آفت دهان یکی از بیماریهای شایع دهان است که به صورت ضایعات دردناک در مخاط دهان، زبان یا لثه ظاهر میشود. آفت در دهان ممکن است منشأ ارثی داشته باشد یا توسط یک عامل محیطی مشترک مثل یک نوع مادهی غذایی خاص و آلرژیزا بروز کند.
اگر دچار آفت دهان شدید و میخواهید درمانش کنید در ادامه روشهایی کاربردی و خانگی برای درمان آفت دهان را مطالعه کنید.
آفت دهان چیست؟
آفت دهان، یک زخم کوچک در داخل دهان است که به رنگ سفید یا خاکستری با حاشیه قرمز دیده میشود. آفت دهان عموما روی بخشهای نرم دهان مانند زبان، داخل گونهها و سطح داخلی لبها ظاهر میشود.
آفتهای دهانی واگیر نیستند و عموماً در عرض حدود یک هفته، خودشان بهبود مییابند. آن ها کمتر از یک سانتیمتر قطر دارند و به صورت تکی و یا دستههای ظاهر میشوند. نوع نادرتر و شدیدتر آفت، زخمهای بزرگتری ایجاد میکند، که ممکن است دو هفته یا بیشتر ادامه داشته باشد و میتواند جراحت نیز ایجاد کند.
علائم آفت دهان
آفت دهان معمولا زخمی گرد یا بیضی شکل سفید یا زرد رنگ است که دور تا دور آن قرمز شده باشد. آفت دهان به سه شکل بروز میکند که عبارتند از:
آفتهای کوچک (minor) که 80% شیوع دارند
آفتهای بزرگ (major) که 10% شیوع دارند
آفت های تبخالی (Herpetiform) که 10% شیوع دارند
علائم آفت دهان به طور کلی به موارد زیر محدود میشود ولی با اینحال ممکن است، آفت دهان علائم دیگری نیز داشته باشد که شناخته شده نیست:
زخم در دهان/درد یا سوزش در دهان/اجتناب از برخی غذاها
برای درمان آفت، باید از غذاهای بسیار تند، نمکی و یا اسیدی، پرهیز نمایید زیرا موجب تحریک آفتها و توقف روند بهبودی آنها میشود. حتی نوشیدنیهای داغ و غذاهایی که حاشیهها و کنارههای تیز دارند، مانند تکهای تست، میتوانند ایجاد ناراحتی کنند.
شستشو با نمک
شستشوی دهان و دندان با مسواک نرم
مراقبت از دهان و آسیب وارد نکردن به آفت، باعث سرعت گرفتن درمان آفت میشود. استفاده از یک مسواک نرم از تحریک آفت دهان ممانعت میکند. بهداشت خوب دهان و دندان با تمیز نگهداشتن دندانها و لثهها از عفونی شدن زخمها جلوگیری میکند.
ماست/چای سیاه/استفاده از یخ/مصرف مکمل زینک(روی)
مصرف روزانهی مکملهای حاوی 150 میلیگرم روی، تعداد دفعات آفتزدن را از 50 درصد به 100 درصد کاهش میدهد. مصرف یک مکمل روی خوب و با کیفیت یک یا دو بار در روز یکی از آسانترین راههای کمک به بهبود آفت دهان محسوب میشود.
ویتامین E
یک کپسول ویتامین E را باز کنید و مایع داخل آن را روی آفت دهان بگذارید. روغن حاوی ویتامین E مثل یک پوشش روی زخم را میپوشاند و مانع از عفونت آن میشود و این به روند بهبود و درمان سریعتر آفت دهانی کمک میکند.
ژل آفتین
دلایل ایجاد آفت دهان
بعضی از مردم دائماً دچار آفت دهانی هستند در حالی که عده ای دیگر هیچ گاه درگیر آن نمیشوند. ضعف سیستم ایمنی، استرس و یا حساسیت به یک غذای خاص، میتوانند از فاکتورهای امکان ابتلا به آفتهای دهانی تکرار شونده باشند.
در برخی موارد، آفت در دهان ممکن است نتیجه یک عفونت ویروسی و یا یک شرایط طولانی مدت مانند بیماری کرون، کمبود ویتامین و یا تغییرات هورمونی باشند.
پیشگیری از ایجاد آفت دهان
از آنجایی که این زخمها به دلیل واکنش سیستم ایمنی بدن ایجاد میشوند، پیشگیری چندانی ندارد اما عوامل زیر، خطر بروز را کاهش میدهند:
مسواک بزنید،استرس و اضطراب نداشته باشید،مراقب غذاهایی که میخورید باشید،زینک مصرف کنید،کمبود روی یا زینک سبب بروز این بیماری نیز میشود. سعی کنید از خوراکیهای: حبوبات، سبزیجات، غلات، آجیل و انواع مغزها برای افزایش روی استفاده کنید.
ویتامین ب و آهن خود را بالا ببرید
استفاده از: نخود، جگر، عدس، اسفناج، کشمش و آب گوجه فرنگی، آهن شما را افزایش میدهد. همچنین غذاهایی همچون: تخم مرغ، لبنیات و گوشت، مغزها و دانهها، اسفناج و… سرشار از ویتامین گروه ب هستند.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
آفت دهانی بدون درمان از بین خواهند رفت و عموماً نشانه مشکل مهمی نیستند. اگر زخمها بیش از 3 هفته طول بکشند، فرد دچار مشکل بلع و یا بیماری شود، باید به دکتر مراجعه کند.
در برخی موارد، آفتهای دهان میتوانند نشانه یک شرایط جدی مانند بیماریهای دستگاه گوارش باشند. اگر کسی هر یک از نشانههای زیر را دارا باشد، باید با به دکتر مراجعه کند:
خستگی غیر قابل توجیه برای بیشتر از چند روز،التهاب یا درد در نقاط دیگری از بدن،تب،سوزش چشمها،درد شکم