خواص بی نظیر سویا برای سلامتی

سویا یک حبوبات محبوب با ریشه آسیایی است. افرادی که رژیم گیاهخواری را دنبال می کنند اغلب از سویا برای جایگزینی گوشت استفاده می کنند.

با این حال، در مورد مزایا و خطرات مصرف سویا اختلاف نظر وجود دارد زیرا برخی از تولید کنندگان در حال حاضر گیاه را به طور ژنتیکی اصلاح می کنند. ازدانه های سالم و سرشار پروتئین سویا در تهیه غذاهای زیادی استفاده می شود، علاوه بر این به صورت شیر یا مکمل نیز مصرف می شود.

تولید کنندگان با استخراج روغن از سویا از آن برای تولید سوخت سازگار با محیط زیست، تولید شمع، مداد رنگی و روان کننده های موتور نیز استفاده کنند. به گزارش مدیکال نیوزتودی، در این مقاله در فواید و خطرات احتمالی پیرامون مصرف سویا توضیح داده می شود.

انواع و موارد استفاده سویا

دانه های سویا یک غذای گیاهی با پروتئین بالا است که افراد آن را به روش های مختلف تهیه و می خورند؛ دانه های سویا از خانواده نخود فرنگی هستند. دانه های سویا دارای رنگ های مختلفی هستند از جمله:
سویای سبز: سویای سبز نارس را ادامامه نیز می نامند. افراد می توانند آنها را بخارپز کرده و به عنوان پیش غذا بخورن، همچنین این نوع سویا در تهیه سالاد و سوپ نیز کاربرد دارد.
سویا زرد: تولید کنندگان به طور معمول از سویا زرد برای تهیه شیر سویا، توفو، تمپه و تماری استفاده می کنند، همچنین در تولید آرد سویا برای پخت نیز مورد استفاده قرار می گیرد.
لوبیای سویای سیاه: در چندین فرهنگ غذایی آسیایی از سویا سیاه جوشانده یا تخمیر شده در غذاهای سنتی استفاده می شود.
شیر و پنیر سویا نیز گزینه های مناسبی برای افرادی که به دنبال جایگزینی لبنیات در رژیم هستند، همچنین لوبیای سویا روغن سویا را تامین می کند که می توان از آن برای پخت و پز یا به عنوان ماده اولیه استفاده کرد. پس از حذف روغن از دانه های سویا می توان از مواد باقی مانده برای تهیه غذا برای حیوانات مزرعه و خانگی استفاده کرد.

برخی از تولید کنندگان مکمل های پودر پروتئین و ایزوفلاون را از سویا تهیه می کنند. ایزوفلاون ها ترکیبات گیاهی هستند که ساختاری مشابه استروژن دارند. سویای ارگانیک و کمتر فرآوری شده سالم ترین گزینه برای انتخاب است.

برخی از نمونه ها عبارتند از:
سویا پخته شده
ادامام
شیر سویا
توفو
تمپه
آجیل سویا

ارزش غذایی سویا

سویا یک پروتئین کامل است یعنی حاوی همه نه اسید آمینه ضروری است. سویا یک منبع مهم تامین پروتئین برای بسیاری از افراد است به ویژه کسانی که از رژیم گیاهخواری یا وگان پیروی می کنند. بر اساس اعلام وزارت کشاورزی ایالات متحده، 100 گرم سویا سبز پخته و بدون نمک حاوی:
141 کیلوکالری
35/12 گرم پروتئین
6.4 گرم چربی
11.05 گرم کربوهیدرات
4.2 گرم فیبر
دانه های سویا چربی اشباع کم و پروتئین، ویتامین C و فولات زیادی دارند، همچنین منبع خوبی برای:
کلسیم
آهن
منیزیم
فسفر
پتاسیم
تیامین
محتوای تغذیه ای سایر محصولات سویا ممکن است بر اساس نحوه پردازش تولید کنندگان و ترکیباتی که اضافه کرده اند متفاوت باشد.

فواید سویا برای سلامتی

برخی تحقیقات نشان می دهد قرار دادن سویا در رژیم غذایی چندین مزیت برای سلامتی دارد. در ادامه با جزئیات بیشتری به این موارد می پردازیم. سویا با میزان کلسترول سالم تری ارتباط دارد که به کاهش خطر بیماری قلبی کمک می کند.
در سال 2015، محققان تجزیه و تحلیل مطالعاتی را برای بررسی تاثیر سویا بر میزان کلسترول افراد انجام دادند. آنها دریافتند مصرف سویا میزان کلسترول تام، تری گلیسیریدها و کلسترول لیپوپروتئین با چگالی کم (LDL) را در عروق کاهش می دهد، همچنین کلسترول LDL یا “کلسترول بد” زیرا منجر به گرفتگی عروق می شود.

علاوه بر این، نویسندگان این بررسی دریافتند مصرف سویا به میزان قابل توجهی کلسترول لیپوپروتئین با چگالی بالا را افزایش می دهد. این نوع به عنوان “کلسترول خوب” نیز شناخته می شود زیرا به حذف کلسترول LDL از عروق کمک می کند.

در افرادی با سطح کلسترول بالا میزان کلسترول LDL در آنها نسبت به افرادی که سطح کلسترول بهینه دارند کاهش قابل توجهی دارد، همچنین غذاهای سویا کمتر فرآوری شده از جمله شیر سویا، دانه های سویا و مغزهای سویا نسبت به عصاره یا مکمل های پروتئین سویا موثرتر هستند.

مدیریت چاقی با سویا

یک مطالعه در سال 2019 به بررسی تاثیر مکمل های ایزوفلاون سویا بر وزن بدن موش ها پرداخت. در مقاله این مطالعه نویسندگان اذعان داشتند برخی ترکیبات موجود در ایزوفلاون های سویا از تجمع چربی در اطراف اندام های جوندگان جلوگیری می کند. محققان نتیجه گرفتند مکمل ایزوفلاون سویا پتانسیل مدیریت چاقی را دارد.

کاهش خطر ابتلا به سرطان پستان با مصرف سویا

نتایج برخی تحقیقات نشان می دهد ایزوفلاون موجود در سویا به کاهش خطر سرطان های مرتبط با هورمون از جمله سرطان پروستات و برخی سرطان های پستان کمک می کند.

برخی مطالعات در این بررسی نشان داد زنان آسیایی که ایزوفلاون سویا مصرف می کنند خطر ابتلا به سرطان در آنها قبل یا بعد از یائسگی کاهش می یابد. ایزوفلاون های سویا به کاهش رشد و گسترش سرطان های مرتبط با هورمون کمک می کنند.

بر اساس انجمن سرطان آمریكا، معلوم نیست آیا فرآورده های بیشتر سویا مانند پروتئین ایزوله سویا یا پروتئین گیاهی با بافت مزایای مشابهی را برای غذاهای سویا برای پیشگیری از سرطان دارند.

پروتئین ایزوله سویا پروتئین هایی هستند که تولید کنندگان بقیه لوبیا را از آنها خارج کرده اند. پروتئین گیاهی با بافت یک محصول سویا است که چربی آن برداشته می شود.

کاهش خطر ابتلا به دیابت نوع 2 با سویا

با توجه به همان بررسی در سال 2019، ایزوفلاون های سویا خطر ابتلا به دیابت را کاهش می دهند اگرچه مکانیسم دستیابی به آنها هنوز ناشناخته است. در دیابت نوع 2، سلول های بدن قند کمتری از جریان خون را جذب می کنند. انسولین هورمونی است که اجازه می دهد قند خون یا گلوکز برای تبدیل شدن به انرژی وارد سلول ها شود.

ایزوفلاون های سویا حساسیت به انسولین را بهبود می بخشند یعنی سلول ها بیشتر به انسولین پاسخ می دهند و گلوکز بیشتری جذب می کنند.

درمان پوکی استخوان با سویا

ایزوفلاون های سویا یک گزینه موثر برای درمان جایگزینی هورمون (HRT) برای زنان مبتلا به پوکی استخوان است. پوکی استخوان رشد استخوان را تحت تاثیر قرار داده و منجر به شکستگی های آسان می شود. در زنان یکی از دلایل احتمالی پوکی استخوان کمبود استروژن است.

هدف HRT جایگزینی این استروژن در بدن است. با این حال، می تواند عوارض جانبی شدیدی ایجاد کند و خطر سکته مغزی، سرطان پستان و بیماری عروق کرونر قلب را افزایش دهد. نتایج چندین مطالعه در این بررسی نشان داد ایزوفلاون های سویا به همان اندازه HRT برای بازگرداندن تراکم استخوان موثر هستند.

خطرات مصرف سویا

نگرانی هایی پیرامون مصرف سویا وجود دارد در ادامه این نگرانی ها با جزئیات بیشتری توضیح داده می شود.

عملکرد تیروئید

یکی از نگرانی ها این است مصرف سویا عملکرد تیروئید را مختل می کند. در یک مطالعه در سال 2016 روی 548 زن و 295 مرد که از غذاهای سویا به عنوان بخشی از رژیم گیاهخواری استفاده می کردند محققان دریافتند افزایش مصرف سویا در زنان احتمال افزایش سطح هورمون تحریک کننده تیروئید (TSH) بیشتر می شود.

سطح TSH بالا نشان دهنده تیروئید کم کار است، اما محققان نتایج مشابهی را در مردان مشاهده نکردند. نویسندگان توضیح می دهند به احتمال زیاد مصرف سویا بی خطر است. با این حال، مصرف مقادیر بیش از حد آن ممکن است خطراتی پیرامون سلامتی در برخی افراد ایجاد کند.

جانداران دستکاری‌شده ژنتیکی

براساس اعلام سازمان بهداشت جهانی (WHO)، جانداران دستکاری‌شده ژنتیکی (GMO) “ارگانیسم هایی (به عنوان مثال گیاهان، حیوانات یا میکروارگانیسم ها) هستند که در آنها ماده ژنتیکی (DNA) به گونه ای تغییر کرده است که به طور طبیعی با جفت گیری یا ترکیب طبیعی. ”

نگرانی های زیادی در مورد تاثیرات بهداشتی و ایمنی زیست محیطی محصولات اصلاح شده ژنتیکی وجود دارد. بر اساس اعلام وزارت کشاورزی آمریکا در سال 2014، کشاورزان از 94 درصد زمین های کشاورزی سویا در ایالات متحده برای پرورش سویا با مهندسی ژنتیک استفاده کردند. در یک بررسی محققان پیشنهاد می کنند خوردن GMO منجر به بروز برخی بیماری ها می شود که نسبت به آنتی بیوتیک ها مقاوم هستند، همچنین نویسندگان آن ایمنی طولانی مدت تراریخته ها را زیر سوال بردند. علاوه بر این، میزان ایزوفلاون های بالقوه مفید ممکن است در سویا اصلاح شده ژنتیکی کمتر باشد. انتقال مواد آلرژی زا و تشکیل مواد آلرژی زای جدید از خطرات اضافی GMO ها هستند.

علیرغم نگرانی در مورد محصولات تراریخته، سازمان بهداشت جهانی اذعان می دارد غذاهای تراریخته که در حال حاضر در بازارهای بین المللی در دسترس هستند ارزیابی ایمنی را پشت سر گذاشته اند و به احتمال زیاد خطری برای سلامتی انسان ندارند. با این حال، تحقیقات بیشتری در مورد تاثیر واقعی محصولات اصلاح شده ژنتیکی بر سلامتی باید انجام شود.

برای جلوگیری از GMO، به دنبال محصولات 100 درصد ارگانیک سویا یا محصولات دارای برچسب غیر GMO باشید.

خلاصه

مقادیر متوسطی از غذاهای کامل سویا که به عنوان بخشی از یک رژیم غذایی متنوع و مفید گنجانده شده است فوایدی برای سلامتی دارد. مکمل های ایزوفلاون سویا به طور خاص به کاهش خطر ابتلا به سرطان های مرتبط با هورمون و پوکی استخوان در زنان، همچنین دیابت نوع 2 در مردان و زنان کمک می کنند. برای ارزیابی مزایا و خطرات کلی آن تحقیقات بیشتری در مورد سویای آلی و اصلاح شده ژنتیکی لازم است.
مترجم: الهه زارعی