل توجهی علائم تنفسی فوقانی ناشی از عفونت های ویروسی را کاهش می دهد. یک مطالعه قدیمی و 5 روزه از سال 2004 نشان داد افراد مبتلا به آنفولانزا که 4 بار در روز یک قاشق غذاخوری معادل 15 میلی لیتر شربت آقطی مصرف می کردند علائم در آنها 4 روز زودتر از افرادی که شربت مصرف نکرده بودند تسکین یافت. مکمل های آقطی اغلب به صورت مایع یا کپسول فروخته می شوند.
یک بررسی از 4 مطالعه کنترل تصادفی در 180 نفر نشان داد مکمل های آقطی به طور قابل توجهی علائم تنفسی فوقانی ناشی از عفونت های ویروسی را کاهش می دهد. یک مطالعه قدیمی و 5 روزه از سال 2004 نشان داد افراد مبتلا به آنفولانزا که 4 بار در روز یک قاشق غذاخوری معادل 15 میلی لیتر شربت آقطی مصرف می کردند علائم در آنها 4 روز زودتر از افرادی که شربت مصرف نکرده بودند تسکین یافت. مکمل های آقطی اغلب به صورت مایع یا کپسول فروخته می شوند.
بیشتربخوانیم:دعوای همیشگی طب سنتی و مدرن با یکدیگر!
قارچ های دارویی
از زمان های بسیار قدیم از قارچ های دارویی برای پیشگیری و درمان عفونت و بیماری استفاده می شده است. انواع بسیاری از قارچ های دارویی از نظر توانایی تقویت ایمنی بدن مورد مطالعه قرار گرفته اند. بیش از 270 گونه قارچ دارویی شناخته شده که دارای خواص تقویت کننده سیستم ایمنی هستند. برخی تحقیقات نشان می دهد مکمل حاوی انواع خاصی از قارچ های دارویی به طرق مختلف سلامت سیستم ایمنی بدن را افزایش می دهد، همچنین علائم برخی شرایط از جمله آسم و عفونت های ریوی را کاهش می دهد به عنوان مثال یک مطالعه روی موش های مبتلا به سل، یک بیماری جدی باکتریایی نشان داد درمان با بند ناف به طور قابل توجهی باعث کاهش بار باکتری در ریه ها، افزایش پاسخ ایمنی و کاهش التهاب در مقایسه با گروه دارونما شد.
در یک مطالعه 8 هفته ای تصادفی روی 79 بزرگسال، مکمل 1.7 گرم عصاره کشت میسلیوم منجر به افزایش قابل توجه 38 درصدی فعالیت سلول های کشنده طبیعی، نوعی گلبول سفید که از عفونت محافظت می کند. قارچ دم بوقلمون یکی دیگر از قارچ های دارویی است که تاثیرات مهمی بر سلامت سیستم ایمنی بدن دارد. تحقیقات در فاز انسانی نشان می دهد قارچ دم بوقلمون پاسخ سیستم ایمنی بدن را به ویژه در افراد مبتلا به انواع خاصی از سرطان افزایش می دهد. بسیاری از قارچ های دارویی دیگر نیز برای اثرات مفید آنها بر سلامت سیستم ایمنی مورد مطالعه قرار گرفته اند. محصولات قارچ دارویی را می توان به صورت تنتور، چای و مکمل یافت.
در یک مطالعه 8 هفته ای تصادفی روی 79 بزرگسال، مکمل 1.7 گرم عصاره کشت میسلیوم منجر به افزایش قابل توجه 38 درصدی فعالیت سلول های کشنده طبیعی، نوعی گلبول سفید که از عفونت محافظت می کند. قارچ دم بوقلمون یکی دیگر از قارچ های دارویی است که تاثیرات مهمی بر سلامت سیستم ایمنی بدن دارد. تحقیقات در فاز انسانی نشان می دهد قارچ دم بوقلمون پاسخ سیستم ایمنی بدن را به ویژه در افراد مبتلا به انواع خاصی از سرطان افزایش می دهد. بسیاری از قارچ های دارویی دیگر نیز برای اثرات مفید آنها بر سلامت سیستم ایمنی مورد مطالعه قرار گرفته اند. محصولات قارچ دارویی را می توان به صورت تنتور، چای و مکمل یافت.
مکمل های دیگر با پتانسیل تقویت سیستم ایمنی بدن
گذشته از موارد ذکر شده در بالا بسیاری از مکمل های دیگر به بهبود پاسخ سیستم ایمنی بدن کمک می کنند: گون. گون گیاهی است که به طور معمول در طب سنتی چینی استفاده می شود. تحقیقات در فاز حیوانی نشان می دهد عصاره آن به طور قابل توجهی پاسخ های مربوط به سیستم ایمنی را بهبود می بخشد.
سلنیوم: سلنیوم یک ماده معدنی ضروری برای سلامت بدن است. تحقیقات در فاز حیوانی نشان می دهد مکمل های سلنیوم دفاع ضد ویروسی بدن در برابر سویه های آنفلوانزا H1N1 را تقویت می کند.
سیر.: سیر دارای خواص ضد التهابی و ضد ویروسی قدرتمندی است. تحقیقات نشان می دهد با تحریک گلبول های سفید محافظ خون مانند سلول های NK و ماکروفاژها سلامت سیستم ایمنی بدن را افزایش می دهد. با این حال، تحقیقات در فاز انسانی در این زمینه محدود است.
آندروگرافیس: این گیاه حاوی آندروگرافولید، یک ترکیب ترپنوئیدی است که دارای اثرات ضد ویروسی در برابر ویروس های ایجاد کننده بیماری های تنفسی از جمله انتروویروس D68 و آنفلوانزای A است.
شیرین بیان: شیرین بیان حاوی مواد بسیاری از جمله گلیسیرریزین است که در محافظت در برابر عفونت های ویروسی کمک می کند. بر اساس تحقیقات در فاز آزمایشگاهی گلیسیرریزین فعالیت ضد ویروسی علیه ویروس کرونا مرتبط با سندرم تنفسی حاد از خود نشان می دهد.
پلارگونیوم: برخی تحقیقات در فاز انسانی استفاده از عصاره این گیاه را برای کاهش علائم عفونت های تنفسی حاد ویروسی از جمله سرماخوردگی و برونشیت پشتیبانی می کند. هنوز هم نتایج مطالعات و تحقیقات متفاوت است، بنابراین تایید اثربخشی آن به تحقیقات بیشتری در این زمینه نیاز دارد.
ویتامین های B کمپلکس. ویتامین های گروه B از جمله B12 و B6 برای پاسخ ایمنی سالم مهم هستند. با این حال، بسیاری از بزرگسالان از کمبود آنها رنج می برند که بر سلامت سیستم ایمنی بدن آنها تاثیر منفی می گذارد.
کورکومین: کورکومین اصلی ترین ترکیب فعال در زردچوبه است که خاصیت ضد التهابی قدرتمندی دارد. مطالعات در فاز حیوانی نشان می دهد به بهبود عملکرد سیستم ایمنی بدن نیز کمک می کند.
اکیناسه: تحقیقات نشان داده است گونه های خاصی از گیاه اکیناسه یا سرخارگل سلامت سیستم ایمنی بدن را بهبود می بخشند و اثرات ضد ویروسی در برابر ویروس های تنفسی متعددی از جمله ویروس سینسیشیال تنفسی و راینو ویروس دارند.
بره موم: بره موم ماده ای رزینی مانند است که توسط زنبورهای عسل تولید می شود و به عنوان ماده درزگیر در کندوها استفاده می شود. اگرچه دارای اثرات تقویت کننده ایمنی چشمگیری است و دارای خواص ضد ویروسی نیز باشد، اما تحقیقات بیشتری در مورد انسان مورد نیاز است.
بر اساس نتایج حاصل از تحقیقات علمی مکمل های ذکر شده در بالا خواص تقویت کننده سیستم ایمنی بدن را ارائه می دهند. با این حال، به یاد داشته باشید بسیاری از اثرات بالقوه این مکمل ها بر سلامت سیستم ایمنی به طور کامل روی انسان آزمایش نشده است و این امر نیاز به مطالعات آینده را برجسته می کند.
سلنیوم: سلنیوم یک ماده معدنی ضروری برای سلامت بدن است. تحقیقات در فاز حیوانی نشان می دهد مکمل های سلنیوم دفاع ضد ویروسی بدن در برابر سویه های آنفلوانزا H1N1 را تقویت می کند.
سیر.: سیر دارای خواص ضد التهابی و ضد ویروسی قدرتمندی است. تحقیقات نشان می دهد با تحریک گلبول های سفید محافظ خون مانند سلول های NK و ماکروفاژها سلامت سیستم ایمنی بدن را افزایش می دهد. با این حال، تحقیقات در فاز انسانی در این زمینه محدود است.
آندروگرافیس: این گیاه حاوی آندروگرافولید، یک ترکیب ترپنوئیدی است که دارای اثرات ضد ویروسی در برابر ویروس های ایجاد کننده بیماری های تنفسی از جمله انتروویروس D68 و آنفلوانزای A است.
شیرین بیان: شیرین بیان حاوی مواد بسیاری از جمله گلیسیرریزین است که در محافظت در برابر عفونت های ویروسی کمک می کند. بر اساس تحقیقات در فاز آزمایشگاهی گلیسیرریزین فعالیت ضد ویروسی علیه ویروس کرونا مرتبط با سندرم تنفسی حاد از خود نشان می دهد.
پلارگونیوم: برخی تحقیقات در فاز انسانی استفاده از عصاره این گیاه را برای کاهش علائم عفونت های تنفسی حاد ویروسی از جمله سرماخوردگی و برونشیت پشتیبانی می کند. هنوز هم نتایج مطالعات و تحقیقات متفاوت است، بنابراین تایید اثربخشی آن به تحقیقات بیشتری در این زمینه نیاز دارد.
ویتامین های B کمپلکس. ویتامین های گروه B از جمله B12 و B6 برای پاسخ ایمنی سالم مهم هستند. با این حال، بسیاری از بزرگسالان از کمبود آنها رنج می برند که بر سلامت سیستم ایمنی بدن آنها تاثیر منفی می گذارد.
کورکومین: کورکومین اصلی ترین ترکیب فعال در زردچوبه است که خاصیت ضد التهابی قدرتمندی دارد. مطالعات در فاز حیوانی نشان می دهد به بهبود عملکرد سیستم ایمنی بدن نیز کمک می کند.
اکیناسه: تحقیقات نشان داده است گونه های خاصی از گیاه اکیناسه یا سرخارگل سلامت سیستم ایمنی بدن را بهبود می بخشند و اثرات ضد ویروسی در برابر ویروس های تنفسی متعددی از جمله ویروس سینسیشیال تنفسی و راینو ویروس دارند.
بره موم: بره موم ماده ای رزینی مانند است که توسط زنبورهای عسل تولید می شود و به عنوان ماده درزگیر در کندوها استفاده می شود. اگرچه دارای اثرات تقویت کننده ایمنی چشمگیری است و دارای خواص ضد ویروسی نیز باشد، اما تحقیقات بیشتری در مورد انسان مورد نیاز است.
بر اساس نتایج حاصل از تحقیقات علمی مکمل های ذکر شده در بالا خواص تقویت کننده سیستم ایمنی بدن را ارائه می دهند. با این حال، به یاد داشته باشید بسیاری از اثرات بالقوه این مکمل ها بر سلامت سیستم ایمنی به طور کامل روی انسان آزمایش نشده است و این امر نیاز به مطالعات آینده را برجسته می کند.
خط آخر
بسیاری از مکمل های موجود در بازار به بهبود سلامت سیستم ایمنی بدن کمک می کنند. زینک، ویتامین های C و D فقط برخی از موادی هستند که در مورد توانایی تقویت سیستم ایمنی بدن مورد تحقیق و بررسی قرار گرفته اند. با این حال، اگرچه این مکمل ها فوایدی برای سلامت سیستم ایمنی بدن دارند، اما نباید و نمی توانند به عنوان جایگزینی برای سبک زندگی سالم محسوب شوند. حفظ رژیم غذایی متعادل، خواب کافی، انجام فعالیت بدنی منظم و عدم استعمال دخانیات از مهمترین راهکارهایی است که می تواند به حفظ سلامت سیستم ایمنی بدن کمک کرده و احتمال عفونت و بیماری را کاهش دهد. اگر تصمیم به مصرف مکملی گرفتید نخست با پزشک خود مشورت کنید زیرا برخی مکمل ها با تعدادی از داروها تداخل دارند و احتمال می رود برای برخی افراد گزینه مناسبی نباشند. علاوه بر این، به یاد داشته باشید هیچ مدرک علمی وجود ندارد که نشان دهد هر یک از آنها می توانند در برابر ویروس کرونا از شما محافظت کنند حتی اگرچه برخی از آنها دارای خواص ضد ویروسی هستند.
مترجم: الهه زارعی
آیا این مطلب برای شما مفید بود؟