هنگام شکایت کودک از دردهای مفصلی یا پا والدین یا افرادی دیگری که مسئولیت مراقبت از کودک را برعهده دارند باید هوشیار باشند. به طور معمول این ناراحتی و درد ناشی از دردهای در حال رشد است که به طور خود به خود نیز برطرف می شوند. با این حال، افراد باید از علائم و نشانه های موارد جدی تری آگاه باشند.
درد در حال رشد یکی از دلایل عمده درد پا در کودکان است. این دردها، دردهای عضلانی است که در ران، پشت زانو یا ساق پا نمایان می شود. سایر علل احتمالی بروز درد پا که ممکن است جدی تر باشد شامل آرتریت ایدیوپاتیک جوانان (JIA)، لوپوس، بیماری لایم و سرطان خون است.
به گزارش مدیکال نیوزتودی، در این مقاله درد رشد و سایر علل بروز درد در کودکان مورد بررسی قرار می گیرد.
درد در حال رشد چیست؟
تحقیقات نشان می دهد بیش از 30 درصد کودکان در سن مدرسه درد مزمن اسکلتی – عضلانی را تجربه می کنند. حدود نیمی از این کودکان از درد ناشی از دردهای در حال رشد شکایت می کنند.
دردهای در حال رشد اغلب در دوران پیش دبستانی و در سنین زیر سیزده سال رخ می دهد و به طور معمول در سن نوجوانی از بین می روند. این دردها بی ضرر هستند و نشانه وجود بیماری جدی نیستند.
دردهای در حال رشد به طور معمول در عضلات ران و ساق پا یا پشت زانو رخ می دهد، اما برخی اوقات بازوها را نیز تحت تاثیر قرار می دهد. کودکان مبتلا به این نوع دردهای رشد با گرفتگی یا درد از خفیف تا شدید رنج می برند. ویژگی های درد در حال رشد شامل موارد زیر است:
در عصر یا شب رخ می دهند و به طور معمول تا صبح برطرف می شوند
آنقدر شدید هستند که کودک را از خواب بیدار می کنند
به طور معمول هر دو پا را تحت تاثیر قرار می دهند تا یک پا
به طور متناوب یا چند شب پشت سر هم رخ می دهند
اغلب با سردرد یا درد شکمی همراه هستند
افراد تصور می کردند دردهای رشد نتیجه رشد استخوان ها هنگام جهش رشد است. با این حال، پزشکان دیگر اعتقاد ندارند این مورد وجود دارد زیرا هیچ مدرکی دال بر درد ناشی از درد رشد وجود ندارد.
دردهای در حال رشد ممکن است به راحتی دردهایی باشد که در اثر دویدن، پریدن و کوهنوردی کودکان هنگام بازی در طول روز ایجاد می شود، همچنین دردهای در حال رشد ممکن است به عوامل دیگری مانند خستگی، سندرم پای بی قرار، تحمل کم درد یا حتی کمبود ویتامین D نیز مرتبط باشد.
چگونه می توان دردهای رشد را کاهش داد؟
هیچ درمان خاص برای درد رشد وجود ندارد. با این حال، درمان های خانگی زیر می توانند به راحتی کودک را تسکین دهند:
حمام گرم. حمام با آب گرم به ویژه قبل از خواب به کاهش درد کمک می کند.
ماساژ دادن. ماساژ یا مالش ملایم ناحیه آسیب دیده می تواند احساس بهتری در کودک ایجاد کند حتی در آغوش گرفتن یا نوازش کودک نیز کمک کننده است.
کشش. کشش آرام پاها ها و ران ها در طول روز علائم را تسکین داده یا از بروز درد آنها جلوگیری می کند. با این حال، تمرینات کششی می تواند برای کودکان خردسال چالش برانگیز باشد، بنابراین از پزشک بپرسید چه نوع تمریناتی بهترین انتخاب برای فرزند شماست.
گرما. از یک پد گرم کننده یا کیسه آب گرم روی محل آسیب دیده استفاده کنید. البته دقت داشته باشید نباید خیلی گرم باشند و از پوست کودک در برابر سوختن مراقبت کنید، همچنین هنگام خواب از این موارد استفاده نکنید.
مسکن. مصرف داروهای بدون نسخه مانند استامینوفن یا ایبوپروفن به صورت گاه به گاه به تسکین دردها کمک می کنند.
والدین نباید به کودکان آسپرین بدهند زیرا پزشکان آسپرین را برای کودکان توصیه نمی کنند زیرا مصرف آن در کودکان با بیماری نادر اما جدی به نام سندرم ری ارتباط دارد.
بیشتر بخوانید:هر آنچه باید دربارهی واکسنهای هپاتیت بدانید
سایر دلایل درد مفاصل در کودکان
دردهای مفصلی در کودکان برخی اوقات می تواند نشانه وجود یک بیماری زمینه ای جدی تر باشد، از جمله:
آرتریت ایدیوپاتیک جوانان
اگر كودكی به طور مكرر از درد مفصل شكایت می كند در این صورت آرتریت ایدیوپاتیک جوانان یا JIA می تواند دلیل آن باشد. آرتریت ایدیوپاتیک جوانان باعث درد و تورم در یک یا چند مفصل می شود.
برخلاف درد در حال رشد روی تحرک یا قدرت کودک نیز تاثیر می گذارد. انواع مختلفی از این بیماری وجود دارد و علائم می توانند متفاوت باشند، بنابراین تشخیص آن برای پزشک سخت است.
با این حال، تشخیص و درمان به موقع بسیار حیاتی است زیرا آرتریت ایدیوپاتیک جوانان روی رشد استخوان تاثیر می گذارد و منجر به بروز عوارض دائمی می شود.
لوپوس
لوپوس اریتماتوس سیستمیک (SLE) یا لوپوس نوعی اختلال خودایمنی است که تقریبا همه اعضای بدن را تحت تاثیر قرار می دهد.
لوپوس در کودکان کوچکتر کمتر شایع است، اما در سال های نوجوانی به ویژه در زنان شیوع بیشتری پیدا می کند. لوپوس علائم مختلفی از جمله:
خستگی که پس از استراحت هم ادامه دارد
درد، تورم یا سفتی مفاصل
بثورات پوستی اغلب روی بینی یا اطراف آن
تب
ریزش مو
لوپوس به عنوان یک بیماری طولانی مدت علائم آن از نظر شدت متفاوت است. با این حال، تشخیص و درمان به موقع آن می تواند چشم انداز آن را بهبود بخشد.
بیماری لایم
حشرات موسوم به کنه می توانند عفونت باکتریایی موسوم به بیماری لایم را گسترش دهند. کنه ها حامل یک باکتری به نام بورلیا بورگدورفری هستند که هنگام نیش منتقل می شود.
کنه ها تمایل به زندگی در مناطق علفی و جنگلی در مناطق خاص دارند و از حیواناتی مانند موش و گوزن تغذیه می کنند. علائم بیماری لایم شامل موارد زیر است:
بثورات دایره ای شکل اطراف محل گزش کنه
خستگی
تب یا لرز
درد مفصل یا عضله
فلج صورت
هر فردی که در منطقه زیر سایه خطر بیماری لایم زندگی کند می تواند به آن آلوده شود، اما کودکانی که زمان زیادی را بیرون از خانه بازی می کنند بیشتر در معرض خطر هستند. برای جلوگیری از بیماری لایم کودکان باید شلوار بلند و پیراهن آستین بلند بپوشند.
والدین یا مراقبان آنها باید بعد از بازی در فضای باز کل بدن کودک را از نظر گزش کنه بررسی کنند. در صورت گزش کنه احتمال می رود تا 3 هفته ظاهر شدن یثورات طول بکشد.
درد مفصل برخی اوقات می تواند نخستین و تنها علامت در کودکان باشد. تشخیص و درمان به موقع بیماری لایم برای جلوگیری از بروز عوارض شدید حیاتی است. هر فردی که مشکوک به گزش با کنه آلوده باشد باید در اسرع وقت به پزشک مراجعه کند.
بیشتر بخوانید:آنچه درباره روغن نارگیل باید بدانید
سرطان خون
سرطان خون از داخل مغز استخوان شروع می شود و شایع ترین نوع سرطان در کودکان است. سرطان خون باعث درد مفاصل و استخوان می شود که همراه با علائم دیگر است.
علائم و شدت این بیماری با توجه به نوع سرطان خون متفاوت است و می تواند شامل موارد زیر باشد:
کم خونی
خونریزی یا کبودی به راحتی
عفونت و تب های مکرر یا مداوم
درد شکم
تورم غدد لنفاوی
مشکلات تنفسی
چه موقع به پزشک مراجعه کنیم؟
دردهای در حال رشد دلیل اصلی درد پا در کودکان است و با بزرگ تر شدن فرد به طور معمول از بین می رود. با این حال، اگر درد مداوم، شدید یا غیر معمول باشد باید به پزشک مراجعه کنید. در صورت بروز دردهای مفصلی در کنار علائم زیر باید با پزشک مشورت کنید:
مفاصل متورم، قرمز یا حساس
آسیب
لنگیدن یا مشکل در راه رفتن
تب
کاهش وزن
جوش
از دست دادن اشتها
خستگی یا ضعف
پزشک ضمن انجام معاینه بدنی ممکن است آزمایشاتی را برای تشخیص علت اصلی بروز آن تجویز کند.
در پایان
والدین و مراقبان به طور معمول هنگامی که کودکان از درد در پاها و مفاصل خود شکایت می کنند نگران می شوند.
نزدیک به یک سوم کودکان در سنین مدرسه با این نوع درد ها دست و پنجه نرم می کنند که اغلب هم خود به خود بهتر می شوند، اما اگر این دردها با علائم دیگری همراه باشند یا در یک فرد بزرگسال رخ دهد باید برای بررسی بیشتر با پزشک مشورت کنید زیرا برخی از دردها نشان دهنده وضعیتی هستند که نیاز به مداخله پزشکی را نشان می دهند.
مترجم: الهه زارعی