علت خشکی دهان / علائم آن چیست؟

خشکی دهان یا زروستومی به شرایطی اطلاق می شود که در آن غدد بزاقی دهان به اندازه کافی برای مرطوب نگه داشتن دهان ترشح نمی کند.

خشکی دهان اغلب به دلیل بروز عوارض جانبی مصرف برخی از داروها یا مشکلات روند پیری یا در نتیجه پرتودرمانی برای سرطان است. کمتر زمانی خشکی دهان ناشی از بیماری است که به طور مستقیم بر غدد بزاقی دهان تاثیر می گذارد. بزاق با خنثی سازی اسیدهای تولید شده توسط باکتری ها، محدود کردن رشد باکتری ها و شستشوی ذرات غذا از پوسیدگی دندان جلوگیری می کند، همچنین بزاق توانایی و قابلیت حس چشایی را افزایش می دهد و جویدن و بلعیدن را آسان می کند. علاوه بر این، آنزیم های موجود در بزاق به هضم غذا نیز کمک می کنند.

کاهش ترشح بزاق و خشکی دهان می تواند از ایجاد مزاحمت برای مواردی باشد که تاثیر عمده ای در سلامت عمومی و سلامت دندان ها و لثه ها، همچنین اشتها و لذت بردن از غذا دارد. به گزارش مایوکلینیک، در نظر داشته باشید درمان خشکی دهان به علت بروز آن بستگی دارد.

علائم خشکی دهان

اگر بزاق به اندازه کافی ترشح نمی کند ممکن است تمام یا اغلب اوقات این علائم و نشانه ها را مشاهده کنید:
خشکی یا احساس چسبندگی در دهان
بزاق که ضخیم و رشته ای به نظر می رسد
بوی بد دهان
مشکل در جویدن، گفتار و بلعیدن
خشکی یا گلو درد و گرفتگی صدا
زبان خشک یا شیاردار
حس چشایی تغییر یافته
مشکلات در استفاده از دندان مصنوعی
علاوه بر این، خشکی دهان منجر به چسبیدن رژ لب به دندان ها می شود.

بیشتر بخوانید:احتمال بروز استریا فلپ پس از جراحی لیزیک چقدر است؟

چه موقع به پزشک مراجعه کنیم؟

در صورت مشاهده علائم و نشانه های خشکی دهان به صورت مداوم به دکتر مراجعه کنید.

علت خشکی دهان

خشکی دهان زمانی که غدد بزاقی دهان بزاق کافی برای مرطوب نگه داشتن دهان ترشح نکنند ایجاد می شود. این غدد ممکن است در نتیجه برخی موارد به درستی کار نکنند:
داروها: صدها دارو از جمله بسیاری از داروهای بدون نسخه برای دهان عارضه جانبی ایجاد می کنند. برخی از داروهای مورد استفاده برای درمان افسردگی، فشار خون بالا و اضطراب، همچنین برخی داروهای ضدهیستامین، ضداحتقان، شل کننده های عضلانی و داروهای ضددرد از جمله انواع احتمالی ایجاد این مشکل محسوب می شوند.
سالخوردگی: بسیاری از افراد مسن با افزایش سن خشکی دهان را تجربه می کنند. عوامل دخیل در بروز آن شامل مصرف برخی از داروها، تغییر در توانایی بدن برای پردازش دارو، تغذیه ناکافی و مشکلات سلامتی طولانی مدت است.
سرطان درمانی: داروهای شیمی درمانی می توانند ماهیت بزاق و میزان تولید شده آن را تغییر دهند. این عارضه ممکن است موقتی باشد و پس از اتمام دوره درمان جریان بزاق به حالت طبیعی برگردد. پرتودرمانی های سر و گردن می تواند به غدد بزاقی آسیب برساند و باعث کاهش چشمگیر تولید بزاق شود. این عارضه بسته به دوز تابش و سطح درمان آن می تواند موقت یا دائمی باشد.
آسیب عصبی: آسیب یا جراحی که باعث ایجاد آسیب عصبی به ناحیه سر و گردن شود می تواند منجر به خشکی دهان شود.
سایر بیماری ها: خشکی دهان می تواند به دلیل برخی شرایط پیرامون سلامتی مانند دیابت، سکته مغزی، عفونت مخمر (برفک) در دهان یا بیماری آلزایمر یا بیماری های خودایمنی مانند سندرم شوگرن یا اچ آی وی / ایدز باشد. خروپف و تنفس با دهان باز نیز از علل بروز خشکی دهان به شمار می آیند.
استعمال دخانیات و نوشیدن الکل: نوشیدن الکل و استعمال دخانیات یا جویدن تنباکو می تواند علائم خشکی دهان را افزایش دهد.
مصرف مواد مخدر تفریحی: استفاده از مت آمفتامین می تواند باعث خشکی شدید دهان و آسیب رساندن به دندان شود، همچنین مصرف ماری جوانا نیز باعث خشکی دهان می شود.

بیشتر بخوانید:علائم بیماری های کبد

عوارض خشکی دهان

اگر بزاق کافی ترشح نشود و خشکی دهان ایجاد شود این عارضه منجر به بروز موارد زیر می شود:
افزایش پلاک، پوسیدگی دندان و بیماری لثه
زخم های دهان
عفونت مخمر در دهان (برفک)
زخم یا شکاف پوست در گوشه های دهان، یا ترک خوردن لب ها
تغذیه نامناسب ناشی از مشکلات جویدن و بلعیدن

مترجم: الهه زارعی