پوسیدگی دندان چه زمانی رخ می دهد؟ / علائم و دلایل بروز آن چیست؟

پوسیدگی دندان باعث از بین رفتن مینای دندان همان سطح سخت بیرونی دندان می شود. با پیشرفت پوسیدگی دندان به لایه های عمیق دندان حمله کرده و منجر به ایجاد حفره می شود.

در صورت عدم درمان پوسیدگی دندان منجر به بروز مشکلات بیشتری در ناحیه دندان و دهان می شود. با این حال، برخی از روش های درمانی می توانند از پوسیدگی دندان جلوگیری یا روند آن را متوقف کنند. به گزارش هلث لاین، این مقاله به علل بروز آن، علائم و روش های درمانی برای پوسیدگی دندان می پردازد.

پوسیدگی دندان چیست؟

پوسیدگی دندان باعث خرابی مینای دندان می شود. هنگام فرسایش مینای دندان با پوسیدگی حفره ایجاد می شود. بر اساس اعلام انجمن دندانپزشکی آمریکا (ADA)، یک دندان از سه لایه تشکیل شده است:
مینا: مینای دندان به عنوان لایه سخت خارجی از لایه های داخلی دندان محافظت می کند. مینای دندان هیچ سلول زنده ای ندارد و سخت ترین ساختار در بدن انسان است.
عاج: عاج لایه دوم دندان است، هنگام آسیب دیدگی مینای دندان ممکن است عاج را در معرض دید قرار دهد. لوله های کوچک درون عاج باعث تحریک اعصاب دندان با خوردن غذای گرم و سرد می شود. تحریک این اعصاب می تواند باعث درد و حساسیت در دندان شود.
پالپ: پالپ مرکز دندان حاوی رگ های خونی، اعصاب و بافت همبند است.
پوسیدگی دندان در درجات مختلف با شدت متفاوت ایجاد می شود. آسیب ناشی از پوسیدگی دندان می تواند از ایجاد سایش به مینا تا آبسه های دردناک درون پالپ دندان باشد.

علائم پوسیدگی دندان

علائم پوسیدگی دندان بسته به شدت آسیب وارد شده متفاوت است. براساس موسسه ملی تحقیقات دندانپزشکی و جمجمه و صورت (NIDCR)، برخی از افراد در مراحل اولیه پوسیدگی دندان هیچ علائمی ندارند. با این حال، با پیشرفت پوسیدگی دندان فرد ممکن است موارد زیر را تجربه کند:
حساسیت دندان به غذای شیرین، گرم یا سرد
درد مداوم دندان
لکه های سفید یا تیره روی دندان ها
بوی بد دهان
جدا شدن پرشدگی دندان ها
ایجاد حفره در دندان ها
غذایی که اغلب در دندان ها گیر می کند
مشکل در گاز گرفتن برخی غذاها
آبسه روی دندان ها که باعث درد، تورم صورت یا تب می شود

علل بروز پوسیدگی دندان

مقاله ای در ژورنال انجمن دندانپزشکی آمریکا (JADA) بیان می کند پوسیدگی دندان به دلیل تجمع پلاک روی دندان رخ می دهد. پلاک لایه ای چسبنده متشکل از باکتری که روی دندان تشکیل می شود. هنگامی که فرد غذای شیرین یا نشاسته ای می خورد باکتری های موجود در پلاک با تولید اسید به مینای دندان حمله می کنند.

با گذشت زمان، این اسیدها با دفع مواد معدنی از دندان ها مینای دندان را فرسایش می دهند که باعث پوسیدگی دندان و در نهایت ایجاد حفره می شوند. پوسیدگی دندان می تواند افراد در هر سنی تحت تاثیر قرار دهد. مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری ها (CDC)، تخمین می زند حدود 20 درصد از کودکان 5 تا 11 ساله حداقل یک دندان پوسیده درمان نشده دارند.

افراد مسن نیز ممکن است دچار تحلیل لثه شوند جایی که لثه ها از دندان دور می شوند و ریشه دندان را نشان می دهند. سمنتوم که نرم تر از مینای دندان است ریشه دندان را می پوشاند ممکن است دندان را در معرض پوسیدگی قرار دهد. خطر پوسیدگی دندان در صورت داشتن یکی از موارد زیر افزایش می یابد:
خشکی دهان داشته باشید
به دلیل ژنتیک یا بیماری مینای دندان ضعیف دارید
دندان ها را 2 بار در روز با خمیر دندان های حاوی فلوراید مسواک نزنید
دارای یک اختلال خوردن مانند بی اشتهایی یا پرخوری باشید
ریفلاکس معده و مری را تجربه کنید که به عنوان بازگشت اسید به مری یا GERD شناخته می شود

بیشتر بخوانید:نتایج باورنکردنی پیوند صورت روی چهره مردی که به خود شلیک کرده بود

درمان پوسیدگی دندان

دندانپزشک بسته به شدت پوسیدگی دندان درمانی را برای فرد توصیه می کند. درمان پوسیدگی دندان شامل موارد زیر است:

مراحل اولیه درمان با فلوراید یا فلورایدتراپی

فلوراید به عنوان یک ماده معدنی به تقویت مینای دندان کمک می کند. یک دندانپزشک از فلوراید به اشکال مختلف برای جلوگیری و حتی آسیب دیدگی ناشی از پوسیدگی دندان استفاده می کند. دندانپزشک می تواند درمان های حرفه ای با فلوراید را مستقیم روی دندان ها انجام دهد. این روش های درمانی با فلوراید به طور معمول سریع هستند و فقط چند دقیقه طول می کشد.

پر کردن دندان

هنگامی که حفره در اثر پوسیدگی دندان ایجاد می شود پر کردن دندان یک گزینه درمانی محسوب می شود. دندانپزشک پس از سوراخ کردن دندان برای از بین بردن هرگونه پوسیدگی، حفره ای را متناسب با پر کردن ایجاد می کند سپس دندانپزشک با استفاده از موادی مانند آمالگام دندان یا کامپوزیت حفره را پر می کند.

روکش دندان

حفره های بزرگتر روی دندان که به دلیل پوسیدگی دندان ایجاد می شوند شاید به جای پر کردن به روکش نیاز داشته باشند. برای قرار دادن روکش دندانپزشک نخست قسمت خارجی دندان و هرگونه پوسیدگی را برمی دارد. دندانپزشک تا حدی که روکش دائمی برای نصب آماده شود به طور معمول یک تا 2 هفته بعد از دندان برمی دارد و روکش موقتی را روی آن قرار می دهد.

عصب‌کشی

دندانپزشک می تواند برای جلوگیری از نیاز به کشیدن هنگام آسیب دیدن پالپ دندان عصب کشی یا درمان کانال ریشه انجام دهد.

بر اساس اعلام انجمن متخصصین ریشه دندان (AAE)، دندانپزشک نخست دندان را قبل از برداشتن پالپ بی حس می کند سپس کانال ریشه داخل دندان را تمیز و شکل می دهند، همچنین دندانپزشک برای از بین بردن هر گونه باکتری دارویی را در دندان استفاده می کند سپس دندانپزشک کانال ریشه را با ماده ای مانند لاستیک پر می کند و برای ترمیم و تقویت دندان روکش یا پر کننده ای روی دندان قرار می دهد.

کشیدن دندان

اگر پوسیدگی دندان باعث آسیب شدید شده باشدممکن است دندانپزشک به فرد کشیدن دندان را توصیه کند. دندانپزشک دراین روش درمانی نخست دندان آسیب دیده را بی حس می کند.

هنگام کشیدن دندان دندانپزشک برنامه مراقبتی بعد از آن را برای بیمار توضیح می دهد. ممکن است فرد بعد از کشیدن دندان تورم یا درد را تجربه کند که طبیعی است. با این حال، اگر فردی با یکی از علائم زیر دست و پنجه نرم کرد باید بلافاصله به دندانپزشکی مراجعه کند:
تب
حالت تهوع
استفراغ
درد شدید، تورم یا خونریزی
تشدید درد با گذشت زمان

بیشتر بخوانید:درمان های خانگی برای از بین بردن میخچه

آیا برگشت پذیر است؟

بر اساس اعلام انستیتوی ملی تحقیقات دندانپزشکی و جمجمه و صورت، اگر در مراحل اولیه پوسیدگی دندان تشخیص داده شود دندان قابل برگشت است. با این حال، هنگامی که مینای دندان مواد معدنی زیادی را از دست داده و دندان دارای حفره شده باشد دیگر نمی تواند خود را ترمیم کند.

دندانپزشک می تواند آسیب ها را درمان کرده و از گسترش بیشتر آن جلوگیری کند. فرد می تواند با کاهش مصرف غذاهای شیرین و نشاسته ای و رعایت بهداشت دهان و دندان روند پوسیدگی دندان را معکوس کند.

تشخیص پوسیدگی دندان

فردی در صورت احتمال وجود پوسیدگی دندان باید به دندانپزشک مراجعه کند. دندانپزشک در مورد هرگونه درد و علائم از فرد سوال می پرسد، همچنین دندانپزشک با عکس دهان و پوسیدگی ها را تشخیص می دهد. هنگام تشخیص پوسیدگی توسط دندانپزشک در مورد گزینه های درمانی صحبت می شود.

عوارض پوسیدگی دندان

بدون درمان پوسیدگی دندان به مشکلات مختلفی منجر می شود، از جمله:
دندان درد
عفونت
از دست دادن دندان ها
آبسه
آبسه ها می توانند باعث عفونت های تهدید کننده زندگی مانند سپسیس یا عفونت خونی شوند. فردی با علائم زیر باید سریع به دندانپزشک مراجعه کند:
تب
دندان درد
حساسیت دندان نسبت به سرما و گرما
لثه های متورم
تورم غدد لنفاوی گردن
بر اساس اعلام سرویس بهداشت ملی انگلیس (NHS)، آبسه همچنین می تواند باعث شود:
بوی بد دهان
طعم ناخوشایند در دهان
دردی که به گوش، فک و گردن گسترش می یابد
درد دندان هنگام دراز کشیدن نیز تشدید شود به گونه ای که فرد را از خواب بیدار کند.

روش های جلوگیری از پوسیدگی دندان

انجمن دندانپزشکی آمریکا توصیه می کند افراد می توانند با استفاده از موارد زیر از پوسیدگی دندان جلوگیری کرده یا روند آن را متوقف کنند.
مسواک زدن 2 بار در روز با خمیر دندان های حاوی فلوراید
محدود کردن مصرف میان وعده
خوردن وعده های غذایی سالم و مقوی
مشورت با دندانپزشک در مورد استفاده از مکمل های فلوراید
برای معاینه و چکاپ حرفه ای به طور منظم به دندانپزشک مراجعه کنید

چه موقع به دندانپزشک مراجعه کنیم؟

فردی که احساس درد یا ناراحتی روس دندان های خود دارد باید به دندانپزشک مراجعه کند، همچنین فرد باید به طور مرتب برای معاینه و جلوگیری از پوسیدگی دندان ها به دندانپزشکی مراجعه کند.

خلاصه

پوسیدگی دندان به عنوان یک عارضه از هر 10 بزرگسال 9 نفر را در سن 20 سال به بالا با شدت متفاوت درگیر می کند. شدت پوسیدگی دندان می تواند متفاوت باشد و طیف وسیعی از درمان های مناسب نیز در دسترس است. فردی که علائم پوسیدگی دندان را دارد باید به دندانپزشکی مراجعه کند زیرا در صورت عدم درمان پوسیدگی دندان می تواند منجر به از دست دادن دندان و بروز شرایط جدی تر شود.

مترجم: الهه زارعی