آیا خارخسک برای سلامتی مفید است؟

بسیاری از مکمل های غذایی رایج امروزه از گیاهانی تهیه می شوند که از زمان های قدیم به صورت دارویی مورد استفاده قرار می گرفته اند. یکی از این گیاهان دارویی خارخسک است که ادعا می شود دارای مزایای مختلفی برای سلامتی از جمله کاهش قند خون و کلسترول، تغییر سطح هورمون ها و افزایش عملکرد جنسی و میل جنسی است.

به گزارش هلث لاین، این مقاله هر آنچه باید در مورد این گیاه، تاثیرات آن بر سلامتی و نحوه مصرف آن به عنوان مکمل غذایی بدانید را توضیح می دهد.

خارخسک چیست؟

خارخسک به عنوان گیاه کوچک برگ دار در بسیاری از نقاط جهان از جمله بخش هایی از اروپا، آسیا، آفریقا و خاورمیانه رشد می کند. ریشه و میوه این گیاه در طب سنتی چینی و طب آیورودای هندی مورد استفاده دارویی قرار می گیرد.

به طور سنتی مردم از این گیاه برای اهداف مختلف از جمله افزایش میل جنسی، سالم نگه داشتن مجاری ادراری و کاهش تورم استفاده می کردند. در حال حاضر خارخسک به طور گسترده ای به عنوان مکملی برای حفظ سلامت عمومی و در مکمل هایی که ادعا می کنند سطح تستوسترون را افزایش می دهند مورد استفاده قرار می گیرد.

خارخسک بر سلامت قلب و قند خون تاثیر می گذارد

اگرچه مردم اغلب خارخسک را به دلیل اثرات بالقوه آن بر عملکرد جنسی و تستوسترون مصرف می کنند، اما برای اثرات مهم تر دیگری نیز مورد مطالعه قرار گرفته است. یک مطالعه تاثیر مصرف هزار میلی گرم خارخسک در روز را روی 98 زن مبتلا به دیابت نوع 2 مورد بررسی قرار داد.

پس از سه ماه در زنان مصرف کننده مکمل سطح پایین تر قند خون و کلسترول در مقایسه با افراد دریافت کننده دارونما مشاهده شد. مطالعات روی فاز حیوانی نیز نشان می دهند خارخسک سطح قند خون را کاهش داده، از آسیب رگ های خونی محافظت کرده و از افزایش کلسترول خون نیز جلوگیری می کند.

در حالی که این یافته ها امیدوار کننده به نظر می رسند، اما قبل از اینکه مصرف این گیاه به دلیل مزایای آن برای سلامتی توصیه شود تحقیقات بیشتری در این زمینه مورد نیاز است.

خارخسک تستوسترون را در انسان افزایش نمی دهد

یک جستجوی سریع در اینترنت برای مکمل های حاوی خارخسک نشان می دهد بسیاری از محصولات تهیه شده با این گیاه بر افزایش تستوسترون موثر هستند.

نتایج 12 مطالعه در مورد اثرات گیاه خارخسک در مردان و زنان 14 تا 60 ساله مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. این مطالعات بین دو تا 90 روز به طول انجامید و شرکت کنندگان شامل افراد سالم و دارای مشکلات جنسی بودند. محققان دریافتند مصرف این مکمل باعث افزایش سطح تستوسترون نمی شود.

محققان دیگر اذعان می دارند خارخسک سطح تستوسترون را در برخی از مطالعات در فاز حیوانی افزایش داده، اما این نتیجه به طور معمول در انسان مشاهده نمی شود.

خارخسک میل جنسی را افزایش می دهد

حتی اگر مکمل حاوی خارخسک سطح تستوسترون را افزایش ندهد، اما می تواند باعث افزایش میل جنسی شود. برخی از محققان دریافتند هنگامی که مردان با میل جنسی کاهش یافته 750 تا هزار و 500 میلی گرم خارخسک را به صورت روزانه به مدت دو ماه مصرف کردند میل جنسی آنها 79 درصد افزایش می یافت.

علاوه بر این، 67 درصد از زنان با میل جنسی بسیار پایین پس از مصرف مکمل های 500 تا هزار و 500 میلی گرم به مدت 90 روز میل جنسی بیشتری را تجربه کردند، همچنین سایر مطالعات نشان می دهند مکمل های حاوی گیاه خارخسک باعث افزایش میل جنسی، برانگیختگی و رضایت در زنان با میل جنسی پایین می شود.

با این حال، مطالعات روی مردان مبتلا به اختلال نعوظ نتایج متفاوتی به همراه داشته است. برخی تحقیقات نشان می دهند مصرف 800 میلی گرم از این مکمل در روز به طور موثر اختلال نعوظ را درمان نکرده است. با این وجود، سایر گزارش ها نیز نشان می دهد با دوز هزار و 500 میلی گرم در روز نعوظ و رضایت جنسی بهبود قابل توجهی مشاهده می شود.

در حالی که به نظر می رسد خارخسک میل جنسی را در زنان و مردان بهبود می بخشد، تحقیقات بیشتری برای روشن شدن میزان تاثیرات جنسی این مکمل مورد نیاز است.

خارخسک عملکرد ورزشی را بهبود نمی بخشد

افراد فعال اغلب از مکمل های خارخسک برای بهبود ترکیب بدن خود با افزایش عضله یا کاهش چربی استفاده می کنند. این امر تا حدودی به دلیل شهرت گیاه به عنوان تقویت کننده سطح تستوسترون است، اگرچه تحقیقات نشان می دهد در واقع این ادعاها توسط علم حمایت نمی شوند.

در واقع، تحقیقات در مورد اینکه آیا گیاه خارخسک ترکیب بدن یا عملکرد را در افراد فعال و ورزشکاران بهبود می بخشد بسیار محدود است. یک مطالعه چگونگی تاثیر مکمل های خارخسک بر عملکرد بازیکنان راگبی مرد نخبه را مورد بررسی قرار داد.

مردان مکمل ها را در طول پنج هفته تمرین با وزنه مصرف کردند. با این حال، در پایان مطالعه هیچ تفاوتی در بهبود قدرت یا ترکیب بدن بین گروه مکمل و دارونما مشاهده نشد. مطالعه دیگری نیز نشان می دهد هشت هفته مصرف این مکمل با یک برنامه ورزشی مناسب ترکیب بدن، قدرت یا استقامت ماهیچه ها را بیشتر از دارونما بهبود نمی بخشد.

متاسفانه، هیچ تحقیقی در مورد تاثیر خارخسک در ورزش زنان در دسترس نیست. با این حال، به احتمال زیاد این مکمل ها در این جمعیت نیز بی اثر خواهند بود.

سایر تاثیرات خارخسک

علاوه بر اثرات بالقوه خارخسک برای سلامتی که قبلا مورد بحث قرار گرفته است خارخسک چندین اثر دیگر بر بدن دارد:

سیال

تعادل: این گیاه به عنوان یک ادرار آور عمل کرده و میزان تولید ادرار را افزایش می دهد

سیستم ایمنی: تحقیقات نشان می دهد فعالیت سیستم ایمنی بدن در موش صحرایی هنگام مصرف این مکمل افزایش می یابد

مغز: به عنوان بخشی از مکمل چند ماده ای، خارخسک اثرات ضدافسردگی در موش ها داشتند

التهاب: یک مطالعه در فاز آزمایشگاهی اثرات ضد التهابی خارخسک را نشان می دهد

تسکین درد: دوزهای زیاد این مکمل باعث تسکین درد در موش های صحرایی شده است

سرطان: مطالعات در فاز آزمایشگاهی اثرات ضد سرطانی خارخسک را نشان می دهند

با این حال، تقریبا همه این اثرات فقط در فاز حیوانی یا آزمایشگاهی مورد مطالعه قرار گرفته است و حتی در آن صورت شواهد در این زمینه بسیار محدود است. تحقیقات بیشتری هم روی حیوانات هم روی انسان برای تایید این اثرات خارخسک مورد نیاز است.

بیشتر بخوانید:ریشه گیاه بابا آدم چیست؟

دوز، ایمنی و عوارض جانبی خارخسک

محققان از دوزهای متنوعی برای ارزیابی اثرات خارخسک استفاده کرده اند. در مطالعات انجام شده در مورد اثرات احتمالی کاهش قند خون از هزار میلی گرم در روز استفاده شده، در حالی که تحقیقات مربوط به افزایش میل جنسی از دوزهای 250 تا هزار و 500 میلی گرم در روز استفاده شده است.

سایر مطالعات دوزهای مربوط به وزن بدن را تجویز کردند. به عنوان مثال، چندین مطالعه از دوزهای 4.5 تا 9 میلی گرم در هر پوند (10 تا20 میلی گرم در کیلوگرم) از وزن بدن استفاده کرده اند، بنابراین اگر وزن شما حدود 155 پوند معادل 70 کیلوگرم است احتمال می ورد باید دوز 700 تا هزار و 400 میلی گرم را در روز مصرف کنید.

ساپونین های موجود در خارخسک

ساپونین ها ترکیبات شیمیایی موجود در خارخسک تصور می شود مسئول فواید برای سلامتی هستند. بسیاری از مکمل ها دوز را به همراه درصد ساپونین ها ذکر می کنند که به میزان مکمل تشکیل شده از این ترکیبات اشاره دارد.

اغلب مکمل های خارخسک حاوی 45 تا 60 ساپونین هستند. نکته مهم این است درصد بیشتری از ساپونین ها یعنی باید از دوز کمتری استفاده شود.

حداقل عوارض جانبی مصرف خارخسک

چندین مطالعه با استفاده از انواع دوزها حداقل عوارض جانبی را گزارش کرده اند البته نگرانی جدی در مورد ایمنی آن وجود ندارد. عوارض جانبی غیر معمول مصرف خارخسک شامل گرفتگی یا رفلاکس معده می شود.

با این حال، مطالعه روی موش ها نگرانی ناشی از آسیب احتمالی کلیه را افزایش داد، همچنین یک مورد مسمومیت مربوط به خارخسک در مردی گزارش شده که برای جلوگیری از تشکیل سنگ کلیه از آن استفاده می کرده است.

به طور کلی، اکثر مطالعات نشان نمی دهند این مکمل عوارض جانبی مضر داشته باشد. با این حال، مهم است تمام خطرات و مزایای احتمالی آن در نظر گرفته شود. در صورت تمایل برای استفاده از خارخسک برای مصرف دوز مناسب با پزشک مشورت کنید.

بیشتر بخوانید:راه های از بین بردن لکه های روی دندان در خانه

در پایان

خارخسک به عنوان گیاهی برگ دار کوچک سال هاست در طب سنتی چینی و هندی مورد استفاده قرار می گیرد. در حالی که دارای فهرست بلند بالایی از مزایای مختلف برای سلامتی است، اما بسیاری از آنها فقط در حیوانات مورد مطالعه قرار گرفته اند.

در انسان، شواهدی وجود دارد که خارخسک کنترل سطح قند خون و کلسترول را در افراد مبتلا به دیابت نوع 2 بهبود می بخشد. اگرچه سطح تستوسترون با مصرف خارخسک افزایش نمی یابد، اما این گیاه می تواند میل جنسی را در مردان و زنان بهبود بخشد. با این حال، ترکیب بدن یا عملکرد ورزشی با مصرف آن بهبود نمی یابد.

در حالی که اکثر تحقیقات نشان می دهند مصرف این مکمل بی خطر است و فقط عوارض جانبی جزئی ایجاد می کند، اما گزارش های جداگانه ای از سمیت آن گزارش شده است. قبل از مصرف خارخسک مانند سایر مکمل ها باید مزایا و خطرات احتمالی آن در نظر گرفته شود.

مترجم: الهه زارعی