کما دیابتی به عنوان یک عارضه دیابت تهدید کننده زندگی است که باعث بیهوشی می شود. در صورت ابتلا به دیابت به طور خطرناک قند خون بالا (هایپرگلیسمی) یا افت قند خون (هیپوگلیسمی) منجر به کما دیابتی می شود.
اگر به کمای دیابتی بروید زنده هستید، اما نمی توانید بیدار شوید یا به طور منظم به مناظر، صداها یا سایر انواع تحریک پاسخ دهید. در نظر داشته باشید بدون درمان کما دیابتی کشنده است. کما دیابتی ترسناک به نظر می رسد، اما می توان برای جلوگیری از آن گام برداست. به گزارش مایوکلینیک، با دنبال کردن برنامه درمانی دیابت خود شروع کنید.
علائم کما دیابتی
قبل از ابتلا به کما دیابتی به طور معمول علائم و نشانه های افزایش یا افت قند خون را تجربه خواهید کرد.
قند خون بالا (هیپرگلیسمی)
اگر سطح قند خون خیلی زیاد باشد موارد زیر را تجربه می کنید:
تشنگی بیشتر
تکرر ادرار
خستگی
تهوع و استفراغ
تنگی نفس
دل درد
بوی نفس میوه ای
دهان بسیار خشک
ضربان سریع قلب
قند خون پایین (افت قند خون)
علائم و نشانه های کاهش سطح قند خون شامل موارد زیر است:
لرزش یا عصبی بودن
اضطراب
خستگی
ضعف
تعریق
گرسنگی
حالت تهوع
سرگیجه یا سبکی سر
مشکل صحبت کردن
گیجی
برخی از افراد به ویژه کسانی که مدت طولانی به دیابت مبتلا هستند به یک بیماری معروف به عدم آگاهی از افت قند خون مبتلا می شوند و علائم هشدار دهنده ای را نشان نمی دهند که نشان دهنده افت قند خون است.
اگر علائمی ناشی از قند خون بالا یا پایین دارید سطح قند خون خود را اندازه گیری کنید و بر اساس نتایج آزمایش برنامه درمانی دیابت خود را دنبال کنید. اگر به سرعت احساس بهبودی جاصل نشد یا در صورت تشدید علائم با اورژانس تماس بگیرید.
بیشتر بخوانید:خواص بی نظیر سویا برای سلامتی
چه موقع به پزشک مراجعه کنیم؟
کما دیابتی یک فوریت پزشکی محسوب می شود، بنابراین در صورت بروز علائم و نشانه های شدید یا پایین قند با اورژانس تماس بگیرید. اگر کنار شما فرد مبتلا به دیابت از هوش رفته با اورژانس تماس گرفته و حتما به پرسنل اورژانس اطلاع دهید فرد به دیابت مبتلاست و بیهوش شده است.
علل بروز کما دیابتی
قند خون خیلی بالا یا خیلی پایین برای طولانی مدت باعث بروز بیماری های مختلفی می شود که همه این موارد به کما دیابتی منجر می شود.
کتواسیدوز دیابتی: اگر سلول های عضلانی گرسنه انرژی دریافت کنند بدن با تجزیه ذخایر چربی واکنش نشان می دهد. این فرآیند اسیدهای سمی را ایجاد می کند که به کتون معروف هستند. اگر دارای کتون (اندازه گیری شده در خون یا ادرار) و قند خون بالا هستید این بیماری کتواسیدوز دیابتی نامیده می شود که در صورت عدم درمان منجر به کما دیابتی می شود. کتواسیدوز دیابتی در دیابت نوع 1 شایع است، اما برخی اوقات در دیابت نوع 2 یا دیابت حاملگی نیز رخ می دهد.
سندرم هایپراسمولار دیابتی: اگر سطح قند خون بیش از 600 میلی گرم در دسی لیتر یا 33.3 میلی مول در لیتر باشد به این بیماری سندرم هایپراسمولار دیابتی گفته می شود. قند خون بسیار بالا خون را غلیظ و شربت مانند می کند. قند اضافی از خون به ادرار منتقل می شود که فرآیند فیلتر کردن را شروع می کند که مقدار زیادی مایعات را از بدن خارج می کند. بدون درمان این عارضه منجر به بروز کم آبی بدن تهدید کننده زندگی و کما دیابتی می شود. حدود 25 تا 50 درصد افراد مبتلا به سندرم هایپراسمولار دیابتی به کما می روند.
افت قند خون: مغز برای عملکرد به گلوکز نیاز دارد. در موارد شدید کاهش قند خون باعث مرگ فرد می شود. هیپوگلیسمی می تواند به دلیل انسولین زیاد یا مصرف ناکافی غذا ایجاد شود. ورزش بیش از حد شدید یا نوشیدن بیش از حد الکل نیز می تواند همان تاثیر را داشته باشد.
بیشتر بخوانید:فواید خوردن جوجه خروس
عوامل خطر بروز کما دیابتی
هر فرد مبتلا به دیابت در معرض خطر کما دیابتی قرار دارد، اما عوامل زیر می توانند خطر را افزایش دهند:
مشکلات توزیع انسولین: در صورت استفاده از پمپ انسولین باید به طور مرتب قند خون خود را بررسی کنید. اگر پمپ از کار بیفتد یا لوله (کاتتر) پیچ خورده یا از جای خود بیفتد توزیع انسولین متوقف شده که کمبود آن منجر به کتواسیدوز دیابتی می شود.
بیماری، تروما یا جراحی: هنگام بیماری یا آسیب دیدگی سطح قند خون برخی اوقات به طرز چشمگیری افزایش می یابد. اگر دیابت نوع 1 داشته باشید و مقدار انسولین خود را افزایش ندهید این امر منجر به کتواسیدوز دیابتی می شود. شرایط پزشکی مانند نارسایی احتقانی قلب یا بیماری کلیوی نیز خطر ابتلا به سندرم هایپراسمولار دیابتی را افزایش می دهد.
دیابت با ضعف مدیریت شده: در صورت ضعیف مدیریت کردن قند خون یا عدم استفاده از داروها طبق دستورالعمل پزشک در معرض خطر بیشتری برای ایجاد عوارض طولانی مدت و کما دیابتی قرار دارید.
وعده های غذایی یا انسولین را به عمد کنار بگذارید: برخی اوقات افراد مبتلا به دیابت که اختلال در خوردن دارند نیز ترجیح می دهند از انسولین خود به امید کاهش وزن استفاده نکنند. این یک عمل خطرناک و تهدید کننده زندگی است که خطر کما دیابتی را افزایش می دهد.
نوشیدن الکل: الکل اثرات غیرقابل پیش بینی بر قند خون دارد. اثرات تسکین دهنده الکل ممکن است برای شما سخت باشد که بدانید چه زمانی علائم قند خون پایین دارید. این امر خطر ابتلا به کما دیابتی ناشی از افت قند خون را افزایش می دهد.
مصرف مواد مخدر: مواد مخدر مانند کوکائین و اکستازی خطر ابتلا به سطح شدید قند خون و بیماری های مرتبط با کما دیابتی را افزایش می دهند.
عوارض کما دیابتی
در صورت عدم درمان کما دیابتی منجر به موارد زیر می شود: آسیب دائمی مغز و مرگ.
مترجم: الهه زارعی