کرفس بخشی از خانواده چتریان شامل هویج، زردک، جعفری و کرفس کوهی است. ساقه های ترد آن سبزی را به یک میان وعده کم کالری محبوب تبدیل کرده که طیف وسیعی از فواید را برای سلامتی ارائه می دهد. فیبر موجود در کرفس برای دستگاه گوارش و سیستم قلبی عروقی مفید است، همچنین حاوی آنتی اکسیدان هایی است که در پیشگیری از بیماری نقش دارند. به گزارش مدیکال نیوز تودی، این مقاله به فواید احتمالی کرفس برای سلامتی، ارزش غذایی این سبزی و راه هایی برای مصرف آن می پردازد.
فواید کرفس برای سلامتی
مواد مغذی موجود در گیاه کرفس و دانه های آن طیف وسیعی از فواید را برای سلامتی ارائه می دهد، اما لازم به یادآوری است این مواد مغذی در مقادیر به نسبت کم در کرفس موجود است. مصرف کرفس به تنهایی نمی تواند از بیماری پیشگیری یا آن را درمان کند.
جلوگیری از التهاب و سرطان با مصرف کرفس
کرفس حاوی ترکیب گیاهی به نام آپیژنین است که در طب سنتی چین به عنوان یک عامل ضد التهابی، ضد باکتری، ضد ویروس و آنتی اکسیدان شناخته می شود، همچنین دارای خواص معتبری است که به مبارزه با سرطان کمک می کند.
نویسندگان یک تیم تحقیقاتی در فاز آزمایشگاهی در سال 2016 اذعان داشتند آپیژنین در آپوپتوز، نوعی مرگ برنامه ریزی شده سلولی نقش داشته باشد که می تواند آن را به عنوان درمانی مفید برای سرطان تبدیل کند. در سال 2015، محققان دیگری روی آزمایش روی موش ها به این نتیجه رسیدند رژیم های سرشار از آپیژنین برخی پروتئین های التهابی را کاهش می دهد. به این ترتیب این مواد ضمن کاهش التهاب تعادل سیستم ایمنی بدن را بازیابی می کنند.
کرفس حاوی فلاونوئیدی به نام لوتئولین است. نویسندگان مقاله ای که در سال 2009 منتشر شد، اذعان داشتند لوتئولین دارای خواص ضد سرطانی است و به جلوگیری از گسترش سلول های سرطانی و ایجاد مرگ سلولی کمک می کند. علاوه بر این، خاطرنشان کردند لوتئولین سلول های سرطانی را مستعد حمله شیمیایی در درمان ها می کند.
فشار خون و کرفس
برخی از پزشکان طب چینی از کرفس و عصاره آن برای کاهش فشار خون استفاده می کنند. مطالعه ای به بررسی تاثیر عصاره دانه کرفس بر فشار خون در موش های صحرای دارای فشار خون طبیعی یا فشار خون مصنوعی ایجاد شده پرداخت.
این تیم تحقیقاتی به این نتیجه رسید عصاره ها فشار خون را کاهش می دهند و ضربان قلب را در موش های مبتلا به فشار خون بالا افزایش می دهند، اما در افراد دارای فشار خون طبیعی افزایش نمی یابد. با این حال، هیچ شواهد قوی وجود ندارد که نشان دهد دانه های کرفس به کاهش فشار خون در انسان کمک می کند.
به علاوه، کرفس به عنوان منبع خوبی از فیبر شناخته می شود و نتایج بررسی کاکرین در سال 2016 نشان داد افرادی که فیبر بالایی دریافت می کنند فشار خون کمتری نسبت به افراد دارای رژیم غذایی کم فیبر دارند. نویسندگان برای تایید یافته های خود و شناسایی تاثیرات دقیق انواع مختلف فیبر خواستار تحقیقات بیشتر شدند.
پشتیبانی از هضم غذا با کرفس
در حالی که مواد مغذی آنتی اکسیدانی و ضد التهابی کرفس از کل دستگاه گوارش محافظت می کند، علاوه بر آن مزایای خاصی برای معده دارد. تحقیقات نشان می دهد پلی ساکاریدهای مبتنی بر پکتین در کرفس باعث کاهش موارد زخم معده، بهبود غشای معده و تعدیل ترشحات معده در مطالعات حیوانی شده است سپس مقدار زیادی آب کرفس تقریبا 95 درصد به علاوه مقادیر زیادی فیبر محلول و نامحلول وجود دارد.
همه اینها از دستگاه گوارش سالم پشتیبانی می کنند و عملکرد آن را منظم نگه می دارند. یک فنجان حاوی ساقه کرفس دارای 5 گرم فیبر غذایی است. کرفس سرشار از ویتامین ها و مواد معدنی با شاخص گلیسمی پایین است. هنگام خوردن کرفس از ویتامین هایA ، K و C به علاوه مواد معدنی مانند پتاسیم و فولات لذت خواهید برد، همچنین سدیم کمی دارد. بعلاوه، از نظر شاخص گلیسمی پایین است به این معنی که یک اثر آهسته و ثابت بر قند خون دارد.
چربی خون بالا و کرفس
هیپرلیپیدمی به افزایش مولکول های چربی در خون اشاره دارد. اغلب هیچ علامتی وجود ندارد، اما خطر بروز بیماری قلبی و سکته مغزی را در دراز مدت افزایش می دهد. مطالعه ای در سال 2014 روی جوندگان نشان داد عصاره کرفس سطح لیپوپروتئین با چگالی پایین (LDL) یا کلسترول “بد” را در موش های دارای رژیم غذایی پرچرب کاهش می دهد.
در همین حال، بررسی کاکرین سال 2016 نشان داد افرادی که از رژیم غذایی با فیبر بالا پیروی می کنند در مقایسه با افرادی که فیبر کمتری مصرف می کنند سطح کلسترول کل و LDL پایین تری دارند.
نوروژنسیس
آپیژنین نوروژنسیس، رشد و توسعه سلول های عصبی را تحریک می کند. در مطالعه ای انجام شده در سال 2009، محققان به موش ها آپیژنین دادند و متوجه شدند ضمن تحریک سلول های عصبی توانایی یادگیری و به خاطر آوردن را بهبود می بخشد. با این حال، تایید این اثرات روی انسان نیاز به تحقیقات بیشتری دارد.
اثر قلیایی کرفس
کرفس با داشتن مواد معدنی مانند منیزیم، آهن و سدیم تاثیر خنثی کننده ای روی مواد غذایی اسیدی دارد نیازی به ذکر این واقعیت نیست که این مواد معدنی برای عملکردهای ضروری بدن لازم هستند.
مزایای دیگر کرفس برای سلامتی
برخی از محققان پیشنهاد می کنند عصاره کرفس نیز به جلوگیری از موارد زیر کمک می کند:
- بیماری کبد و زردی
- انسداد مجاری ادراری
- نقرس
- اختلالات روماتیسمی
علاوه بر این، افراد از دانه های کرفس برای درمان موارد زیر استفاده می کنند:
- برونشیت
- آسم
- پسوریازیس و سایر اختلالات پوستی
- استفراغ
- تب
با این حال، تایید این مزایای بالقوه کرفس و دانه آن نیاز به تحقیقات بیشتری دارد.
بیشتر بخوانید:علت درد پستان در مردان چیست؟
ارزش غذایی کرفس
کرفس به طور عمده از آب تشکیل شده است، اما فیبر غذایی را نیز برای بدن تامین می کند. یک ساقه چهار اینچی کرفس با وزن حدود چهار گرم منبع 0.1 گرم فیبر است. کرفس علاوه بر آپیژنین و لوتئولین، حاوی ترکیبات گیاهی دیگر دارای خواص آنتی اکسیدانی قوی است. اینها شامل:
- سلینین
- لیمونن
- کائمفرول
- پی کوماریک اسید
انواع آنتی اکسیدان ها به جلوگیری از آسیب سلولی ناشی از مولکول های ناپایدار معروف به رادیکال های آزاد کمک می کنند. بدن این مواد را به عنوان محصول جانبی فرایندهای طبیعی تولید می کند، اما در صورت تجمع بیش از حد تجمع مضر است.
آنتی اکسیدان ها به خنثی سازی رادیکال های آزاد کمک و از آسیب رساندن آنها جلوگیری می کنند، همچنین یک ساقه کرفس مقادیر کمی ویتامین K، فولات، ویتامین A، پتاسیم و ویتامین C را برای بدن تامین می کند.
رژیم غذایی حاوی کرفس
کرفس به صورت خام یا پخته قابل مصرف است. سبزیجات خام به طور معمول حاوی مواد مغذی بیشتری نسبت به سبزیجات پخته شده هستند. بر اساس نتایج یک مطالعه پخت کرفس به مدت 10 دقیقه روی محتوای آنتی اکسیدان آن تاثیر چندانی نمی گذارد، اما جوشاندن کرفس این کار را انجام می دهد. کرفس به خوبی با موارد زیر ترکیب می شود:
- پنیر
- حمص
- کره بادام زمینی
ترکیب کرفس با خیار، سیب، اسفناج و لیموترش می تواند یک اسموتی خوشمزه و سالم تولید کند.
کرفس یا دانه آن را می توان به موارد زیر اضافه کرد:
- سالاد
- سوپ
- ریزوتو
در زیر برخی از دستورالعمل های توصیه شده توسط متخصصان تغذیه آورده شده است:
- سوپ مرغ با گوجه فرنگی، هویج و کرفس
- کرفس سرخ شده
پسر عموی کرفس، کرفس کوهی را نیز می توان با موارد زیر ترکیب کرد:
- گراتن لوبیا سفید و ریشه کرفس با پوسته و بلغور
بیشتر بخوانید:هر آنچه باید در مورد عفونت کلیه بدانید
خطرات مصرف کرفس
نویسندگان یک مطالعه منتشر شده در سال 2017 اذعان می دارند کرفس می تواند در برخی افراد واکنش آلرژیک شدید ایجاد کند. علائم شامل موارد زیر است:
- کهیر
- ورم
- مشکل در تنفس
اگر فردی بعد از خوردن کرفس دچار مشکل تنفسی شود به مراقبت های فوری پزشکی احتیاج دارد. برخی از افراد واکنشی به نام آنافیلاکسی را تجربه می کنند که می تواند کشنده باشد. هر فرد دارای حساسیت نسبت به کرفس باید برچسب مواد غذایی را به دقت بررسی کند زیرا حتی آثار کوچک آن نیز می تواند منجر به بروز واکنش شود، همچنین زنان باردار باید از مصرف مکمل های دانه کرفس اجتناب کنند زیرا می توانند باعث تحریک رحم شوند.
خطر دیگر آن شامل آفت کش ها می شود. کرفس در لیست 15 گروه محصولات محیط زیست در سال 2019 در رتبه 11 قرار دارد که شامل 15 نوع محصول است که به احتمال زیاد حاوی آفت کش است، بنابراین کرفس را خوب بشویید تا آثار آلودگی از بین برود.
نکاتی برای خرید و نگهداری کرفس
ساقه های محکم. کرفسی را با ساقه های محکم و قائم انتخاب کنید.
برگ های ترد. برگ های کرفس باید ترد و تازه باشند، از خرید کرفس با تکه های زرد یا قهوه ای رنگ خودداری کنید.
کرفس هنگام خوردن خرد کنید. کرفس را درست قبل از پخت یا سرو برای حفظ مواد مغذی خرد کنید. حتی کرفس که فقط چند ساعت خرد و ذخیره شده باشد مواد مغذی خود را از دست می دهد.
کرفس را بخارپز کنید. کرفس بخارپز عطر، طعم و تقریبا تمام مواد مغذی آن را حفظ می کند.
پنج تا هفت روز بخورید. ظرف پنج تا هفت روز کرفس تازه بخورید تا از حداکثر فواید غذایی آن بهره مند شوید.
برگ های کرفس را بخورید. برگ های کرفس را دور نیندازید در این قسمت كرفس بیشترین مقدار كلسیم، پتاسیم و ویتامین C وجود دارد، اما چون ذخیره خوبی ندارند ظرف یك یا دو روز پس از خرید برگ كرفس را مصرف كنید.
علاوه بر فواید زیادی که برای سلامتی دارد کرفس به عنوان یک سبزی همه کاره شناخته می شود.
خلاصه
کرفس به عنوان یک ماده غذایی ترد و خوشمزه در تهیه بسیاری از غذاها استفاده می شود و دانه ها و عصاره های آن نیز طیف وسیعی از فواید را برای سلامتی ارائه می دهند، همچنین یک میان وعده کم کالری و مفید محسوب می شود.
شایان ذکر است طب سنتی و اکثر تحقیقات بیشتر روی عصاره کرفس متمرکز شده اند تا مصرف ساقه کرفس. با این حال، شواهدی وجود دارد که نشان می دهند مصرف انواع میوه ها و سبزیجات تازه می تواند از جهات مختلف برای سلامتی فرد مفید باشد.
عصاره دانه کرفس به عنوان مکمل در دسترس است، اما مانند هر مکمل دیگری باید با پزشک در مورد اینکه آیا استفاده از آن بی خطر و مفید است مشورت کرد. برخی مکمل ها می توانند با برخی داروها تداخل داشته باشند یا در غیر این صورت برای افراد خاصی مناسب نباشد.
مترجم: الهه زارعی